Vərəm nədir? | Yoluxucu xəstəliklər | NCLEX-RN |Khan Academy

Vərəmin əsaslarını, haradan gəldiyini və hara getdiyini öyrənin. Rishi uşaq yoluxucu xəstəlik həkimidir və Khan Academy-də işləyir. Bu videolar tibbi məsləhət vermir və yalnız məlumat məqsədlidir. Videoların peşəkar tibbi məsləhət, diaqnoz və ya müalicənin əvəzi olması nəzərdə tutulmayıb. Tibbi vəziyyətlə bağlı suallarınız üçün həmişə ixtisaslı bir sağlamlıq məsləhətçisindən məsləhət alın. Heç bir Khan Academy videosunda oxuduğunuz və ya gördüyünüz bir şey olduğuna görə heç vaxt peşəkar tibbi məsləhətləri laqeyd yanaşmayın və ya müraciətində gecikməyin. Stanford Tibb Fakültəsi tərəfindən hazırlanmışdır.

Növbəti dərsi izləyin: https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/rn-infectious-diseases/tuberculosis-rn/v/tb-epidemiology?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn

Əvvəlki dərs qaçırdınız? https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/rn-infectious-diseases/malaria-rn/v/preventing-malaria?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn

Khan Academy-də NCLEX-RN: NCLEX-RN-də yer alan məzmundan suallar toplusu. Bu suallar Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Amerika Birləşmiş Ştatları Lisenziyası (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/us/ saytında mövcuddur) altında mövcuddur.

Khan Academy haqqında: Khan Academy şagirdlərə sinifdə və xaricində öz templəri ilə təhsil almağa imkan verən təcrübə məşqləri, təlimat videoları və fərdi öyrənmə panelini təklif edir. Riyaziyyat, elm, kompüter proqramı, tarix, sənət tarixi, iqtisadiyyat və s. Riyaziyyat tapşırıqlarımız güclü və öyrənmə boşluqlarını müəyyənləşdirən ən müasir, uyğunlaşma texnologiyasından istifadə edərək uşaqları uşaq bağçasından hesablamalara aparır. Xüsusi məzmun təqdim etmək üçün NASA, Müasir İncəsənət Muzeyi, Kaliforniya Elmlər Akademiyası və MIT kimi qurumlarla da əməkdaşlıq etmişik.

Pulsuz. Hər kəs üçün. Əbədi. # HərŞeyÖyrənəBilərsən

Khan Academy’nin NCLEX-RN kanalına abunə olun: https://www.youtube.com/channel/UCDx5cTeADCvKWgF9x_Qjz3g?sub_confirmation=1
Khan Academy-yə abunə olun: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy

Sizin üçün burada ananın şəklini çəkirəm,

ana və sağ tərəfdə isə onun oğlu.

Fərz edək ki,

anada vərəm

xəstəliyi

aşkar

olunur.

Burada qeyd

etdim.

Anada aşkarlanan

xəstəliyin diaqnozudur,

yəni təsviridir.

Bu, bizə onun hansı xəstəkikdən

əziyyət çəkdiyini bildirir.

Ancaq vərəmə tək bir orqanizmin

səbəb olduğunu unutmamalıyıq.

Vərəm infeksion prosesdir,
onu törədən bakteriya

mikobakteriya adlanır.

Vərəm mikobakteriyası.

Bunu yadda saxlamaq asandır, çünki

bakteriyanın adında "vərəm" sözü var.

Ancaq qeyd edim ki, vərəmin yeganə

səbəbi vərəm mikobakteriyaları deyil.

Adında "miko" hissəciyi olan və
vərəmə səbəb olan

digər bir mikobakteriyaya oxşar
növ mövcuddur.

Ancaq əvvəldə qeyd etdiyim vərəmin

dünya miqyasında ən çox yayılmış
səbəbidir

və indi ona fokuslanacağıq.

Əslində, "miko", yunancada

"göbələk" mənasını verir.

Bakteriyanın belə adlanmasının səbəbi isə

onun necə böyüdüyünü izah etməkdir, çünki

göbələklərdə olduğu kimi yavaş böyüyür
və buna görə də

"miko" ifadəsi istifadə edilir.

Ancaq bu bir bakteriyadır, buna görə də
ayırd etmək

üçün mötərizəyə alacağıq.

