< Return to Video

စောလ်ဂရစ်ဖစ် : စွန်များမှ အမြင့်လေစွမ်းအင်

  • 0:04 - 0:05
    ခင်ဗျားတို့အားလုံးလည်း ကျွန်တော့်လိုသာဆိုရင်
  • 0:05 - 0:08
    ဆန်ဖရန်စစ္စကိုရဲ့ နေသာတဲ့ နွေရာသီ စနေ၊တနင်္ဂနွေနေ့တွေမှာ လုပ်မိမှာကတော့ ဒီအရာပါပဲ။
  • 0:08 - 0:11
    ရေမိုင်ပေါင်း ၃၀ ကျော်လောက်ပြေးနိုင်မယ့်
  • 0:11 - 0:13
    စွန်ရဲ့အားဖြင့် မောင်းမယ့် လျှောပြေးရေယာဉ်ကို တည်ဆောက်မှာပါ။
  • 0:13 - 0:16
    ပြီးတော့ လေမှာ မယုံနိုင်လောက်တဲ့ စွမ်းပကားရှိပြီး
  • 0:16 - 0:18
    အံ့ဖွယ်အရာတွေ လုပ်ဆောင်နိုင်တာကို ခင်ဗျားတို့ သဘောပေါက်လာပါမယ်။
  • 0:18 - 0:20
    တစ်နေ့မှာတော့ ဒါနဲ့အလားတူတဲ့ ရေယာဉ်တစ်စင်းက
  • 0:20 - 0:22
    ကမ္ဘာ့မြန်နှုန်းစံချိန်ကို ချိုးကောင်းချိုးပါလိမ့်မယ်။
  • 0:22 - 0:25
    စွန်တွေဟာ ဒီလိုကစားစရာ ပစ္စည်းလေးတွေ ဖြစ်ရုံသာမကပါဘူး၊
  • 0:25 - 0:27
    စွန်တွေ: သမိုင်းကြောင်း အကျဉ်းချုပ်ကို ကျွန်တော်ပြောပြပါ့မယ်။
  • 0:27 - 0:29
    ပြီးနောက်မှာတော့ ကလေးတိုင်းရဲ့ အကြိုက်ဆုံး ကစားစရာပစ္စည်းလေးရဲ့
  • 0:29 - 0:32
    ကြီးကျယ်ခမ်းနားတဲ့ အနာဂတ်အကြောင်းကို ပြောပါမယ်။
  • 0:32 - 0:34
    ဒီတော့ စွန်တွေပေါ်လာတာ နှစ်ပေါင်းတစ်ထောင်ကျော်ရှိပါပြီ။
  • 0:34 - 0:37
    တရုတ်လူမျိုးတွေက စွန်တွေကိုစစ်မှုရေးရာ လုပ်ငန်းတွေနဲ့
  • 0:37 - 0:38
    လူတွေကို ဆွဲမဖို့တောင်မှ သုံးခဲ့ကြပါတယ်။
  • 0:38 - 0:41
    ဒီတော့ စွန်တွေ လေးလံတဲ့ဝန်တွေကို သယ်ဆောင်နိုင်မှန်း အဲဒီအချိန်တုန်းက သူတို့တွေသိခဲ့ကြပါတယ်။
  • 0:41 - 0:43
    ဒီလူ့မှာ ဘာလို့ အပေါက် ပါနေသလဲဆိုတာတော့ ကျွန်တော်လည်း သေချာမသိပါဘူး။
  • 0:43 - 0:45
    (ရယ်သံများ)
  • 0:45 - 0:48
    ၁၈၂၇ ခုနှစ်မှာ George Pocock ဆိုတဲ့လူတစ်ဦးက
  • 0:48 - 0:51
    လှည်းပြိုင်ပွဲတွေမှာ အင်္ဂလိပ်ကျေးလက်ဒေသ တစ်လျှောက်ပြေးဆွဲတဲ့ မြင်းလှည်းတွေနဲ့
  • 0:51 - 0:56
    ယှဉ်ပြိုင်ပြီး စွန်တွေကို လှည်းတွေဆွဲဖို့အတွက် စတင်အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။
  • 0:56 - 0:58
    လေကြောင်းလုပ်ငန်းရဲ့ အရုဏ်ဦးနိဒါန်းအစမှာ Hargreaves လို၊ Langley လို၊
  • 0:58 - 1:00
    ဒီစွန်ကိုပျံသန်းခဲ့တဲ့ တယ်လီဖုန်းတီထွင်သူ Alexander Graham Bell တို့လို
  • 1:00 - 1:02
    သမိုင်းစဉ်ရဲ့ ကြီးကြယ်ခမ်းနားတဲ့ တီထွင်သူတွေအားလုံးဟာ
  • 1:02 - 1:05
    လေကြောင်းပျံသန်းမှု ပေါ်ပေါက်လာဖို့ ရှာဖွေလေ့လာနေကြရင်း
