< Return to Video

Zeitgeist: Moving Forward - ENG MultiSub [FULL MOVIE]

  • 0:04 - 0:08
    Во општество што се распаѓа и уметноста,
  • 0:08 - 0:14
    доколку е веродостојна, мора да одразува распаѓање.
  • 0:14 - 0:20
    Освен ако не сака да ја изневери својата општествена функција
  • 0:20 - 0:25
    Уметноста мора да го прикаже светот како менлив
  • 0:25 - 0:29
    И да помогне во неговото менување.
  • 0:29 - 0:32
    - Ернест Фишер
  • 0:32 - 0:34
    Смртоносни немири поради планот на Владата
  • 0:34 - 0:37
    да го избегне не-исплаќањето на нејзините кредити...
  • 0:37 - 0:39
    дали поради тоа што невработеноста продолжува
  • 0:39 - 0:41
    да расте и дали мора да се одржува во пораст
  • 0:41 - 0:45
    само затоа што ние имаме вишок на понуда на стоки...
  • 0:45 - 0:46
    сето ова се позајмени пари...
  • 0:46 - 0:50
    а долгот е во сопственост на банки од други земји..
  • 0:51 - 0:55
    П-А-Р-И во форма на кредит што вам лично ви одговара...
  • 0:55 - 0:57
    ...филтер цигара што ви го нуди посакуваниот вкус...
  • 0:57 - 1:01
    45 години старо виски...Топло ви е?!...
  • 1:01 - 1:04
    дали САД планира да го бомбардира Иран..
  • 1:04 - 1:07
    ...Америка спонзорира терористички напади врз Иран?
  • 1:08 - 1:10
    Вака, баба ми беше прекрасна личност,
  • 1:10 - 1:14
    ме научи како се игра Монопол.
  • 1:14 - 1:18
    Таа сфатила дека името на играта значи да присвојуваш.
  • 1:18 - 1:19
    Ќе насобереше се што можеше
  • 1:19 - 1:23
    и на крај стануваше мајстор на играта.
  • 1:23 - 1:25
    Потоа, секогаш ми кажуваше една иста работа.
  • 1:25 - 1:27
    Ќе ме погледнеше и ќе ми кажеше:
  • 1:27 - 1:31
    „еден ден и ти ќе научиш како се игра.“
  • 1:31 - 1:34
    Едно лето играв Монопол речиси секој ден, по цел ден,
  • 1:34 - 1:37
    токму тоа лето научив како се игра оваа игра.
  • 1:37 - 1:40
    Сфатив дека единствениот начин да победиш
  • 1:40 - 1:43
    е да се посветиш целосно на присвојување.
  • 1:43 - 1:45
    Почнав да сфаќам дека парите и стекнатите добра...
  • 1:45 - 1:48
    тоа е она што ти го одржува резултатот.
  • 1:48 - 1:49
    До крајот на тоа лето
  • 1:49 - 1:52
    бев уште понемилосрден од баба ми.
  • 1:52 - 1:55
    Бев спремен да ги прекршам правилата само за да победам...
  • 1:56 - 1:59
    и следната есен седнав со неа да играме.
  • 1:59 - 2:02
    И земав се што имаше. Ја гледав
  • 2:02 - 2:04
    како го дава и последниот долар и се откажува крајно поразена.
  • 2:06 - 2:11
    Во тој момент, таа реши да ме поучи уште една работа.
  • 2:11 - 2:14
    И тогаш таа рече:
  • 2:14 - 2:17
    „Сега сето тоа оди назад во кутијата.
  • 2:20 - 2:23
    Сите тие куќи и хотели.
  • 2:23 - 2:26
    Сите патишта и јавни претпријатија...
  • 2:26 - 2:29
    Целиот имот и сите тие прекрасни пари...
  • 2:30 - 2:33
    сега сето тоа оди назад во кутијата.
  • 2:35 - 2:37
    Ништо од тоа не беше навистина твое.
  • 2:38 - 2:41
    Ти ептен се загреа по тоа за момент.
  • 2:42 - 2:45
    Но беше тука долго време пред ти да седнеш на масата
  • 2:46 - 2:50
    и ќе биде овде и кога тебе ќе те нема - играчите доаѓаат и заминуваат.
  • 2:52 - 2:54
    Куќите и колите...
  • 2:55 - 2:57
    Титулите и облеката....
  • 2:57 - 2:59
    Дури и твоето тело.’’
  • 3:00 - 3:04
    Бидејќи факт е дека се што јас ќе зграбам, освојам и сочувам
  • 3:04 - 3:07
    ќе оди назад во кутијата и јас ќе го изгубам сето тоа.
  • 3:08 - 3:10
    Затоа мора да се запрашаш себеси
  • 3:10 - 3:12
    кога конечно ќе го добијам крајното унапредување
  • 3:12 - 3:14
    кога ќе ја направам крајната набавка
  • 3:14 - 3:15
    кога ќе го купам крајниот дом
  • 3:15 - 3:17
    кога ќе обезбедам финансиска сигурност
  • 3:17 - 3:20
    и ќе ја искачам скалата на успехот до
  • 3:20 - 3:23
    највисокиот ранг на кој би можеле да се искачам...
  • 3:23 - 3:26
    И возбудата ќе исчезне,
  • 3:26 - 3:28
    а ке исчезне...
  • 3:29 - 3:32
    Што тогаш?
  • 3:32 - 3:34
    Колку далеку треба да одиш по патот
  • 3:35 - 3:38
    за да видиш каде води.
  • 3:40 - 3:42
    Сигурно разбираш
  • 3:42 - 3:44
    дека никогаш нема да биде доволно.
  • 3:46 - 3:48
    Затоа мора да се запрашаш себеси
  • 3:49 - 3:52
    Што е тоа што ти значи?
  • 4:49 - 4:50
    Тие се жешки!
  • 4:52 - 4:54
    Тие се богати!
  • 4:56 - 4:58
    И тие се разгалени!
  • 5:03 - 5:05
    Шоуто на Америка бр.1 се враќа!
  • 5:31 - 5:38
    Gentle Machine Productions ви претставува
  • 5:43 - 5:51
    филм на Питер Џозеф
  • 5:56 - 5:58
    Кога бев млад
  • 5:58 - 6:00
    растејќи во Њујорк
  • 6:00 - 6:03
    одбив да се заколнам на верност пред знамето.
  • 6:05 - 6:08
    Секако бев пратен во канцеларијата на директорот.
  • 6:08 - 6:11
    И тој ме праша ‘зошто не сакаш да дадеш Заклетва на верност?
  • 6:11 - 6:13
    Сите го прават тоа!‘
  • 6:13 - 6:16
    Јас реков, ’Сите некогаш верувале дека земјата е рамна
  • 6:16 - 6:18
    но тоа не ја прави рамна.’
  • 6:18 - 6:22
    Објаснав дека Америка се што има им го должи
  • 6:22 - 6:23
    на другите култури
  • 6:23 - 6:25
    и другите нации
  • 6:25 - 6:27
    и дека порадо би се заколнал на верност
  • 6:27 - 6:28
    кон планетата земја
  • 6:28 - 6:30
    и кон сите на неа.
  • 6:31 - 6:33
    Не треба да се каже дека не помина премногу време
  • 6:33 - 6:35
    пред целосно да го напуштам училиштето
  • 6:36 - 6:38
    и да поставам лабораторија во мојата спална соба.
  • 6:39 - 6:41
    Таму почнав да учам за науката
  • 6:41 - 6:42
    и природата.
  • 6:43 - 6:44
    Тогаш сфатив
  • 6:44 - 6:46
    дека универзумот е управуван од закони
  • 6:46 - 6:48
    и дека човечките суштества
  • 6:48 - 6:50
    заедно со општеството
  • 6:50 - 6:53
    потпаѓаат под тие закони.
  • 6:54 - 6:57
    Тогаш дојде падот во 1929.
  • 6:57 - 6:59
    Што ја започна тоа што ние сега го нарекуваме
  • 6:59 - 7:00
    „Големата депресија”.
  • 7:01 - 7:04
    Ми беше тешко да разберам зошто милиони
  • 7:04 - 7:07
    беа отпуштени од работа, бездомни, прегладнети
  • 7:07 - 7:10
    додека сите фабрики и понатаму беа тука.
  • 7:10 - 7:13
    Ресурсите беа непроменети.
  • 7:13 - 7:15
    Тогаш беше моментот кога сфатив
  • 7:15 - 7:18
    дека правилата на економската игра
  • 7:18 - 7:20
    се погрешни по природа.
  • 7:21 - 7:24
    Наскоро после тоа дојде Втората Светска Војна
  • 7:24 - 7:27
    каде разни нации се свртија против себе
  • 7:27 - 7:30
    систематски уништувајќи се едни со други.
  • 7:30 - 7:33
    Јас подоцна пресметав дека сето уништување
  • 7:33 - 7:35
    и фрлени ресурси
  • 7:35 - 7:36
    потрошени на таа војна
  • 7:36 - 7:38
    можеа лесно да обезбедат доволно за секоја
  • 7:38 - 7:42
    човечка потреба на планетата.
  • 7:43 - 7:46
    Оттогаш го гледам човештвото
  • 7:46 - 7:50
    како ги поставува темелите за сопственото исчезнување
  • 7:50 - 7:53
    Гледав како драгоцените ограничени ресурси
  • 7:53 - 7:56
    постојано се трошат и уништуваат
  • 7:56 - 8:00
    во името на профитот и слободните-пазари.
  • 8:00 - 8:03
    Гледав како социјалните вредности во општеството се сведуваат
  • 8:03 - 8:07
    на ниска извештаченост на материјализам
  • 8:07 - 8:10
    и безумна потрошувачка.
  • 8:10 - 8:13
    И гледав како монетарната моќ
  • 8:13 - 8:16
    ја контролира политичката структура
  • 8:16 - 8:18
    во наводно слободните општества.
  • 8:20 - 8:22
    Сега имам 94 години.
  • 8:22 - 8:24
    И, за жал, моето мислење
  • 8:24 - 8:26
    е исто какво што беше
  • 8:26 - 8:29
    уште од пред 75 години.
  • 8:31 - 8:34
    Ова срање мора да си оди.
  • 8:38 - 8:46
    [ZEITGEIST]
  • 8:46 - 8:53
    [ZEITGEIST: ЧЕКОР НАПРЕД]
  • 9:00 - 9:03
    [Не сомневајте се дека мала група промислени,
  • 9:03 - 9:06
    посветени граѓани може да го смени светот.
  • 9:06 - 9:08
    Всушност, тоа е единственото нешто што го сменило.
  • 9:08 - 9:09
    -Маргарет Мид]
  • 9:10 - 9:13
    [Прв дел : Човековата Природа]
  • 9:13 - 9:16
    Значи, ти си научник
  • 9:16 - 9:19
    и со текот на времето, набиено во твојот ум
  • 9:19 - 9:23
    е неминовното „вродено наспроти стекнато“
  • 9:23 - 9:25
    во секој случај таму е заедно со Кока Кола наспроти Пепси
  • 9:25 - 9:27
    или Грците наспроти Тројанците.
  • 9:27 - 9:31
    Значи вродено наспроти стекнато, овој, досега
  • 9:31 - 9:34
    наполно поедноставуван поглед
  • 9:34 - 9:36
    на потеклото на влијанијата.
  • 9:36 - 9:40
    Влијанија од тоа како една клетка се справува
  • 9:40 - 9:42
    со енергетска криза се до тоа
  • 9:42 - 9:45
    што не прави она што сме на најиндивидуалните
  • 9:45 - 9:48
    нивоа на личноста.
  • 9:48 - 9:51
    И тоа што го добивате е потполно погрешна дихотомија
  • 9:51 - 9:54
    изградена околу вроденото како детерминистичко
  • 9:54 - 9:57
    како основа причина за се.
  • 9:57 - 10:00
    Животот е ДНК и кодот на кодовите
  • 10:00 - 10:04
    и светиот Грал, и се е придвижено од неа...
  • 10:04 - 10:06
    а на другиот крај имаме многу повеќе
  • 10:06 - 10:07
    социјална научна перспектива која вели
  • 10:08 - 10:09
    ние сме 'општествени организми'
  • 10:09 - 10:13
    а биологијата е за калапи од кал.
  • 10:13 - 10:16
    Луѓето се ослободени од биологија
  • 10:16 - 10:19
    и очигледно е дека и двата погледи се бесмислени.
  • 10:19 - 10:21
    Она што го гледате наместо тоа е
  • 10:21 - 10:23
    дека виртуелно е невозможно да се разбере
  • 10:23 - 10:25
    како функционира биологијата
  • 10:25 - 10:27
    надвор од контекстот на животната средина.
  • 10:28 - 10:30
    [Генетско е]
  • 10:30 - 10:34
    Една од најлудите
  • 10:34 - 10:36
    но сепак многу раширена и
  • 10:36 - 10:38
    потенцијално опасна концепција е:
  • 10:38 - 10:42
    „О, таквото однесување е генетско“.
  • 10:42 - 10:43
    Е сега што навистина значи тоа?
  • 10:43 - 10:46
    Тоа значи секакви видови на суптилни работи ако
  • 10:46 - 10:49
    знаеме модерна биологија, но за повеќето луѓе
  • 10:49 - 10:52
    во светот, тоа се сведува на:
  • 10:52 - 10:54
    детерминистички поглед на животот;
  • 10:54 - 10:57
    поглед вкоренет во биологијата и генетиката;
  • 10:57 - 11:00
    гените се нешто кое не може да биде променето;
  • 11:00 - 11:03
    гените се поистоветуваат со работи кои се
  • 11:03 - 11:06
    неизбежни, па затоа може да се решиме и да не
  • 11:06 - 11:08
    потрошиме никакви ресурси пробувајќи да ги поправиме;
  • 11:08 - 11:11
    нема потреба да вложиме социјален напор обидувајќи се
  • 11:11 - 11:15
    да се подобриме, бидејќи е неизбежно и неменливо...
  • 11:15 - 11:18
    и сето тоа е чиста глупост.
  • 11:21 - 11:23
    [Болести]
  • 11:24 - 11:27
    Широко е познато дека состојби како
  • 11:27 - 11:29
    ADHD се генетски програмирани
  • 11:29 - 11:32
    состојби како шизофренија се генетски програмирани.
  • 11:32 - 11:33
    Вистината е токму спротивното.
  • 11:33 - 11:35
    Ништо не е генетски програмирано.
  • 11:35 - 11:37
    Постојат многу малку болести
  • 11:37 - 11:39
    само неколку
  • 11:39 - 11:43
    екстремно ретко распоредени меѓу популацијата
  • 11:43 - 11:46
    кои се вистински генетски утврдени.
  • 11:46 - 11:48
    Повеќето комплексни состојби
  • 11:48 - 11:52
    може да имаат предиспозиција која содржи генетска компонента
  • 11:52 - 11:56
    но предиспозиција не е исто што и предодреденост.
  • 11:56 - 12:00
    Целата потрага по изворот на заболувањата внатре во геномот
  • 12:00 - 12:04
    беше осудена на пропаст пред уште некој да помисли на неа
  • 12:04 - 12:08
    бидејќи повеќето заболувања не се генетски предодредени.
  • 12:08 - 12:11
    Срцево заболување, рак, мозочни удари
  • 12:11 - 12:17
    реума, автоимуните состојби општо
  • 12:17 - 12:19
    состојби на менталното здравје, зависности...
  • 12:19 - 12:21
    ништо од нив не е генетски одредено.
  • 12:21 - 12:26
    Ракот на дојка, на пример, од 100 жени со рак на дојка
  • 12:26 - 12:28
    само седум ќе ги носат гените за ракот.
  • 12:28 - 12:30
    Но не и останатите 93
  • 12:30 - 12:33
    и од 100 жени кои ги носат овие гени
  • 12:33 - 12:36
    нема сите да заболат од рак.
  • 12:37 - 12:39
    [Однесување]
  • 12:39 - 12:43
    Гените не се само нешта кои не тераат да се однесуваме
  • 12:43 - 12:47
    на одреден начин без оглед на нашата средина.
  • 12:47 - 12:51
    Гените ни даваат различни начини на реагирање на нашата средина.
  • 12:51 - 12:55
    И, всушност, се чини дека некои од раните
  • 12:55 - 12:59
    влијанија во детството и начинот на одгледување на детето
  • 12:59 - 13:02
    влијаат врз изразувањето на гените
  • 13:02 - 13:04
    всушност исклучуваат и вклучуваат различни гени
  • 13:04 - 13:08
    и ве стават на различна патека на развој
  • 13:08 - 13:12
    која може да одговара на типот на свет со кој треба да се справите.
  • 13:12 - 13:14
    Така, на пример.
  • 13:14 - 13:18
    Истражување направено во Монтреал со жртви на самоубиство
  • 13:18 - 13:21
    изврши преглед на аутопсиите на мозоците на овие луѓе
  • 13:22 - 13:24
    и се покажа дека ако жртвите на самоубиство
  • 13:24 - 13:26
    (ова се најчесто млади луѓе)
  • 13:26 - 13:30
    биле злоупотребувани како деца, злоупотребата всушност
  • 13:30 - 13:33
    предизвикала генетска промена во мозокот
  • 13:33 - 13:37
    која била отсутна во мозоците на луѓето кои не биле злоупотребувани.
  • 13:37 - 13:39
    Тоа е епигенетско влијание
  • 13:39 - 13:42
    “епи“ значи над, така што
  • 13:42 - 13:45
    епигенетското влијание е она што се случува
  • 13:45 - 13:51
    во животната средина кое или активира или деактивира одредени гени.
  • 13:51 - 13:54
    Во Нов Зеланд постои истражување
  • 13:54 - 13:56
    кое е направено во градот Дјунедин
  • 13:56 - 14:01
    во кој неколку илјади индивидуи
  • 14:01 - 14:05
    беа истражувани од денот на раѓање до нивните 20-ти.
  • 14:06 - 14:11
    Беше откриено дека може да се идентификува
  • 14:11 - 14:15
    генетска мутација, абнормален ген
  • 14:15 - 14:18
    кој има некаква врска со
  • 14:18 - 14:21
    предиспозицијата да се изврши насилство
  • 14:21 - 14:25
    но само ако покрај тоа личноста
  • 14:25 - 14:29
    била подложена на сурово злоставување како дете.
  • 14:29 - 14:32
    Со други зборови, дете со овие абнормални гени
  • 14:32 - 14:34
    не би било понасилно од било кој друг
  • 14:34 - 14:37
    и, всушност, ваквите деца имаат пониска стапка на насилство
  • 14:37 - 14:39
    од луѓе со нормални гени
  • 14:39 - 14:42
    под услов да не биле злоставувани како деца.
  • 14:43 - 14:45
    Еве уште еден пример за начинот на кој
  • 14:45 - 14:47
    гените не се почеток и крај.
  • 14:47 - 14:50
    Постои фина техника со која можете да
  • 14:50 - 14:52
    земете одреден ген од извесен глушец
  • 14:52 - 14:55
    и тој глушец и неговите потомци нема да го имаат тој ген.
  • 14:55 - 14:56
    Вие сте го ’разбиле’ тој ген.
  • 14:56 - 14:58
    Значи еве еден ген кој кодира
  • 14:58 - 15:00
    протеин кој има врска со
  • 15:00 - 15:04
    учењето и меморијата и со оваа фабулозна демонстрација -
  • 15:04 - 15:06
    сте го ’разбиле’ тој ген и сега
  • 15:06 - 15:08
    имате глушец кој не учи баш најдобро.
  • 15:08 - 15:10
    „Ах! Генетска основа на интелегенцијата!“
  • 15:10 - 15:14
    Тоа што беше занемарено во оваа типична студија
  • 15:14 - 15:16
    која доби внимание од лево и десно ориентираните медиуми
  • 15:16 - 15:20
    е фактот дека ако тие генетски осакатени глувци
  • 15:20 - 15:22
    се одгледувани во поблагородна
  • 15:22 - 15:25
    стимулативна средина отколку нормален глушец во лабораториски кафез
  • 15:25 - 15:28
    тие се способни комплетно да го надминат дефицитот.
  • 15:28 - 15:32
    Така, кога некој во современа смисла ќе рече нешто како
  • 15:32 - 15:35
    “ох, ова однесување е генетско“
  • 15:35 - 15:39
    под претпоставка дека тоа е валидна фраза која можете да ја употребите
  • 15:39 - 15:41
    тоа што го велите е : постои
  • 15:41 - 15:44
    генетски придонес кон начинот на кој
  • 15:44 - 15:46
    еден организам одговара на средината;
  • 15:46 - 15:49
    гените можат да влијаат на
  • 15:49 - 15:51
    подготвеноста со која еден организам ќе се
  • 15:51 - 15:53
    соочи со одреден предизвик во средината.
  • 15:53 - 15:57
    Знаете, тоа не е верзијата која повеќето луѓе ја имаат на ум
  • 15:57 - 16:00
    и не сакам да проповедам,
  • 16:00 - 16:02
    но да се продолжи со старата верзија
  • 16:02 - 16:04
    „тоа е генетика“
  • 16:04 - 16:07
    не е така далеку од историјата на еугениката
  • 16:07 - 16:09
    и слични такви нешта.
  • 16:09 - 16:11
    Тоа е широко распространета заблуда
  • 16:11 - 16:14
    и е потенцијално мошне опасна.
  • 16:14 - 16:17
    Една причина поради која
  • 16:17 - 16:21
    биолошко објаснување за насилство ...
  • 16:21 - 16:23
    една од причините поради која хипотезата е
  • 16:23 - 16:26
    потенцијално опасна, не е само погрешното информирање
  • 16:26 - 16:28
    таа навистина може да направи штета ...
  • 16:28 - 16:31
    затоа што ако верувате во неа
  • 16:31 - 16:33
    можете многу лесно да кажете:
  • 16:33 - 16:35
    "Па, ништо не можеме да сториме
  • 16:35 - 16:37
    за да се промени предиспозиција
  • 16:37 - 16:40
    луѓето мораат да станат насилни;
  • 16:40 - 16:44
    Се што можеме да направиме е да ги казниме - да ги затвориме
  • 16:44 - 16:46
    или да ги погубиме
  • 16:46 - 16:49
    но не треба да се грижиме за менување на
  • 16:49 - 16:53
    општествената средина или на општествените предуслови
  • 16:53 - 16:56
    кои можат да ги наведат луѓето да станат насилни, бидејќи
  • 16:56 - 16:58
    тоа е небитно".
  • 16:58 - 17:03
    Генетичкиот аргумент ни го дозволува луксузот да игнорираме
  • 17:03 - 17:06
    историски и општествени фактори, во минатото и сегашноста
  • 17:06 - 17:08
    и со зборовите на Луј Менанд
  • 17:08 - 17:10
    кој напиша за New Yorker
  • 17:10 - 17:12
    Многу итро, рече тој :
  • 17:12 - 17:16
    "сè е во гените ... објаснување за за тоа какви се работите
  • 17:16 - 17:18
    тоа не е закана за тоа како се поставени работите.
  • 17:18 - 17:20
    Зошто некој треба да се чувствуваат несреќен
  • 17:21 - 17:23
    или да се вклучи во антисоцијално однесување
  • 17:23 - 17:25
    кога таа личност живее во
  • 17:25 - 17:29
    најслободната и најпросперитетната нација на земјата?
  • 17:29 - 17:31
    Тоа не може да биде системот.
  • 17:31 - 17:33
    Мора да има грешка некаде во инсталацијата."
  • 17:34 - 17:36
    Што е добро објаснување.
  • 17:36 - 17:39
    Значи, генетичкиот аргумент е едноставно само алиби
  • 17:39 - 17:41
    кое ни овозможува да ги игнорираме
  • 17:41 - 17:45
    социјалните и економските и политичките фактори
  • 17:45 - 17:48
    кои, всушност, лежат во основа на
  • 17:48 - 17:51
    многу проблематични однесувања.
  • 17:53 - 17:55
    [Истражување: Зависност]
  • 17:56 - 17:58
    Зависностите вообичаено се
  • 17:58 - 18:00
    сметаат како проблем поврзан со дроги,
  • 18:00 - 18:02
    но гледано на поопшт начин
  • 18:02 - 18:04
    јас ја дефинирам зависноста како однесување
  • 18:04 - 18:07
    што е поврзано со копнеж,
  • 18:07 - 18:09
    со привремено олеснување
  • 18:09 - 18:12
    и со долгорочни негативни последици
  • 18:12 - 18:15
    проследени со попречена контрола над истото, така што личноста
  • 18:15 - 18:18
    посакува да се откаже или ветува дека тоа ќе го стори
  • 18:18 - 18:21
    но не го прави тоа
  • 18:21 - 18:23
    и кога ќе го разберете тоа, ќе видите дека
  • 18:23 - 18:24
    постојат многу други зависности
  • 18:24 - 18:26
    од оние поврзани со дроги.
  • 18:26 - 18:29
    Постои зависност од работа; зависност од шопинг;
  • 18:29 - 18:31
    од интернет, од видео игри...
  • 18:31 - 18:33
    Тука е зависноста од моќ. Луѓе кои имаат моќ но
  • 18:33 - 18:36
    сакаат повеќе и повеќе; ништо не е доволно за нив.
  • 18:36 - 18:40
    Присвојување - корпорации што мора да поседуваат повеќе и повеќе.
  • 18:40 - 18:42
    Зависноста од нафта
  • 18:42 - 18:45
    или макар од богатството и од производите
  • 18:45 - 18:47
    што ни се достапни поради нафтата.
  • 18:47 - 18:50
    Погледнете ги негативните последици врз животната средина.
  • 18:50 - 18:53
    Ја уништиваме самата земја на која сме
  • 18:53 - 18:55
    населени поради таа зависност.
  • 18:55 - 18:57
    Сега, овие зависности се далеку поразорни
  • 18:57 - 18:59
    како социјални последици отколку навиките
  • 18:59 - 19:04
    на земање кокаин или хероин на моите пациенти од Истсајд.
  • 19:04 - 19:08
    Без разлика на тоа, тие се наградувани и гледани со почит.
  • 19:08 - 19:11
    Извршен директор во тутунска индустрија што постигнува повисок
  • 19:11 - 19:14
    профит ќе добие многу поголема награда.
  • 19:15 - 19:19
    Тој не се соочува со правни или поинакви негативни последици.
  • 19:19 - 19:22
    Всушност, тој е почитуван член на
  • 19:22 - 19:24
    бордот на директори во повеќе корпорации.
  • 19:24 - 19:27
    Но, болести поврзани со чад од цигари
  • 19:27 - 19:31
    убиваат 5.5 милиони луѓе годишно низ целиот свет.
  • 19:31 - 19:35
    Во САД убива 400 000 луѓе годишно.
  • 19:36 - 19:38
    И овие луѓе се зависни од што? Од профит.
  • 19:38 - 19:40
    До тој степен се зависни
  • 19:40 - 19:42
    што тие ги одрекуваат
  • 19:42 - 19:44
    негативните влијанија на нивното однесување
  • 19:44 - 19:48
    што е типично за зависници што е одрекување.
  • 19:48 - 19:50
    И тоа е за почит. За почит е
  • 19:50 - 19:53
    да се биде зависен од профит без разлика на цената.
  • 19:53 - 19:56
    Значи што е прифатливо и за почит
  • 19:56 - 19:59
    е многу произволен феномен во нашето општество
  • 19:59 - 20:01
    и изгледа дека колку поголема е
  • 20:01 - 20:03
    штетата толку попочитувана е зависноста.
  • 20:06 - 20:08
    [Митот]
  • 20:08 - 20:11
    Постои општо уверување дека дрогите создаваат зависност.
  • 20:11 - 20:14
    Всушност, војната против дрогата е заснована
  • 20:14 - 20:16
    на уверувањето дека ако да го забраните
  • 20:16 - 20:18
    изворот ќе се справите со зависноста.
  • 20:18 - 20:22
    Сега, ако ја разбереме зависноста во поширока смисла
  • 20:22 - 20:24
    гледаме дека ништо само по себе не е зависно.
  • 20:24 - 20:27
    Ниедна супстанца или дрога сама по себе не е зависна
  • 20:27 - 20:29
    и ниедно однесување само по себе е зависно.
  • 20:29 - 20:32
    Многу луѓе може да одат на шопинг без да станат зависни од тоа.
  • 20:32 - 20:34
    Не секој станува зависник од храна .
  • 20:34 - 20:37
    Не секој што ќе се напие чаша вино станува алкохоличар.
  • 20:37 - 20:40
    Значи вистинското прашање е што ги прави луѓето подложни
  • 20:40 - 20:44
    бидејќи комбинацијата од подложна личност
  • 20:44 - 20:47
    и потенцијално зависна супстанца или однесување
  • 20:47 - 20:52
    го прави созревањето на зависноста.