Diaqnozun və bu hissənin qarşısına

fərqləndirmək üçün mötərizə çəkirəm.

İndi aydın şəkildə görə bilərik ki,

bu diaqnoza səbəb olan bakteriyadır.

İndi anada aşkarlanmış vərəmin

gedişindən danışaq .. Vərəmin

ağciyərlərdə olduğunu düşünək,
onların necə

görünəcəyini təsvir edirəm.

Ağciyərlər vərəmlə ən çox zədələnən

orqandır, ancaq vərəm təkcə
burda rast gəlinmir.

Təsəvvür edək ki, bura bir
qədər qırmızıdır,

onu qırmızı rəngdə çəkəcəyəm və
burada vərəmi törədən

bakteriya var.

Bu, anadan oğluna yoluxa bilər.

Bəs vərəmin yayılmasının hansı yolları var

və ən çox rast gəlinəni hansılardır?

Bir neçə ehtimaldan bəhs edəcəyəm,

bu ehtimalların
vərəmin anadan

oğluna yoluxmasının bir yolu

olub-olmadığına baxaq.

Əvvəlcə deyək ki, onlar bu
dadlı pizzanı paylaşırlar.

Burada təsvir edirəm.

Deyək ki, onlar pizzanı xoşlayırlar və
birlikdə yeyirlər.

Bu zaman

xəstəliyin yayılması

baş verə bilər.

Hətta bu içkilərini paylaşıqları zaman da
ola bilər.

Gəlin düşünək ki, onlar evlərində

qapıları açıb bağladıqda qapının

dəstəyinə toxunurlar və yaxuud da

evdə hər hansı bir əşyaya hər ikisi

də toxunur. Tutaq ki, ana oğluna

açarları saxlamasını söyləyir
və bu zaman onun bütün gün

əlində saxladığı açarlara

oğlu təmas edəcək. Burada ehtimal

edilir ki, ətrafdakı əşyalarda vərəm

mikobakteriyaları mövcuddur.

Düşünə biləcəyimiz ən sadə yol havadır,

anada öskürək ola bilər. Ola

bilər ki, o, bütün günü öskürür və

bakteriyaları öskürəklə havaya buraxır.

Bu, bakteriyanın anadan oğluna
keçməsinin

başqa bir yoludur.

Müxtəlif yollar mövcuddur və indi bu

yollardan birini burada qeyd edəcəyəm.

Deyək ki, bu, hava ilə yoluxmadır.

Bəs vərəmin yayılmasında ən çox rast gələn

yollar hansılardır?

Bunu seçilməsi üçün yaşıl rənglə

təsvir edəcəyəm.

Ən çox müşahidə edilən yoluxma

üsulu "insandan insana hava
yolu ilə yoluxma"dır.

Beləliklə, bizim misalımızda birincisi ana

olacaq, çünki xəstəlik hava

yolu ilə anadan oğluna keçəcək.

Qida və içki kimi digər yollar çox

yayğın deyil, bu yollarla vərəmin

yoluxması, demək olar ki, rast gəlinmir,

hətta mümkün deyil.

Beləliklə, qidanı və içkini paylaşdıqda,
açar və ya qapı dəstəyi

kimi ətrafdakı əşyalara toxunduqda

vərəmə yoluxma halı baş vermir,

çünki vərəm bu şəkildə yayılmır.

Ümumiyyətlə, o, hava ilə yayılır.

Vərəmlə xəstə insan tez-tez öskürür,
nəticədə, başqa

birisi tənəffüs yolu ilə yoluxa bilir.

Gəlin burada bir qədər yer ayıraq və

daha sonra nə baş verəcəyinə baxaq.

Burada bir alveol çəkib bir neçə dəfə
çoxaldacağam ki,

baş verə biləcək hadisələr üçün

bir neçə fərqli ehtimalı
sizə göstərim.

Bunlar uşağın alveollarını

təmsil edir.

Alveollar bronxial ağacın ucundakı

kiçik hava kisələridir, elədir?

Onlardan bir neçə dənə çəkirəm.

Burada 4 ehtimal var.

1, 2, 3 və 4.

Ana öskürdükdə nə baş verəcəyi

ilə bağlı fərqli ssenarilərə
nəzər salacağıq.