  • 1:05 - 1:08
    ဒီလိုမျိုးတွေ သေချာပေါက်လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
  • 1:08 - 1:10
    နောက်တော့ ဒီလူနှစ်ယောက် ပေါ်လာပါတယ်။
  • 1:10 - 1:13
    နောက်ဆုံးမှာ စက်တပ်ယာဉ်ဖြင့် လူသားတို့ရဲ့ ပျံသန်းမှုကို အစပေးလိုက်ခဲ့တဲ့
  • 1:13 - 1:16
    ထိန်းချုပ်မှုစနစ်တွေကို တီထွင်ဖို့ စွန်တွေကို ပျံသန်းခဲ့ကြပါတယ်
  • 1:16 - 1:19
    သေချာပေါက် Orville၊ Wilbur Wright ဆိုတဲ့ နှစ်ယောက်နဲ့
  • 1:19 - 1:21
    Wright Flyer ပါပဲ။
  • 1:21 - 1:23
    သူတို့ရဲ့ စွန်တွေနဲ့ စမ်းသပ်မှုတွေဟာ ပထမဆုံးသော ၁၂ စက္ကန့်ကြာ လူသားပျံသန်းမှုကို
  • 1:23 - 1:26
    ကျွန်တော်တို့ အကောင်အထည်ဖော်ပြီး ခြေလှမ်းစတင်ခဲ့တဲ့
  • 1:26 - 1:30
    အရေးပါလှတဲ့ အခါသမယဆီ ဦးတည်ခဲ့တာပါ။
  • 1:30 - 1:34
    ဒါဟာ စီးပွားဖြစ် လေကြောင်း လုပ်ငန်း အနာဂတ်အတွက် အလွန်ကောင်းမွန်ခဲ့ပါတယ်။
  • 1:34 - 1:38
    ဒါပေမဲ့ကံဆိုးစွာပဲ ဒါက စွန်တွေကို ကလေးကစားစရာအဖြစ် ပြန်ပြီးချောင်ထိုးခံရစေခဲ့ပါတယ်။
  • 1:38 - 1:42
    အဲဒီလိုဖြစ်သွားတာ ကျွန်တော်တို့ နောက်ဆုံး စွမ်းအင် အကျပ်အတည်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ ၁၉၇၀ ခုနှစ်အထိပါ။
  • 1:42 - 1:44
    နောက်တော့ ဆန်ဖရန်စစ္စကို ဆင်ခြေဖုံးမှာ နေတဲ့
  • 1:44 - 1:46
    Miles Loyd ဆိုတဲ့ အံ့ဖွယ် လူတစ်ယောက်က
  • 1:46 - 1:49
    လျှစ်စစ်ဓာတ်အား ပမာဏအများကြီး ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် ကြိုးစတစ်ချောင်းပေါ်မှာ
  • 1:49 - 1:50
    လေယာဉ်တစ်စင်းကို ဘယ်လို ရိုးရိုးရှင်းရှင်း အသုံးချရမလဲ ဆိုတဲ့အကြောင်း
  • 1:50 - 1:54
    ရှေးဦး စာတမ်းတစ်စောင်ကို Journal of Energy မှာ ရေးသားခဲ့ပြီး
  • 1:54 - 1:57
    လုံးဝကို လျစ်လျှူရှုခံလိုက်ရပါတယ်။
  • 1:57 - 1:59
    သူပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ တကယ်သော့ချက်ကျတဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက်ကတော့
  • 1:59 - 2:03
    အထိန်းအချုပ်မဲ့ ပျံသန်းနေတဲ့ အတောင်ပံတစ်ခုဟာ အသေတပ်ဆင်ထားတဲ့ အတောင်ပံပါ တာဘိုင်တစ်ခုထက်
  • 2:03 - 2:07
    အချိန်ကာလတစ်ခုအတွင်း ကောင်းကင်ယံ တစ်လျှောက် ပိုမိုဖြန့်ကျက်နိုင်ပြီး စွမ်းအား ပိုမိုထုတ်ပေးနိုင်တယ် ဆိုတာပါ။
  • 2:07 - 2:11
    ဒီတော့ တာဘိုင်တွေ ကြီးမားလာပါတယ် ။ အခုဆို ဝင်ရိုးအမြင့် ပေ ၃၀၀ အထိကို ကြီးမားလာကြပါပြီ။
