< Return to Video

چطور یک پاد آرمان‌شهر را شناسایی کنیم - الکس گندلر

  • 0:07 - 0:10
    آیا تا حالا سعی کردهاید که
    یک دنیای ایدهآل را تصور کنید؟
  • 0:10 - 0:13
    دنیایی بدون جنگ، فقر و جرم؟
  • 0:13 - 0:15
    اگر چنین است، شما تنها نیستید.
  • 0:15 - 0:19
    افلاطون مملکت فرهیختهای را تصور کرد
    که توسط حکام فیلسوف اداره میشد،
  • 0:19 - 0:22
    بسیاری از مذاهب وعدهی
    سعادت پس از مرگ را میدهند،
  • 0:22 - 0:23
    و در طول تاریخ،
  • 0:23 - 0:27
    گروههای بسیاری کوشیدند
    تا بهشت را روی زمین بسازند.
  • 0:27 - 0:33
    کتاب «توماس مور» به نام یوتوپیا(آرمانشهر)
    در سال ۱۵۱۶ به این مفهوم یک اسم داد،
  • 0:33 - 0:36
    واژهای یونانی به معنی «ناکجا».
  • 0:36 - 0:38
    هر چند که اسم ناممکن را القا میکرد،
  • 0:38 - 0:40
    پیشرفتهای علمی و سیاسی مدرن
  • 0:40 - 0:44
    امید اینکه چنین رویاهایی بالاخره
    به حقیقت میپیوندند را بالا بردند.
  • 0:44 - 0:48
    اما بارها و بارها پشت سر هم،
    در عوض بدل به کابوسهایی
  • 0:48 - 0:51
    از جنگ، قحطی و سرکوب شدند.
  • 0:51 - 0:54
    و همچنان که هنرمندان شروع به
    زیر سوال بردن تفکر آرمانشهر کردند،
  • 0:54 - 0:59
    ژانر دیستوپیا، پاد آرمانشهر،(ناکجا آباد)
    متولد شد.
  • 0:59 - 1:03
    یکی از آثار پاد آرمانشهرهای اولیه
    «سفرهای گالیور» اثر «جاناتان سوئیفت» است.
  • 1:03 - 1:07
    در طول سفرش، گالیور به
    جوامع تخیلی بر میخورد،
  • 1:07 - 1:11
    جوامعی که در ابتدا بهنظر جالب هستند
    ولی نهایتاً عمیقاً معیوب از آب در میآیند.
  • 1:11 - 1:14
    در جزیرهی پرندهای به نام «لاپوتا»،
    (در داستان گالیور)
  • 1:14 - 1:18
    داشنمندان و طراحان اجتماعی بهدنبال
    طرحهای عجیب و بیمصرف هستند
  • 1:18 - 1:22
    در حالیکه نیازهای واقعی
    مردم فرودست را نادیده گرفتهاند.
  • 1:22 - 1:25
    و «هووینوم» که در یک هماهنگی منطقی
    بینقص زندگی میکند
  • 1:25 - 1:30
    تاب تحمل نواقص انسانهای واقعی را ندارد.
  • 1:30 - 1:33
    «جاناتان سوئیفت» با رمانش،
    طرح اولیه دیستوپیا- پاد آرمانشهر را پایه ریخت،
  • 1:33 - 1:37
    با تصور کردن دنیایی که در آن
    گرایشهای خاصی از جامعه معاصر
  • 1:37 - 1:39
    به افراط کشیده شده است،
  • 1:39 - 1:42
    و عیوب نهفته این جوامع را بر ملا کرد.
  • 1:42 - 1:47
    و چند قرن پیش رو خیلی از
    مواد لازم را فراهم آورد.
  • 1:47 - 1:50
    فناوری صنعتی که وعدهی
    رهایی کارگران را داده بود
  • 1:50 - 1:55
    در عوض، آنها را در حلبیآباد
    و کارخانهها زندانی کرد،
  • 1:55 - 1:58
    در حالیکه سرمایهداران
    از پادشاهان هم ثروتمندتر شدند.
  • 1:58 - 2:03
    تا اواخر سده ۱۸۰۰ میلادی، خیلیها از اینکه