  • 20:52 - 20:55
    На кратко, не е дрогата таа што е зависна
  • 20:55 - 20:57
    во прашање е подлежноста на личноста
  • 20:57 - 21:01
    да биде зависна од одредена супстанца или однесување.
  • 21:01 - 21:02
    [Средина]
  • 21:03 - 21:04
    Ако сакаме да разбереме што
  • 21:04 - 21:06
    е тоа што ги прави некои луѓе подложни
  • 21:06 - 21:09
    ние всушност треба да погледнеме во животното искуство.
  • 21:09 - 21:14
    Старата идеја, стара, но сеуште широко распространета,
  • 21:14 - 21:17
    дека зависностите се поради некоја генетска причина
  • 21:17 - 21:20
    која едноставно не е научно издржана.
  • 21:21 - 21:24
    Проблемот е што одредени животни искуства
  • 21:24 - 21:26
    ги прават луѓето подложни.
  • 21:26 - 21:30
    Животни искуства кои не само што ги оформуваат
  • 21:30 - 21:33
    личноста и психолошките потреби на лицата
  • 21:33 - 21:36
    туку и самите нивни мозоци на одреден начин.
  • 21:36 - 21:39
    А тој процес започнува во утробата.
  • 21:41 - 21:43
    [Преднатални услови]
  • 21:43 - 21:45
    На пример, покажано е дека
  • 21:45 - 21:48
    ако мајките за време на бременоста се под стрес,
  • 21:49 - 21:50
    поверојатно е нивните деца да имаат
  • 21:50 - 21:53
    поголема предиспонираност кон зависности
  • 21:53 - 21:55
    и тоа е така затоа што развојот е обликуван
  • 21:55 - 21:57
    од психолошката и социјалната средина.
  • 21:57 - 22:02
    Значи, биологијата на човекот е под значително влијание на
  • 22:02 - 22:07
    и програмирана од животното искуство почнувајќи од утробата.
  • 22:07 - 22:09
    Средината не започнува со раѓањето.
  • 22:09 - 22:11
    Средината започнува во моментот кога се има средина
  • 22:11 - 22:15
    уште во фаза на фетус, подложен си на каква било
  • 22:15 - 22:18
    информација што доаѓа преку циркулацијата на мајката
  • 22:18 - 22:19
    Хормони, ниво на хранливи материи...
  • 22:19 - 22:22
    Типичен пример за ова -
  • 22:22 - 22:24
    нешто наречено Данска зима на глад
  • 22:24 - 22:28
    Во 1944, Нацистите ја окупираат Холандија
  • 22:28 - 22:30
    и поради повеќе причини одлучиле да
  • 22:30 - 22:32
    ја земат сета храна и да ја пратат во Германија;
  • 22:32 - 22:35
    во период од три месеци сите таму гладувале
  • 22:35 - 22:37
    десетици илјади луѓе изгладнеле до смрт.
  • 22:37 - 22:39
    Ефектот на Данската зима на гладот е:
  • 22:39 - 22:44
    ако си бил фетус во второ или трето тромесечие за време на гладот
  • 22:44 - 22:48
    твоето тело „научило“ нешто многу уникатно во тој период.
  • 22:48 - 22:51
    Испаѓа дека, второто и третото тромесечие е кога
  • 22:51 - 22:54
    твоето тело се обидува да ја осознае средината:
  • 22:54 - 22:57
    Колку заканувачко место е надворешниот свет?
  • 22:57 - 23:00
    Какво е изобилството? Колку хранливи материи се добиваат
  • 23:00 - 23:02
    преку циркулацијата на мајката?
  • 23:02 - 23:07
    Ако си фетус кој гладувал во тој период, тогаш твоето тело
  • 23:07 - 23:09
    се програмира засекогаш да биде
  • 23:09 - 23:14
    многу, многу претпазливо и штедливо со шеќери и масти,
  • 23:14 - 23:16
    што значи дека ќе го складира секое делче од нив.
  • 23:16 - 23:20
    Ако си бил фетус за време на Данската зима на глад,
  • 23:20 - 23:22
    половина век подоцна, се останато е исто,
  • 23:22 - 23:25
    имаш поголеми шанси да имаш висок крвен притисок,
  • 23:25 - 23:27
    дебелина или пореметување поврзано со метаболизмот.
  • 23:27 - 23:31
    Ова е пример како средината влијае на непредвиден начин.
  • 23:31 - 23:34
    Може да изложите лабораториски животни на стрес
  • 23:34 - 23:36
    и нивните потомци ќе бидат повеќе
  • 23:36 - 23:38
    склони кон употреба на кокаин и алкохол како возрасни.
  • 23:38 - 23:42
    Можете да ги заплашете мајките, на пример во Британска студија
  • 23:42 - 23:45
    жените кои биле злоупотребувани за време на бременост
  • 23:45 - 23:47
    имале повисоко ниво на
  • 23:47 - 23:50
    стрес хормонот кортисол во плацентата за време на пораѓање
  • 23:50 - 23:52
    и нивните деца е поверојатно да имаат состојба која
  • 23:52 - 23:56
    им дава предиспозициja за зависност за време на 7та и 8та година.
  • 23:56 - 23:59
    Значи материчниот стрес веќе го спрема ’пиштолот’
  • 23:59 - 24:01
    за сите видови ментални здраствени проблеми.
  • 24:01 - 24:04
    Израелска студија направена на деца
  • 24:04 - 24:07
    родени од мајки кои биле бремени
  • 24:07 - 24:12
    пред почетокот на војната во 1967...
  • 24:12 - 24:14
    Овие жени, нормално биле под голем стрес
  • 24:14 - 24:17
    и нивните деца имаат поголема веројатност за шизофренија
  • 24:17 - 24:19
    од просечното.
  • 24:19 - 24:22
    Значи, има многу докази дека пренаталните ефекти
  • 24:22 - 24:26
    имаат огромен удел во понатамошното развивање на човекот.
  • 24:28 - 24:30
    [Рано детство]
  • 24:30 - 24:32
    Суштината на човековиот развој а
  • 24:32 - 24:33
    посебно развојот на човековиот мозок
  • 24:33 - 24:35
    е дека се случува најчесто под влијание на околината
  • 24:35 - 24:37
    и претежно после раѓањето.
  • 24:37 - 24:40
    Сега, ако се споредиме со коњ
  • 24:40 - 24:42
    кој што може да трча на првиот ден од својот живот
  • 24:42 - 24:46
    можеме да забележиме дека сме доста неразвиени.
  • 24:46 - 24:50
    Не можеме да постигнеме толку голема невролошка координација,
  • 24:50 - 24:52
    баланс, мускулна сила, изостреност на видот
  • 24:52 - 24:54
    се до година и пол или двегодишна возраст.
  • 24:54 - 24:57
    Тоа е поради тоа што мозочниот развој на коњот
  • 24:57 - 24:59
    се случува во сигурноста на утробата
  • 24:59 - 25:02
    а кај човекот тоа мора да се случи после раѓањето
  • 25:02 - 25:04
    и тоа е поврзано со едноставна еволутивна логика.
  • 25:04 - 25:09
    Како што расте главата, она што не прави луѓе
  • 25:09 - 25:11
    рапидното ширење на предниот дел од мозокот е
  • 25:11 - 25:14
    всушност она што го креира човековиот род.
  • 25:14 - 25:17
    Исто - одиме на две нозе, значи нашата карлица се стеснува
  • 25:17 - 25:18
    за да го овзможи тоа. Значи ние
  • 25:18 - 25:21
    имаме тесна карлица, поголема глава
  • 25:21 - 25:23
    бинго: ние мора да бидеме родени предвремено.
  • 25:23 - 25:25
    И тоа значи дека мозочниот развој што кај другите животни
  • 25:25 - 25:26
    се случува во утробата
  • 25:26 - 25:29
    кај нас, се случува после раѓањето
  • 25:29 - 25:31
    и во голема мера под влијание на средината.
  • 25:31 - 25:35
    Концептот на Невронскиот Дарвинизам, едноставно, значи
  • 25:35 - 25:38
    дека колата кои добиваат соодветна побуда од околината
  • 25:38 - 25:41
    оптимално ќе се развијат, а оние кои нема да добијат
  • 25:41 - 25:44
    нема оптимално или воопшто нема да се развијат.
  • 25:44 - 25:47
    Ако земеме дете со совршено добар вроден вид
  • 25:47 - 25:49
    и го ставиме во темна соба пет години
  • 25:49 - 25:52
    тоа ќе остане слепо до крајот на својот живот,
  • 25:52 - 25:55
    бидејќи колата за вид имаат потреба од светлосни бранови за нивниот развој
  • 25:55 - 25:58
    и без нив, дури и најосновните
  • 25:58 - 26:00
    вродени и активни кола
  • 26:00 - 26:04
    ќе атрофираат и ќе умрат, а нови нема да се развијат.
  • 26:06 - 26:08
    [Меморија]
  • 26:08 - 26:11
    Постои значајна тенденција при што
  • 26:11 - 26:15
    раните искуства го обликуваат однесувањето на возрасните,
  • 26:16 - 26:18
    и тоа посебно оние рани
  • 26:18 - 26:22
    искуства на кои можеме да се присетиме.
  • 26:22 - 26:24
    Произлегува дека постојат два вида меморија:
  • 26:24 - 26:27
    јасна меморија, помнење на кое се сеќаваме, кое
  • 26:27 - 26:30
    се случува кога можеме да се присетиме на фактите
  • 26:30 - 26:32
    деталите, епизодите, околностите.
  • 26:33 - 26:35
    Структурата во мозокот наречена хипокампус
  • 26:35 - 26:37
    која го кодира помнењето на кое се сеќаваме
  • 26:37 - 26:40
    не ни започнува да се развива во целост пред година и половина
  • 26:40 - 26:42
    а не е целосно развиена и многу подоцна.
  • 26:42 - 26:45
    Затоа одвај некој да може
  • 26:45 - 26:47
    да се присети на сеќавање од пред 18 месечна возраст.
  • 26:47 - 26:48
    Но постои и друг вид
  • 26:48 - 26:50
    меморија кое се нарекува имплицитна меморија
  • 26:50 - 26:53
    кое е, во суштина, емоционална меморија
  • 26:53 - 26:57
    при што влијанието на емоциите на детето и нивното толкување
  • 26:57 - 27:00
    согласно емотивните искуства е вкоренето во мозокот
  • 27:00 - 27:02
    во облик на нервни кола кои се подготвени да се вклучат
  • 27:02 - 27:03
    без на нив јасно да се сеќаваме.
  • 27:03 - 27:05
    За да дадеме јасен пример
  • 27:05 - 27:07
    луѓето кои се посвоени имаат
  • 27:07 - 27:10
    многу често чувство на отфрленост во текот на целиот живот.
  • 27:10 - 27:11
    Не можат да се присетат на посвојувањето.
  • 27:11 - 27:13
    Не можат да се присетат на одделувањето од родената мајка
  • 27:13 - 27:15
    бидејќи не постои нешто на кое што можат да се присетат.
  • 27:15 - 27:19
    Но емоционалното сеќавање на разделба и одбивање
  • 27:19 - 27:21
    е длабоко вкоренето во нивните мозоци.
  • 27:21 - 27:22
    Оттука многу е поверојатно тие
  • 27:22 - 27:24
    да искусат чувство на одбиеност
  • 27:24 - 27:27
    и голема емоционална вознемиреност
  • 27:27 - 27:29
    кога тие ќе се согледаат себеси како одбиени
  • 27:29 - 27:30
    од другите луѓе.
  • 27:30 - 27:32
    Тоа не важи само за луѓето кои се
  • 27:32 - 27:34
    посвоени но кај нив е исклучително силно
  • 27:34 - 27:36
    поради оваа функција на имплицитната меморија.
  • 27:36 - 27:39
    Луѓето кои се зависници, со оглед на сета
  • 27:39 - 27:43
    истражувачка литература и моето искуство
  • 27:43 - 27:47
    оние хард-кор зависници сите биле
  • 27:47 - 27:49
    значително злоупотребувани како деца
  • 27:49 - 27:52
    или претрпеле сериозен недостаток на емоции.
  • 27:52 - 27:54
    Нивната емоционална или имплицитна меморија
  • 27:54 - 27:56
    е за свет кој не е безбеден
  • 27:56 - 28:00
    и не помага; негуватели на кои не требало да им се верува
  • 28:01 - 28:03
    и односи кои не се
  • 28:03 - 28:06
    доволно безбедни за да може да им се отвориме
  • 28:06 - 28:08
    и оттука нивниот одговор е да се стремат
  • 28:08 - 28:10
    да се чуваат себеси на растојание од
  • 28:10 - 28:12
    навистина интимни односи;
  • 28:12 - 28:14
    да не им се верува на негувателите
  • 28:14 - 28:17
    докторите и други луѓе кои сакаат да им помогнат
  • 28:17 - 28:20
    и општо го гледаат светот како небезбедно место...
  • 28:20 - 28:25
    и тоа е стриктно функција на имплицитната меморија
  • 28:25 - 28:29
    која понекогаш е поврзана со инциденти на кои не се ни сеќаваат.
  • 28:32 - 28:34
    [Допир]
  • 28:34 - 28:37
    Предвреме родените или новороденчињата кои биле во инкубатор
  • 28:37 - 28:39
    и други видови на апаратури и
  • 28:39 - 28:42
    машинерии со недели а можеби и месеци,
  • 28:42 - 28:44
    денес е познато дека ако овие
  • 28:44 - 28:46
    деца се допираат и галат по грбот барем
  • 28:46 - 28:50
    10 минути дневно дека тоа им го подобрува развојот на мозокот.
  • 28:50 - 28:52
    Значи, човечкиот допир е од суштинска важност за развојот,
  • 28:52 - 28:56
    новороденчиња кои нема да бидат подигнати од човечки раци ќе умрат.
  • 28:56 - 28:59
    Еве колку суштинска потреба
  • 28:59 - 29:01
    претставува држењето во раце за човечките суштества.
  • 29:01 - 29:04
    Во нашето општество, за жал постои тенденција
  • 29:04 - 29:07
    да им се кажува на родителите да не ги креваат децата, да не ги држат
  • 29:07 - 29:13
    да не креваат бебиња кои плачат, од страв да не ги разгалат
  • 29:13 - 29:15
    или да ги охрабрат да спијат навечер
  • 29:15 - 29:16
    вие не ги кревате...
  • 29:16 - 29:19
    што е токму спротивното од она што му е потребно на детето
  • 29:19 - 29:22
    и овие деца можат да се вратат на спиење бидејќи се предаваат
  • 29:22 - 29:24
    и нивниот мозок се исклучува како
  • 29:24 - 29:27
    начин на одбрана против ранливоста
  • 29:27 - 29:30
    од вистинското напуштање од нивните родители
  • 29:30 - 29:32
    но нивните имплицитни мемории ќе бидат
  • 29:32 - 29:34
    за свет кој не се грижи за нив.
  • 29:36 - 29:37
    [Детство]
  • 29:38 - 29:43
    Многу од овие разлики се структурирани многу рано во животот.
  • 29:43 - 29:48
    На некој начин, тегобноста на родителското искуство
  • 29:48 - 29:51
    колку животот е тежок или лесен,
  • 29:51 - 29:53
    е пренесено на децата
  • 29:53 - 29:55
    било преку мајчинска депресија
  • 29:55 - 29:57
    или родители кои се однесуваат лошо со
  • 29:57 - 29:59
    своите деца затоа што имале тежок ден
  • 29:59 - 30:03
    или само затоа што се преморени на крајот од денот...
  • 30:03 - 30:06
    и овa има многу големи ефекти во програмирањето
  • 30:06 - 30:10
    на развојот на децата, за кој денес имаме големи познавања
  • 30:10 - 30:15
    Но таа рана чувствителност, не е само еволуциска грешка.
  • 30:15 - 30:17
    Постои и кај многу различни видови.
  • 30:17 - 30:21
    Дури и кај младиот расад постои ран процес на адаптација
  • 30:21 - 30:23
    на видот на средина во која расте растението
  • 30:23 - 30:28
    но за луѓето, адаптацијата е за квалитетот на социјалните односи.
  • 30:28 - 30:31
    И така, раниот живот:
  • 30:31 - 30:35
    како одгледувањето, конфликтите и вниманието што го добивате
  • 30:35 - 30:40
    е проба на видот на свет во кој би можеле да растете.
  • 30:40 - 30:42
    Дали растете во свет каде што
  • 30:42 - 30:43
    мора да се борите за она што можете да го добиете;
  • 30:43 - 30:47
    си го чувате грбот; се браните себеси; учите да не им верувате на другите...
  • 30:47 - 30:50
    или вие растете во општество во кое зависите од
  • 30:50 - 30:55
    реципроцитет, заемност, соработка, во кое сочуството е битно
  • 30:55 - 30:59
    каде што вашата сигурност зависи од добрите односи со другите луѓе...
  • 30:59 - 31:01
    и каде што има потреба од многу различен
  • 31:01 - 31:03
    емоционален и когнитивен развој
  • 31:03 - 31:07
    раната чувствителност се однесува на тоа
  • 31:07 - 31:11
    и родителството е речиси, прилично несвесно
  • 31:11 - 31:14
    систем за пренесување на тоа искуство на децата...
  • 31:14 - 31:17
    од видот на свет во кој тие се.
  • 31:17 - 31:20
    Големиот Британски детски психијатар, DW Winnicott, кажа
  • 31:20 - 31:23
    дека воглавно две нешта можат да тргнат наопаку во детството.
  • 31:23 - 31:26
    Едната е кога се случуваат нешта што не требало да се случат
  • 31:26 - 31:30
    и потоа нешта што требало да се случат, но не се случиле.
  • 31:30 - 31:34
    Во првата категорија се драматичните, навредливи
  • 31:34 - 31:36
    и искуства за напуштање на моите
  • 31:36 - 31:39
    пациенти во центарот на Истсајд и на многу зависници.
  • 31:40 - 31:42
    Тоа е нешто што не требало да се случи но се случило.
  • 31:42 - 31:46
    Но, потоа го имаме и ненагласеното
  • 31:46 - 31:49
    прилагодено, компактно внимание
  • 31:49 - 31:51
    од родителот потребно на секое дете
  • 31:51 - 31:53
    кое многу често детето не го добива.
  • 31:53 - 31:55
    Тие не се злоупотребени. Тие не се запоставени
  • 31:55 - 31:58
    тие не се трауматизирани
  • 31:58 - 32:00
    но тоа што требало да се случи
  • 32:00 - 32:03
    присуство на емоционално достапниот, грижлив родител
  • 32:03 - 32:05
    едноставно не им е достапен поради
  • 32:05 - 32:08
    стресовите во нашето општество и родителската средина.
  • 32:08 - 32:14
    Психологот Алан Шурер ова го нарекува „Проксимално напуштање"
  • 32:14 - 32:17
    кога родителот е физички присутен
  • 32:17 - 32:19
    но емоционално отсутен.
  • 32:20 - 32:23
    Ги потрошив...
  • 32:23 - 32:27
    грубо последните 40 години од мојот живот
  • 32:27 - 32:32
    работејќи со најнасилните луѓе што ги создава нашето општество:
  • 32:32 - 32:34
    убијци, силувачи и така натаму.
  • 32:34 - 32:38
    Во обид да сфатам што го предизвикува ова насилство,
  • 32:38 - 32:42
    јас открив дека најнасилните криминалци во нашите затвори
  • 32:42 - 32:45
    и самите биле жртви
  • 32:45 - 32:48
    на степен на детска злоупотреба која била преку границата на
  • 32:48 - 32:51
    тоа што јас сум го мислел како примена на тој поим.
  • 32:51 - 32:55
    Не бев свесен за длабочината
  • 32:55 - 32:59
    на изопаченоста со која децата во нашето општество
  • 32:59 - 33:01
    се толку често третирани.
  • 33:01 - 33:04
    Најнасилните луѓе што ги видов и самите преживеале
  • 33:04 - 33:08
    обид за убиство, најчесто од нивните родители
  • 33:08 - 33:11
    или други луѓе во нивната социјална средина
  • 33:11 - 33:15
    или преживеале убиство на членови на нивното семејството
  • 33:15 - 33:18
    нивните најблиски членови на семејството, од други луѓе.
  • 33:19 - 33:24
    Буда говорел дека се зависи од нешто друго.
  • 33:24 - 33:27
    Тој вели: ’поединечното се состои во мноштвото и обратно’
  • 33:27 - 33:30
    Не можете да разберете нешто изолирано од неговата средина
  • 33:30 - 33:38
    Листот, очигледно, го содржи сонцето, небото и земјата.
  • 33:39 - 33:41
    Ова сега се покажува вистинито на повеќе рамништа
  • 33:41 - 33:44
    а посебно во доменот на човечкиот развој.
  • 33:44 - 33:47
    Модерниот научен термин за тоа е
  • 33:47 - 33:50
    “био психо социјалната“ природа на човечкиот развој
  • 33:50 - 33:52
    според која биологијата на луѓето
  • 33:52 - 33:54
    значително зависи од нивната интеракција
  • 33:54 - 33:57
    со социјалната и психолошка средина.
  • 33:57 - 34:02
    Психологот и истражувач
  • 34:02 - 34:07
    Daniel Siegel во Калифорнискиот Универзитет, Лос Анџелес, UCLA
  • 34:07 - 34:10
    ја скова фразата „Интерперсонална Невробиологија“
  • 34:10 - 34:12
    која сака да каже дека начинот
  • 34:12 - 34:15
    на кој функционира нашиот нервен систем
  • 34:15 - 34:17
    значително зависи од нашите лични односи.
  • 34:17 - 34:20
    На прво место со старателите негуватели, на
  • 34:20 - 34:23
    второ место со останати важни фигури за кои сме приврзани
  • 34:23 - 34:26
    и на трето место, со целата култура.
  • 34:26 - 34:28
    Значи не можете да го одделите
  • 34:28 - 34:31
    невролошкото функционирање на еден човек
  • 34:31 - 34:35
    од средината во која тој или таа пораснала
  • 34:35 - 34:38
    и во која продолжува да постои
  • 34:38 - 34:40
    и ова е точно низ животниот циклус.
  • 34:40 - 34:42
    Ова е посебно точно кога сте
  • 34:42 - 34:45
    зависни и беспомошни и вашиот мозок се развива
  • 34:45 - 34:49
    но точно е дури и кај возрасни и при крајот на животот.
  • 34:52 - 34:53
    [Култура]
  • 34:53 - 34:57
    Луѓето живееле во речиси секаков вид општества.
  • 34:57 - 35:02
    Од најправедни... општествата на ловци и собирачи
  • 35:02 - 35:04
    делуваат како да биле праведни,
  • 35:04 - 35:06
    основани на поделба на храната, размена на подароци...
  • 35:07 - 35:10
    Мали групи луѓе кои живеат во основа
  • 35:10 - 35:13
    од собирање храна, но и нешто лов
  • 35:13 - 35:15
    помеѓу луѓе кои во најчест случај
  • 35:15 - 35:17
    ги познавате целиот свој живот
  • 35:17 - 35:20
    или пак сте опкружени од трети пратучеди или поблиски;
  • 35:20 - 35:22
    во свет во кој постои голема
  • 35:22 - 35:24
    мера на флуидност помеѓу различни групи;
  • 35:24 - 35:26
    во свет во кој нема многу
  • 35:26 - 35:28
    во рамки на материјалната култура...
  • 35:28 - 35:31
    овој е начинот на кој луѓето ја поминале својата хоминидна историја.
  • 35:31 - 35:35
    И не е изненадување, што придонесува за еден сосема поинаков свет.
  • 35:35 - 35:39
    Една од работите добиени како резултат на тоа е далеку помалку насилство.
  • 35:39 - 35:41
    Организираното, групно насилство не е
  • 35:41 - 35:43
    нешто што се случувало во тоа време
  • 35:43 - 35:47
    од човечката историја и тоа се чини сосема јасно.
  • 35:47 - 35:50
    Значи каде згрешивме?
  • 35:50 - 35:54
    Насилството не е универзално.
  • 35:54 - 35:58
    Тоа не е подеднакво распределено низ целата човечка раса.
  • 35:58 - 36:03
    Постои огромна разлика во количината на насилство во различни општества.
  • 36:03 - 36:07
    Постојат некои општества во кои речиси нема никакво насилство.
  • 36:07 - 36:11
    Постојат други кои се уништуваат самите.
  • 36:11 - 36:14
    Некои од Анабаптистичките религиозни
  • 36:14 - 36:18
    групи, кои се комплетно строги пацифисти
  • 36:18 - 36:21
    како Амишите, Менонитите, Хутеритите ...
  • 36:21 - 36:24
    меѓу некои од овие групи, кај Хутеритите
  • 36:24 - 36:28
    нема регистрирани случаи на убиства.
  • 36:29 - 36:33
    За време на нашите најголеми војни, како Втората Светска Војна
  • 36:33 - 36:35
    каде што луѓето беа регрутирани
  • 36:35 - 36:37
    тие одбивале да служат воен рок.
  • 36:37 - 36:40
    Тие попрво би оделе во затвор отколку да служат воен рок
  • 36:40 - 36:42
    Во Кибуцимите во Израел
  • 36:42 - 36:46
    нивото на насилство е толку ниско што на кривичните судови таму
  • 36:46 - 36:49
    често испраќаат насилни престапници
  • 36:49 - 36:51
    луѓе кои извршиле злосторства
  • 36:51 - 36:54
    да живеат во Кибуцим со цел да
  • 36:54 - 36:56
    научат како да живеат ненасилен живот ...
  • 36:56 - 36:59
    затоа што тоа е начинот на кој луѓето живеат таму.
  • 36:59 - 37:02
    Значи, ние сме целосно обликувани од општеството.
  • 37:02 - 37:08
    Нашите општества, во поширока смисла вклучувајќи ги нашите
  • 37:08 - 37:11
    теолошки, метафизички, јазични влијанија, итн.
  • 37:11 - 37:15
    нашите општествата не обликуваат до таа мера дали ќе гледаме
  • 37:15 - 37:18
    дека животот е поврзан со грев или со убавина,
  • 37:18 - 37:21
    дали во задгробниот живот ќе треба да платиме за
  • 37:21 - 37:23
    тоа како сме го живееле животот или тоа е небитно.
  • 37:24 - 37:27
    Во поширок смисол различни големи општества може да
  • 37:27 - 37:29
    да се наречат индивидуални или
  • 37:29 - 37:32
    колективистички и ќе добиете многу различни луѓе
  • 37:32 - 37:34
    и различни начини на размислување а верувам и
  • 37:34 - 37:36
    различни мозоци кои доаѓаат заедно со тоа.
  • 37:36 - 37:40
    Ние во Америка сме во едно од најиндивидуалистичките општества.
  • 37:40 - 37:44
    Со капитализмот како систем кој ви дозволува да се движите
  • 37:44 - 37:48
    се повисоко на потенцијалната пирамида,
  • 37:48 - 37:51
    поентата е во тоа што со него доаѓаат помалку ’мрежи за спасување’.
  • 37:51 - 37:54
    По дефиниција, колку пораслоено општество
  • 37:54 - 37:58
    толку помалку луѓе на кои може да сметате, помалку луѓе со кои
  • 37:58 - 38:01
    имате симетрични, реципрочни односи
  • 38:01 - 38:06
    и на крај се што добивате се спротивни точки и бескрајни хиерархии...
  • 38:06 - 38:09
    а светот во кој имате малку реципрочни партнери
  • 38:09 - 38:11
    е свет со многу помалку алтруизам.
  • 38:14 - 38:17
    [Човечка природа]
  • 38:18 - 38:22
    Значи ова не‘ води кон целосно невозможен спој -
  • 38:22 - 38:26
    кон обидот да пронајдеме смисла во перспективна наука...
  • 38:26 - 38:28
    за тоа каква е природата на човечката природа.
  • 38:28 - 38:31
    Знаете, на некое ниво
  • 38:31 - 38:33
    во природата на нашата природа е да не сме
  • 38:33 - 38:36
    особено ограничени од нашата природа.
  • 38:36 - 38:38
    Имаме поголема социјална
  • 38:38 - 38:40
    разноликост од било кој друг вид.
  • 38:40 - 38:45
    Повеќе системи на верување, на типови на семејни структури
  • 38:45 - 38:48
    на начини на воспитување на деца. Потенцијалот
  • 38:48 - 38:51
    за разноликост во нас е извонреден.