  • 2:11 - 2:13
    ဒါပေမဲ့ သူတို့တွေဟာ တကယ်တမ်းမှာ အများကြီးမြင့်အောင် မပျံသန်းနိုင်သေးပါဘူး။
  • 2:13 - 2:16
    ပိုမြင့်လေ လေပိုများလေ ပြီးတော့ စွမ်းအားလည်းပိုများလေပါ။
  • 2:16 - 2:18
    အခုထက် နှစ်ဆလောက်ကို ပိုများပါတယ်။
  • 2:18 - 2:21
    အခုအခြေအနေကိုပြန်သွားပါမယ် ကျွန်တော်တို့မှာ စွမ်းအင်အကျပ်အတည်း ရှိနေတုန်းပါပဲ။
  • 2:21 - 2:24
    ပြီးတော့ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းလည်းရှိပါတယ်။
  • 2:24 - 2:27
    ခင်ဗျားတို့လည်းသိပါတယ်၊ လူတွေက လျှစ်စစ်ဓာတ်အား ဝပ်ပေါင်း ၁၂ ထရီလျှံ
  • 2:27 - 2:29
    သို့မဟုတ် ၁၂ တယ်ရာဝပ်ကို ရုပ်ကြွင်းလောင်စာကနေ ထုတ်ပါတယ်။
  • 2:29 - 2:33
    လက်တွေ့မှာ ဒါဟာ လာမယ့်နှစ်ပေါင်း ၃၀ သို့မဟုတ် ၄၀ အတွင်း
  • 2:33 - 2:37
    သန့်စင်သော စွမ်းအင်သစ်ကနေ ဝပ်ပေါင်း ၁၀ ထရီလျှံထုတ်ရမယ်လို့ ဆိုလိုတာပါ။
  • 2:37 - 2:43
    လေဟာ နေပြီးရင် အကြီးမားဆုံး ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင် အရင်းအမြစ်ပါ။
  • 2:43 - 2:47
    ၃၆၀၀ တယ်ရာဝပ်ရှိပြီး လူသားထုတစ်ရပ်လုံးကို အဆပေါင်း ၂၀၀ ထောက်ပံ့ပေးဖို့ထက် ပိုပါတယ်။
  • 2:47 - 2:51
    ဒီစွမ်းအားတွေရဲ့ အများစုဟာ ပိုမြင့်တဲ့လေထုတွေမှာ မြေပြင်အထက် ပေ ၃၀၀ ထက် ပိုမြင့်တဲ့ နေရာ ဖြစ်ပါတယ်။
  • 2:51 - 2:55
    ကျွန်တော်တို့မှာ အဲဒီအထိရောက်နိုင်တဲ့ နည်းပညာမရှိသေးပါဘူး။
  • 2:55 - 2:59
    ဒီတော့ ဒါဟာ စွန်တွေရဲ့ ခေတ်သစ်အတွက် အရုဏ်ဦးနိဒန်းပါပဲ။
  • 2:59 - 3:01
    ဒါကတော့ ကောင်းကင်ယံ တစ်လျှောက် ပျံသန်းမှုတွေကို လုပ်နေတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Maui စမ်းသပ်မှု လုပ်ငန်းနေရာပါ
  • 3:01 - 3:05
    ကလေးတိုင်းရဲ့ အနှစ်သက်ဆုံး ကစားစရာကလေးက
  • 3:05 - 3:07
    ပထမဆုံး အပြင်မှ ဘာအကူအညီမှ မယူဘဲ ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်နိုင်တာကို
  • 3:07 - 3:10
    ခင်ဗျားတို့ကို ကျွန်တော်ပြပါမယ်။
  • 3:10 - 3:13
    ဒီအရာကို နာရီပေါင်းထောင်ချီပြီး ပျံသန်းဖို့ဆိုတာ စက်ရုပ် တစ်ရုပ်ဖြစ်ဖို့လိုတယ် ဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ သိနိုင်ပါတယ်။
  • 3:13 - 3:17
    ဒါက ခင်ဗျားတို့ကို နည်းနည်းတော့ စိတ်မသက်မသာ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
  • 3:17 - 3:19
    တကယ်တော့ ဒီမှာ ကျွန်တော်တို့က အမေရိကန် အိမ်ထောင်စု ၅ စုကို