Beləliklə, deyək ki, ana
öskürür və ilk ehtimal

odur ki, bakteriyalar
çox uzağa yayılmır,

oğlunun tənəffüs etdiyi

havaya gedib çatmır.

Belə olarsa, alveolalarda bakteriya

olmayacaq və ağciyərləri təmiz olacaq,

gəlin sağlam
ağciyərləri çəkək,

bu zaman uşaq özünü yaxşı hiss edəcək.

Bəli, bu halda o, özünü həqiqətən yaxşı

hiss edir və birinci ssenaridə onun

sağlam olduğunu söyləyə bilərik, çünki

bakteriyalar ağciyərlərinə çatmır.

İndi isə 2-ci ssenariyə baxaq.

Tutaq ki, anada öskürək çox şiddətli idi

və burun və ya ağız yolu ilə nəfəs aldıqda

havadakı bakteriyalar

uşağın ağciyərlərinə düşdü.

Bu digər bir ehtimaldır.

Bakteriyalar ağciyərə çatdıqda,

immun hüceyrələr tərəfindən tutula bilər,
gəlin onları

2-ci ssenariyə uyğun olaraq,
bu kiçik alveolların üzərində çəkim.

Beləliklə, uşağın ağciyərləri
təmiz və sağlamdır,

burada təsvir etdiyim

immun hüceyrələr

makrofaqlardır, burada "makro"böyük,

"faj" yemək mənasındadır, başqa sözlə,

bu immun hüceyrələr bakteriyaları udur

və içərisinə alıb məhv edir.

Burada başqa

bir ehtimal danola bilər.

Beləliklə, bakteriyalar yox oldu.

İndi təkrar baxaq. Deyək ki,

3-cü ssenaridə bir neçə bakteriya

və immun hüceyrələri var,
immun hüceyrələri,

yəni bu çəkdiyim makrofaqlar

normalda bakteriyaları məhv edirlər.

Ancaq fərz edək ki, 3-cü ssenaridə

makrofaqlar bakteriyaları hər
hansı bir səbəbdən

məhv edə bilmirlər.

Bakteriyalar sağ qalır, onları

kiçik qırmızı nöqtələr kimi çəkirəm.

İndi 4-cü ssenaridə, tutaq ki, bir neçə
bakteriya ağciyərlərə

daxil olur və immun hüceyrələr onlardan

birini məhv edir, burada immun hüceyrələr
digərlərini də

məhv etməyə çalışır,

lakin burada əsas fərq

bu bakteriyaların çoxalmağa başlamasıdır,

buna görə onları çoxlu çəkirəm.

Bu bakteriyalar çoxalır və
bu boşluğu doldurur.

Beləliklə, bu yer kiçik qırmızı

bakteriyalarla doludur.

Beləliklə, burada əsas fərq

onların çoxalmasıdır.

Və həqiqətən bakteriyaların çoxalması ilə

bağlı digər ssenarilərdən bəhs etmədik.

Ancaq indi, burada əsas yeni şey budur.

Və bu ssenaridə buna "Aktiv" deyərdik ...

çünki ,həqiqətən, bakteriyaların inkişaf etdiyini gördüyünüz üçün

bunu "Aktiv Vərəm infeksiyası" adlandırırıq.

Və bu, digər ssenariləri, bunları və bunları birlikdə

etiketlədiyimiz şeyə qayıdır, əslində ikisini də

"Gizli Vərəm infeksiyası" adlandırırıq.

Və onları bir araya gətirməyimin səbəbi,

Ssenari 2-ni Ssenari 3-dən ayırmaq klinik cəhətdən çox çətindir,

çünki hər iki vəziyyətdə də immunitet sistemi vərəm

bakteriyaları ilə əvvəlki təcrübəyə sahibdir,

vərəm bakteriyaları görülür və hər iki vəziyyətdə də daha çox

bakteriyaların bölündüyünü və ya

çoxaldığını görmürük, buna görə bunları

bir yerə yığırıq və hər ikisinə

"Gizli Vərəm infeksiyası" deyirik.

Əsl şey, və qeyd etmək istədiyim xəstəliyi evə aparmağın bu növü,

əvvəllər həyatlarında həqiqətən vərəm görməmiş biri olan

"sağlam" arasında fərqin olmasıdır;

Əvvəllər vərəm gördüyünüz, ancaq

çoxalma bakteriyanız olmadığı

"Gizli"; və çoxalmaqda olan

çox sayda vərəm bakteriyasının olduğu

"Aktiv Vərəm infeksiyası"-dır.