  • 38:52 - 38:55
    Во општество кое е предусловено од конкурентност
  • 38:56 - 39:01
    и навистина, многу често, од безмилосно експлоатирање
  • 39:01 - 39:03
    на еден човек од страна на друг
  • 39:03 - 39:06
    профитирањето на сметка на проблемите на другите луѓе,
  • 39:06 - 39:09
    а многу често и создавањето на
  • 39:09 - 39:12
    проблеми со цел да се профитира
  • 39:12 - 39:15
    владеачката идеологија често ќе го оправда ваквото однесување
  • 39:15 - 39:19
    на основа на некоја суштинска и неменлива човекова природа.
  • 39:19 - 39:21
    Значи, митот во нашето општество е
  • 39:21 - 39:23
    дека луѓето се конкурентни по природа
  • 39:23 - 39:27
    и дека се индивидуалисти и себични.
  • 39:27 - 39:30
    Но, вистинската реалност е сосема спротивна.
  • 39:30 - 39:32
    Ние имаме одредени човечки потреби.
  • 39:32 - 39:34
    Можете да зборувате конкретно за човечката природа
  • 39:35 - 39:37
    единствено ако сте свесни за овие човечки потреби.
  • 39:37 - 39:40
    Имаме човечка потреба за дружење и близок контакт
  • 39:40 - 39:43
    да бидеме сакани, да бидеме поврзани, да бидеме прифатени
  • 39:43 - 39:47
    да бидеме видени, да бидеме примени какви што сме.
  • 39:48 - 39:50
    Ако тие потреби се задоволени, се развиваме
  • 39:50 - 39:52
    во луѓе кои сочувствуваат
  • 39:52 - 39:58
    кои се кооперативни и кои сочувствуваат со други луѓе.
  • 39:58 - 40:01
    Значи...
  • 40:01 - 40:03
    спротивното, што често може да се види во нашето
  • 40:03 - 40:06
    општество, е всушност изобличување на човечката природа
  • 40:06 - 40:09
    баш поради тоа што на малку луѓе им се задоволени потребите.
  • 40:09 - 40:12
    Значи, може да се зборува за човечката природа
  • 40:12 - 40:14
    но само во смисла на основните човечки потреби
  • 40:14 - 40:16
    што се појавуваат инстинктивно
  • 40:16 - 40:19
    или може треба да речам, одредени човечки потреби
  • 40:19 - 40:22
    што водат кон одредени карактеристики ако се задоволени
  • 40:22 - 40:24
    и друга група карактеристики, ако не се.
  • 40:27 - 40:29
    Значи...
  • 40:29 - 40:32
    кога ќе го препознаеме фактот дека човечкиот организам,
  • 40:32 - 40:34
    што има голема флексибилност за прилагодување,
  • 40:34 - 40:38
    која ни дозволува да преживееме во различни услови,
  • 40:38 - 40:42
    е исто така ригидно програмиран за одредени нужности
  • 40:42 - 40:44
    или човечки потреби,
  • 40:45 - 40:48
    се појавува социјален императив.
  • 40:48 - 40:51
    Исто како што нашите тела имаат потреба од физички нутритиенти
  • 40:51 - 40:55
    човечкиот мозок бара позитивни форми на стимулација од средината
  • 40:55 - 40:57
    во сите фази на развојот,
  • 40:58 - 41:00
    и во исто време заштита
  • 41:00 - 41:03
    од негативни форми на стимулација.
  • 41:03 - 41:05
    И ако нешта што треба да се случат, не се случат....
  • 41:06 - 41:08
    или нешта што не треба да се случат, се случат...
  • 41:08 - 41:11
    се гледа дека сега вратата е отворена не само за
  • 41:11 - 41:15
    низа ментални и физички заболувања
  • 41:15 - 41:18
    туку и за многу штетни човечки однесувања.
  • 41:18 - 41:21
    И, како што ја променуваме перспективата нанадвор
  • 41:21 - 41:24
    и ги земаме во предвид нештата што се случуваат денес
  • 41:24 - 41:26
    мора да се запрашаме:
  • 41:26 - 41:29
    Дали состојбата која сме ја создале во модерниот свет
  • 41:29 - 41:32
    го поддржува нашето здравје?
  • 41:32 - 41:34
    Дали темелот на нашиот социо-економски
  • 41:34 - 41:36
    систем делува како позитивна сила
  • 41:36 - 41:40
    за човечкиот и социјалниот развој и напредок?
  • 41:40 - 41:44
    Или, основното тежнеење на нашето општество
  • 41:44 - 41:49
    всушност оди против суштинските еволуционерни потреби
  • 41:49 - 41:51
    за создавање и одржување на
  • 41:51 - 41:54
    нашата лична и социјална благосостојба?
  • 42:12 - 42:17
    [Втор дел: Социјална патологија]
  • 42:18 - 42:21
    Некој може ќе се запраша, каде започна сето ова?
  • 42:21 - 42:25
    Она што го имаме денес… всушност е еден свет во состојба на
  • 42:25 - 42:27
    кумулативен колапс.
  • 42:28 - 42:31
    [Пазарот]
  • 42:31 - 42:33
    Започнува со Џон Лок.
  • 42:33 - 42:36
    А Џон Лок ја воведува сопственоста.
  • 42:36 - 42:41
    Тој има три постулати за праведно лично право и сопственост.
  • 42:41 - 42:43
    А тие три постулати се:
  • 42:43 - 42:45
    Мора да остане доволно и за другите
  • 42:45 - 42:47
    и не смее да се дозволи да се троши попусто,
  • 42:47 - 42:51
    и дека, пред се‘, морате да го помешате и својот труд со тоа.
  • 42:51 - 42:54
    Се чини оправдано - го споделувате трудот со светот
  • 42:54 - 42:56
    бидејќи така имате право на производот,
  • 42:56 - 42:59
    а се додека има доволно остатоци за останатите,
  • 42:59 - 43:02
    и се додека не распипувате,
  • 43:02 - 43:04
    а и не дозволувате било што да ви отиде попусто, тогаш се е во ред.
  • 43:04 - 43:07
    Тој троши многу време на ова, а неговата позната студија за владата
  • 43:07 - 43:10
    од тогаш наваму е канонски текст
  • 43:10 - 43:14
    за разбирање на економијата, политиката и правото.
  • 43:14 - 43:17
    Сеуште е класичен текст кој се изучува.
  • 43:17 - 43:20
    Е сега - откако ги поставил овие услови,
  • 43:20 - 43:22
    а вие веќе размислувате за тоа дали
  • 43:22 - 43:24
    сте за приватна сопственост или не,
  • 43:24 - 43:28
    ни дава и многу добра остварлива и моќна одбрана
  • 43:28 - 43:30
    на приватното сопствеништво овде...
  • 43:30 - 43:31
    Всушност, ја отфрла!
  • 43:31 - 43:34
    Ја отфрла, туку така. Во една реченица.
  • 43:34 - 43:36
    Вели, ’Веднаш по воведувањето на парите
  • 43:36 - 43:39
    со премолчана согласност на луѓето
  • 43:39 - 43:40
    тогаш веќе се стана....’
  • 43:40 - 43:44
    а не вели дека сите постулати се избришани -
  • 43:44 - 43:46
    туку едноставно тоа е она што се случува.
  • 43:46 - 43:48
    Затоа сега немаме
  • 43:48 - 43:51
    производ и вашата сопственост не е заработена со вашиот труд -
  • 43:51 - 43:54
    е, не - сега парите го купуваат трудот.
  • 43:54 - 43:55
    Повеќе не се размислува
  • 43:55 - 43:58
    за тоа дали има доволно и за останатите;
  • 43:58 - 44:00
    нема повеќе грижа за тоа дали се троши попусто
  • 44:00 - 44:02
    бидејќи тој кажал парите се како
  • 44:02 - 44:04
    сребро и злато, а златото не може да се расипе
  • 44:04 - 44:07
    и затоа парите не може да бидат одговорни за загубата...
  • 44:07 - 44:10
    што е смешно. Ние не зборуваме за пари
  • 44:10 - 44:12
    и сребро, ние зборуваме за ефектите од нив.
  • 44:12 - 44:14
    Тоа се нелогични изјави - една по друга.
  • 44:14 - 44:18
    Тоа е само најневеројатната
  • 44:18 - 44:21
    логичка измама со која се извлекува
  • 44:21 - 44:25
    затоа што им одговара на интересите на сопствениците на капиталот.
  • 44:26 - 44:29
    Тогаш се појавува Адам Смит и ја додава
  • 44:29 - 44:31
    религијата на сето ова...
  • 44:31 - 44:33
    Лок започна со Господ и стигна до овде
  • 44:33 - 44:35
    тоа е Господово право,
  • 44:35 - 44:37
    и сега ние се расправаме исто и со Смит
  • 44:37 - 44:39
    кој вели „Не е само Господово...“
  • 44:39 - 44:41
    добро, тој всушност не кажува така но
  • 44:41 - 44:43
    тоа е она што се случува филозофски, во принцип
  • 44:43 - 44:47
    тој кажува дека „не е само прашање на приватна сопственост...“.
  • 44:47 - 44:49
    Сето е „преодредено“ - Тоа е Дадено.
  • 44:49 - 44:52
    И дека постојат „инвеститори на пари кои купуваат работна сила“ - Дадено
  • 44:52 - 44:55
    Нема ограничувања на тоа колку туѓа работна сила можат да купат
  • 44:55 - 44:57
    колку можат да соберат, колку многу „нееднаквост“
  • 44:57 - 44:59
    сето тоа се подразбира само по себе сега.
  • 44:59 - 45:03
    Тогаш се појавува тој со неговата голема идеја, која
  • 45:03 - 45:07
    повторно е претставена во заграда, на поминување...
  • 45:08 - 45:11
    Знаете, кога луѓето нудат стока за продажба - понуда,
  • 45:11 - 45:16
    а други луѓе ја купуваат - побарувачка итн.
  • 45:16 - 45:20
    како да имаме еднаква понуда на побарувачката
  • 45:20 - 45:21
    или побарувачка еднаква на понудата?
  • 45:21 - 45:23
    како можат тие да дојдат во рамнотежа?
  • 45:23 - 45:26
    тоа е една од централните идеи во економијата,
  • 45:26 - 45:28
    како тие всушност доаѓаат во рамнотежа...
  • 45:28 - 45:32
    и тој вели: тоа е „Невидливата Рака на Пазарот“
  • 45:32 - 45:34
    што ги доведува до рамнотежа.
  • 45:34 - 45:37
    И сега ние имаме “Господ е всушност неизбежен“
  • 45:37 - 45:41
    Тој само не ги даде правата за сопственост
  • 45:41 - 45:46
    и сите поврзани права и неговите „природни права“
  • 45:46 - 45:47
    во врска со тоа Лок рече...
  • 45:47 - 45:51
    сега системот сам по себе е „Господ“.
  • 45:52 - 45:55
    Всушност, Смит кажува, кога зборува
  • 45:55 - 45:58
    и треба да ја прочитате цела
  • 45:58 - 46:00
    „Богатство на нациите“ за да го најдете овој цитат
  • 46:00 - 46:03
    Кажува: „оскудноста на условите за преживување
  • 46:03 - 46:07
    поставува граници на репродукцијата на сиромашните
  • 46:07 - 46:11
    и дека природата не може да се справи со ова на друг начин
  • 46:11 - 46:14
    освен да ги елиминира нивните деца.“
  • 46:14 - 46:19
    Значи тој ја предвидел теоријата на еволуција во најлоша смисла...
  • 46:19 - 46:21
    години пред Дарвин.
  • 46:21 - 46:24
    Ги нарекол „Расата на работниците“.
  • 46:24 - 46:27
    Можете да видите: постоел вроден расизам вграден тука
  • 46:27 - 46:32
    постоела вродена животна слепост да се убиваат
  • 46:32 - 46:35
    безброј деца
  • 46:35 - 46:38
    и помислил „тоа е Невидливата Рака што прави понудата
  • 46:38 - 46:40
    да ја задоволи побарувачката и побарувачката да ја задоволи понудата.“
  • 46:40 - 46:43
    Значи, гледаке колку е мудар „Господ“?
  • 46:43 - 46:46
    Гледате, повеќето заразни
  • 46:46 - 46:51
    уништувачки, еко-геноцидни нешта
  • 46:51 - 46:55
    што се случуваат сега имаат, на некој начин,
  • 46:55 - 46:59
    „мисловен ген“ и кај Смит исто.
  • 47:00 - 47:03
    Кога размислуваме на оригиналниот концепт на
  • 47:03 - 47:05
    т.н. слободен пазар - капиталистички систем
  • 47:05 - 47:08
    започнат од раните економски филозофи
  • 47:08 - 47:10
    како што е Адам Смит
  • 47:10 - 47:13
    гледаме дека првичната намена на „пазарот“
  • 47:13 - 47:17
    била базирана на вистински, опипливи, добра битни за животот - за трговија.
  • 47:17 - 47:20
    Адам Смит никогаш не предвидел дека
  • 47:20 - 47:22
    најпрофитабилен економски сектор на планетата
  • 47:22 - 47:25
    на крајот ќе биде арената на финансиската трговија
  • 47:25 - 47:27
    или т.н. инвестиции
  • 47:27 - 47:29
    каде самите пари едноставно
  • 47:29 - 47:31
    се добиваат преку движењето на други пари
  • 47:31 - 47:33
    во произволна игра која нема
  • 47:33 - 47:35
    никаква продуктивна придобивка за општеството.
  • 47:36 - 47:38
    Но и покрај намерата на Смит,
  • 47:38 - 47:41
    вратата за такви навидум аномални појави
  • 47:41 - 47:46
    била широко отворена преку еден темелно начело на оваа теорија:
  • 47:46 - 47:50
    Парите се третираат како Стока, сами по себе.
  • 47:50 - 47:52
    Денес, во секоја економија во светот
  • 47:52 - 47:55
    без разлика на социјалниот систем кон кој се придржува
  • 47:55 - 47:59
    парите се барани за пари и за ништо друго.
  • 47:59 - 48:02
    Во основа на оваа идеја, која беше мистериозно оквалификувана
  • 48:02 - 48:06
    од Адам Смит со неговата религиозна објава на
  • 48:06 - 48:08
    ’Невидливата рака'
  • 48:08 - 48:10
    е дека ограничената, себична потрага
  • 48:10 - 48:12
    по оваа фиктивна стока
  • 48:12 - 48:15
    некако магично ќе манифестира
  • 48:15 - 48:18
    човечка и социјална благосостојба и напредок.
  • 48:19 - 48:22
    Реалноста е дека интересот за монетарен поттик
  • 48:22 - 48:26
    или она што некои го нарекуваат :„Вредност на Парична Секвенца”
  • 48:26 - 48:29
    е сега целосно раздвоено од основниот
  • 48:29 - 48:32
    ’животен интерест’ - кој може да се нарече
  • 48:32 - 48:34
    „Вредност на Животна Секвенца.“
  • 48:35 - 48:38
    Се случила комплетна конфузија
  • 48:38 - 48:40
    во економската доктрина
  • 48:40 - 48:42
    помеѓу овие две секвенци.
  • 48:42 - 48:45
    Тие мислат дека Вредноста на Паричната Секвенца
  • 48:45 - 48:47
    ја носи и Вредноста на Животната Секвенца
  • 48:47 - 48:50
    и поради тоа тие велат ако повеќе добра се продадени
  • 48:50 - 48:52
    ако БДП расте и така натаму...
  • 48:52 - 48:55
    ќе има поголемо подобрување на благосостојбата
  • 48:55 - 48:58
    и оттука можеме да го земеме БДП како наш основен индикатор
  • 48:58 - 49:00
    за социјалното здравје...
  • 49:00 - 49:01
    Па, тука можете да ја забележувите конфузијата.
  • 49:01 - 49:03
    Зборува за Вредност на Паричната Секвенца
  • 49:03 - 49:05
    која претставува, сите приходи и сите даноци кои
  • 49:05 - 49:08
    се добиени од продажба на добрата
  • 49:08 - 49:12
    и тие го мешаат тоа со животната репродукција.
  • 49:12 - 49:16
    Значи, имате вградено директно во ова уште од самиот почеток
  • 49:16 - 49:18
    комплетно спојување на вредноста на паричната
  • 49:19 - 49:21
    со животната секвенца.
  • 49:21 - 49:24
    Што значи, се справуваме со еден вид на структурна заблуда
  • 49:24 - 49:26
    која постанува се повеќе и повеќе смртоносна
  • 49:27 - 49:29
    како што паричната секвенца се раздвојува од производството
  • 49:29 - 49:31
    на било што.
  • 49:31 - 49:33
    Заради тоа, ова е системско нарушување,
  • 49:33 - 49:37
    а системското нарушување делува како фатално.
  • 49:38 - 49:41
    [Добредојдовте во Машинеријата]
  • 49:41 - 49:45
    Во денешното општество, ретко се слуша некој да зборува
  • 49:45 - 49:47
    за напредокот во нивната земја или општество
  • 49:47 - 49:51
    во однос на нивната физичка благосостојба, состојба на среќа,
  • 49:51 - 49:54
    доверба или социјална стабилност.
  • 49:54 - 49:56
    Наместо тоа, мерките ни се претставени
  • 49:56 - 49:58
    преку економски апстракции.
  • 49:58 - 50:01
    Имаме бруто домашен производ, потрошувачки ценовен индекс,
  • 50:01 - 50:04
    вредност на берзата, стапка на инфлација...
  • 50:04 - 50:06
    и така натаму.
  • 50:06 - 50:08
    Но дали ова, ни зборува нешто од реалната вредност
  • 50:08 - 50:11
    за квалитетот на животот на луѓето?
  • 50:11 - 50:13
    Не. Сите овие мерки укажуваат
  • 50:13 - 50:17
    за самата секвенца на парите и ништо повеќе.
  • 50:17 - 50:20
    На пример, Бруто Домашниот Производ на една земја
  • 50:20 - 50:23
    е мерка за вредноста на продадените добра и услуги.
  • 50:24 - 50:26
    Се тври дека таа мерка е во сооднос со
  • 50:26 - 50:29
    „стандардот на живеење“ на жителите на една држава.
  • 50:29 - 50:32
    Во САД здравството претставуваше над
  • 50:32 - 50:35
    17% од БДП за 2009
  • 50:35 - 50:38
    трошејќи износ од над 2.5 трилиони.
  • 50:38 - 50:42
    Така што се создава позитивно ефект со ваквата економска мерка.
  • 50:42 - 50:43
    И, базирано на ваквата логика
  • 50:43 - 50:46
    за економијата на САД би било дури и подобро
  • 50:46 - 50:48
    ако здравствените услуги уште повеќе се зголемат до...
  • 50:48 - 50:51
    можеби 3 трилиони долари... или 5 трилиони
  • 50:51 - 50:53
    на тој начин ќе се создаде уште поголем раст,
  • 50:53 - 50:56
    повеќе работни места што ќе биде истакнато од економистите
  • 50:56 - 50:59
    како пораст на стандардот на живеење во државата.
  • 50:59 - 51:01
    Каква лекомисленост.
  • 51:01 - 51:04
    Што всушност претставуваат здравствените услуги?
  • 51:04 - 51:07
    ЛУЃЕ КОИ СЕ БОЛНИ И ПРЕД УМИРАЊЕ.
  • 51:07 - 51:11
    Токму така - колку што има повеќе заболени луѓе во Америка
  • 51:11 - 51:13
    толку е подобра економијата.
  • 51:13 - 51:17
    Тоа не е претерување или цинична перспектива.
  • 51:17 - 51:19
    Всушност, ако доволно се навратиме
  • 51:19 - 51:21
    ќе сфатиме дека БДП
  • 51:21 - 51:24
    не само што не го одразува јавното или социјалното здравје
  • 51:24 - 51:26
    на било какво опипливо ниво
  • 51:26 - 51:28
    туку, во суштина, главно е мерка
  • 51:28 - 51:30
    на индустриската неефикасност
  • 51:30 - 51:32
    и социјалната деградација.
  • 51:32 - 51:36
    Колку повеќе расте толку полоши стануваат работите
  • 51:36 - 51:38
    во поглед на личниот, социјалниот
  • 51:38 - 51:41
    и интегритетот на животната средина.
  • 51:41 - 51:44
    Мора да се создадат проблеми, за да се создаде профит.
  • 51:45 - 51:48
    Нема профит под постоечката парадигма
  • 51:48 - 51:51
    во спасување животи, воспоставување рамнотежа на оваа планета,
  • 51:51 - 51:53
    праведноста и мирот или нешто друго.
  • 51:53 - 51:56
    Во нив едноставно нема профит.
  • 51:56 - 51:58
    Има една поговорка -
  • 51:58 - 52:00
    ’Усвои закон и направи бизнис’.
  • 52:00 - 52:03
    Без разлика дали создаваш бизнис за некој адвокат или било кој.
  • 52:03 - 52:05
    Значи, криминалот навистина создава
  • 52:05 - 52:07
    бизниси исто како што уништувањето создава
  • 52:07 - 52:09
    бизниси во Хаити.
  • 52:09 - 52:12
    Моментално има околу 2.000.000 затвореници
  • 52:12 - 52:13
    во САД
  • 52:14 - 52:16
    и од нив голем број се наоѓаат во затвори управувани
  • 52:16 - 52:17
    од страна на приватни корпорации:
  • 52:17 - 52:19
    Corrections Corporation of America, Wackenhut
  • 52:19 - 52:21
    кои тргуваат со своите акции на берзата
  • 52:21 - 52:24
    врз основа на тоа колку луѓе се моментално во затвор.
  • 52:24 - 52:26
    Е тоа е веќе болно.
  • 52:26 - 52:28
    Но тоа е само одраз на она што
  • 52:28 - 52:32
    оваа економска парадигма го бара.
  • 52:32 - 52:36
    Што е тоа што всушност го бара оваа економска парадигма ?
  • 52:36 - 52:39
    Што е тоа што овозможува нашиот економски систем да функционира?
  • 52:39 - 52:41
    Потрошувачката.
  • 52:41 - 52:44
    Или попрецизно - Цикличната Потрошувачка.
  • 52:44 - 52:46
    Кога ќе ја разглобиме
  • 52:46 - 52:48
    основата на класичната пазарна економија
  • 52:48 - 52:50
    ќе видиме дека ни остануваат само низи од монетарни размени
  • 52:50 - 52:53
    кои едноставно не смее да се дозволи да сопрат
  • 52:53 - 52:55
    или дури и значително да се забават
  • 52:55 - 52:56
    ако општеството какво што го знаеме
  • 52:56 - 52:58
    сакаме да остане функционално.
  • 52:58 - 53:01
    Има 3 главни актери на економската сцена:
  • 53:01 - 53:03
    вработениот, работодавачот
  • 53:03 - 53:05
    и потрошувачот.
  • 53:05 - 53:08
    Вработениот продава труд на работодавачот за приход.
  • 53:08 - 53:11
    Работодавецот ги продава своите производни услуги, и со тоа стоки,
  • 53:11 - 53:13
    на потрошувачот за приход,
  • 53:13 - 53:16
    а потрошувачот, се разбира, претставува уште една улога
  • 53:16 - 53:18
    на работодавачот и на вработениот
  • 53:18 - 53:20
    трошејќи пари назад кон системот
  • 53:20 - 53:23
    за да овозможи продолжување на цикличната потрошувачка.
  • 53:23 - 53:25
    Со други зборови, глобалниот пазарен систем е базиран врз
  • 53:25 - 53:28
    претпоставката дека секогаш ќе има доволно
  • 53:28 - 53:30
    побарувачка на продукти во општеството
  • 53:30 - 53:32
    да се движат доволно пари наоколу, со стапка
  • 53:32 - 53:35
    која може да го одржува процесот на потрошувачка.
  • 53:35 - 53:37
    И колку побрза е стапката на потрошувачка
  • 53:37 - 53:39
    толку повеќе се претпоставува т.н. економски раст
  • 53:39 - 53:42
    и така машината се движи...
  • 53:42 - 53:44
    Меѓутоа, почекајте-
  • 53:44 - 53:47
    Јас мислев дека економија треба да, незнам...
  • 53:47 - 53:48
    “Економизира“?
  • 53:49 - 53:51
    Не треба самиот поим да има врска со зачувување
  • 53:51 - 53:55
    и ефикасност и намалување на отпад?
  • 53:55 - 53:58
    Тогаш како нашиот систем кој бара потрошувачка
  • 53:58 - 54:01
    и тоа колку повеќе толку подобро, да биде ефикасен во зачувување
  • 54:01 - 54:03
    или да “Економизира“ воопшто?
  • 54:03 - 54:05
    Па... не го прави тоа.
  • 54:05 - 54:09
    Намерата на пазарниот систем, всушност, е токму спротивното
  • 54:09 - 54:11
    од она што вистинската економија би требала да го прави,
  • 54:11 - 54:14
    а тоа е ефикасно и конзервативно ориентирање
  • 54:14 - 54:16
    на материјалите за производство и дистрибуција
  • 54:16 - 54:18
    на артиклите потребни за живот.
  • 54:18 - 54:21
    Ние живееме на конечна планета, со ограничени ресурси
  • 54:21 - 54:23
    каде, на пример, за нафтата која ја користиме биле потребни
  • 54:23 - 54:25
    милиони години да се создаде...
  • 54:25 - 54:29
    каде што биле потребни милијарди години да се создадат минералите.
  • 54:30 - 54:33
    Значи... да се има систем кој намерно го промовира
  • 54:33 - 54:35
    забрзувањето на потрошувачката
  • 54:35 - 54:38
    за доброто на т.н. “економски раст“
  • 54:38 - 54:42
    е чисто екоцидно лудило.
  • 54:42 - 54:45
    Отсуство на отпад, тоа е ефикасност.
  • 54:45 - 54:47
    Отсуство на отпад?
  • 54:47 - 54:50
    Системов произведува повеќе отпад од сите други
  • 54:50 - 54:53
    системи кои постоеле во историјата на планетата.
  • 54:53 - 54:56
    Секое ниво на животна организација и животен систем
  • 54:56 - 54:58
    е во состојба на криза и предизвик
  • 54:58 - 55:00
    и распад или колапс.
  • 55:00 - 55:03
    Секое рецензирано списание во последните 30 години
  • 55:03 - 55:06
    ќе ви го каже истото:
  • 55:06 - 55:09
    дека секој животен систем е во пад
  • 55:09 - 55:11
    како и социјалните програми...
  • 55:11 - 55:13
    како и нашиот пристап до вода.
  • 55:14 - 55:16
    Обидете се да именувате некој аспект на животот кој
  • 55:16 - 55:17
    не е загрозен и во опасност...
  • 55:17 - 55:18
    Не можете.
  • 55:19 - 55:22
    Навистина нема ниеден и тоа е многу, многу очајно.
  • 55:22 - 55:25
    Но не сме го сфатиле дури ни механизмот причинител.
  • 55:25 - 55:27
    Не сакаме да се соочиме со механизмот причинител.
  • 55:27 - 55:30
    Сакаме само да продолжиме. Знаете, тука е лудоста -
  • 55:30 - 55:32
    кога правите иста работа повторно и повторно
  • 55:32 - 55:35
    иако тоа јасно не функционира.
  • 55:35 - 55:37
    Значи, вие навистина
  • 55:38 - 55:40
    не се соочувате со економски систем
  • 55:40 - 55:44
    туку би одел дотаму да кажам анти-економски систем.
  • 55:45 - 55:47
    [Анти-Економијата]
  • 55:47 - 55:49
    Има една стара поговорка дека конкурентниот
  • 55:49 - 55:51
    модел на пазарот има за цел да
  • 55:51 - 55:55
    "создаде најдобра можна стока по најниски можни цени".
  • 55:56 - 55:59
    Ова тврдење е во основа концептот на поттик
  • 55:59 - 56:01
    кој ја оправдува конкуренцијата на пазарот
  • 56:01 - 56:03
    базирана на претпоставката дека резултатот
  • 56:03 - 56:06
    е производство на поквалитетни добра.
  • 56:06 - 56:09
    Ако сакам да си направам маса од нула,
  • 56:09 - 56:11
    се разбира дека ќе ја правам од најдобрите
  • 56:11 - 56:13
    најиздржливите можни материјали, нели?
  • 56:13 - 56:16
    Со намера таа да трае што е можно подолго.
  • 56:17 - 56:19
    Зошто би сакал да направам нешто лошо
  • 56:19 - 56:21
    знаејќи дека евентуално би морал да го направам пак
  • 56:21 - 56:24
    и да потрошам повеќе материјал и повеќе енергија?