  • 3:19 - 3:21
    လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပေးဖို့လုံလောက်တဲ့ ၁၀ ကီလိုဝပ်ကို
  • 3:21 - 3:24
    စန္ဒရားထက်သိပ်မကြီးလှတဲ့ ဒီစွန်တစ်ခုနဲ့ ထုတ်လုပ်နေပါတယ်။
  • 3:24 - 3:27
    ဒီမှာ တကယ်ကို သိသာခြားနားလှတဲ့ အချက်ကတော့
  • 3:27 - 3:29
    ကျွန်တော်တို့ ထိန်းချုပ်ရေးစနစ်တွေကို ဖန်တီးနေတယ်ဆိုတာပါပဲ။
  • 3:29 - 3:31
    Wright ညီနောင်လုပ်ခဲ့သလိုပေါ့ ထောက်မပေးထားပြီး ကြာရှည်ပျံသန်းမှုမျိုးလုပ်ပေးနိုင်မယ့်အရာပါ။
  • 3:31 - 3:36
    ဒီလိုနေရာမျိုးမှာ ဒါကိုလုပ်လို့လည်း ထိခိုက်စရာမရှိပါဘူး။
  • 3:36 - 3:41
    ဒါကတော့ နှင်းပွင့်တွေထဲမှာ အပေါ့သွားတာနဲ့အလားတူတဲ့
  • 3:41 - 3:44
    ကောင်းကင်ယံမှာ စွန်လွှတ်သမားရဲ့ အမည်ကို ပျံသန်းရင်း ထိုးပေးနေခြင်းပါ။
  • 3:44 - 3:46
    ဒါကတော့ ကျွန်တော် ဘယ်ကိုဦးတည်သွားနေတယ် ဆိုတာပါ။
  • 3:46 - 3:48
    ကျွန်တော်တို့ ၁၂ စက္ကန့်အဆင့်တွေကို ကျော်လာပါပြီ
  • 3:48 - 3:50
    ပေ ၂၀၀ အမြင့်မှာပျံသန်းပြီး သန့်စင်သော လျှပ်စစ်ဓာတ်အား အမြောက်အမြားထုတ်ပေးနိုင်မယ့်
  • 3:50 - 3:52
    မဂ္ဂါဝပ်ပမာဏ စက်ယန္တရားတွေဆီ ကျွန်တော်တို့ ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်နေတာပါ။
  • 3:52 - 3:56
    ဒီတော့ ခင်ဗျားတို့ကမေးပါမယ်၊ " ဒီစက်တွေ ဘယ်လောက်ကြီးလဲပေါ့"
  • 3:56 - 3:58
    ဒီစက္ကူလေယာဉ်လောက်ဆိုရင်တော့ "ဪ"လို့ ဖြစ်သွားပါမယ်။
  • 3:58 - 4:01
    ဒါဟာ ခင်ဗျားရဲ့ ဆဲလ်ဖုန်းကို အားသွင်းဖို့အတွက်တော့ လုံလောက်ပါတယ်။
  • 4:01 - 4:04
    ခင်ဗျားရဲ့ Cessna လေယာဉ်ဆိုရင် ၂၃၀ ကီလိုဝပ်ထုတ်လုပ်ပါလိမ့်မယ်။
  • 4:04 - 4:07
    ခင်ဗျားရဲ့ Gulfstream လေယာဉ်ကိုသာ ကျွန်တော့ကို ငှားပေးမယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်က အတောင်ပံတွေဖြုတ်ပြီး တစ်မဂ္ဂါဝပ် ထုတ်ပေးပါမယ်။
  • 4:07 - 4:11
    တကယ်လို့သာ 747 လေယာဉ်တစ်စင်း ပေးမယ်ဆိုရင် ၆ မဂ္ဂါဝပ် ထုတ်ပေးပါမယ်။
  • 4:11 - 4:14
    ဒီနေ့ခေတ် အကြီးဆုံး လေစွမ်းအင် တာဘိုင်တွေ ထက်တောင် ပိုထုတ်နိုင်ပါတယ်။
  • 4:14 - 4:17
    Spruce Goose လေယာဉ်သာဆိုရင် ၁၅ မီဂ္ဂါဝပ်စာ အတောင်ပံတစ်ခုရပါမယ်။
  • 4:17 - 4:20
    ဒါကစွန့်စားလွန်းတယ်လို့ ခင်ဗျားတို့ကပြောရင် ကျွန်တော်လက်ခံပါတယ်။
  • 4:20 - 4:23
    ဒါပေမဲ့ စွန့်စားတယ်ဆိုတာ သမိုင်းတစ်လျှောက် အကြိမ်ပေါင်း များစွာဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့အရာပါ။