İcazə verin, o zaman bir az daha çox yer ayırım.

İndi yalnız bu sonuncuya, bu çoxalma, aktiv Vərəm

infeksiyası vəziyyətinə diqqət yetirəcəyəm.

Yəni, deyək ki, oğlumuz bu

vəziyyətdə anadan vərəmə yoluxursa

və təəssüf ki, aktiv bir vərəm infeksiyası keçirirsə,

bizə aktiv bir infeksiya olduğunu deyən

bəzi ipucları nədir?

Birinin vərəm olub olmadığını anlamağa çalışıramsa,

həmişə iki əsas şey haqqında düşünürəm:

Onların simptomları hansılardır? Nə səbəbə xəstələnirlər?

Bu ilkin olanıdır.

Sonra isə: Nə qədər müddət bu davam edəcək?

Buna "Müddət" deyəcəyəm.

Və bu ikisi, kiminsə vərəmli olub olmadığını

anlamaq üçün həqiqətən faydalı ipuclar verir.

Simptomları iki kateqoriyaya ayıracağam:

Birincisi "Konstitusional" və

bu konstitusional simptomları və bunlar

bütün bədəni təsir edən şeylərdir.

Bütün bədən, buna görə bunu xatırlatmaq üçün

bütün bədənə kiçik bir mötərizə qoyacağam.

Və bu, qızdırma və ya üşütmə kimi şeylər ola bilər,

həqiqətən bədəninizin bir hissəsini göstərə və

"Bu qızdırma və üşütmə hissəsidir" deyə bilməzsiniz.

Ümumiyyətlə "özümü dəhşətli hiss edirəm" deyərdin.

Bu yuxudan oyansanız və gecə köynəyiniz nəmsə,

gecə tərləri kimi şeylər ola bilər, bunların

gecə tərləri olduğunu söyləyə bilərsiniz.

Konstitusional simptomunun digər

bir nümunəsi kilo verməkdir,

xüsusilə kilo verməyə çalışmadığınız zaman,xüsusən

bəlkə də çox yemədiyiniz və ya qusduğunuz üçündür.

Buna bənzər bir şey ...

İndi isə digər kateqoriya "Aşağı tənəffüs yolları" dır.

"Tənəffüs" "Resp" olaraq qısaldacağam.

Və bu, mən onu çəkmək istəsəm, əsasən,

burada mavi rəngdə çəkdiyim hissə olardı.

Beləliklə səs aparatından alveollara qədər enmək.

Bu alt tənəffüs yolunuz olacaq.

Və orada hansı simptomların ola biləcəyini

düşünə bilərsiniz.

Bu, ağciyərdən gələn öskürək kimi bir şey ola bilər.

Çox sərt öskürürsinizsə,

bəlğəminizdə qan olan bir az qan

və ya bir az qırmızı zolaq ola bilər,

beləliklə, o qanlı bəlğəm ola bilər.

Bu başqa biri olardı.

Bəlğəm , əlbətdə,

öskürdüyünüz maddədir.

Və bu qədər öskürməyən bir çox insan

nəfəs almaqda çətinlik çəkə bilər və ya

sinə ağrısı kimi bir şey ola bilər.

Yəni bunlar aşağı tənəffüs yollarının

simptomlarına bəzi nümunələrdir.

Beləliklə, həmişə düşünürəm:

"Konstitusional əlamətləri var?"

Əgər belədirsə, orada bir çek qoydum.

"Bəzi aşağı tənəffüs yolları simptomları varmı?"

Əgər belədirsə, orada bir çek qoydum.

Və sonra "nə qədər davam edir?"

Ümumiyyətlə , düşünürəm ki, aktiv vərəm infeksiyası

kimi şeylər 3 həftədən çox olmalıdır.

Beləki, 3 həftədən çox olur.

Və bu yenə də ağ ciyərlərin vərəminə və ya

ağciyərlər ətrafında bir boşluq olan plevraya diqqət yetirir,

ümumiyyətlə simptomlar bir müddətdir davam edir.

Beləliklə, bunlar birinin həqiqətən aktiv Vərəm infeksiyası

olub olmadığını anlamaq üçün çox faydalı ipuçları olur.