  • 56:25 - 56:28
    Меѓутоа, колку тоа да делува разумно во физичкиот свет
  • 56:28 - 56:30
    кога станува збор за светот на пазарот
  • 56:30 - 56:32
    не само што е експлицитно неразумно
  • 56:32 - 56:34
    туку не се ни зема како можност.
  • 56:34 - 56:36
    Технички е невозможно да се произведе
  • 56:36 - 56:38
    било што најдобро
  • 56:38 - 56:40
    ако компанијата сака да ја задржи конкурентската предност,
  • 56:41 - 56:43
    а со тоа да остане и пристапна до потрошувачот.
  • 56:43 - 56:46
    Буквално се што е создадено и наменето за продажба
  • 56:46 - 56:49
    во глобалната економија е инфериорно
  • 56:49 - 56:51
    во моментот кога е произведено
  • 56:51 - 56:53
    бидејќи математички е невозможно
  • 56:53 - 56:56
    да се направи научно најнапреден, ефикасен
  • 56:56 - 56:59
    и стратешки одржлив производ.
  • 56:59 - 57:01
    Ова се должи на фактот дека на пазарниот систем
  • 57:01 - 57:04
    му е нужна оваа “рентабилност“
  • 57:04 - 57:06
    или потребата да се скратат трошоците
  • 57:06 - 57:08
    која постои во секоја фаза од производство.
  • 57:08 - 57:10
    Од цената на трудот, до цената на
  • 57:10 - 57:13
    материјалите, амбалажата итн.
  • 57:13 - 57:15
    Оваа конкурентна стратегија, се разбира,
  • 57:15 - 57:18
    постои со цел јавноста да ги купува нивните
  • 57:18 - 57:21
    наместо производите на конкурентниот производител
  • 57:21 - 57:23
    ...кој го прави потполно истото
  • 57:23 - 57:26
    за да ги направи своите производи конкурентни и достапни.
  • 57:27 - 57:30
    Постојаната расипничка последица на системот
  • 57:30 - 57:34
    може да се нарече: Вградена излишност.
  • 57:34 - 57:37
    Сепак, ова е само дел од поголем проблем:
  • 57:38 - 57:41
    Основното управувачко начело на пазарната економија
  • 57:41 - 57:44
    кое нема да го најдете во никој учебник, патем речено -
  • 57:44 - 57:45
    е следното:
  • 57:45 - 57:48
    „Не смее да се дозволи ниеден производ да има животен век
  • 57:48 - 57:50
    подолг од тој кој е потребен
  • 57:50 - 57:54
    за да продолжи цикличната потрошувачка“.
  • 57:54 - 57:57
    Со други зборови, од критична важност е нештата да се расипуваат,
  • 57:57 - 58:00
    кршат и истекуваат во одреден период.
  • 58:01 - 58:04
    Ова се нарекува - „Планирана излишност“.
  • 58:04 - 58:08
    Планираната излишност е 'рбетот на маркетинг
  • 58:08 - 58:11
    стратегиите за секоја корпорација производител која постои.
  • 58:11 - 58:13
    Ретко која од нив, се разбира,
  • 58:13 - 58:15
    отворено ќе ја признае ваквата стратегија,
  • 58:15 - 58:17
    ќе се обидат да ја прикријат под маската на
  • 58:17 - 58:20
    феноменот на Вградената излишност за кој зборувавме погоре,
  • 58:20 - 58:23
    притоа игнорирајќи, дури и потиснувајќи ги
  • 58:23 - 58:25
    новите технолошки пронајдоци
  • 58:25 - 58:28
    со кои може да се создадат поодржливи, издржливи стоки.
  • 58:29 - 58:31
    Значи, не е доволно деструктивно
  • 58:31 - 58:33
    што во системот е вродено да не смее да дозволи да се
  • 58:33 - 58:36
    произведуваат најтрајните и ефикасни стоки,
  • 58:36 - 58:38
    Планираната излишност намерно
  • 58:38 - 58:41
    признава дека колку подолго работи одредена стока
  • 58:41 - 58:45
    толку е полоша за одржување на цикличната потрошувачка,
  • 58:45 - 58:47
    а со тоа и самиот пазарен систем.
  • 58:48 - 58:50
    Со други зборови, одржливоста на производите
  • 58:50 - 58:54
    е всушност обратно пропорционална од економскиот раст
  • 58:54 - 58:57
    и заради тоа постои директен, засилен поттик
  • 58:57 - 58:59
    да се осигура кус животен век
  • 58:59 - 59:01
    за било која произведена стока.
  • 59:02 - 59:06
    И, во суштина, системот не може да работи на друг начин.
  • 59:06 - 59:09
    Еден поглед врз морето од депонии кои се шират низ
  • 59:09 - 59:12
    светот ја покажува реалноста на излишноста.
  • 59:13 - 59:15
    Сега постојат милијарди евтино направени мобилни телефони
  • 59:15 - 59:17
    компјутери и други технологии,
  • 59:17 - 59:20
    секоја од нив полна со скапоцени материјали, тешки за откопување,
  • 59:20 - 59:22
    како што е златото, колтанот, бакарот ...
  • 59:22 - 59:25
    кои сега скапуваат во огромни купови
  • 59:25 - 59:27
    обично заради дефект или застареност
  • 59:27 - 59:31
    на малите делови кои, во конзервативно општество
  • 59:31 - 59:33
    веројатно би можеле да се поправат или ажурираат
  • 59:33 - 59:36
    со што би им се продолжил рокот на траење.
  • 59:36 - 59:38
    За жал, колку и да се чини како ефикасно
  • 59:38 - 59:41
    во нашата физичка реалност, живеењето
  • 59:41 - 59:43
    на ограничена планета со ограничени ресурси,
  • 59:43 - 59:48
    е особено неефикасно, во поглед на пазарот.
  • 59:48 - 59:49
    Да се стави во една фраза:
  • 59:49 - 59:52
    "Ефикасноста, одржливоста, и
  • 59:52 - 59:56
    зачувувањето се непријатели на нашиот економски систем ".
  • 59:56 - 59:59
    Исто така, не само физичките стоки треба да бидат постојано
  • 59:59 - 60:01
    произведувани и репродуцирани
  • 60:01 - 60:03
    без оглед на нивното влијание врз животната средина
  • 60:04 - 60:07
    индустријата на услужни дејности работи со истата логика.
  • 60:08 - 60:10
    Факт е дека не постои парична корист
  • 60:10 - 60:13
    во решавањето на проблемите
  • 60:13 - 60:15
    кои тековно се опслужуваат.
  • 60:15 - 60:16
    На крајот на краиштата
  • 60:16 - 60:19
    последната работа која медицинскиот естаблишмент навистина ја сака
  • 60:19 - 60:22
    е лекување на болестите како што е ракот
  • 60:22 - 60:27
    што би елиминирало безброј работни места и трилиони во приходи.
  • 60:27 - 60:28
    А бидејќи сме на темата...
  • 60:29 - 60:32
    Криминалот и тероризмот во овој систем се добри!
  • 60:32 - 60:34
    Па, барем од економска гледна точка...
  • 60:34 - 60:36
    бидејки ја вработуваат полицијата,
  • 60:36 - 60:39
    генерирајќи стоки поврзани за безбедноста со висока вредност,
  • 60:39 - 60:41
    а да не ја споменувам вредноста на затворите
  • 60:41 - 60:44
    кои се во приватна сопственост - за профит.
  • 60:44 - 60:45
    А што е со војната?
  • 60:46 - 60:49
    Воената индустрија во Америка е огромен двигател на БДП
  • 60:49 - 60:52
    - една од најпрофитабилните индустрии -
  • 60:52 - 60:55
    произведувајќи оружје за убивање и уништување.
  • 60:55 - 60:58
    Омилената игра на оваа индустрија е да ги дига нештата во воздух
  • 60:58 - 61:01
    а потоа да оди да ги гради повторно, за профит.
  • 61:01 - 61:04
    Го видовме ова со ненадејните договори од билиони долари
  • 61:04 - 61:06
    направени од војната во Ирак.
  • 61:07 - 61:09
    Во крајна линија, општествено негативните
  • 61:09 - 61:11
    атрибути на општеството
  • 61:11 - 61:14
    станаа позитивно наградени потфати за индустријата
  • 61:14 - 61:17
    и било кој интерес за решавање на проблемите
  • 61:17 - 61:20
    или за одржливоста и зачувувањето на животната средина
  • 61:20 - 61:25
    е суштински спротивен на економската одржливост.
  • 61:26 - 61:27
    Токму поради тоа
  • 61:27 - 61:31
    секој пат кога ќе видите дека се покачува БДП на некоја земја
  • 61:31 - 61:33
    сведочите пораст на потребата,
  • 61:33 - 61:35
    без разлика дали е вистинска или измислена,
  • 61:35 - 61:39
    и по дефиниција, потребата во својот корен има неефикасност.
  • 61:39 - 61:44
    Оттука, зголемената потреба значи и зголемена неефикасност.
  • 61:45 - 61:47
    [Нарушување на системот на вредности]
  • 61:48 - 61:49
    Американскиот сон се заснова на
  • 61:49 - 61:51
    на неконтролирана потрошувачка.
  • 61:51 - 61:53
    Се базира на фактот дека
  • 61:53 - 61:55
    популарните медиуми,
  • 61:55 - 61:57
    а особено комерцијаното рекламирање
  • 61:57 - 62:00
    - сите корпорации на кои им е потребен овој безграничен раст -
  • 62:00 - 62:03
    не имаат убедено или им ги имаат испрано мозоците
  • 62:03 - 62:06
    на мнозинството луѓе во Америка и светот
  • 62:06 - 62:09
    дека мораме да имаме одреден број на материјални добра
  • 62:09 - 62:11
    како и опција за здобивање со бесконечно многу повеќе
  • 62:11 - 62:14
    материјални добра, за да бидеме среќни.
  • 62:14 - 62:16
    Тоа, едноставно, не е вистина.
  • 62:16 - 62:20
    Тогаш зошто луѓето продолжуваат да купуваат на овој начин
  • 62:20 - 62:22
    кој е ултимативно еко - геноциден.
  • 62:22 - 62:25
    во својот кумулативен системски ефект?
  • 62:25 - 62:28
    Тоа е само класично и оперативно условување.
  • 62:28 - 62:32
    Едноставно имате влезови на условување во организмот
  • 62:32 - 62:36
    и имате излези на посакуваните однесувања
  • 62:36 - 62:38
    или цели.
  • 62:38 - 62:41
    И ги имаат сите технолошки ресурси
  • 62:41 - 62:43
    и имаат само добри зборови за тоа како
  • 62:43 - 62:44
    влегуваат во мозоците на децата
  • 62:44 - 62:47
    и она што го слушаат веќе ги прави
  • 62:47 - 62:49
    условени на брендот.
  • 62:49 - 62:52
    Тогаш ви станува јасно зошто
  • 62:52 - 62:53
    луѓето се такви будали.
  • 62:53 - 62:55
    Тие биле учени да бидат будали.
  • 62:55 - 62:59
    Тоа е нарушување на системот на вредност.
  • 62:59 - 63:02
    Знаете, ако некаде има сведоштво за пластичноста
  • 63:02 - 63:03
    на човечкиот мозок.
  • 63:03 - 63:06
    Ако некаде има доказ за тоа колку лесно се оформува
  • 63:06 - 63:08
    човековата мисла и колку лесно
  • 63:08 - 63:10
    можат да бидат водени и условувани луѓето
  • 63:10 - 63:13
    на основа на стимулите од нивната средина
  • 63:13 - 63:15
    и што тие засилуваат:
  • 63:15 - 63:18
    тогаш светот на комерцијалното рекламирање е доказот.
  • 63:18 - 63:21
    Ти треба да стоиш со стравопочит
  • 63:21 - 63:23
    пред степенот на перење мозок
  • 63:24 - 63:27
    пред тие програмирани роботи познати како „потрошувачи“
  • 63:28 - 63:29
    талкаат наоколу
  • 63:29 - 63:33
    само за да влезат во продавница и потрошат, на пример
  • 63:33 - 63:36
    4000 долари за ташна
  • 63:36 - 63:38
    која најверојатно чини 10 долари за да се изработи
  • 63:38 - 63:40
    во работилница некаде преку море.
  • 63:40 - 63:43
    Само за статусот кој брендот наводно
  • 63:43 - 63:46
    го претставува во културата.
  • 63:46 - 63:48
    Или можеби древните традиции во заедниците,
  • 63:48 - 63:52
    кои ја зголемуваат довербата и кохезијата во општеството -
  • 63:52 - 63:55
    а кои се сега киднапирани од страна на присвојувачките
  • 63:55 - 63:57
    материјални вредности при што ние сега годишно
  • 63:57 - 64:01
    разменуваме непотребни глупости неколку пати.
  • 64:01 - 64:04
    Можеби ќе се запрашаме зошто толку луѓе денеска имаат
  • 64:04 - 64:06
    силна потреба да купуваат и присвојуваат
  • 64:06 - 64:09
    кога е јасно дека се условени од детство
  • 64:09 - 64:11
    да очекуваат материјални добра
  • 64:11 - 64:15
    како знак на нивниот статус кај пријателите и семејството.
  • 64:15 - 64:18
    Фактот е дека темелите на кое било општество
  • 64:18 - 64:20
    се вредностите што го подржуваат неговото функционирање
  • 64:20 - 64:23
    и нашето општество, какво што е
  • 64:23 - 64:25
    може само да функционира ако нашите вредности ја поддржуваат
  • 64:25 - 64:28
    очигледната потрошувачка која е
  • 64:28 - 64:31
    потребна за да продолжи пазарниот систем.
  • 64:31 - 64:34
    Пред 75 години потрошувачката во Америка
  • 64:34 - 64:37
    и поголемиот дел на Западниот свет била половина
  • 64:37 - 64:38
    од тоа што гледаме денес, по човек.
  • 64:39 - 64:41
    Новата потрошувачка култура на денешницата
  • 64:41 - 64:43
    била произведена и наметната
  • 64:43 - 64:46
    поради многу реалната потреба за поголем
  • 64:46 - 64:48
    и поголем степен на потрошувачка.
  • 64:48 - 64:51
    Тоа е причината зошто повеќето од корпорациите сега трошат
  • 64:52 - 64:55
    повеќе пари на рекламирање, отколку на вистинскиот процес
  • 64:55 - 64:57
    на создавање на самиот производ.
  • 64:57 - 65:01
    Тие напорно работат да создадат лажна потреба за вие да ја исполните.
  • 65:02 - 65:05
    И тоа функционира.
  • 65:05 - 65:07
    [„Економистите“]
  • 65:08 - 65:12
    Знаете, економистите всушност воопшто не се економисти.
  • 65:12 - 65:14
    Тие се пропагатори на парична вредност
  • 65:14 - 65:16
    и ќе откриете дека сите нивни
  • 65:16 - 65:18
    модели се сведуваат на симболички
  • 65:18 - 65:21
    размени што се верни на профитот
  • 65:22 - 65:24
    од една страна или обострано или било како
  • 65:24 - 65:26
    но тие се целосно одвоени од вистинскиот
  • 65:26 - 65:28
    постоечки свет на репродукција.
  • 65:28 - 65:32
    Во Охајо, еден стар човек не ја платил сметката за струја
  • 65:32 - 65:35
    можеби го знаете овој случај,
  • 65:35 - 65:38
    и компанијата за електродистрибуција му ја исклучила струјата и тој умрел.
  • 65:38 - 65:40
    Причината зошто ја исклучиле е
  • 65:40 - 65:41
    поради тоа што не би било профитабилно
  • 65:41 - 65:44
    за нив да ја остават уклучена затоа што тој не ја платил сметката.
  • 65:45 - 65:46
    Дали верувате дека тоа било правилно?
  • 65:46 - 65:48
    Одговорноста навистина не е во
  • 65:48 - 65:50
    компанијата за електродистрибуција за исклучувањето
  • 65:51 - 65:54
    туку на соседите и пријателите на овој човек
  • 65:54 - 65:55
    и колегите
  • 65:55 - 65:57
    кои не биле доволно добротворни
  • 65:57 - 65:59
    да му овозможат, како индивидуа
  • 65:59 - 66:01
    да ја плати сметката за струја.
  • 66:01 - 66:03
    ХММММММ...
  • 66:03 - 66:04
    Дали добро слушнав?
  • 66:04 - 66:06
    Дали тој штотуку рече дека смртта на човек
  • 66:06 - 66:08
    предизвикана од немање пари
  • 66:08 - 66:09
    била одговорност на...
  • 66:09 - 66:11
    други луѓе...
  • 66:11 - 66:13
    или последица на добротворноста?
  • 66:14 - 66:15
    Па ако е така, претпоставувам ќе ни треба
  • 66:15 - 66:18
    едно чудо информативни реклами, мали мизерни
  • 66:18 - 66:22
    касички за донации во маркети
  • 66:22 - 66:24
    и еден куп тегли од туршија
  • 66:24 - 66:26
    за милијардата луѓе кои гладуваат до смрт
  • 66:26 - 66:28
    на оваа планета...
  • 66:28 - 66:32
    поради самиот систем што Милтон Фридман го промовира.
  • 66:33 - 66:35
    Дали ќе се занимавате со филозофиите на
  • 66:35 - 66:37
    Милтон Фридман, Ф.А. Хајек,
  • 66:37 - 66:39
    Џон Мајнард Кејнс, Лудвиг вон Мисес
  • 66:39 - 66:42
    или кој било друг голем пазарен економист
  • 66:42 - 66:43
    основата на размислувањето
  • 66:43 - 66:46
    ретко оди подалеку од паричната секвенца.
  • 66:46 - 66:48
    Тоа е како религија.
  • 66:48 - 66:50
    Анализа на потрошувачката, стабилизирачки политики
  • 66:50 - 66:53
    трошење на дефицит, агрегатна побарувачка...
  • 66:53 - 66:56
    постојат како бескраен, авто-референцијален,
  • 66:56 - 66:59
    авто-рационализиран дискурзивен круг,
  • 66:59 - 67:03
    каде универзалните човечки потреби, природните ресурси
  • 67:03 - 67:07
    и секоја форма на физички живот кој поддржува ефикасност
  • 67:07 - 67:09
    се исклучени од почеток
  • 67:09 - 67:12
    и заменети со единственото уверување дека луѓето
  • 67:12 - 67:14
    барајќи надмоќ едни над други само за пари
  • 67:14 - 67:17
    мотивирани од нивниот сопствен, тесен личен интерес
  • 67:18 - 67:22
    магично ќе создадат одржливо, здраво, балансирано општество.
  • 67:22 - 67:25
    Не постои животна координата во целата оваа теорија
  • 67:25 - 67:27
    во целата доктрина.
  • 67:27 - 67:28
    Што прават тие?
  • 67:28 - 67:32
    Тоа што тие го прават е следење на текот на парите.
  • 67:32 - 67:35
    Тоа е се, следење на текот на парите
  • 67:35 - 67:39
    претпоставувајќи дека тоа е она што е важно.
  • 67:39 - 67:41
    Прво: Не постојат животни координати...
  • 67:41 - 67:43
    ...нема животни координати!
  • 67:43 - 67:46
    Второ: Сите претставници се
  • 67:46 - 67:49
    себе-максимизирачки трагачи по погодности.
  • 67:49 - 67:51
    Поточно, не мислат на ништо друго освен на самите себе
  • 67:51 - 67:53
    и што повеќе да приграбат за себе.
  • 67:53 - 67:57
    Тоа е главната идеја на рационалноста:
  • 67:57 - 67:59
    себе-максимизирачки избор,
  • 68:00 - 68:03
    а едниственото нешто што ги интересира во себе-максимизирањето
  • 68:03 - 68:05
    се или парите или стоките.
  • 68:05 - 68:08
    Добро, каде се социјалните односи?
  • 68:08 - 68:11
    Ги нема, освен во размената за себе-максимизирање.
  • 68:11 - 68:14
    Каде се нашите природни ресурси?
  • 68:14 - 68:17
    Ги нема, освен да бидат експлоатирани.
  • 68:17 - 68:22
    Каде е семејството кое што можеше да опстане?
  • 68:22 - 68:24
    Го нема. Треба да имаат
  • 68:24 - 68:27
    пари за да можат да платат за било што.
  • 68:27 - 68:28
    Добро, нели би требало една економија
  • 68:28 - 68:30
    некаде да се справи со потребите на луѓето?
  • 68:30 - 68:35
    Нели е тоа основниот проблем?
  • 68:35 - 68:38
    Ох, „потреба“ го нема дури ни во вашиот вокабулар.
  • 68:38 - 68:41
    Го разложувате на „посакувања“...
  • 68:41 - 68:43
    а што е тоа посакување? Тоа значи
  • 68:43 - 68:46
    побарување на пари кои сакаат да купуваат.
  • 68:46 - 68:48
    Но, ако таа побарувачка на пари која сака да купува
  • 68:48 - 68:50
    таа нема никаква врска со потребата
  • 68:50 - 68:52
    бидејќи човекот може да нема побарувачка на пари,
  • 68:52 - 68:55
    а очајно да има потреба од, да речеме, вода.
  • 68:55 - 68:59
    Или, можеби побарувачката на пари посакува златна тоалетна школка.
  • 68:59 - 69:00
    Па, каде не води сето ова?
  • 69:01 - 69:02
    Кон златната тоалетна школка.
  • 69:02 - 69:04
    И вие го нарекувате ова економија?
  • 69:04 - 69:07
    Навистина, ако размислите за тоа,
  • 69:07 - 69:10
    ова мора да е најбизарната
  • 69:10 - 69:13
    измама во историјата на човековата мисла.
  • 69:14 - 69:16
    [Монетарен Систем]
  • 69:16 - 69:20
    Досега се фокусиравме на пазарниот систем.
  • 69:20 - 69:22
    Но овој систем е всушност само
  • 69:22 - 69:25
    половина од глобалната економска парадигма.
  • 69:25 - 69:28
    Другата половина е „Монетарниот систем“.
  • 69:28 - 69:31
    Додека пазарниот систем се однесува на интеракцијата на луѓето
  • 69:31 - 69:34
    кои работат за профит ширум спектарот на трудот
  • 69:34 - 69:36
    производството и дистрибуцијата,
  • 69:36 - 69:40
    Монетарниот систем е во својата основа е збир на политики
  • 69:40 - 69:42
    одредени од финансиските институции
  • 69:42 - 69:44
    кои ги создаваат условите за
  • 69:44 - 69:46
    пазарниот систем, меѓу другите нешта.
  • 69:46 - 69:49
    Вклучува термини за кои често слушаме
  • 69:49 - 69:52
    како каматни стапки, кредити, долгови, снабдување со пари
  • 69:52 - 69:55
    инфлација и така натаму.
  • 69:55 - 69:57
    И додека можеби сакате да си ја искубете косата слушајќи ги
  • 69:57 - 70:00
    глупостите кои ги брборат монетарните економисти:
  • 70:00 - 70:04
    „Скромните превентивни мерки, можат да ја избегнат потребата
  • 70:04 - 70:08
    за подрастични мерки во иднината.“
  • 70:08 - 70:10
    природата и ефектот од овој
  • 70:10 - 70:12
    систем се всушност многу едноставни:
  • 70:13 - 70:14
    Нашата економија има...
  • 70:14 - 70:16
    или глобалната економија има
  • 70:16 - 70:18
    три основни нешта што ја управуваат.
  • 70:18 - 70:19
    Едната е банкарството со фракционални резерви,
  • 70:19 - 70:22
    или банките кои печатат пари од ништо.
  • 70:22 - 70:24
    Тоа е исто така засновано на насобрана камата.
  • 70:24 - 70:27
    Кога позајмувате пари, мора да вратите повеќе
  • 70:27 - 70:30
    од она што сте го позајмиле, што значи дека вие, всушност
  • 70:30 - 70:33
    создавате пари од ништо
  • 70:33 - 70:37
    што, повторно, мора да биде опслужено со создавање уште повеќе пари.
  • 70:37 - 70:39
    Ние живееме во бесконечна парадигма на раст.
  • 70:39 - 70:43
    Економската парадигма во која живееме денес е Понзиева шема.
  • 70:43 - 70:45
    Ништо не расте вечно.
  • 70:46 - 70:47
    Не е возможно.
  • 70:47 - 70:49
    Како што напиша истакнатиот психолог Џејмс Хилман
  • 70:49 - 70:51
    „Единственото нешто кое расте во човековото тело после
  • 70:51 - 70:53
    одредена возраст е рак.“
  • 70:54 - 70:56
    Не е само количината на пари онаа која мора да продолжи да расте
  • 70:56 - 70:57
    туку и бројот на потрошувачи.
  • 70:57 - 71:00
    Потрошувачите да позајмуваат пари со одредена камата
  • 71:00 - 71:03
    за да создадат повеќе пари и очигледно, тоа не е возможно
  • 71:03 - 71:05
    на ограничена планета.
  • 71:05 - 71:08
    Луѓето се во основа средства за само да се создаваат пари
  • 71:08 - 71:10
    кои мораат да создаваат повеќе пари
  • 71:10 - 71:12
    за да не се распадне целата работа
  • 71:12 - 71:15
    што е она што се случува во моментов.
  • 71:15 - 71:18
    Навистина, има само две работи што секој треба да ги знае
  • 71:18 - 71:20
    за монетарниот систем:
  • 71:20 - 71:23
    1: Сите пари се создадени од долг.
  • 71:23 - 71:26
    Парите се циркулирачки долг,
  • 71:26 - 71:28
    било дали е материјализиран од државни обврзници
  • 71:28 - 71:31
    договори за станбени кредити или кредитни картички.
  • 71:31 - 71:33
    Со други зборови, ако целиот неподмирен долг
  • 71:33 - 71:35
    би се исплатил во моментов
  • 71:35 - 71:39
    нема да има ни еден долар во циркулација.
  • 71:39 - 71:44
    И 2: Каматата се наплатува на скоро сите направени кредити
  • 71:44 - 71:46
    и парите потребни да се врати таа камата
  • 71:46 - 71:49
    не постојат во залихата на пари во моментов.
  • 71:49 - 71:52
    Само основата е создадена од заемот
  • 71:52 - 71:55
    и основата е залихата на пари.
  • 71:55 - 71:58
    Значи, ако целиот овој долг би се исплатил во моментов
  • 71:58 - 72:01
    не само што нема да остане ниту еден долар да кружи
  • 72:01 - 72:04
    би имало огромна сума на долг
  • 72:05 - 72:10
    која е буквално невозможно да се исплати, бидејќи не постои.
  • 72:11 - 72:15
    Последицата од сето ова е дека две работи се неизбежни:
  • 72:15 - 72:16
    Инфлација
  • 72:16 - 72:18
    и Банкрот.
  • 72:18 - 72:22
    Во поглед на инфлацијата, ова може да се гледа како историски тренд
  • 72:22 - 72:23
    во скоро секоја денешна земја
  • 72:23 - 72:25
    и лесно врзан со неговата причина
  • 72:25 - 72:28
    која е постојано зголемување на залихата на пари
  • 72:29 - 72:30
    која е потребна
  • 72:30 - 72:34
    да се покријат каматните трошоци и да се одржува системот.
  • 72:34 - 72:36
    А што се однесува на банкротирањето
  • 72:36 - 72:39
    тоа доаѓа во форма на колапс на долгови.
  • 72:39 - 72:42
    Овој колапс неизбежно ќе се случи со личност,
  • 72:42 - 72:44
    компанија или земја
  • 72:44 - 72:47
    и типично се случува кога каматните трошоци
  • 72:47 - 72:49
    е невозможно да се исплатат.
  • 72:50 - 72:52
    Но има и светла страна на се ова...
  • 72:52 - 72:56
    барем од гледна точка на пазарниот систем.
  • 72:56 - 72:59
    Бидејќи долгот создава притисок.
  • 72:59 - 73:01
    Долгот создава робови за плата.
  • 73:01 - 73:04
    Човек во долгови поверојатно би прифатил ниска плата
  • 73:04 - 73:06
    отколку човек што не е
  • 73:06 - 73:08
    станувајќи евтина стока
  • 73:08 - 73:11
    значи одлично е за корпорациите да имаат група луѓе
  • 73:11 - 73:14
    кои немаат финансиска поткрепеност.
  • 73:14 - 73:18
    Но, таа иста идеја важи и за цели држави...
  • 73:18 - 73:21
    Светската банка и Меѓународниот Монетарен Фонд
  • 73:21 - 73:23
    кои најчесто служат како посредници за
  • 73:23 - 73:26
    транснационални корпоративни интереси
  • 73:26 - 73:28
    даваат огромни кредити на проблематични земји
  • 73:28 - 73:30
    со многу високи каматни стапки
  • 73:30 - 73:32
    и потоа, штом еднаш земјите влезат
  • 73:32 - 73:34
    длабоко во бездната и не можат да платат,
  • 73:34 - 73:36
    се применуваат сурови мерки
  • 73:36 - 73:37
    корпорациите ненадејно се појавуваат,
  • 73:38 - 73:41
    основаат експлоататорски компании и ги земаат нивните природни ресурси.
