< Return to Video

Dlaczego powinniście słuchać "Czterech Pór Roku" Vivaldiego? - Betsy Schwarm

  • 0:11 - 0:14
    Lekki, jasny i pogodny.
  • 0:14 - 0:18
    To jeden z najpopularniejszych
    utworów muzycznych XVIII wieku.
  • 0:18 - 0:21
    Pojawił się w niezliczonych filmach
    i reklamach telewizyjnych.
  • 0:21 - 0:25
    Co to za utwór i dlaczego tak brzmi?
  • 0:25 - 0:27
    To początek "Wiosny" z "Czterech Pór Roku"
  • 0:27 - 0:31
    włoskiego kompozytora Antonio Vivaldiego.
  • 0:31 - 0:35
    To dzieło zasłynęło po części
    dzięki przyjemnej dla ucha melodii.
  • 0:35 - 0:37
    Co więcej,
  • 0:37 - 0:40
    opowiada ono pewną historię.
  • 0:40 - 0:43
    W momencie publikacji
    w Amsterdamie w 1725 roku
  • 0:43 - 0:45
    towarzyszyły mu wiersze
  • 0:45 - 0:48
    opisujące dokładnie,
    jakie elementy tej pory roku
  • 0:48 - 0:51
    Vivaldi próbował zawrzeć w utworze.
  • 0:51 - 0:54
    Dodając elementy fabuły
    do muzyki instrumentalnej,
  • 0:54 - 0:58
    Vivaldi wyprzedził swoją epokę.
  • 0:58 - 1:01
    Gdyby ktoś przeczytał wiersz,
    jednocześnie słuchając muzyki,
  • 1:01 - 1:04
    zauważyłby, że sceny z poezji
  • 1:04 - 1:07
    doskonale synchronizują się
    z muzyczną interpretacją.
  • 1:07 - 1:11
    Czytamy, że ptaki witają wiosnę
    pieśnią szczęścia,
  • 1:11 - 1:16
    i dokładnie to słyszymy.
  • 1:16 - 1:21
    Wkrótce jednak rozpętuje się burza.
  • 1:21 - 1:23
    Słyszymy nie tylko grzmoty i błyskawice.
  • 1:23 - 1:25
    Jest też więcej ptaków,
  • 1:25 - 1:31
    przemoczonych,
    przestraszonych i nieszczęśliwych.
  • 1:31 - 1:39
    W części "Lato" gołąb śpiewa "tortorellę",
    czyli swoją nazwę po włosku,
  • 1:39 - 1:46
    zanim gradobicie zniszczy plony.
  • 1:46 - 1:54
    "Jesień" zbiera chętnych łowczych,
    krążących w poszukiwaniu zdobyczy.
  • 1:54 - 2:01
    "Zimę" rozpoczyna dźwięk,
    jakby ktoś szczękał z zimna zębami,
  • 2:01 - 2:07
    a potem schronił się przy kominku.
  • 2:07 - 2:09
    Następnie utwór wraca do burzy.
  • 2:09 - 2:15
    Słyszymy poślizgi i upadki na lodzie.
  • 2:15 - 2:18
    W pierwszych tygodniach zimy
    stary rok zbliża się do końca,
  • 2:18 - 2:23
    tak jak i muzyczna eksploracja pór roku.
  • 2:23 - 2:25
    Aż do początku XIX wieku
  • 2:25 - 2:28
    taki rodzaj ekspresyjnej
    muzyki instrumentalnej, choć znany,
  • 2:28 - 2:30
    nie był zbyt popularny.
  • 2:30 - 2:33
    Dominowały orkiestry,
  • 2:33 - 2:37
    które w opowiadaniu historii
    wspierały instrumenty dęte i perkusyjne.
  • 2:37 - 2:42
    Vivaldi zrobił to za pomocą tylko
    jednych skrzypiec, smyczków i klawesynu.
  • 2:42 - 2:44
    Inaczej niż współczesny mu Bach,
  • 2:44 - 2:48
    Vivaldi nie był zbyt zainteresowany
    skomplikowanymi fugami.
  • 2:48 - 2:52
    Wolał zapewnić słuchaczom
    łatwo dostępną rozrywkę,
  • 2:52 - 2:55
    której melodia powtarza się
    w trakcie utworu,
  • 2:55 - 2:58
    aby przypomnieć znajomy fragment.
  • 2:58 - 3:02
    Pierwsze takty koncertu "Wiosna"
    zaczynają się tematem wiosny
  • 3:02 - 3:07
    i nim też się kończą,
    choć brzmią nieco inaczej.
  • 3:13 - 3:15
    Był to doskonały sposób
    na przyciągnięcie uwagi słuchaczy.
  • 3:15 - 3:17
    Vivaldi,
  • 3:17 - 3:21
    uznawany za jednego z najwybitniejszych
    skrzypków początku XVIII wieku,
  • 3:21 - 3:24
    rozumiał znaczenie przyciągania publiki.
  • 3:24 - 3:28
    Na takich koncertach mógł występować
    jako główny skrzypek.
  • 3:28 - 3:30
    Akompaniowali mu młodzi muzycy z Piety,
  • 3:30 - 3:34
    weneckiej szkoły dla dziewcząt,
    w której Vivaldi był maestro dei concerti.
  • 3:34 - 3:36
    Większość z nich była sierotami.
  • 3:36 - 3:41
    Lekcje z muzyki miały nie tylko uczyć
    dziewcząt umiejętności społecznych,
  • 3:41 - 3:43
    ale także dać możliwość kariery tym,
  • 3:43 - 3:46
    którym nie uda się
    zawrzeć dobrego małżeństwa.
  • 3:46 - 3:48
    Nawet w czasach kompozytora
  • 3:48 - 3:51
    muzyka Vivaldiego służyła
    jako rozrywka dla każdego,
  • 3:51 - 3:54
    nie tylko bogatych arystokratów.
  • 3:54 - 3:57
    Choć minęło 300 lat, nic się nie zmieniło.
  • 3:57 - 4:00
    Muzyka Vivaldiego wciąż brzmi tak,
    jak kłusujące konie w ruchu.
Title:
Dlaczego powinniście słuchać "Czterech Pór Roku" Vivaldiego? - Betsy Schwarm
Speaker:
Betsy Schwarm
Description:

Zobacz pełną lekcję: http://ed.ted.com/lessons/why-should-you-listen-to-vivaldi-s-four-seasons-betsy-schwarm

Lekkie, jasne i pogodne "Cztery Pory Roku" Antonio Vivaldiego są jednym
z najpopularniejszych utworów muzyki XVIII wieku, pojawiających się
w niezliczonych filmach i reklamach telewizyjnych. Czemu jednak tak brzmią i dlaczego są tak ważne? Betsy Schwarm odkrywa tajemnice tego muzycznego arcydzieła.

Lekcja: Betsy Schwarm, animacja: Compote Collective.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:20

Polish subtitles

Revisions Compare revisions