    این شرایط به کجا میرود واهمه داشتند.
  • 2:03 - 2:07
    در «ماشین زمان» اثر «اچ.جی.ولز» اینطور
    تصور شده که طبقات بالای جامعه و کارگران
  • 2:07 - 2:09
    به دو گونهی جداگانه در میآیند،
  • 2:09 - 2:14
    و کتاب «پاشنه آهنی» اثر جک لندن حکومت
    مستبدانهی معدودی ثروتمند را ترسیم میکند
  • 2:14 - 2:17
    که بر تودههای مستضعف حکمرانی میکنند.
  • 2:17 - 2:23
    قرن جدید تغییرات هیجانانگیرتر
    و هولناکتری با خود آورد.
  • 2:23 - 2:27
    پیشرفتهای پزشکی امکان فراتر رقتن
    از محدودیتهای زیستی را داد
  • 2:27 - 2:30
    در حالیکه رسانههای جمعی،
    اجازه ارتباط آنی
  • 2:30 - 2:32
    بین رهبران و مردم را فراهم آورد.
  • 2:32 - 2:37
    در کتاب «دنیایِ قشنگ نو» اثر «آلدوس
    هاکسلی»، شهروندان مهندسی ژنتیکی شدهاند
  • 2:37 - 2:40
    و مقید به انجام نقشهای
    اجتماعیشان شدهاند.
  • 2:40 - 2:43
    در حالیکه پروپاگاندا و مواد مخدر
    جامعه را شاد نگه میدارند،
  • 2:43 - 2:46
    واضح است که چیزی از
    جزء مهم انسانی از دست رفته است.
  • 2:46 - 2:52
    اما بهترین دیستوپیاها (مدینههای فاسده)
    شناخته شده اصلاً تخیلی نبودند.
  • 2:52 - 2:55
    زمانیکه اروپا دچار
    نزاعهای صنعتی بیسابقه شد،
  • 2:55 - 2:58
    جنبشهای سیاسی جدید قدرت گرفتند.
  • 2:58 - 3:01
    بعضی وعدهی پاککردن همهی
    تمایزات اجتماعی را دادند،
  • 3:01 - 3:04
    در حالیکه بقیه در جستجوی متحد کردن
    مردم حول یک میراث افسانهای بودند.
  • 3:05 - 3:08
    نتیجه دیستوپیایی- پاد آرمانشهر در دنیای واقعی بود
  • 3:08 - 3:12
    جائیکه زندگی زیر ذرهبین
    رژیم سپری میشد
  • 3:12 - 3:17
    و مرگ با کارکردی بیرحمانه
    سراغ کسانی میآمد که خودی نبودند.
  • 3:17 - 3:20
    خیلی از نویسندگان آن دروان صرفاً
    ناظر این وحشتها نبودند،
  • 3:20 - 3:22
    بلکه با آن زندگی کردند.
  • 3:22 - 3:27
    در رمان «ما»، نویسنده شوروی
    «یوگنی زمیاتن» آیندهای را بهتصویر میکشد
  • 3:27 - 3:31
    که اختیار و فردیت از میان رفته است.
  • 3:31 - 3:35
    این کتاب که در شوروی قدغن شده بود،
    الهام بخش نویسندگانی مانند «جورج اورول» شد
  • 3:35 - 3:40
    کسیکه در جبهه علیه
    فاشیسم و کومونیسم جنگید.
  • 3:40 - 3:44
    در حالیکه رمان «مزرعه حیوانات» او
    مستقیماً رژیم شوروی را به سخره میگیرد،
  • 3:44 - 3:50
    داستان کلاسیک «۱۹۸۴» او یک انقاد وسیعتر
    از تمامیتخواهی، رسانه و زبان است.
  • 3:50 - 3:54
    و در آمریکا کتاب «اینجا نمیتواند رخ دهد»
    اثر «سینکلر لوویز»
  • 3:54 - 3:59
    تجسم میکند که چه بهسادگی
    دموکراسی راه فاشسیم را باز میکند.
  • 3:59 - 4:01
    در دهههای بعد از جنگ جهانی دوم،
  • 4:01 - 4:04
    نویسندگان میاندیشیدند