  • 73:41 - 73:45
    Е тоа e ефикасностa на пазарот.
  • 73:45 - 73:47
    Но, тоа не е се:
  • 73:47 - 73:48
    гледате, тука е тој единствен
  • 73:48 - 73:51
    хибрид од монетарниот и пазарниот систем
  • 73:51 - 73:53
    наречен берза на хартии од вредност
  • 73:53 - 73:56
    во кој наместо да произведуваат нешто реално
  • 73:56 - 73:59
    тие само купуваат и продаваат пари.
  • 74:00 - 74:02
    Знаете што прават кога доаѓа до долг?
  • 74:02 - 74:05
    Токму така - тргуваат со него.
  • 74:05 - 74:09
    Тие всушност купуваат и продаваат долг за профит.
  • 74:09 - 74:11
    Од размени на неплатени кредити
  • 74:11 - 74:14
    и колатерални должнички обврски за потрошувачки долгови
  • 74:14 - 74:16
    до сложени дериватни шеми кои се користат
  • 74:16 - 74:19
    да се камуфлира долгот на цели држави
  • 74:19 - 74:20
    како што е тајниот договор меѓу
  • 74:20 - 74:23
    инвестициската банка Goldman Sachs и Грција
  • 74:23 - 74:26
    што речиси ја уништи целата Европска економија.
  • 74:26 - 74:29
    Па кога зборуваме за берзата и Вол Стрит
  • 74:29 - 74:32
    имаме сосема ново ниво на лудило
  • 74:32 - 74:35
    изведена од Паричната секвенца на вредност.
  • 74:36 - 74:37
    Се што треба да знаете за пазарите
  • 74:37 - 74:40
    беше напишано во воведната статија на Wall Street Journal
  • 74:41 - 74:42
    пред неколку години
  • 74:42 - 74:45
    и беше наречено "Предавања од инвеститорот со оштетен мозок"
  • 74:45 - 74:48
    И во ова издание, тие објаснуваат зошто
  • 74:48 - 74:50
    луѓето со благо мозочно пореметување
  • 74:50 - 74:52
    се подобри инвеститори
  • 74:52 - 74:55
    од луѓето со нормална мозочна функционалност.
  • 74:55 - 74:57
    Зошто? Бидејќи луѓето со
  • 74:57 - 74:59
    благо пореметување немаат сочуство.
  • 74:59 - 75:02
    И тоа е клучот. Ако немате сочуство
  • 75:02 - 75:04
    поминувате одлично како инвеститор
  • 75:04 - 75:09
    и така Вол Стрит подржува луѓе кои немаат сочуство.
  • 75:09 - 75:11
    Да се биде таму и да се носат одлуки
  • 75:11 - 75:14
    и да се тргува, тие немаат грижа на совест
  • 75:14 - 75:17
    и не размислуваат кој е ефектот на тоа што го прават
  • 75:17 - 75:19
    врз останатите луѓе.
  • 75:19 - 75:21
    Затоа ги одгледуваат овие роботи.
  • 75:21 - 75:24
    Овие луѓе кои немаат душа
  • 75:24 - 75:27
    и бидејќи веќе не сакаат ни да ги плаќаат овие луѓе -
  • 75:27 - 75:29
    сега прават роботи - вистински роботи -
  • 75:29 - 75:31
    вистински алгоритмички трговци.
  • 75:31 - 75:34
    Goldman Sachs и скандалот со тргување со висока фрекфенција:
  • 75:34 - 75:37
    тие поставиле компјутер до Њујоршката берза.
  • 75:38 - 75:40
    Овој компјутер, овој ’ко-лоциран’ компјутер, како што го нарекуваат:
  • 75:41 - 75:43
    ги претркува сите тргувања на берзата и
  • 75:43 - 75:46
    на берзата и дава големи нарачки
  • 75:46 - 75:47
    на начин што „дере“
  • 75:47 - 75:50
    ситни парички од размената.
  • 75:50 - 75:52
    Тоа е како да цицаат пари по цел ден.
  • 75:52 - 75:55
    Минатата година цел квартал,
  • 75:55 - 75:58
    30 или 60 дена беа без ни еден лош ден
  • 75:58 - 76:00
    и правеа милиони долари секој еден ден?
  • 76:00 - 76:04
    Тоа е статистички невозможно!
  • 76:04 - 76:06
    Кога јас работев на Вол Стрит, работите одеа
  • 76:06 - 76:08
    со тоа што сите даваа поткуп погоре.
  • 76:08 - 76:12
    Брокерите ги поткупуваат менаџерите
  • 76:12 - 76:15
    менаџерите ги поткупуваат менаџерите за регионални продажби.
  • 76:15 - 76:17
    Менаџерите за регионални продажби
  • 76:17 - 76:19
    ги поткупуваат националните.
  • 76:19 - 76:20
    Тоа е премолчан договор.
  • 76:20 - 76:24
    На Божиќ, кој го добива најголемиот бонус со просечна
  • 76:24 - 76:26
    брокерска работа? Службеникот за усогласеност.
  • 76:26 - 76:29
    Службеникот за усогласеност седи таму цел ден;
  • 76:29 - 76:30
    тој би требало да се осигура дека вие
  • 76:30 - 76:32
    нема да прекршите некое од основните правила
  • 76:32 - 76:34
    и дека сте во "соглaсност" со законот.
  • 76:34 - 76:36
    Се разбира, да, до мерката кога
  • 76:36 - 76:38
    можете да го поткупите службеникот,
  • 76:38 - 76:41
    да, тaка е, ти си во согласност со законот!
  • 76:41 - 76:43
    Па, како измамата стана систем?
  • 76:43 - 76:45
    Тоа веќе не е нуспроизвод.
  • 76:45 - 76:46
    Тоа е системот.
  • 76:46 - 76:49
    Како во онаа стара шега на Вуди Ален. Тој вели:
  • 76:49 - 76:52
    „Докторe, брат ми мисли дека е кокошка“.
  • 76:52 - 76:54
    А докторот вели „Напиј се апче
  • 76:54 - 76:56
    и тоа би требало да го реши проблемот“.
  • 76:56 - 76:57
    И тој вели, „Не докторе. Вие не разбирате
  • 76:57 - 76:59
    нам ни требаат јајцата".
  • 76:59 - 77:00
    Во ред?
  • 77:01 - 77:03
    Така, трговијата со лажни побарувања напред-назад
  • 77:03 - 77:05
    меѓу банките
  • 77:05 - 77:06
    за да соберат провизии,
  • 77:06 - 77:07
    за да соберат бонуси,
  • 77:07 - 77:11
    стана погонот за производство на БДП
  • 77:11 - 77:14
    за пораст на екомонијата на САД
  • 77:14 - 77:17
    иако тие во основа тргуваат со лажни побарувања
  • 77:17 - 77:20
    за кои апсолутно нема никаква надеж дека некогаш ќе се платат.
  • 77:20 - 77:23
    Тие обработуваат, генерираат и ре-осигуруваат воздух.
  • 77:23 - 77:26
    Ако напишам 20 милијарди долари на салфетка
  • 77:26 - 77:28
    и ја продадам на J.P. Morgan, а исто така и J.P. Morgan напишат
  • 77:29 - 77:32
    20 милијарди долари на салфетка
  • 77:32 - 77:34
    и ги размениме овие две салфетки на шанкот
  • 77:34 - 77:38
    и ако секој од нас си плати четвртина од 1% за провизија,
  • 77:38 - 77:40
    ќе направиме многу пари за нашите Божиќни бонуси.
  • 77:40 - 77:43
    Секој од нас во својот извештај има салфетка од 20 милијарди долари
  • 77:43 - 77:47
    која нема вистинска вредност, се додека
  • 77:47 - 77:50
    системот веќе не е во состојба да поддржува лажни
  • 77:50 - 77:53
    салфетки, во кој случај одиме кај владата
  • 77:53 - 77:55
    за да не извлече.
  • 77:55 - 77:58
    И заради Вол Стрит и глобалната берза
  • 77:58 - 78:01
    сега постојат загрижувачки 700 трилиони долари
  • 78:01 - 78:04
    од извонредни лажни побарувања -
  • 78:04 - 78:06
    познати како деривати
  • 78:06 - 78:08
    кои чекаат да пропаднат.
  • 78:08 - 78:10
    Вредност во износ 10
  • 78:10 - 78:12
    пати над бруто домашниот производ
  • 78:12 - 78:14
    на целата планета.
  • 78:14 - 78:16
    И додека ние ги имаме видено помагањата на
  • 78:16 - 78:18
    корпорациите и банките од страна на владите...
  • 78:19 - 78:21
    кои, секако, комично ги позајмуваат
  • 78:21 - 78:22
    нивните пари од банките за почеток.
  • 78:23 - 78:26
    Сега ние гледаме обиди финансиски да се помогнат цели земји
  • 78:26 - 78:28
    од страна на конгломерати на други земји
  • 78:28 - 78:30
    преку интернационалните банки.
  • 78:31 - 78:34
    Но како финансиски да спасиш планета?
  • 78:34 - 78:38
    Нема ниедна земја која не е преполна со долгови.
  • 78:39 - 78:42
    Каскадата на неплаќање на државни долгови која ја видовме
  • 78:42 - 78:46
    можеби е само почетокот, кога разгледуваме математички.
  • 78:46 - 78:49
    Само во САД се проценува
  • 78:49 - 78:53
    дека данокот на приход ќе треба да е покачи до 65%
  • 78:53 - 78:57
    по човек, само за да ја покрие каматата во блиска иднина.
  • 78:57 - 79:00
    Економистите сега предвидуваат дека за неколку декади
  • 79:01 - 79:05
    60% од земјите на планетата ќе бидат банкротирани.
  • 79:06 - 79:09
    Но застанете-- да расчистиме нешто.
  • 79:09 - 79:12
    Светот оди кон банкрот
  • 79:12 - 79:14
    што по ѓаволите и да значи тоа
  • 79:14 - 79:16
    заради оваа идеја наречена „долг“
  • 79:16 - 79:19
    кој што не ни постои во физичката реалност.
  • 79:20 - 79:22
    Тоа е само дел од играта која ја измисливме...
  • 79:22 - 79:26
    а сепак благосостојбата на милијарди луѓе
  • 79:26 - 79:28
    сега е доведенa во прашање.
  • 79:28 - 79:32
    Масовни отпуштања - сиромашни квартови - забрзано осиромашување
  • 79:32 - 79:36
    Наметнати мерки за штедење - затворање училишта -
  • 79:36 - 79:40
    гладни деца... и други нивоа на семејна беда...
  • 79:40 - 79:44
    се заради оваа детално испланирана фикција...
  • 79:44 - 79:47
    Што сме ние, ебано глупави?!
  • 79:49 - 79:51
    Еј! Еј! Марс - друже.
  • 79:51 - 79:53
    Ќе даеш некој динар, а?
  • 79:55 - 79:57
    Порасни, мали.
  • 80:04 - 80:06
    Сатурн! Како иде брат?
  • 80:07 - 80:09
    Се сеќаваш на онаа жешка небула со која те запознав
  • 80:09 - 80:10
    пред некое време?
  • 80:12 - 80:13
    Слушај, Земјо.
  • 80:13 - 80:15
    Навистина сме уморни од тебе.
  • 80:16 - 80:18
    Се ти беше дадено и се потроши.
  • 80:19 - 80:21
    Имаш изобилство на ресурси и го знаеш тоа.
  • 80:21 - 80:23
    Ај порасни и научи се
  • 80:23 - 80:25
    на малку одговорност, аман.
  • 80:25 - 80:27
    Ја растажуваш мајка ти.
  • 80:33 - 80:34
    Сама си, другар.
  • 80:35 - 80:37
    Аха, сеедно.
  • 80:43 - 80:45
    [Јавно Здравје]
  • 80:46 - 80:48
    Сега, имајќи се во предвид...
  • 80:48 - 80:51
    од машината за трошење позната како пазарен систем-
  • 80:51 - 80:54
    до машината за долгови позната како монетарен систем-
  • 80:54 - 80:57
    кои ја создаваат парадигмата на монетарен-пазар
  • 80:57 - 81:00
    која ја дефинира глобалната економија денес...
  • 81:00 - 81:03
    постои една последица што ќе влијае
  • 81:03 - 81:05
    на целата машина:
  • 81:06 - 81:07
    Нееднаквост.
  • 81:08 - 81:11
    Без разлика дали пазарниот систем е оној кој создава природна
  • 81:11 - 81:15
    гравитација кон монополот и јакнење на моќта
  • 81:15 - 81:18
    истовремено создавајќи збирови на богати индустрии
  • 81:18 - 81:20
    кои се наметнуваат над другите
  • 81:20 - 81:22
    без оглед на намената-
  • 81:22 - 81:24
    како фактот дека врвните
  • 81:24 - 81:25
    менаџери на ограничените фондови на Вол Стрит
  • 81:25 - 81:29
    сега заработуваат над 300 милиони долари годишно
  • 81:29 - 81:32
    за придонес кон буквално ништо.
  • 81:32 - 81:35
    Додека научник кој бара лек за болест
  • 81:35 - 81:37
    обидувајќи се да му помогне на човештвото
  • 81:37 - 81:41
    може да направи 60.000 долари годишно ако има среќа.
  • 81:41 - 81:44
    Или дали монетарниот систем
  • 81:44 - 81:47
    кој има вградено класна поделба во неговата структура.
  • 81:47 - 81:48
    На пример:
  • 81:49 - 81:52
    Ако имам екстра 1 милион долари и ги ставам во депозит
  • 81:52 - 81:54
    со 4% камата -
  • 81:54 - 81:56
    Јас ќе направам 40,000 долари годишно.
  • 81:56 - 81:59
    Нема општествен придонес - нема ништо.
  • 81:59 - 82:02
    Сепак, ако сум личност од ниската класа и морам да земам кредити
  • 82:02 - 82:04
    да си купам автомобил или дом
  • 82:04 - 82:06
    Плаќам камата која
  • 82:06 - 82:07
    на крајот
  • 82:08 - 82:12
    ќе му исплати на милионерот со 4% депозит.
  • 82:12 - 82:15
    Оваа крадење од сиромашните за да им се плати на богатите
  • 82:15 - 82:19
    е темелен, вграден аспект на монетарниот систем.
  • 82:19 - 82:23
    Истиот може да биде означен како „Структурален класизам“
  • 82:23 - 82:26
    Се разбира, социјалното раслојување отсекогаш
  • 82:26 - 82:28
    историски било гледано како нефер
  • 82:28 - 82:30
    но очигледно било прифатено
  • 82:30 - 82:35
    бидејќи сега 1% од популацијата поседува 40% од земјеното богатство.
  • 82:36 - 82:38
    Ако ја оставиме материјалната праведност на страна,
  • 82:38 - 82:40
    ќе видиме дека нешто друго се случува
  • 82:40 - 82:42
    под површината на нееднаквоста
  • 82:42 - 82:47
    што предизвикува неверојатно нарушување на јавното здравје во целина.
  • 82:47 - 82:50
    Верувам дека луѓето често се збунети од контрастот
  • 82:50 - 82:53
    помеѓу материјалниот успех на нашето општество,
  • 82:53 - 82:55
    незапаметени нивоа на богатство,
  • 82:56 - 82:59
    а огромен број општествени неуспеси.
  • 82:59 - 83:02
    Ако ги погледнете стапките на
  • 83:02 - 83:05
    употреба на дрога или насилство или самонаштетување
  • 83:05 - 83:08
    помеѓу деца, или ментални болести
  • 83:08 - 83:11
    јасно е дека нешто сериозно не е во ред
  • 83:11 - 83:13
    со нашето општество.
  • 83:13 - 83:16
    Податоците кои ги опишав
  • 83:16 - 83:20
    едноставно ја докажуваат интуицијата која луѓето
  • 83:20 - 83:23
    ја имале веќе стотици години, дека нееднаквоста дели
  • 83:23 - 83:25
    и е општествено разорна.
  • 83:25 - 83:29
    Оваа интуиција е поточна отколку што некогаш замислувавме.
  • 83:29 - 83:32
    Нееднаквоста има многу големи психолошки
  • 83:32 - 83:35
    и социјални ефекти. Претпоставувам тоа има врска
  • 83:35 - 83:38
    со чувството на супериорност и инфериорност.
  • 83:38 - 83:40
    Ваквиот тип на поделба...
  • 83:40 - 83:44
    Или ако одиме со почитта и непочитта -
  • 83:44 - 83:46
    кога луѓето се чувствуваат дека се гледани од високо,
  • 83:46 - 83:48
    што, патем речено, е причината зошто насилството
  • 83:48 - 83:51
    е почесто во помалку еднаквите општества -
  • 83:51 - 83:54
    поводот за насилство често е начинот на кој луѓето се гледани
  • 83:54 - 83:56
    од високо и непочитувани.
  • 83:56 - 84:00
    Ако има едно начело кое би го нагласил
  • 84:00 - 84:04
    тоа е дека најважното начело зад
  • 84:04 - 84:07
    превенцијата на насилството
  • 84:07 - 84:10
    е „Еднаквоста“.
  • 84:10 - 84:12
    Најзначајниот фактор
  • 84:12 - 84:14
    кој влијае врз стапката на насилство
  • 84:14 - 84:17
    е степенот на еднаквост наспроти степенот на нееднаквост
  • 84:18 - 84:20
    во даденото општество.
  • 84:21 - 84:23
    Значи, она што го гледаме е еден вид на
  • 84:23 - 84:25
    целосна општествена нефункционалност.
  • 84:25 - 84:28
    Не е дека една или две работи ќе тргнат во погрешен правец
  • 84:28 - 84:30
    со зголемување на нееднаквоста,
  • 84:30 - 84:32
    туку се одеднаш, без разлика дали зборуваме за
  • 84:32 - 84:35
    криминал или здравје или ментална болест или што и да е.
  • 84:35 - 84:38
    Едно од навистина вознемирувачките откритија во јавното здравство
  • 84:38 - 84:43
    е никогаш да не си ја дозволите грешката да бидете сиромашни.
  • 84:43 - 84:45
    Или пак да се родите сиромашни.
  • 84:45 - 84:48
    Вашето здравје плаќа на безброј начини:
  • 84:48 - 84:52
    нешто што е познато како „здравствена социоекономска градација.“
  • 84:52 - 84:54
    Како што се движите надолу од највисоките слоеви
  • 84:54 - 84:57
    во општеството, во смисла на социоекономскиот статус,
  • 84:57 - 84:59
    со секој чекор надолу, здравјето е се полошо
  • 84:59 - 85:01
    за неизмерно многу различни болести.
  • 85:01 - 85:03
    Животниот век се намалува.
  • 85:03 - 85:05
    Степеност на смртност кај новороденчињата -
  • 85:05 - 85:06
    се што би можеле да набљудувате.
  • 85:06 - 85:09
    Затоа, огромно прашање е
  • 85:09 - 85:12
    зошто всушност постои оваа градација.
  • 85:12 - 85:14
    Еден прост и очигледен одговор е
  • 85:14 - 85:16
    дека, „ако сте хронично болни, нема да
  • 85:16 - 85:19
    бидете многу продуктивни, па според тоа
  • 85:19 - 85:22
    здравствените проблеми се двигател на социоекономските разлики“.
  • 85:22 - 85:23
    Воопшто не е тоа бидејќи -
  • 85:23 - 85:25
    на најпросто можно ниво
  • 85:25 - 85:26
    би можеле да го погледнете
  • 85:26 - 85:28
    социоекономскиот статус на 10 годишник,
  • 85:28 - 85:31
    и да предвидите нешто поврзано со неговото здравје
  • 85:31 - 85:32
    децении подоцна.
  • 85:32 - 85:34
    Толку за насоката на последиците.
  • 85:34 - 85:37
    Следно - „Ох, премногу е очигледно“ -
  • 85:37 - 85:39
    сиромашните не можат да си дозволат да одат на доктор...
  • 85:39 - 85:41
    се работи за пристап до здравството?
  • 85:41 - 85:42
    Нема никаква врска со тоа
  • 85:42 - 85:44
    бидејќи ги гледате истите овие градации
  • 85:44 - 85:46
    во земји во кои има државно здравство
  • 85:46 - 85:48
    и социјализирана медицина.
  • 85:48 - 85:50
    Во ред - следното „едноставно објаснување“
  • 85:50 - 85:52
    Ох -во просек- колку си посиромашен
  • 85:52 - 85:54
    толку е поголема веројатноста да пушиш
  • 85:54 - 85:58
    и да пиеш и сите животни стилови со ризични фактори .
  • 85:58 - 86:02
    Да, тие придонесуваат, но темелни студии покажале
  • 86:02 - 86:04
    дека се должни за можеби третина од променливоста.
  • 86:04 - 86:06
    И што остана?
  • 86:06 - 86:09
    Тоа што преостанува има многу врска со
  • 86:09 - 86:11
    со СТРЕСОТ од сиромаштија .
  • 86:11 - 86:15
    Колку си посиромашен, почнувајки од
  • 86:15 - 86:18
    лицето кое е еден долар заработувачка зад Бил Гејтс...
  • 86:18 - 86:20
    колку посиромашен си во оваа земја
  • 86:20 - 86:22
    во просек, се полошо е твоето здравје.
  • 86:22 - 86:24
    Ова ни кажува нешто навистина важно:
  • 86:24 - 86:26
    врската помеѓу здравјето и сиромаштијата
  • 86:26 - 86:30
    не е во тоа да бидеш сиромашен, туку да се чувствуваш сиромашно.
  • 86:30 - 86:36
    Се повеќе го препознаваме хроничниот стрес
  • 86:36 - 86:38
    како важно влијание на здравјето,
  • 86:38 - 86:41
    но најважните извори на стрес
  • 86:41 - 86:43
    се квалитетите на социјалните врски,
  • 86:44 - 86:45
    и ако таму има нешто
  • 86:45 - 86:47
    што го намалува квалитетот на социјалните врски
  • 86:48 - 86:51
    тоа е социоекономската поделба на општеството.
  • 86:51 - 86:53
    Она што науката сега го докажа
  • 86:53 - 86:55
    е дека, без оглед на материјалното богатство,
  • 86:55 - 86:59
    стресот од самото живеење во поделено општество
  • 86:59 - 87:03
    води кон огромен спектар на здравствени проблеми кај луѓето
  • 87:03 - 87:07
    и колку е поголема нееднаквоста ,толку се полоши проблемите.
  • 87:07 - 87:11
    Просечен животен век: подолго во поеднакви земји.
  • 87:12 - 87:15
    Злоупотреба на дрога: помала во поеднакви земји.
  • 87:16 - 87:20
    Психички болести: помалку во поеднакви земји.
  • 87:20 - 87:22
    Општествен капитал - значи
  • 87:22 - 87:25
    способноста на луѓето да си веруваат меѓу себе:
  • 87:25 - 87:28
    Се разбира поголем во поеднакви земји.
  • 87:28 - 87:32
    Образовни резултати: Повисоки во поеднакви земји.
  • 87:32 - 87:37
    Стапка на убиства: помала во поеднакви земји.
  • 87:37 - 87:39
    Криминал и стапка на затворање:
  • 87:39 - 87:42
    Помали во поеднакви земји.
  • 87:42 - 87:44
    Тоа трае и трае:
  • 87:44 - 87:48
    Смртност на новороденчиња, дебелина, стапка на тинејџерски бременост:
  • 87:48 - 87:50
    Помали во поеднакви земји.
  • 87:50 - 87:52
    и можеби најинтересно:
  • 87:52 - 87:56
    Иновација: повисока во поеднакви земји.
  • 87:56 - 88:00
    Што го оспорува дамнешното мислење дека конкурентско
  • 88:00 - 88:04
    слоевито општество е некако покреативно и инвентивно.
  • 88:05 - 88:07
    Уште повеќе, истражување спроведено во Обединетото Кралство
  • 88:07 - 88:08
    наречено WhiteHall Истражување
  • 88:08 - 88:11
    потврдило дека постои општествена поделба на болести
  • 88:11 - 88:14
    како што одите од врвот на социоекономското скалило
  • 88:14 - 88:15
    до дното.
  • 88:15 - 88:18
    На пример, откриено е дека најниските степени
  • 88:18 - 88:20
    од хиерархијата имала четирикратно зголемување
  • 88:20 - 88:23
    на смрност предизвикана од срцеви болести
  • 88:23 - 88:25
    споредено со највисоките степени.
  • 88:25 - 88:29
    А оваа шема постои, без оглед на пристапот до здравството.
  • 88:29 - 88:33
    Според тоа - што полоша е финансиската состојба на лицето
  • 88:33 - 88:36
    толку полошо ќе и нивното здравје во просек.
  • 88:36 - 88:39
    Овој феномен е вкоренет во нешто што може да се нарече
  • 88:39 - 88:41
    Психосоцијален стрес
  • 88:41 - 88:44
    и се наоѓа во темелите на најголемите општествени нарушувања
  • 88:44 - 88:47
    кои го мачат денешното општество.
  • 88:47 - 88:48
    Причината?
  • 88:48 - 88:51
    Монетарниот пазарен систем.
  • 88:52 - 88:54
    Не грешите:
  • 88:54 - 88:56
    најголемиот уништувач на екологијата...
  • 88:56 - 89:00
    најголемиот извор на отпад, исцрпување и загадување...
  • 89:00 - 89:02
    најголемиот поттикнувач на насилство-
  • 89:03 - 89:07
    војна - криминал - сиромаштија - злоупотреба на животни и нехуманост...
  • 89:07 - 89:11
    најголемиот произведувач на општествена и лична невроза...
  • 89:11 - 89:14
    ментални пореметувања, депресија, страв...
  • 89:14 - 89:18
    Да не спомнуваме, најголемиот извор на социјална парализа
  • 89:18 - 89:21
    што не кочи во движењето кон нови методологии
  • 89:21 - 89:24
    за лично здравје, глобална одржливост
  • 89:24 - 89:27
    и напредок на планетава-
  • 89:27 - 89:31
    не е некоја корумпирана влада или закон...
  • 89:31 - 89:35
    не е некоја одметничка корпорација или банкарски картел...
  • 89:35 - 89:37
    не е некој недостаток во човечката природа...
  • 89:38 - 89:42
    и не некоја скриена интрига што го контролира светот.
  • 89:43 - 89:44
    Тоа е всушност
  • 89:44 - 89:46
    самиот на Социо-економски систем
  • 89:46 - 89:49
    во неговото основа.
  • 90:05 - 90:10
    [Трет дел: Проектот Земја]
  • 90:11 - 90:13
    Да си замислиме само за момент дека имаме можност
  • 90:13 - 90:16
    да ја редизајнираме човечката цивилизација од нула.
  • 90:16 - 90:18
    Што би било, хипотетички кажано,
  • 90:18 - 90:21
    да откриеме целосна реплика на планетата Земја
  • 90:21 - 90:23
    со тоа што оваа нова планета
  • 90:23 - 90:25
    единствено би се разликувала од нашата моментална
  • 90:25 - 90:27
    по тоа што човечката еволуција на нејзе не се случила.
  • 90:27 - 90:29
    Еден вид отворена палета.
  • 90:29 - 90:33
    Без земји, без градови, без загадување, без републиканци...
  • 90:33 - 90:35
    само исконска, отворена животна средина.
  • 90:36 - 90:38
    Што би направиле тогаш?
  • 90:38 - 90:40
    Најпрво ни треба некаква „цел“, нели?
  • 90:40 - 90:44
    Сигурно е дека таа цел би била да преживееме.
  • 90:44 - 90:48
    И не само да преживееме, туку да го направиме тоа на еден оптимален,
  • 90:48 - 90:49
    здрав и просперитетен начин.
  • 90:49 - 90:52
    Повеќето луѓе, навистина, имаат желба да живеат
  • 90:52 - 90:54
    и би сакале да го прават тоа без страдање.
  • 90:54 - 90:57
    Поради тоа, основата на оваа цивилизација
  • 90:57 - 90:59
    треба да го поддржува, притоа
  • 90:59 - 91:01
    и одржува човечкиот живот, колку е можно повеќе -
  • 91:01 - 91:04
    притоа земајќи ги во предвид материјалните потреби
  • 91:04 - 91:05
    на сите луѓе на светот
  • 91:05 - 91:07
    и трудејќи се да отстранува се
  • 91:07 - 91:09
    што би можело да не повреди на долги патеки.