  • 4:23 - 4:26
    ဒါက ရေခဲသေတ္တာ စက်ရုံတစ်ခုပါ။
  • 4:26 - 4:28
    ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်အတွင်းမှာ လေယာဉ်တွ ေထုတ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
  • 4:28 - 4:31
    ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်မတိုင်ခင်မှာ တစ်နှစ်ကို လေယာဉ်အစင်း တစ်ထောင် ထုတ်နေပါတယ်။
  • 4:31 - 4:34
    ၁၉၄၈ ခုနှစ် မတိုင်ခင်မှာတော့ အစင်းပေါင်း တစ်သောင်း ထုတ်နေပါပြီ။
  • 4:34 - 4:37
    တစ်နှစ်ကို လေယာဉ်အစင်း တစ်သောင်းထုတ်တဲ့ ဒီစက်ရုံနဲ့
  • 4:37 - 4:39
    အမေရိက တစ်ခုလုံးအတွက် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားကို ၁၀ နှစ်လောက်အတွင်းမှာ ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်မှာပါ
  • 4:39 - 4:43
    ဒီတော့ ဒါဟာ အခုလိုအိပ်မက်တွေနဲ့ လူငယ်တွေရဲ့ စွန့်စားလွန်းတဲ့ စီမံကိန်းတွေအကြောင်း
  • 4:43 - 4:46
    ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ပါ ကျွန်တော်တို့လို လူတွေ အများကြီးပါ။
  • 4:46 - 4:48
    သူတို့အယောက် ၃၀ နဲ့ အတူ တွဲလုပ်ရလောက်အောင်ကို ကျွန်တော်ကံကောင်းပါတယ်။
  • 4:48 - 4:50
    ဒီလိုအဆန်းအပြားတွေ လုပ်နေတဲ့ ဒီကလေးတွေရဲ့ အိပ်မက်တွေအားလုံးကို
  • 4:50 - 4:52
    ကျွန်တော်တို့အားလုံး အားပေးထောက်ခံဖို့လိုတယ်လို့ ကျွန်တော်ကတော့ထင်ပါတယ်။
  • 4:52 - 4:55
    ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။
  • 4:55 - 4:56
    (လက်ခုပ်သံများ)
Title:
စောလ်ဂရစ်ဖစ် : စွန်များမှ အမြင့်လေစွမ်းအင်
Speaker:
Saul Griffith
Description:

ဤအတိုချုံးဟောပြောပွဲတွင် စောလ်ဂရစ်ဖစ် က သူ၏ကုမ္ပဏီသစ် Makani Power ကလုပ်ဆောင်နေသော ကြီးမားသော စွန်တာဘိုင်များက ညစ်ညမ်းမှုကင်း ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင် ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် တီထွင်မှုကို ထုတ်ဖော်ပြသထားသည်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
05:05

  • sann tint

    It is very fascinating and informative talk and the translation is cwey clear and xonveying the voice ! what I did here is just minimal involvement in dpacing the cluster of words and a bit alteration ! well done !

  • Myo Aung

    Well done!

Burmese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.