    که فناوریهای جدید
  • 4:04 - 4:07
    مانند انرژی هستهای، هوش مصنوعی،
    و سفر فضایی
  • 4:07 - 4:10
    چه معنی برای آیندهی بشر دارد.
  • 4:10 - 4:13
    برخلاف تصاویر معروف
    از پیشرفت پر زرق و برق،
  • 4:13 - 4:18
    ژانر علمی-تخیلی دیستوپیایی (پادآرمانشهر)
    به فیلم، کامیک و بازی گسترش یافت.
  • 4:18 - 4:21
    روباتها علیه سازندههای خود بر آمدند
  • 4:21 - 4:25
    در حالیکه صفحات تلویزیون سرگرمیهای
    جمعی مهلک پخش میکردند.
  • 4:25 - 4:30
    کارگران در کلونیهای فضایی
    بر فراز زمینِ خالی از منابع
  • 4:30 - 4:34
    و شهرهای پر جمعیت و جنایتبار
    بیگاری میکشیدند.
  • 4:34 - 4:37
    البته سیاست هیچگاه خارج از دید نبود.
  • 4:37 - 4:42
    آثاری مانند «دکتر استرنج لاو» و «پاسداران»
    تهدید واقعی جنگ هستهای را میکاوند،
  • 4:42 - 4:45
    در حالیکه «و مثل وندتا»
    و «داستان خدمتکار»
  • 4:45 - 4:50
    هشدار میدهد که چطور حقوقمان بهراحتی
    در خلال بحران قابل ناپدید شدن است.
  • 4:50 - 4:53
    و داستانهای پادآرمانشهر امروز همچنان به
    منعکس کردن دغدغههای مدرن
  • 4:53 - 4:55
    مانند نابرابری،
  • 4:55 - 4:56
    تغییرات آب و هوایی،
  • 4:56 - 4:57
    قدرت حکومت،
  • 4:57 - 4:59
    و بیماریهای واگیردار جهانی
    ادامه میدهند.
  • 4:59 - 5:02
    خوب اینهمه بدبینی برای چیست؟
  • 5:02 - 5:05
    چونکه در قلب پادآرمانشهرها،
    یک داستان هشدار دهنده است،
  • 5:05 - 5:08
    نه دربارهی یک حکومت یا فناوری خاص،
  • 5:08 - 5:14
    بلکه این فرضیه که بشریت قابل
    قالبریزی در یک شکل ایدهآل است.
  • 5:14 - 5:18
    دوباره به دنیای بینقصی که
    تصور کردید فکر کنید.
  • 5:18 - 5:21
    آیا به این هم فکر کردید که برای تحقق آن
    چه چیزهایی نیاز است؟
  • 5:21 - 5:24
    چطور مردم را وادار به مشارکت میکنید؟
  • 5:24 - 5:28
    و چطور مطمئن میشوید که پایدار میماند؟
  • 5:28 - 5:30
    حالا یک نگاه دوباره بیندازید.
  • 5:30 - 5:33
    آیا این دنیا هنوز بینقص بهنظر میآید؟
Title:
چطور یک پاد آرمان‌شهر را شناسایی کنیم - الکس گندلر
Description:

درس کامل را اینجا ببینید: http://ed.ted.com/lessons/how-to-recognize-a-dystopia-alex-gendler

ژانر دیستوپیا - پاد آرمان‌شهر - تخیل هنرمندان و مخاطبان را برای قرن‌هاست که مجذوب خود کرده است. ولی این همه بدبینی برای چیست؟ الکس گندلر توضیح می‌دهد که چگونه پاد آرمان شهرها مانند یک داستان هشدار آمیز عمل می‌کند - نه درباره‌ی یک حکومت یا فن آوری خاص، بلکه درباره‌ی این فرضیه که بشریت قابل قالب‌ریزی در یک شکل ایده‌آل است.

درس توسط الکس گلندر، انیمیشن از TED-Ed
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:56

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.