  • 91:10 - 91:14
    Ако сме ја сфатиле оваа цел за „Максимална одржливост“
  • 91:14 - 91:17
    следното прашање ни е поврзано со „методот“.
  • 91:17 - 91:19
    Како би пристапиле?
  • 91:19 - 91:20
    Па, да видиме - кога последен пат проверив
  • 91:20 - 91:25
    политиката беше метод за општествени оперирања на Земјата.
  • 91:25 - 91:28
    а што имаат да кажат доктрините на републиканците, либералите,
  • 91:28 - 91:32
    конзервативците или социјалистите за општествениот дизајн?
  • 91:33 - 91:36
    Хмммм.... ама баш ништо!
  • 91:36 - 91:38
    Добро, тогаш - што е со религијата?
  • 91:38 - 91:42
    Секако, големиот устроител зад себе некаде морал да остави некакви нацрти...
  • 91:42 - 91:44
    Не баш....ништо не успеав да најдам.
  • 91:44 - 91:47
    Добро, тогаш што ни останува?
  • 91:47 - 91:50
    Се чини нешто што се вика „Наука“.
  • 91:50 - 91:54
    Науката е уникатна по тоа што нејзините методи не бараат само идеите
  • 91:54 - 91:57
    предложени да бидат тестирани и пресликани....
  • 91:57 - 92:01
    туку се откриено со науката е исто така проверливо по природа.
  • 92:01 - 92:04
    Со други зборови, за разлика од религијата и политиката
  • 92:04 - 92:06
    науката нема его
  • 92:06 - 92:09
    и се што се предлага ја прифаќа можноста
  • 92:09 - 92:11
    евентуално да биде докажано како погрешно.
  • 92:11 - 92:14
    Не се држи до нешто и постојано еволуира.
  • 92:15 - 92:17
    Па, тоа звучи доволно природно за мене.
  • 92:17 - 92:21
    И така - базирано на моменталната состојба на научното знаење
  • 92:21 - 92:22
    во раниот 21-ви век
  • 92:23 - 92:25
    заедно со нашата цел за „максимална одржливост“
  • 92:25 - 92:27
    за човечката популација
  • 92:27 - 92:31
    како да се започне актуелниот процес на изградба?
  • 92:31 - 92:33
    Па, првото прашање би било:
  • 92:33 - 92:35
    Што ни треба за да преживееме?
  • 92:35 - 92:38
    Одговорот, се разбира, се Ресурсите на планетата.
  • 92:39 - 92:42
    Дали е тоа водата што ја пиеме, енергијата што ја користиме
  • 92:42 - 92:46
    или сировините што ги користиме за да создадеме алатки и засолништа
  • 92:46 - 92:49
    планетата содржи палета на ресурси -
  • 92:49 - 92:52
    од кои голем број се неопходни за нашиот опстанок.
  • 92:52 - 92:54
    Значи, во таква реалност
  • 92:54 - 92:59
    критично е да сфатиме што имаме и каде е тоа.
  • 92:59 - 93:01
    Тоа значи дека треба да спроведеме истражување.
  • 93:01 - 93:05
    Едноставно го лоцираме и идентификуваме секој постоечки ресурс на планетата
  • 93:05 - 93:09
    ние можеме, заедно со количината достапна на секоја локација
  • 93:09 - 93:13
    од залихите на бакар, до најдобрите локации за
  • 93:13 - 93:15
    ветерници за производство на енергија
  • 93:15 - 93:17
    до природните извори на вода за пиење
  • 93:17 - 93:20
    до проценка на количината на риба во океанот
  • 93:20 - 93:25
    до најдобрата обработлива површина за одгледување на храна и така натаму.
  • 93:25 - 93:27
    Но, бидејќи ние луѓето ќе ги
  • 93:27 - 93:29
    трошиме овие извори со текот на времето
  • 93:29 - 93:34
    ние тогаш сфаќаме дека не само што треба да лоцираме и идентификуваме -
  • 93:34 - 93:36
    ние исто така треба и да следиме.
  • 93:36 - 93:39
    Треба да се осигураме дека нема да ни снема ниту една од овие работи...
  • 93:39 - 93:40
    тоа би било лошо.
  • 93:40 - 93:43
    И тоа значи дека не само да ги следиме стапките на употреба
  • 93:43 - 93:46
    туку и стапката на регенерација на земјата исто така
  • 93:46 - 93:49
    како што е на пример колку време му треба
  • 93:49 - 93:52
    на дрвото да порасне или на изворот да се пополни.
  • 93:52 - 93:56
    Ова е наречено “Динамична рамнотежа“
  • 93:56 - 94:00
    Со други зборови, ако ги искористиме дрвата побргу одошто можат да израстат повторно
  • 94:00 - 94:04
    имаме сериозен проблем, затоа што е неодржливо.
  • 94:04 - 94:07
    Значи тогаш, како да ги следиме ресурсите
  • 94:07 - 94:09
    особено кога знаеме дека сите
  • 94:09 - 94:11
    нешта се расфрлани насекаде.
  • 94:12 - 94:15
    Имаме големи рудници на минерали во Африка
  • 94:15 - 94:18
    енергетска концентрација во Блискиот Исток
  • 94:18 - 94:21
    огромни можности за плиматска енергија на Атланското крајбрежје на Северна Америка
  • 94:21 - 94:26
    најголема количина на свежа вода во Бразил и така натаму.
  • 94:26 - 94:30
    Епа, уште еднаш, старата добра наука има предлози:
  • 94:30 - 94:32
    наречена е „Системска теорија“.
  • 94:32 - 94:36
    Системската теорија препознава дека самата основа на природниот свет
  • 94:36 - 94:39
    од човечката биологија до земјината биосфера
  • 94:39 - 94:43
    до гравитациската сила на самиот сончев систем
  • 94:43 - 94:48
    е еден огромен синергиски поврзан систем - целосно меѓусебно врзан.
  • 94:48 - 94:51
    Како што човечките клетки се поврзуваат да ги формираат органите
  • 94:51 - 94:53
    и ограните се порвзуваат да создадат тело,
  • 94:53 - 94:56
    и штом нашите тела не можат да живеат без земјени ресурси
  • 94:56 - 95:01
    како храна, воздух и вода, ние сме тесно поврзани со земјата.
  • 95:01 - 95:03
    И така натаму.
  • 95:03 - 95:06
    Значи - како што природата предлага да се земат расположливите средства
  • 95:06 - 95:10
    и податоците за следење и да се направи „систем“ за управување на сето.
  • 95:10 - 95:14
    „Глобален систем за управување со ресурси“, всушност
  • 95:14 - 95:17
    што води сметка за секој значаен ресурс на планетата.
  • 95:17 - 95:21
    Едноставно нема логичка алтернатива ако наша цел како вид
  • 95:21 - 95:26
    е долгорочно преживување. Треба да водиме грижа како целина.
  • 95:26 - 95:30
    Ако тоа го разбрабме, можеме да размислуваме за производство.
  • 95:30 - 95:31
    Како ги користиме сите овие нешта?
  • 95:31 - 95:35
    Каков ќе биде нашиот процес на производство и што ни е потребно
  • 95:35 - 95:38
    да разгледаме за да бидеме сигурни дека е најоптимално решение
  • 95:38 - 95:42
    за да се достигне највисок степен на одржливост?
  • 95:42 - 95:45
    Па, првото нешто на што налетуваме е фактот дека
  • 95:45 - 95:47
    мораме постојано да се трудиме да зачувуваме.
  • 95:48 - 95:51
    Ресурсите на планетава се во основа конечни.
  • 95:51 - 95:54
    Значи, важно е да постапуваме „стратешки“.
  • 95:54 - 95:57
    „Стратешко зачувување“ е клучот.
  • 95:57 - 96:00
    Второто нешто што го препознаваме, е дека некои ресурси
  • 96:00 - 96:03
    не се толку добри во споредба со својствата на други.
  • 96:03 - 96:06
    Всушност, некои од овие нешта, кога се користат
  • 96:06 - 96:08
    имаат ужасен ефект врз животната средина
  • 96:08 - 96:10
    што неизбежно го влошува нашето здравје.
  • 96:11 - 96:15
    На пример: нафтата и фосилните горива, без разлика како се користат
  • 96:15 - 96:19
    испуштаат некои доста деструктивни агенси во средината.
  • 96:19 - 96:22
    Поради тоа, клучно е да се потрудиме да ги користиме овие работи
  • 96:22 - 96:26
    само кога навистина неопходно - ако воопшто е.
  • 96:26 - 96:31
    За наша среќа,гледаме цели тони на различна соларна-ветар-плима-бранова-
  • 96:31 - 96:35
    топлина како и геотермални можности за произведување на енергија
  • 96:35 - 96:39
    за да можеме да поставиме објективна стратегија што да користиме и каде
  • 96:39 - 96:44
    да ги избегнеме така наречените “негативни ретроакции”
  • 96:44 - 96:47
    или било што кое резултира од производство или употреба
  • 96:47 - 96:51
    на материи кои се штетни за средината, а воедно и за нас.
  • 96:51 - 96:54
    Ова ќе го наречеме “Стратешка сигурност”
  • 96:54 - 96:58
    како пар заедно со нашето "Стратешко одржување”.
  • 96:58 - 97:00
    Но производствените стратегии не застануваат тука.
  • 97:00 - 97:03
    Ќе ни биде потребна и "Стратегија на ефикасност”
  • 97:04 - 97:07
    за фактичката механика на самото производство.
  • 97:07 - 97:09
    И тоа што го откриваме е дека има приближно
  • 97:09 - 97:12
    три специфични протоколи до кои мора да се придржуваме:
  • 97:12 - 97:15
    Еден: Секое добро кое го произведуваме мора да биде
  • 97:15 - 97:17
    дизајнирано да трае колку што е можно повеќе.
  • 97:17 - 97:19
    Нормално, колку повеќе нештата се кршат
  • 97:20 - 97:23
    толку повеќе ресурси ќе ни се потребни да ги заменеме
  • 97:23 - 97:25
    и повеќе отпадок ќе биде создаден.
  • 97:25 - 97:27
    Два: Кога нештата се кршат
  • 97:27 - 97:30
    или не се повеќе употребливи од која било причина
  • 97:30 - 97:35
    клучно е да ги собираме, или рециклираме колку што е тоа можно.
  • 97:35 - 97:38
    Значи дизајнот на производството мора да го земе ова во
  • 97:38 - 97:41
    предвид директно уште во најраните фази.
  • 97:42 - 97:46
    Три: Брзо еволуирачките технологии, како електрониката
  • 97:46 - 97:50
    кои се субјект на најбрзите стапки на технолошко застарување
  • 97:50 - 97:52
    ќе биде потребно да бидат дизајнирани да ги
  • 97:52 - 97:55
    предвидат и да се прилагодени за физички надградби.
  • 97:55 - 97:59
    Последното нешто што сакаме да го направиме е да фрлиме цел компјутерски
  • 97:59 - 98:03
    систем само поради тоа што има еден расипан или застарен дел.
  • 98:03 - 98:07
    Значи ние едноставно ги дизајнираме компонентите да бидат лесно надградливи,
  • 98:07 - 98:11
    дел по дел, стандардизирани и универзално заменливи
  • 98:11 - 98:16
    предвидени од страна на сегашниот тренд на технолошка промена.
  • 98:16 - 98:19
    И кога ќе сфатиме дека механизмот на „Стратегиско Зачувување“
  • 98:19 - 98:23
    „Стратегиска Безбедност“ и „Стратегиска Ефикасност“
  • 98:23 - 98:26
    се чисто технички проценувања
  • 98:26 - 98:29
    лишени од човечко мислење или влијание
  • 98:29 - 98:32
    ние едноставно ги програмираме овие постапки во компјутер
  • 98:32 - 98:35
    способен да ги содржи и пресметува сите релевантни променливи
  • 98:35 - 98:37
    и ни дозволува секогаш да дојдеме до
  • 98:37 - 98:41
    апсолутно најдобриот метод за одржливо производство
  • 98:41 - 98:43
    втемелен на сегашните сознанија.
  • 98:44 - 98:46
    Иако тоа може да звучи комплицирано
  • 98:46 - 98:49
    тоа е само усовршен пресметувач,
  • 98:49 - 98:50
    а да не споменуваме дека носењето одлуки
  • 98:50 - 98:53
    со повеќе променливи и надгледување на системите
  • 98:53 - 98:55
    веќе и денес се користат низ светот
  • 98:55 - 99:00
    за одделни потреби. Тоа е проста постапка на зголемување.
  • 99:00 - 99:01
    Така...
  • 99:01 - 99:05
    Сега, не само што имаме Систем за Управување со Ресурсите
  • 99:05 - 99:08
    туку и Систем за Управување со Производството,
  • 99:08 - 99:10
    секој од нив, лесно компјутерски автоматизиран
  • 99:10 - 99:14
    за да се максимизира ефикасноста, одржувањето и безбедноста.
  • 99:14 - 99:17
    Реалноста за информациите е таква што човечкиот мозок,
  • 99:17 - 99:21
    дури и на група луѓе, не можат да го следат она што треба да се следи.
  • 99:21 - 99:25
    Тоа мора да биде направено од компјутери и може да биде.
  • 99:26 - 99:29
    Ова не носи на наредното ниво: Дистрибуција.
  • 99:29 - 99:32
    Какви одржливи стратегии тука имаат смисла?
  • 99:32 - 99:34
    Значи, ако знаеме дека најкраткото
  • 99:34 - 99:37
    растојание помеѓу две точки е права линија
  • 99:37 - 99:41
    и бидејќи е потребна енергија за работат транспортните машини,
  • 99:41 - 99:44
    пократко транспортно растојание значи поголема ефикасност.
  • 99:44 - 99:48
    Да се произведуваат добра на еден континент и да се испорачуваат на друг
  • 99:48 - 99:51
    има смисла само ако побаруваните добра едноставно не можат
  • 99:51 - 99:54
    да се произведат на одредената територија.
  • 99:54 - 99:57
    Во спротивно, тоа е само расипничко.
  • 99:57 - 100:00
    Мораме да го локализираме производството за дистрибуцијата да биде едноставна,
  • 100:00 - 100:03
    брза и да бара помало количество енергија.
  • 100:04 - 100:06
    Ова ќе го наречеме „Приближувачка Стратегија"
  • 100:06 - 100:08
    што едноставно значи намалување на
  • 100:08 - 100:10
    патувањето на продуктите, колку е можно повеќе
  • 100:10 - 100:14
    без разлика дали се работи за сировини или крајни производи.
  • 100:14 - 100:17
    Секако, важно е да
  • 100:17 - 100:20
    знаеме кои добра ќе ги транспортираме и зошто...
  • 100:20 - 100:23
    Ова спаѓа под категоријата Побарувачка.
  • 100:23 - 100:25
    А побарувачката едноставно е она што им е треба на луѓето да бидат
  • 100:25 - 100:28
    здрави и да имаат висок квалитет на живот.
  • 100:28 - 100:30
    Спектарот на материјалните човечки потреби
  • 100:30 - 100:33
    се протега од основните потреби за живот
  • 100:33 - 100:36
    како храна, питка вода и засолниште...
  • 100:37 - 100:40
    до социјални и рекреативни продукти кои овозможуваат релаксација
  • 100:40 - 100:43
    и лично - општествено уживање -
  • 100:43 - 100:48
    и обата важни фактори во целосното човеково и општествено здравје.
  • 100:48 - 100:50
    Така - многу едноставно - правиме уште еден преглед.
  • 100:50 - 100:53
    Луѓето ги опишуваат своите потреби, побарувачката е
  • 100:53 - 100:56
    утврдена и производството започнува врз основа на таа побарувачка.
  • 100:56 - 100:59
    И бидејќи нивото на побарувачка на различни продукти
  • 100:59 - 101:03
    природно ќе варира и ќе се менува во различни области
  • 101:03 - 101:07
    мора да создадеме „Систем за Следење на Побарувачката / Дистрибуцијата“
  • 101:07 - 101:10
    за да избегнеме појава на преголеми залихи и дефицити.
  • 101:10 - 101:12
    Секако, оваа идеја не е нешто ново
  • 101:12 - 101:15
    денес се користи во секој поголем ланец на продавници
  • 101:15 - 101:18
    за да ги следат своите залихи.
  • 101:18 - 101:22
    Само што овој пат, ние следиме на глобално ниво.
  • 101:22 - 101:26
    Но, чекајте малку. Ние не можеме целосно да ја разбереме побарувачката
  • 101:26 - 101:30
    ако не ја земеме во предвид вистинската употреба на самиот производ.
  • 101:30 - 101:34
    Дали е логично и одржливо секој човек, да речеме,
  • 101:34 - 101:39
    да има едно од се направено? Без оглед на нивната употребливост?
  • 101:39 - 101:43
    Не. Тоа би било едноставно расипничко и непродуктивно.
  • 101:43 - 101:47
    Ако некој човек има потреба од некој производ, но таа потреба е околу:
  • 101:47 - 101:49
    45 минути на ден
  • 101:49 - 101:51
    би било многу поефикасно ако
  • 101:51 - 101:53
    тој производ биде достапен за него
  • 101:53 - 101:56
    но и за други кога ќе им треба.
  • 101:56 - 101:59
    Многумина забораваат дека не го сакаат производот
  • 101:59 - 102:01
    туку намената на тој производ.
  • 102:01 - 102:03
    Кога ќе воочиме дека самиот производ
  • 102:03 - 102:05
    е онолку важен колку и неговата намена
  • 102:05 - 102:08
    ќе видиме дека „надворешното ограничување“
  • 102:08 - 102:11
    или она што денес би можеле да го наречеме „сопственост“
  • 102:11 - 102:14
    е крајно расипничко и еколошки нелогично
  • 102:14 - 102:18
    во суштинска, економска смисла.
  • 102:18 - 102:23
    Затоа мора да развиеме стратегија наречена „Стратешки Пристап“
  • 102:23 - 102:25
    Ова би била основата на нашиот
  • 102:25 - 102:27
    „Систем за Следење на Побарувачката / Дистрибуцијата“.
  • 102:27 - 102:29
    кој осигурува да можеме да ги исполниме
  • 102:29 - 102:30
    барањата и потребите на популацијата
  • 102:30 - 102:35
    за пристап до се што им треба, кога и да им треба.
  • 102:35 - 102:38
    А што се однесува до физичка набавка на добрата,
  • 102:38 - 102:40
    централизирани и регионални пристапни
  • 102:40 - 102:42
    центри имаат смисла, во најголем дел
  • 102:42 - 102:46
    сместени во близина на популацијата
  • 102:46 - 102:49
    и човек едноставно би влегол, би го земал предметот
  • 102:49 - 102:52
    би го употребил и кога ќе заврши, би го вратил ако веќе не е потребен...
  • 102:52 - 102:55
    нешто како што денес функционира библиотека.
  • 102:55 - 102:57
    Всушност, овие центри би можеле да постојат не само
  • 102:57 - 103:00
    во заедницата на начин како што постојат денешните локални продавници,
  • 103:00 - 103:04
    туку би постоеле специјализирани пристапни центри во определени области
  • 103:04 - 103:07
    каде одредени продукти често се употребуваат
  • 103:07 - 103:11
    штедејќи повеќе енергија со помало повторување на транспортот.
  • 103:11 - 103:14
    И штом овој Систем за Следење на Побарувачката е во функција
  • 103:14 - 103:17
    тој е поврзан со нашиот Систем за Управување со Производството
  • 103:17 - 103:20
    и, секако, со нашиот Систем за Управување со Ресурсите
  • 103:20 - 103:23
    и со тоа создавајќи обединета динамично ажурирана
  • 103:23 - 103:26
    глобална економска машина за управување
  • 103:26 - 103:29
    која едноставно осигурува да останеме одржливи
  • 103:29 - 103:33
    започнувајќи со обезбедување на интегритетот на нашите конечни ресурси
  • 103:33 - 103:36
    продолжувајќи со осигурување дека ние ги создаваме само најдобрите
  • 103:36 - 103:38
    најстратешките можни добра,
  • 103:38 - 103:40
    додека се се дистрибуира на
  • 103:40 - 103:43
    најинтелигентниот и најефикасниот начин.
  • 103:43 - 103:47
    И единствениот резултат од овој пристап базиран на зачувување,
  • 103:47 - 103:50
    кој е интуитивно спротивен на многу,
  • 103:50 - 103:53
    е дека овој логичен, темелен
  • 103:53 - 103:56
    емпириски процес на зачувување и ефикасност
  • 103:56 - 104:01
    кој може само да дефинира вистинска човечка одржливост на планетата
  • 104:01 - 104:06
    веројатно би овозможил нешто досега невидено во човековата историја.
  • 104:06 - 104:08
    Пристап до изобилство...
  • 104:08 - 104:11
    не само за процент од глобалната популација...
  • 104:11 - 104:15
    туку за целата цивилизација.
  • 104:16 - 104:18
    Овој економски модел, како што беше опишан...
  • 104:18 - 104:21
    Овој одговорен, системски пристап за тотално
  • 104:21 - 104:24
    управување со ресурсите и процесите на Земјата
  • 104:24 - 104:26
    одново дизајниран да не прави ништо помалку,
  • 104:26 - 104:28
    туку да се грижи за човештвото како целина
  • 104:28 - 104:31
    на најефикасниот и најодржлив начин
  • 104:31 - 104:32
    може да се нарече:
  • 104:32 - 104:35
    “ЕКОНОМИЈА БАЗИРАНА НА РЕСУРСИ“.
  • 104:35 - 104:38
    Идејата се појави во 1970-тите од
  • 104:38 - 104:41
    социјалниот инженер Жак Фреско.
  • 104:41 - 104:44
    Тој сфатил дека тогашното општество е во судир
  • 104:44 - 104:49
    со природата и самото со себе - неодржливо на секое ниво
  • 104:49 - 104:51
    и ако работите не се сменат
  • 104:51 - 104:54
    ќе се уништиме себеси, на еден или на друг начин.
  • 104:54 - 104:56
    Дали сите овие работи за кои зборуваш, Жак...
  • 104:56 - 104:59
    можат да бидат изградени со она што денес го познаваме?
  • 104:59 - 105:03
    Или претпоставуваш... врз основа на она што денес го познаваме.
  • 105:03 - 105:06
    Не, сите овие работи можат да се изградат со она што го знаеме денес.
  • 105:06 - 105:09
    Би биле потребни 10 години за да се смени лицето на Земјата
  • 105:09 - 105:12
    Да се реконструира светот во втората Рајска Градина.
  • 105:12 - 105:14
    Изборот е во тебе.
  • 105:14 - 105:16
    Глупоста на трката за нуклеарно оружје...
  • 105:16 - 105:18
    развојот на оружјето...
  • 105:18 - 105:20
    обидот твоите проблеми да ги решиш политички
  • 105:20 - 105:23
    со избирање на оваа или онаа политичка партија...
  • 105:23 - 105:26
    дека цела политика е потоната во корупција.
  • 105:26 - 105:27
    Дозволете ми да кажам повторно:
  • 105:27 - 105:30
    Комунизмот, социјализмот, фашизмот... Демократите
  • 105:30 - 105:34
    Либералите - сакаме да проголтуваме човечки суштества.
  • 105:34 - 105:37
    Сите организации што веруваат во подобар живот за човекот:
  • 105:37 - 105:40
    нема Црнечки проблеми или Полски проблеми
  • 105:40 - 105:42
    или Еврејски проблеми или Грчки проблеми
  • 105:42 - 105:45
    или проблеми на жените - има човечки проблеми!
  • 105:45 - 105:48
    Не се плашам од никој ; Не работам за никој;
  • 105:48 - 105:49
    никој не може да ме отпушти.
  • 105:49 - 105:51
    Немам шеф.
  • 105:51 - 105:54
    Се плашам да живеам во општеството во кое живееме денес.
  • 105:54 - 105:58
    Нашето општество не може да се одржи со оваа неспособност.
  • 105:58 - 106:00
    Слободниот пазар беше супер
  • 106:00 - 106:03
    пред 35 години. Тогаш за последен пат беше корисен.
  • 106:03 - 106:07
    Сега мораме да го смениме нашиот начин на размислување или да исчезнеме.
  • 106:08 - 106:12
    Нашето општество ќе биде како хорор филмовите за иднината...
  • 106:12 - 106:14
    начинот кој не успеа
  • 106:14 - 106:15
    и политиката...
  • 106:15 - 106:18
    ќе биде дел од хорор филмот.
  • 106:20 - 106:25
    Па, многу луѓе денес го користат терминот 'ладна наука'
  • 106:25 - 106:27
    бидејќи е аналитичка,
  • 106:27 - 106:30
    а не ни знаат што значи аналитичка.
  • 106:30 - 106:33
    Науката значи: приближни претпоставки
  • 106:33 - 106:35
    за начинот на кој светот навистина функционира.
  • 106:36 - 106:39
    Значи, ја кажува вистината - она што е
  • 106:39 - 106:42
    Научникот не се труди да се согласува со луѓето.
  • 106:42 - 106:44
    Им кажуваат само кои се нивните откритија.
  • 106:44 - 106:47
    Мораат да ги истражат сите работи
  • 106:47 - 106:51
    и ако некој научник излезе со експеримент што покажува дека
  • 106:51 - 106:54
    одредени материјали имаат одредени карактеристики
  • 106:54 - 106:56
    други научници ќе мораат да го повторат
  • 106:56 - 106:59
    тој експеримент и да дојдат до истите заклучоци.
  • 106:59 - 107:03
    Дури и ако научникот претпоставува дека крилото на авионот
  • 107:03 - 107:06
    поради математика или пресметки
  • 107:06 - 107:08
    може да издржи одредена количина маса
  • 107:08 - 107:11
    тие сепак трупаат вреќи
  • 107:11 - 107:13
    да видат кога ќе се скрши и велат:
  • 107:13 - 107:16
    „знаеш, моите пресметки се точни или не се точни“.
  • 107:16 - 107:20
    Го сакам тој систем бидејќи е ослободен од влијанија
  • 107:20 - 107:23
    и ослободен од мислењето дека математиката може да ги реши сите проблеми.
  • 107:23 - 107:26
    Мора да ја тестирате и вашата математика.
  • 107:26 - 107:29
    Мислам дека секој систем кој може
  • 107:29 - 107:32
    да биде тестиран, треба да биде тестиран.
  • 107:32 - 107:36
    И дека сите одлучки треба да бидат донесени врз основа на истражување.
  • 107:37 - 107:39
    Економијата базирана на Ресурси е едноставно
  • 107:39 - 107:42
    научниот метод применет по општествените прашања -
  • 107:42 - 107:45
    пристап крајно отсутен во денешниот свет.
  • 107:45 - 107:48
    Општеството е технички пронајдок.
  • 107:48 - 107:51
    И најефикасните методи за оптимизирање на човечко здравје
  • 107:51 - 107:55
    физичката продукција, дистрибуцијата, градската инфраструктура и слично
  • 107:55 - 107:58
    лежат во полето на науката и
  • 107:58 - 108:01
    технологијата - не во политиката и монетарната економија.
  • 108:01 - 108:05
    Функционира на истиот систематски начин како, да речеме, авионот
  • 108:05 - 108:09
    и не постои Републикански или Либерален начин да се изгради авион.
  • 108:09 - 108:11
    На тој начин, самата природата е
  • 108:11 - 108:14
    физичкиот референт што го користиме за да ја докажеме нашата наука
  • 108:14 - 108:16
    и тоа е поставен систем-
  • 108:16 - 108:19
    кој се појавува само од нашите разбирања за него.
  • 108:20 - 108:22
    Всушност, тој нема врска со она што вие
  • 108:22 - 108:25
    субјективно мислите или верувате дека е вистина.
  • 108:25 - 108:27
    Наместо тоа, ви дава опција:
  • 108:27 - 108:29
    можете да научите и да се подредите според
  • 108:29 - 108:31
    природните закони и да се однесувате следствено-
  • 108:31 - 108:34
    создавајќи непроменливо добро здравје и одржливост...
  • 108:34 - 108:38
    или може да одите против течението - кон бескорисност.
  • 108:38 - 108:40
    Не е важно колку верувате дека можете само да
  • 108:40 - 108:42
    станете и да почнете да одите по ѕидот до вас
  • 108:42 - 108:45
    законот на гравитација нема да го дозволи тоа.
  • 108:45 - 108:47
    Ако не јадете - ќе умрете.
  • 108:47 - 108:50
    Ако не сте биле допрени како деца - ќе умрете.
  • 108:50 - 108:54
    Колку и да звучи остро, природата е диктатура,
  • 108:54 - 108:57
    а ние може или да ја слушаме и да бидеме во хармонија со неа
  • 108:57 - 109:00
    или да страдаме од неизбежните негативни последици.
  • 109:00 - 109:03
    Значи, Економијата базирана на Ресурси не е ништо повеќе
  • 109:03 - 109:07
    од збир докажани знаења кои го поддржуваат животот,
  • 109:07 - 109:09
    каде сите одлуки се носат според
  • 109:09 - 109:13
    оптималната одржливост на човекот и околината.
  • 109:13 - 109:16
    Ги зема во предвид емпириските „животни основи“
  • 109:16 - 109:19
    кои секое човечко суштество ги има како потреба,
  • 109:19 - 109:23
    повторно независно од неговата политичка или религиозна филозофија.
  • 109:23 - 109:26
    Нема културен релативизам во овој пристап.
  • 109:26 - 109:29
    Не е прашање на одредено мислење.
  • 109:29 - 109:31
    Човечките потреби се човечки потреби
  • 109:31 - 109:35
    и да се има пристап до неопходностите на животот, како чист воздух,
  • 109:35 - 109:37
    хранлива храна и чиста вода
  • 109:37 - 109:41
    заедно со една позитивно зацврстена, стабилна,
  • 109:41 - 109:45
    поддржувачка, ненасилна средина, ова е неопходно
  • 109:45 - 109:47
    за нашето ментално и физичко здравје,
  • 109:47 - 109:49
    нашата еволутивна кондиција
  • 109:49 - 109:52
    и од ова, самиот опстанок на расата.
  • 109:52 - 109:55
    Економијата базирана на Ресурси
  • 109:55 - 109:58
    би била базирана врз достапните ресурси.
  • 109:58 - 110:01
    Не можеш само да донесеш многу луѓе на остров
  • 110:01 - 110:07
    или да изградиш град за 50,000 луѓе, без да имаш пристап
  • 110:07 - 110:09
    до сите неопходности за живот.
  • 110:09 - 110:13
    Значи, кога го користам терминот „комплетен системски пристап“
  • 110:13 - 110:18
    зборувам да однапред извршен попис на областа
  • 110:18 - 110:21
    и одредување со што таа област би можела да не снабди-
  • 110:21 - 110:23
    не само архитектонски пристап-
  • 110:23 - 110:26
    не само дизајнерски пристап-
  • 110:26 - 110:30
    туку дизајн базиран врз сите потребни услови
  • 110:30 - 110:31
    за да се подобри човечкиот живот,
  • 110:31 - 110:35
    на ова мислам кога велам интегриран начин на размислување.
  • 110:35 - 110:38
    Храна, облека, засолниште, топлина, љубов -
  • 110:38 - 110:41
    Сите тие нешта се неопходни
  • 110:41 - 110:43
    и ако на луѓето им одземете било кое од нив
  • 110:44 - 110:49
    ќе добиете помало човечко суштество, помалку способно за функционирање.
  • 110:49 - 110:53
    Како што претходно посочивме, Економијата базирана на Ресурси
  • 110:53 - 110:58
    втемелена глобално, систематскиот пристап кон користењето, производството и дистрибуцијата
  • 110:58 - 111:03
    го базира врз група вистински економски механизми, или „стратегии“
  • 111:03 - 111:05
    кои гарантираат ефикасност и
  • 111:05 - 111:09
    одржливост во секоја област на економијата.
  • 111:09 - 111:12
    Значи, ако продолжиме со ова размислување во врска со логичкиот дизајн-
  • 111:12 - 111:14
    што е следно во нашата равенка?
  • 111:14 - 111:17
    Каде се материјализира сето ова?
  • 111:17 - 111:18
    Градовите.
  • 111:18 - 111:22
    Воскревањето на градовите е дефинирачка одлика на современата цивилизација.
  • 111:22 - 111:26
    Нивната улога е да ни овозможат ефикасен пристап до животните потреби
  • 111:26 - 111:31
    заедно со зголемената општествена поддршка и соработка на заедницата.
  • 111:31 - 111:34
    Како би почнале да дизајнираме идеален град?
  • 111:34 - 111:36
    Во кој облик треба да го направиме?
  • 111:36 - 111:38
    Квадратен? Трапезоиден?
  • 111:38 - 111:40
    Па, бидејќи ќе треба да се движиме низ ова здание
  • 111:40 - 111:43
    може и да направиме се‘ да ни биде на што е можно подеднаква далечина...
  • 111:44 - 111:46
    оттаму и кружната форма.
  • 111:46 - 111:48
    Што би требало да содржи овој град?
  • 111:48 - 111:52
    Нормално, потребна ни е населена област, област за производство на добра,
  • 111:52 - 111:55
    област за производство на енергија, земјоделска област.
  • 111:56 - 111:59
    Но, како човечки суштества, и нам ни треба грижа - затоа ја имаме културата,
  • 111:59 - 112:02
    природата, рекреацијата и образованието.
  • 112:02 - 112:04
    Па, да вклучиме и убав отворен парк,
  • 112:04 - 112:09
    област за забава/настани од културна природа и социјализирање
  • 112:09 - 112:11
    и образовни и истражувачки центри.
  • 112:11 - 112:14
    А бидејќи работиме со круг
  • 112:14 - 112:16
    се чини логично да ги ставиме овие служби во Појаси
  • 112:16 - 112:19
    според големината на површината која е потребна за секоја цел,
  • 112:20 - 112:22
    а сето тоа со лесен пристап.
  • 112:22 - 112:23
    Многу добро.
  • 112:24 - 112:26
    Сега, да се сконцентрираме на прецизирање:
  • 112:26 - 112:28
    Прво, треба да се обмисли суштинската
  • 112:28 - 112:31
    инфраструктура или утробата на градскиот организам.
  • 112:31 - 112:33
    Тоа би биле водата, добрата,
  • 112:33 - 112:36
    отпадот и каналите за пренос на енергија.
  • 112:36 - 112:39
    Како што имаме вода и канализација под нашите градови денес
  • 112:40 - 112:42
    би го прошириле овој концепт на канализирање
  • 112:42 - 112:45
    во споен концепт за рециклирање на ѓубрето и дистрибуција.
  • 112:45 - 112:48
    Веќе нема поштар или ѓубреџија.
  • 112:48 - 112:50
    Се е вградено. Дури и можеме да користиме
  • 112:50 - 112:53
    автоматизирани воздушни туби или слични технологии.
  • 112:54 - 112:55
    Истото важи и за транспортот.
  • 112:55 - 112:59
    Треба да биде вклопен и стратешки дизајниран за да ја намали,
  • 112:59 - 113:03
    дури и отстрани потребата од потрошувачки, сопствени автомобили.
  • 113:03 - 113:06
    Електрични трамваи, конвеери, трансвеери и
  • 113:06 - 113:08
    маглеви, кои можат да ве однесат речиси
  • 113:08 - 113:10
    секаде во градот, дури и горе и долу
  • 113:10 - 113:14
    притоа поврзувајќи ве и со други градови.
  • 113:14 - 113:17
    Се разбира, во случај кога е потребна кола
  • 113:17 - 113:20
    таа е управувана од сателит, поради безбедност и прегледност.
  • 113:20 - 113:24
    Всушност, оваа автоматизирана технологија работи и сега.
  • 113:24 - 113:29
    Автмобилските несреќи убиваат околу 1,2 милиони луѓе секоја година;
  • 113:29 - 113:31
    се повредуваат околу 50 милиони.
  • 113:31 - 113:34
    Ова е апсурдно и не мора да се случува.
  • 113:34 - 113:38
    Во ефикасниот градски дизајн и автоматските коли без возачи
  • 113:38 - 113:41
    оваа стапка на смртност може скоро да се елиминира.
  • 113:41 - 113:43
    Земјоделство.
  • 113:43 - 113:46
    Денес, преку нашите неорганизирани методи за намалување на трошоците во индустријата
  • 113:46 - 113:50
    со користење пестициди, премногу ѓубриво и други средства
  • 113:50 - 113:52
    ние успеавме да уништиме многу
  • 113:52 - 113:54
    од обработливата површина на оваа планета
  • 113:54 - 113:58
    да не го спомнеме постојаното загадување на нашите тела.
  • 113:58 - 114:01
    Всушност, индустриските и земјоделските хемиски токсини
  • 114:01 - 114:07
    сега се појавуваат во скоро секој тестиран човек, вклучувајќи ги и бебињата.
  • 114:07 - 114:10
    За среќа, има сјајна алтернатива -
  • 114:10 - 114:14
    методите кои не бараат земја, како хидропониката или аеропониката
  • 114:14 - 114:17
    кои имаат помала потреба од одгледување и вода,
  • 114:17 - 114:20
    дури до 75% од сегашниот начин на користење.
  • 114:20 - 114:24
    Сега храната може да биде органски одгледувана на индустриско ниво
  • 114:24 - 114:27
    во затворени вертикални фарми.
  • 114:27 - 114:30
    Во 50 катни парцели на земјиште од 4 декари -
  • 114:30 - 114:32
    скоро исчезнува потребата од
  • 114:32 - 114:35
    пестициди и јаглеводороди воглавно.
  • 114:35 - 114:38
    Ова е иднината на индустриско одгледување на храна.
  • 114:38 - 114:40
    Ефикасно, чисто и во изобилство.
  • 114:40 - 114:43
    Значи, напреден систем од овој вид би бил, делумно
  • 114:43 - 114:46
    она што го сочинува земјоделскиот појас
  • 114:46 - 114:50
    што ја произведува сета храна потребна за целото население на градот
  • 114:50 - 114:53
    без потреба за увоз на што било однадвор
  • 114:53 - 114:56
    што заштедува време, отпад и енергија.
  • 114:56 - 114:58
    И кога сме кај енергијата-
  • 114:58 - 115:01
    Енергетскиот појас би работел во системски пристап за
  • 115:01 - 115:04
    користење струја од изобилен обновлив извор
  • 115:04 - 115:09
    - поточно ветерна, сончева, геотермална и топлински разлики
  • 115:09 - 115:12
    и ако има воден потенцијал - плиматска и бранова енергија.
  • 115:13 - 115:15
    За да не си пречат едни на други за да се осигура
  • 115:15 - 115:17
    позитивeн поврат на енергетската мрежа
  • 115:17 - 115:20
    овие медиуми би работеле во интегриран систем
  • 115:20 - 115:22
    кој ќе ги напојува другите кога е потребно
  • 115:22 - 115:25
    додека складира вишок на енергија во големи
  • 115:25 - 115:27
    подземни супер-кондензатори
  • 115:27 - 115:29
    за да нема никаква загуба.
  • 115:29 - 115:32
    И не само што градот има сопствено напојување
  • 115:32 - 115:35
    туку и одредени згради ќе имаат самостојна енергија
  • 115:35 - 115:38
    и ќе произведуваат струја преку фотоволтаични бои
  • 115:38 - 115:42
    притисочни конвертори на конструкциите, термопарен ефект
  • 115:42 - 115:45
    и други сегашни но не доволно искористени технологии.
  • 115:46 - 115:47
    Но, се разбира, се појавува прашањето:
  • 115:48 - 115:50
    како овие технологии, и продукти
  • 115:50 - 115:52
    во глобала, првично се создаваат?
  • 115:52 - 115:54
    Ова нè води до Производство:
  • 115:54 - 115:57
    Индустрискиот појас, покрај присутството на болници и слично,
  • 115:57 - 116:00
    би бил централниот дел од фабричкото производство.
  • 116:00 - 116:01
    Целосно локализиран во поголемиот дел,
  • 116:01 - 116:04
    се разбира, би добивал суровини преку
  • 116:04 - 116:07
    глобалниот систем за управување со ресурси, штотуку дискутиран-
  • 116:08 - 116:12
    со побарувачката поттикната од популацијата на самиот град.
  • 116:12 - 116:14
    Кога станува збор за механиката на производство
  • 116:14 - 116:17
    мора да разговараме за нов, моќен феномен
  • 116:17 - 116:20
    што се појави многу бргу во човечката историја
  • 116:20 - 116:23
    и со силно темпо променува сè.
  • 116:24 - 116:26
    Се вика Механизација
  • 116:26 - 116:28
    или автоматизација на трудот.
  • 116:28 - 116:31
    Па, ако погледнете наоколу, ќе забележете дека скоро
  • 116:31 - 116:34
    се што користиме денеска
  • 116:34 - 116:37
    е изградено автоматски.
  • 116:37 - 116:42
    Вашите чевли, вашата облека, домашна апаратура, автомобил и така натаму...
  • 116:42 - 116:48
    сите се направени од машини на автоматизиран начин.
  • 116:49 - 116:52
    Дали можеме да кажеме дека општеството не е
  • 116:52 - 116:56
    под влијание на овие големи технолошки достигнувања?
  • 116:56 - 116:57
    Се разбира дека не.
  • 116:57 - 117:02
    Овие системи навистина ги одредуваат новите структури
  • 117:02 - 117:08
    и новите потреби и тие прават многу други нешта застарени.
  • 117:08 - 117:12
    Значи, се движиме нагоре во однос на развојот
  • 117:12 - 117:16
    и употребата на технологијата на експоненцијален начин.
  • 117:16 - 117:21
    Што значи, автоматизацијата дефинитивно ќе продолжи. Не можете да запрете
  • 117:22 - 117:24
    технологии кои едноставно имаат смисла.
  • 117:24 - 117:28
    Автоматизацијата на трудот преку технологијата е основа
  • 117:28 - 117:31
    на многу големи социјални трансформации во човечката историја.
  • 117:31 - 117:34
    Од земјоделската револуција и пронаоѓањето на плугот,
  • 117:34 - 117:38
    до индустриската револуција и пронаоѓањето на парната машина,
  • 117:38 - 117:41
    па се до информативната доба во кој живееме сега со
  • 117:41 - 117:45
    главното пронаоѓање на напредната електороника и компјутери.
  • 117:45 - 117:48
    И со оглед на напредните производствени методи денеска
  • 117:48 - 117:51
    механизацијата сега сама се развива.
  • 117:51 - 117:54
    Одалечувајќи се од традиционалниот метод на
  • 117:54 - 117:56
    монтажа на составните делови во една конфигурација -
  • 117:57 - 117:59
    во напреден метод на креирање
  • 117:59 - 118:02
    на целосни производи во еден единствен процес.
  • 118:02 - 118:06
    Како и повеќето инженери, jас сум фасциниран од биологијата бидејќи е
  • 118:06 - 118:10
    толку полна со примери на извонредни инженерски парчиња.
  • 118:10 - 118:16
    Она што е биологијата - е изучување на нешта кои се копираат себеси.
  • 118:16 - 118:18
    Најдобра дефиниција за животот која ја имаме.
  • 118:18 - 118:20
    Повторно како инженер, секогаш бев
  • 118:20 - 118:23
    заинтригиран од идејата за машини кои се копираат себеси.
  • 118:23 - 118:26
    Rep-Rap е три-димензионален принтер-
  • 118:26 - 118:29
    всушност, принтер кој го вклучувате во вашиот компјутер и
  • 118:29 - 118:32
    наместо да направи дво-димензионални листови хартија со шеми на нив
  • 118:32 - 118:35
    тој прави вистински, физички, три-димензионални објекти.
  • 118:36 - 118:37
    Но нема ништо ново во тоа,
  • 118:37 - 118:40
    3-Д принтерите постојат веќе 30 години.
  • 118:40 - 118:45
    Големата работа со "RepRap" е во тоа што ги копира повеќето сопствени делови.
  • 118:45 - 118:47
    Така што, ако имаш еден, можеш да
  • 118:47 - 118:48
    направиш уште еден и да му го дадеш на пријател,
  • 118:48 - 118:51
    како и можноста да ископираш многу корисни нешта.
  • 118:51 - 118:55
    Од едноставно копирање на основните куќни предмети во вашиот дом
  • 118:55 - 118:59
    сѐ до копирање на цела автомобилска школка со еден замав,
  • 118:59 - 119:02
    напредното, автоматизирано 3-Д копирање сега има
  • 119:02 - 119:05
    потенцијал да го преобрази речиси секое поле на производство.
  • 119:05 - 119:07
    Вклучувајќи го и домашното градежништво.
  • 119:08 - 119:10
    Контурната Изработка е
  • 119:10 - 119:13
    всушност технологија за произведување-
  • 119:13 - 119:17
    така наречено 3-Д копирање- кога директно градиш
  • 119:17 - 119:21
    3-Д објекти од компјутерски модел.
  • 119:21 - 119:24
    Употребувајќи Контурна Изработка, ќе биде возможно
  • 119:24 - 119:27
    да се изгради еден дом од 180 квадратни метри
  • 119:27 - 119:31
    во еден ден, само од машината.
  • 119:31 - 119:36
    Причината поради која луѓето се интересираат да го автоматизираат градежништвото
  • 119:36 - 119:39
    е во тоа што тоа навистина носи многу придобивки.
  • 119:39 - 119:43
    Како пример, изградбата е доста интензивна работа
  • 119:43 - 119:50
    и иако обезбедува работни места во еден сектор од општеството,
  • 119:50 - 119:55
    исто така има проблеми и компликации.
  • 119:55 - 120:00
    На пример, градежништвото е најопасната работа која постои.
  • 120:00 - 120:03
    Поопасна е и од рударството и од земјоделието.
  • 120:03 - 120:07
    Има највисок степен на смртност во скоро секоја земја.
  • 120:08 - 120:10
    Друг проблем е отпадот.
  • 120:10 - 120:15
    Еден просечен дом во Америка има 3 до 7 тони отпад.
  • 120:16 - 120:21
    Ова е премногу ако го погледнеме влијанието на градежништвото
  • 120:21 - 120:25
    знаејќи дека околу 40% од сите материјали
  • 120:25 - 120:28
    во светот се користат при изградба.
  • 120:28 - 120:31
    Значи, голема е потрошувачката на енергија и ресурси
  • 120:31 - 120:34
    и големо е оштетувањето на околината.
  • 120:34 - 120:39
    Правејќи домови со користење на чекани и клинци и дрва
  • 120:39 - 120:44
    имајќи ја денешната технолошка состојба, е навистина апсурдно
  • 120:44 - 120:47
    и ќе води кон тоа нашата работничка класа
  • 120:47 - 120:50
    да се гледа како манифактурата во САД.
  • 120:51 - 120:56
    Неодамна, имаше студија од економистот Дејвид Оутор од MIT
  • 120:56 - 121:00
    која вели дека нашата средна класа е исчезната
  • 121:00 - 121:03
    и е заменета со автоматизацијата.
  • 121:04 - 121:07
    Сосема искрено, механизацијата денес е производствено
  • 121:07 - 121:10
    поефикасна и поодржлива отколку човечката работа
  • 121:10 - 121:13
    во скоро секој дел од денешната економијата.
  • 121:13 - 121:17
    На машините не им треба одмор, паузи, осигурување, пензија
  • 121:17 - 121:19
    и можат да работат 24 часа на ден, секој ден.
  • 121:20 - 121:22
    На крај, потенцијалот и прецизноста
  • 121:22 - 121:25
    во однос на оние при човековата работа, се неспоредливи.
  • 121:26 - 121:29
    Заклучокот е: репетитивната човечка работа станува бескорисна
  • 121:29 - 121:31
    и непрактична низ целиот свет
  • 121:31 - 121:34
    и невработеноста која денес ја гледате околу вас
  • 121:34 - 121:37
    е главниот резултат на оваа
  • 121:37 - 121:40
    еволуција на ефикасноста во технологијата.
  • 121:40 - 121:44
    Пазарните економисти со години ја отфрлаат оваа шема во пораст
  • 121:44 - 121:47
    која може да се нарече „технолошка невработеност“
  • 121:47 - 121:50
    поради самиот факт што секогаш се појавуваат
  • 121:50 - 121:53
    нови сектори кои го реапсорбираат вишокот на работници.
  • 121:53 - 121:56
    Денес, услужниот сектор е еднинственото вистинско јадро
  • 121:56 - 122:00
    и моментно содржи над 80% од Американската работна сила,
  • 122:00 - 122:04
    процент кој е доста блиску до оние на повеќето индустриски држави.
  • 122:04 - 122:06
    Како и да е, овој сектор е се' позагрозен
  • 122:06 - 122:09
    од страна на автоматизирани киосци,
  • 122:09 - 122:13
    автоматизирани ресторани, па дури и автоматизирани продавници.
  • 122:13 - 122:15
    Економистите денес конечно го признаваат
  • 122:15 - 122:17
    она што со години го негираа:
  • 122:17 - 122:21
    технолошката невработеност не само што ја влошува
  • 122:21 - 122:23
    постоечката криза на човечки труд што ја гледаме низ целиот
  • 122:23 - 122:26
    свет како резултат на падот на глобалната економија,
  • 122:26 - 122:28
    туку и со продлабочувањето на рецесијата
  • 122:28 - 122:31
    индустријата се' побрзо се механизира.
  • 122:31 - 122:33
    Трикот, кој не се согледува,
  • 122:33 - 122:36
    е во тоа што колку побрзо се врши механизација за да се заштедат пари;
  • 122:36 - 122:38
    колку повеќе се заменуваат луѓето -
  • 122:38 - 122:41
    толку повеќе се намалува куповната моќ на потрошувачите.
  • 122:41 - 122:43
    Ова значи дека, додека корпорацијата
  • 122:43 - 122:45
    произведува се' поевтино,
  • 122:45 - 122:48
    се' помалку и помалку луѓе ќе имаат пари да купат било што,
  • 122:48 - 122:51
    без разлика колку е тоа ефтино.
  • 122:51 - 122:54
    Заклучокот е дека на играта „труд
  • 122:54 - 122:57
    за приход“ полека и' се ближи крајот.
  • 122:57 - 122:59
    Всушност, ако за момент ги разгледаме
  • 122:59 - 123:02
    работните места кои постојат денес
  • 123:02 - 123:05
    и кои автоматизацијата би можела веднаш да ги преземе, кога би се применила,
  • 123:06 - 123:08
    тогаш 75% од глобалната работна сила би можела
  • 123:08 - 123:11
    уште утре да се замени со механизација.
  • 123:12 - 123:15
    Затоа, во Економија базирана на ресурси
  • 123:15 - 123:18
    Нема Монетарно-Пазарен систем.
  • 123:18 - 123:20
    Пари нема воопшто...
  • 123:20 - 123:21
    Бидејќи нема потреба.
  • 123:21 - 123:23
    Економијата базирана на ресурси
  • 123:23 - 123:26
    ја препознава ефикасноста на механизацијата
  • 123:26 - 123:28
    и ја прифаќа заради она што го нуди.
  • 123:28 - 123:30
    Не се бори против неа, како што ние се бориме денес.
  • 123:31 - 123:33
    Зошто? Зашто е неодговорно да не се придава
  • 123:33 - 123:37
    важност на ефикасност и одржливост.
  • 123:38 - 123:41
    И со ова се навраќаме на нашиот градски систем.
  • 123:41 - 123:43
    Во центарот се наоѓа Централната купола
  • 123:43 - 123:45
    во која не само што се сместени
  • 123:45 - 123:48
    објектите за едукација и транспортните центри-
  • 123:48 - 123:50
    туку и централниот компјутер кој
  • 123:50 - 123:52
    управува со техничките операции на градот.
  • 123:52 - 123:56
    Градот е, всушност, една голема автоматизирана машина.
  • 123:56 - 123:58
    Има сензори во сите технички појаси
  • 123:58 - 124:00
    за да го следи напредувањето на архитектурата-
  • 124:00 - 124:04
    собирање енергија, производство, дистрибуција и слично.
  • 124:04 - 124:07
    Дали би имало потреба луѓето да ги надгледуваат овие
  • 124:07 - 124:10
    операции во случај на дефект и слично?
  • 124:10 - 124:11
    Најверојатно: да.
  • 124:11 - 124:13
    Но нивниот број би се намалувал
  • 124:13 - 124:15
    со време, како што напредуваат подобрувањата.
  • 124:15 - 124:17
    Меѓутоа, споредено со денес, би биле потребни
  • 124:17 - 124:19
    само околу 3% од градската популација
  • 124:20 - 124:22
    за оваа работа.
  • 124:22 - 124:24
    А ве уверувам:
  • 124:24 - 124:26
    дека во економски систем кој
  • 124:26 - 124:28
    е дизајниран да се грижи за вас
  • 124:29 - 124:31
    и да ја осигура вашата благосостојба
  • 124:31 - 124:33
    без да морате да потклекнувате на
  • 124:33 - 124:35
    секојдневна приватна диктатура...
  • 124:35 - 124:38
    Најчесто на професија која е или
  • 124:38 - 124:40
    технички непотребна, или општествено бесмислена,
  • 124:41 - 124:44
    додека често се борите со непостоечки долг
  • 124:44 - 124:46
    само да сврзете крај со крај...
  • 124:46 - 124:50
    Ви гарантирам: насекаде ќе има доброволци што ќе се грижат
  • 124:50 - 124:53
    да се задржи и подобри системот
  • 124:53 - 124:56
    кој навистина се грижи за нив.
  • 124:57 - 125:00
    А заедно со прашањето на „Поттик“-
  • 125:00 - 125:02
    се јавува и вообичаената претпоставка дека
  • 125:02 - 125:04
    ако нема некој надворешен притисок
  • 125:04 - 125:07
    за човек да „работи за живот“,
  • 125:07 - 125:09
    луѓето само би седеле, не би правеле ништо
  • 125:09 - 125:12
    и би се претвориле во дебели мрзливци.
  • 125:12 - 125:14
    Ова се глупости.
  • 125:14 - 125:17
    Работниот систем што го имаме денес
  • 125:17 - 125:19
    е всушност генератор на мрзеливост-
  • 125:19 - 125:22
    а не лек за истата.
  • 125:22 - 125:24
    Ако се сетиш на времето кога си бил дете-
  • 125:24 - 125:27
    полн со живот, заинтересиран да дознаеш нови нешта-
  • 125:27 - 125:30
    веројатно си создавал и проучувал...
  • 125:30 - 125:33
    Но како што минувало времето, системот те притискал
  • 125:33 - 125:36
    кон тоа како да смислиш начин за правење пари.
  • 125:36 - 125:38
    И од раното образование
  • 125:38 - 125:41
    да студираш на универзитет, те стеснуваат.
  • 125:41 - 125:44
    Само за да испливаш како суштество кое служи
  • 125:44 - 125:46
    како забец на тркалото во модел што
  • 125:46 - 125:49
    го дава сиот плод за висок 1%.
  • 125:49 - 125:52
    Научните истражувања укажуваат на тоа дека луѓето, всушност,
  • 125:52 - 125:55
    не ги мотивира паричната награда
  • 125:55 - 125:58
    кога станува збор за проникливост и создавање.
  • 125:58 - 126:00
    Самото создавање е награда.
  • 126:01 - 126:04
    Парите се јавуваат само како поттик
  • 126:04 - 126:06
    за повторливи, секојдневни активности-
  • 126:06 - 126:10
    улога за која само што покажавме дека може да се замени со машина.
  • 126:10 - 126:12
    Кога станува збор за иновации,
  • 126:12 - 126:15
    употребата на човечкиот мозок
  • 126:15 - 126:18
    докажува дека паричниот поттик е само пречка
  • 126:18 - 126:21
    која се вмешува и одвлекува од креативно размислување.
  • 126:21 - 126:24
    А со ова би се објаснило и зошто Никола Тесла, Браќата Рајт
  • 126:24 - 126:27
    и други пронаоѓачи кои дале значаен придонес
  • 126:27 - 126:28
    за светов во кој живееме
  • 126:28 - 126:32
    никогаш не покажале паричен поттик за да го сторат тоа.
  • 126:32 - 126:35
    Парите се всушност лажен мотив
  • 126:35 - 126:38
    и предизвикуваат 100 пати повеќе изобличување,
  • 126:38 - 126:40
    отколку придонес.
  • 126:42 - 126:45
    Добро утро, ученици. Ве молам за внимание.
  • 126:45 - 126:48
    Прво би сакал да прошетате низ училницата
  • 126:48 - 126:52
    и секого да го прашате што сака да биде кога ќе порасне.
  • 126:52 - 126:54
    Кој сака да биде прв?
  • 126:54 - 126:56
    Добро, може ли ти, Сара?
  • 126:56 - 127:01
    Кога ќе пораснам сакам да работам во Мекдоналдс како мајка ми!
  • 127:01 - 127:04
    Семејна традиција, а?
  • 127:04 - 127:06
    А ти, Линда?
  • 127:06 - 127:08
    Кога ќе пораснам ќе бидам
  • 127:08 - 127:11
    проститутка во Њујорк!
  • 127:11 - 127:13
    Опа! Гламурозна девојка, а?
  • 127:13 - 127:15
    Многу амбициозно.
  • 127:15 - 127:17
    А ти, Томи?
  • 127:17 - 127:19
    Кога ќе пораснам, јас ќе бидам
  • 127:19 - 127:21
    богат, елитистички бизнисмен кој работи
  • 127:21 - 127:23
    на Вол Стрит и профитира од
  • 127:23 - 127:25
    колапсот на економиите на други земји.
  • 127:25 - 127:26
    Проникливо...
  • 127:26 - 127:30
    Одлично е да се види малку мултикултурен интерес!
  • 127:32 - 127:34
    [Жртви на Културата]
  • 127:34 - 127:36
    Како што рековме претходно, Економијата базирана
  • 127:36 - 127:40
    на ресурси го применува Научниот метод кон општествените прашања
  • 127:40 - 127:43
    и тоа не ограничено само на техничка ефикасност.
  • 127:44 - 127:46
    Исто така, директно ги зема предвид
  • 127:46 - 127:49
    човечката и општествената благосостојба и она што ги нарушува.
  • 127:50 - 127:52
    Од каква корист е општествениот систем ако, најпосле,
  • 127:52 - 127:56
    не нуди среќа и мирен соживот?
  • 127:56 - 127:58
    Значи, важно е да се нагласи дека
  • 127:58 - 128:00
    со отстранување на паричниот систем
  • 128:00 - 128:03
    и обезбедување на потребите за живот
  • 128:03 - 128:05
    би се забележало глобално намалување на
  • 128:05 - 128:08
    криминалот за околу 95%, речиси веднаш,
  • 128:08 - 128:12
    зашто не би имало што да се украде, проневери, измами и слично.
  • 128:12 - 128:15
    95% од луѓето во затворите денес се таму
  • 128:15 - 128:18
    заради некое злосторство поврзано со пари или дрога,
  • 128:18 - 128:23
    а злоупотребата на дрога е растројство - не криминал.
  • 128:23 - 128:25
    Но што е со останатите 5%?
  • 128:25 - 128:27
    Оние навистина насилни...
  • 128:27 - 128:29
    За кои често се мисли дека се насилни
  • 128:29 - 128:31
    само заради тоа што сакаат да се насилни.
  • 128:31 - 128:35
    Дали се тие само „злобни“ луѓе?
  • 128:35 - 128:40
    Причината поради која искрено сметам дека е губење време
  • 128:40 - 128:44
    да се вклучувам во осуда на моралните вредности
  • 128:44 - 128:47
    во врска со насилството е
  • 128:47 - 128:50
    зашто не го продлабочува ни за трошка
  • 128:50 - 128:54
    нашето сфаќање ни за причините,
  • 128:54 - 128:58
    ни за спречувањето на насилното однесување.
  • 128:58 - 129:02
    Луѓето понекогаш прашуваат дали мислам дека треба да им се „прости“ на криминалците.
  • 129:02 - 129:04
    Мојот одговор е
  • 129:04 - 129:07
    „Не, не верувам во проштевање
  • 129:07 - 129:10
    исто како што не верувам ни во осуда.“
  • 129:10 - 129:13
    Само ако ние, како општество,
  • 129:13 - 129:16
    можеме да го заземеме истиот став кон третирањето на насилството како
  • 129:16 - 129:20
    проблем на јавното здравство и превентивната медицина
  • 129:20 - 129:23
    наместо како морално „зло“...
  • 129:23 - 129:26
    Само тогаш кога ќе ги промениме сопствените
  • 129:26 - 129:28
    ставови и претпоставки и вредности,
  • 129:28 - 129:32
    ќе може навистина да успееме во намалувањето на
  • 129:32 - 129:35
    нивото на насилство, наместо да го поттикнуваме-
  • 129:35 - 129:37
    а баш тоа го правиме сега.
  • 129:37 - 129:40
    Колку повеќе трагаш по правда, толку повеќе се повредуваш
  • 129:40 - 129:42
    зашто правдата не постои.
  • 129:42 - 129:46
    Постои што е да е тоа што е таму. Тоа е тоа.
  • 129:46 - 129:50
    Со други зборови, ако луѓето се условени да бидат фанатични расисти-
  • 129:50 - 129:53
    ако израснале во средина која се залага за тоа
  • 129:53 - 129:55
    зошто се обвинува личноста?
  • 129:55 - 129:58
    Тие се жртва на субкултурата.
  • 129:58 - 130:00
    Оттука, треба да им се помогне.
  • 130:00 - 130:04
    Поентата е дека треба да ја преизградиме средината
  • 130:04 - 130:06
    што произведува несоодветно однесување.
  • 130:06 - 130:07
    Тоа е проблемот.
  • 130:07 - 130:09
    А не да го затвориме човекот.
  • 130:10 - 130:13
    Затоа судии, адвокати-
  • 130:13 - 130:15
    „слобода на избор“ - таквите концепти
  • 130:15 - 130:20
    се опасни, зашто ви даваат погрешни информации.
  • 130:20 - 130:23
    Дека лицето е „лошо“... Или дека лицето е „сериски убиец“.
  • 130:23 - 130:25
    Сериските убијци се создаваат
  • 130:25 - 130:30
    исто како што војниците стануваат сериски убијци со митралез.
  • 130:30 - 130:33
    Стануваат машини за убивање, но никој
  • 130:33 - 130:35
    не ги гледа како убијци или атентатори
  • 130:35 - 130:37
    зашто тоа е „природно“,
  • 130:37 - 130:39
    Така, ги обвинуваме луѓето.
  • 130:39 - 130:42
    Велиме: „Па, типов беше Нацист - измачуваше Евреи“
  • 130:42 - 130:45
    Не, тој беше одгледан да измачува Евреи.
  • 130:45 - 130:48
    Штом еднаш прифатиш дека луѓето
  • 130:48 - 130:51
    имаат индивидуален избор и се слободни
  • 130:51 - 130:53
    да го направат тој избор... Слободни да прават
  • 130:53 - 130:56
    избор значи без некој да влијае на нив,
  • 130:56 - 130:58
    а тоа воопшто не го разбирам.
  • 130:58 - 131:02
    Се влијае на сите нас и на сите наши избори
  • 131:02 - 131:05
    од страна на културата, родителите
  • 131:05 - 131:07
    и вредностите што доминираат.
  • 131:07 - 131:11
    Значи, се влијае на нас и не може да имаме „слободен“ избор.
  • 131:11 - 131:14
    Која е најголемата земја во светов? - Вистинскиот одговор:
  • 131:14 - 131:16
    Не сум бил секаде во светов и не знам
  • 131:16 - 131:20
    доволно за различните култури за да одговорам.
  • 131:20 - 131:22
    Не познавам никого што би го рекол ова.
  • 131:22 - 131:25
    Велат дека тоа се „старите добри САД!
  • 131:25 - 131:26
    Најголемата земја во светов!“
  • 131:26 - 131:29
    Нема истражување... „Сте биле ли во Индија?“ - „Не.“
  • 131:29 - 131:30
    „Сте биле во Англија?“ - „Не.“
  • 131:30 - 131:32
    „Сте биле во Франција?“ - „Не.“
  • 131:32 - 131:34
    Тогаш врз која основа расудувате?
  • 131:34 - 131:36
    Не можат да одговорат - ви се лутат.
  • 131:36 - 131:37
    Велат, „Ѓавол да те земе! Што се замислуваш ти,
  • 131:37 - 131:40
    па ми кажуваш што да мислам?!“
  • 131:40 - 131:42
    Знаете... Запомнете: си имате работа со ограничени луѓе.
  • 131:42 - 131:45
    Тие не се одговорни за своите одговори,
  • 131:45 - 131:48
    тие се жртви на културата, а тоа значи дека
  • 131:48 - 131:51
    културата влијаела на нив.
  • 132:09 - 132:16
    [Четврти дел: Подем]
  • 132:18 - 132:20
    Кога разгледуваме Економија базирана на ресурси
  • 132:20 - 132:23
    се јавуваат бројни аргументи кои никнуваат...
  • 132:23 - 132:25
    [Еј]
  • 132:25 - 132:27
    [Еј! ЕЈ!]
  • 132:27 - 132:29
    [Почекај малку]
  • 132:29 - 132:34
    [Знам што е ова. Ова ти се вика Марксизам, братче]
  • 132:34 - 132:38
    [Сталин убил 800 милијарди заради идеи како оваа...]
  • 132:38 - 132:42
    [Татко ми загина на Гулаг!]
  • 132:42 - 132:44
    [Комунист! Фашист!]
  • 132:44 - 132:46
    [Ако не ти се допаѓа Америка, оди си!]
  • 132:46 - 132:47
    Во ред, смирете се...
  • 132:47 - 132:49
    [Смрт за Новиот Светски Поредок!]
  • 132:49 - 132:51
    [Смрт за Новиот Светски Поредок!]
  • 132:51 - 132:53
    И додека ирационалноста на шокираната
  • 132:53 - 132:55
    и збунета публиката растеше:
  • 132:55 - 132:58
    наеднаш нараторот доби смртоносен срцев удар.
  • 133:00 - 133:05
    И филмот, навидум комунистичка пропаганда, заврши.
  • 133:06 - 133:09
    [Внатрешна грешка]
  • 133:11 - 133:13
    [Почни враќање - Вратено]
  • 133:14 - 133:17
    Знаете, сум им го рекол тоа на такви луѓе
  • 133:17 - 133:19
    во ситуации во кои вреди да се размисли,
  • 133:19 - 133:23
    знаете, типови од Римскиот Клуб и така натаму...
  • 133:23 - 133:25
    И велат „Марксист!“
  • 133:25 - 133:27
    Што? Марксист? Од каде пак сега тоа?
  • 133:27 - 133:30
    Тие си имаат една икона и се држат до неа-
  • 133:30 - 133:33
    нивниот Свет Грал,
  • 133:33 - 133:35
    а, знаете, тоа е барем лесно.
  • 133:35 - 133:38
    Луѓето прашуваат дали сум Социјалист или Комунист или Капиталист.
  • 133:38 - 133:41
    Јас велам дека не сум ништо од наведеното. Зошто
  • 133:41 - 133:43
    мислите дека тие се единствените опции?
  • 133:43 - 133:45
    Сите тие политички концепти
  • 133:45 - 133:47
    се создадени од автори кои претпоставиле
  • 133:47 - 133:50
    дека живееме на планета со бесконечни ресурси.
  • 133:50 - 133:53
    Ниту една од тие политички философии не ни
  • 133:53 - 133:57
    помислува дека може да постои недостаток на било што.
  • 133:57 - 134:01
    Верувам дека комунизмот, социјализмот, слободниот пазар, фашизмот
  • 134:01 - 134:04
    се дел од општествената еволуција.
  • 134:04 - 134:06
    Не може да се направи џиновски чекор
  • 134:06 - 134:08
    од една култура до друга-
  • 134:08 - 134:10
    постојат системи меѓу нив.
  • 134:10 - 134:12
    Пред да се појави некаков „изам“, има услови за живот,
  • 134:12 - 134:14
    а условите за живот, како што опишав,
  • 134:14 - 134:16
    се - едноставно - оние услови
  • 134:16 - 134:17
    кои се потребни за да го вдишеме следниот здив
  • 134:17 - 134:20
    и во нив спаѓаат воздухот што го дишеме,
  • 134:20 - 134:23
    водата што ја добиваме, безбедноста која ја имаме,
  • 134:23 - 134:25
    достапното образование - сето
  • 134:25 - 134:28
    она што го делиме и користиме, и без кое
  • 134:28 - 134:31
    животот, во било која култура, не може да опстои.
  • 134:31 - 134:35
    Значи, мораме да се вратиме на Условите за живот,
  • 134:35 - 134:38
    а условите за живот не се некаков „изам“.
  • 134:38 - 134:41
    Тоа е „анализа на животните вредности“.
  • 134:42 - 134:43
    [Преку Бледилото]
  • 134:44 - 134:46
    Едноставно, се работи за историски факт
  • 134:46 - 134:49
    дека доминантната интелектуална култура
  • 134:49 - 134:51
    на кое било општество е одраз
  • 134:51 - 134:54
    на интересите на доминантната група во тоа општество.
  • 134:54 - 134:56
    Во робовладетелско општество
  • 134:56 - 134:59
    верувањата за човечките суштества и човечките права
  • 134:59 - 135:03
    и така натаму се одраз на потребите на робовладетелот.
  • 135:03 - 135:05
    Во општеството, пак, кое е базирано на
  • 135:05 - 135:11
    моќта на одредени луѓе да го контролираат и профитираат од
  • 135:11 - 135:14
    животот и работата на милиони други,
  • 135:14 - 135:16
    доминантната интелектуална култура
  • 135:16 - 135:19
    е одраз на потребите на доминантната група.
  • 135:19 - 135:22
    Значи, ако добро погледнете,
  • 135:22 - 135:25
    водечките идеи во психологијата и
  • 135:25 - 135:28
    социологијата и историјата
  • 135:28 - 135:31
    и политичката економија и политичките науки
  • 135:31 - 135:35
    во суштина се одраз на одредени елитни интереси.
  • 135:35 - 135:38
    А академиците кои се сомневаат премногу во тоа
  • 135:38 - 135:41
    обично се истуркани на страна или
  • 135:41 - 135:44
    се третирани како некој вид „радикали“.
  • 135:44 - 135:46
    Доминантните вредности на една култура
  • 135:46 - 135:48
    обично го поддржуваат и поттикнуваат
  • 135:48 - 135:50
    она што се наградува во дадената култура.
  • 135:50 - 135:52
    А во општество во кое успехот
  • 135:52 - 135:55
    и положбата се мерат со материјално богатство
  • 135:55 - 135:57
    - не општествен придонес -
  • 135:57 - 136:02
    лесно се гледа зошто состојбата на светот е таква каква што е денес.
  • 136:02 - 136:04
    Имаме работа со растројство во системот на вредности
  • 136:04 - 136:06
    - целосно оттргнат од природата -
  • 136:06 - 136:09
    каде приоритетот на лично и општествено здравје
  • 136:09 - 136:12
    се поставува зад штетноста
  • 136:12 - 136:15
    на вештачко богатство и неограничен пораст.
  • 136:15 - 136:17
    И, како вирус, ова растројство
  • 136:17 - 136:20
    го обзема секој аспект на владеење
  • 136:20 - 136:24
    - медиуми - забава - па дури и академски кругови.
  • 136:24 - 136:26
    А механизмите за одбрана
  • 136:26 - 136:28
    против се' што може да се вмеша
  • 136:28 - 136:30
    се вградени во неговата структура.
  • 136:30 - 136:33
    Следбениците на Монетарно-Пазарната религија,
  • 136:33 - 136:36
    Само-назначените чувари на Статус Кво состојбата
  • 136:36 - 136:40
    постојано трагаат по начини на избегнување секакви форми на
  • 136:40 - 136:43
    размислување кое би можело да се спротистави на нивните сфаќања.
  • 136:43 - 136:47
    Од кои најчести се: Проектираните дуалности.
  • 136:47 - 136:50
    Ако не си Републиканец, мора да си Демократ.
  • 136:50 - 136:53
    Ако не си Христијанин, можеби си Сатанист.
  • 136:53 - 136:55
    И ако сметаш дека општеството може значајно да се подобри,
  • 136:55 - 136:57
    да речеме, можеби - што знам? -
  • 136:57 - 136:59
    се грижиш за сите?
  • 136:59 - 137:01
    Тогаш си само „Утопист“
  • 137:01 - 137:04
    И најподмолното од сите:
  • 137:04 - 137:06
    ако не си за „слободен пазар“,
  • 137:06 - 137:09
    мора да си и против самата слобода.
  • 137:09 - 137:11
    Јас верувам во слободата!
  • 137:11 - 137:13
    Секогаш кога ќе го чуеш зборот слобода,
  • 137:13 - 137:15
    каде и да е изговорен, како интервенција на власта
  • 137:15 - 137:20
    изречена било каде, тоа - декодирано - значи:
  • 137:20 - 137:23
    блокирање на максимизацијата за претворање на парите
  • 137:23 - 137:27
    во повеќе пари за приватни поседувачи на пари.
  • 137:28 - 137:30
    Тоа е тоа. Цело време повторуваат:
  • 137:30 - 137:31
    „О, потребни се повеќе добра за луѓето“;
  • 137:31 - 137:36
    „О, ова е слобода против тиранија“ и така натаму.
  • 137:36 - 137:38
    Секогаш кога ќе го видиш, можеш да го декодираш
  • 137:38 - 137:41
    и мислам дека постои еднаква корелација
  • 137:41 - 137:43
    секојпат кога го користат.
  • 137:43 - 137:46
    А ова, на некој начин, може да се нарече:
  • 137:46 - 137:51
    Синтакса. Владина синтакса на разбирање и вредност.
  • 137:51 - 137:54
    Значи, управува без нивно признание,
  • 137:54 - 137:56
    па можат да речат: „О, не мислев така воопшто!“
  • 137:56 - 137:58
    Но, всушност, тоа и го прават.
  • 137:58 - 138:00
    Исто како што може да се зборува за граматика
  • 138:00 - 138:02
    и правила на граматиката кои треба да се следат
  • 138:02 - 138:04
    без свесно да се препознаваат...
  • 138:04 - 138:08
    И така, имаме таканаречена „Синтакса на владеачки вредности“
  • 138:08 - 138:12
    на која се' се потпира. И секојпат кога ги користат зборовите:
  • 138:12 - 138:15
    „интервенција на власта“; „недостиг на слобода“ или „слобода“
  • 138:15 - 138:18
    или „напредок“ или „развој“
  • 138:18 - 138:23
    сите може да се декодираат до нивното првично значење.
  • 138:23 - 138:26
    Се разбира, кога го слушаме зборот „слобода“
  • 138:26 - 138:28
    обично е во истата реченица
  • 138:28 - 138:30
    со нешто што се нарекува „демократија“.
  • 138:30 - 138:33
    Зачудувачки е тоа што луѓето денес веруваат
  • 138:33 - 138:35
    дека навистина имаат релевантно
  • 138:35 - 138:38
    влијание врз она што го прават нивните влади,
  • 138:38 - 138:40
    а забораваат дека самата природа на
  • 138:40 - 138:43
    нашиот систем нуди се' на продажба.
  • 138:43 - 138:46
    Единствен глас што се брои е монетарниот глас
  • 138:46 - 138:48
    и не е важно колку некој
  • 138:48 - 138:51
    активист вреви за етика и одговорност.
  • 138:51 - 138:55
    Во пазарниот систем, секој политичар, секој закон,
  • 138:55 - 138:58
    а, оттука, и секоја влада е на продажба.
  • 138:58 - 139:02
    Па дури и со банкарските гаранции од 20 трилиони долари
  • 139:02 - 139:04
    од 2007 година,
  • 139:04 - 139:06
    износ на пари кој би можел да ја промени,
  • 139:06 - 139:09
    да речеме, инфраструктурата за глобална енергија
  • 139:09 - 139:10
    до целосно обновливи методи,
  • 139:10 - 139:13
    наместо да минува низ низа институции
  • 139:13 - 139:15
    кои буквално не прават ништо за да му помогнат на општеството,
  • 139:15 - 139:17
    институции кои би можеле
  • 139:17 - 139:20
    уште утре да се отстранат без регрес...
  • 139:20 - 139:22
    Слепите убедувања дека политиката и
  • 139:22 - 139:28
    политичарите постојат за општо добро и натаму продолжуваат.
  • 139:28 - 139:31
    Вистината е дека политиката е бизнис
  • 139:31 - 139:34
    - во никој случај поинаков од било кој друг во пазарниот систем
  • 139:34 - 139:38
    и тие се грижат пред се' за својот сопствен интерес.
  • 139:38 - 139:43
    Јас, најискрено, ни најмалку не верувам во политичка активност
  • 139:43 - 139:46
    Сметам дека системот се стеснува и се шири како што сака.
  • 139:46 - 139:48
    Располага со ваквите промени.
  • 139:48 - 139:50
    Сметам дека движењето за граѓански права беше актуелизирано
  • 139:50 - 139:52
    од тие кои ја поседуваат земјава.
  • 139:52 - 139:55
    Мислам дека сфаќаат што е добро за нивното користољубие;
  • 139:55 - 139:58
    сфаќаат дека извесен степен на слобода изгледа привлечно
  • 139:58 - 140:01
    -илузија на слобода- дај им на луѓево ден за гласање еднаш годишно
  • 140:01 - 140:04
    за да се под илузијата на беззначаен избор.
  • 140:04 - 140:08
    Беззначен избор - тоа што одиме, како робови и велиме
  • 140:08 - 140:11
    „О, јас гласав.“ Границите за дебатирање во земјава се поставени
  • 140:11 - 140:13
    уште пред да почне дебатата и секој
  • 140:13 - 140:15
    е маргинализиран и се прави да изгледа или
  • 140:15 - 140:18
    како комунист, или како некој вид нелојална личност
  • 140:18 - 140:20
    -„чукнат“- тоа е добар збор...
  • 140:20 - 140:22
    И веќе се работи за „заговор“. Гледаш-тие го создаваат тоа.
  • 140:22 - 140:25
    Нешто за што не би требало да се размислува ни за миг:
  • 140:25 - 140:28
    дека моќните луѓе можеби се собираат и кројат план!
  • 140:28 - 140:33
    Не е можно! Ти си „чукнат“! Ти си „љубител на заговори“!
  • 140:34 - 140:37
    А од сите одбрамбени механизми на овој систем
  • 140:37 - 140:40
    има два кои постојано се јавуваат.
  • 140:40 - 140:44
    Првиот е идејата дека системот е „причината“
  • 140:44 - 140:47
    за материјалниот напредок на оваа планета.
  • 140:47 - 140:49
    Епа... Не.
  • 140:49 - 140:52
    Во основа постојат две главни причини кои
  • 140:52 - 140:55
    го создаваат зголемувањето на таканареченото „богатство“
  • 140:55 - 140:57
    и порастот на популацијата што го гледаме денес.
  • 140:58 - 141:01
    Прво: експоненцијалниот напредок на производната технологија;
  • 141:01 - 141:04
    оттука, и научната инвентивност.
  • 141:04 - 141:09
    И второ: пронаоѓањето на изобилство јаглеводородна енергија
  • 141:09 - 141:13
    -која во моментов е основа на целиот социо-економски систем.
  • 141:13 - 141:15
    Слободниот / капиталистички / монетарен
  • 141:15 - 141:18
    пазарен систем - наречете го како сакате -
  • 141:18 - 141:21
    не прави ништо, освен што плови на бранот на овие достигнувања
  • 141:21 - 141:25
    со растроен систем на поттикнување и ризичен, страшно
  • 141:25 - 141:30
    неурамнотежен метод на искористување и дистрибуција на овие добра.
  • 141:30 - 141:34
    Втора одбрана се агресивните општествени предрасуди
  • 141:34 - 141:36
    кои се резултат на долгогодишна пропаганда
  • 141:36 - 141:39
    која го гледа секој друг општествен систем
  • 141:39 - 141:41
    како патека до таканаречената „тиранија“
  • 141:41 - 141:45
    зачинета со имињата на Сталин, Мао, Хитлер...
  • 141:45 - 141:47
    И посмртните ѕвона кои ги предизвикале.
  • 141:47 - 141:50
    Сепак, колкави деспоти и да биле овие
  • 141:50 - 141:54
    и покрај општествените пристапи кои ги овековечиле...
  • 141:54 - 141:56
    Кога се работи за играта наречена смрт
  • 141:56 - 141:58
    - кога се работи за систематско
  • 141:58 - 142:00
    секојдневно масовно уништување на човечки суштества -
  • 142:00 - 142:05
    Ништо во историјата не се споредува со она што го имаме денес.
  • 142:05 - 142:10
    Гладот - барем низ целиот изминат век од нашата историја
  • 142:10 - 142:13
    не беше предизвикан од недостаток на храна.
  • 142:13 - 142:16
    Беше предизвикан од релативна сиромаштија.
  • 142:16 - 142:20
    Економските ресурси беа толку нерамномерно распределени
  • 142:20 - 142:24
    што сиромашните едноставно немаа доволно пари
  • 142:24 - 142:26
    за да ја купат храната која би била
  • 142:26 - 142:29
    достапна кога би можеле да си дозволат да ја платат.
  • 142:30 - 142:32
    Ова би бил пример за Структурно насилство.
  • 142:32 - 142:37
    Друг пример: во Африка и други области-
  • 142:37 - 142:40
    ќе се фокусирам посебно на Африка-
  • 142:40 - 142:43
    десетици милиони луѓе умираат од СИДА.
  • 142:43 - 142:45
    Зошто умираат?
  • 142:45 - 142:47
    Не зашто не знаеме како да лекуваме од СИДА.
  • 142:47 - 142:51
    Имаме милиони луѓе во богатите земји
  • 142:51 - 142:55
    кои се снаоѓаат зачудувачки добро зашто
  • 142:55 - 142:57
    имаат лекови кои им помагаат.
  • 142:57 - 143:00
    Луѓето во Африка кои умираат од СИДА
  • 143:00 - 143:03
    не умираат заради ХИВ вирусот...
  • 143:03 - 143:06
    Умираат бидејќи немаат пари за да
  • 143:06 - 143:09
    ги платат лековите кои би ги одржале во живот.
  • 143:09 - 143:11
    Ганди го согледа ова. Рече:
  • 143:11 - 143:16
    „Најсмртоносен облик на насилство е сиромаштијата.“
  • 143:16 - 143:18
    И тоа е апсолутно точно.
  • 143:18 - 143:23
    Сиромаштијата убива далеку повеќе луѓе отколку сите војни во историјата;
  • 143:23 - 143:26
    повеќе луѓе од сите убијци во историјата;
  • 143:26 - 143:29
    повеќе од сите самоубиства во историјата...
  • 143:29 - 143:32
    Не само што Структурното насилство убива повеќе луѓе
  • 143:32 - 143:35
    од сето насилно однесување заедно,
  • 143:35 - 143:38
    Структурното насилство е исто така и
  • 143:38 - 143:41
    главната причина за насилно однесување.
  • 143:43 - 143:46
    [После нафтениот зенит]
  • 143:47 - 143:51
    Нафтата е темелот
  • 143:51 - 143:55
    и насекаде присутен дел од колосалноста на цивилизацијата.
  • 143:55 - 144:00
    10 калории јаглеводородна енергија - нафта и природен гас - има
  • 144:00 - 144:04
    во секоја калорија од храната што ја јадеме во индустријализираниот свет.
  • 144:04 - 144:07
    Ѓубривата се направени од природен гас.
  • 144:07 - 144:09
    Пестицидите се направени од нафта.
  • 144:09 - 144:12
    Возиме машини кои работат на нафта за да посадиме - ораме -
  • 144:12 - 144:14
    наводнуваме - жнееме - пренесеме и спакуваме. Храната ја
  • 144:14 - 144:17
    пакуваме во пластика - тоа е нафта. Целата пластика е нафта.
  • 144:17 - 144:19
    Има 26 литри нафта во секоја автомобилска гума.
  • 144:19 - 144:23
    Нафтата е насекаде; сеприсутна е. Само поради нафта
  • 144:23 - 144:25
    има 7 милијарди луѓе или
  • 144:25 - 144:28
    речиси 7 милијарди луѓе сега на планетава.
  • 144:28 - 144:30
    Појавата на оваа ефтина и лесно достапна енергија
  • 144:30 - 144:32
    која, патем, соодветствува на
  • 144:32 - 144:36
    милијарда робови што работат до исцрпување
  • 144:36 - 144:40
    го промени светот толку радикално во последниот век
  • 144:40 - 144:43
    и популацијата се зголеми 10 пати.
  • 144:43 - 144:48
    Но, до 2050 резервите на нафта ќе можат да обезбедат
  • 144:48 - 144:50
    помалку од половина од светската популација
  • 144:50 - 144:52
    да продолжи со сегашниот начин на живот.
  • 144:52 - 144:57
    Значи, размерот на приспособување на поинаков живот е огромен .
  • 144:57 - 145:01
    Светот сега користи 6 барели нафта за секој барел што ќе го најде.
  • 145:01 - 145:03
    Пред пет години користеше 4
  • 145:03 - 145:05
    барели нафта за секој барел што ќе го најде.
  • 145:05 - 145:07
    За една година ќе се користат
  • 145:07 - 145:09
    8 барели нафта за секој барел што ќе биде најден.
  • 145:09 - 145:11
    Она што е вознемирувачко за мене е
  • 145:11 - 145:16
    недостигот на реален напор од владите и индустриските
  • 145:16 - 145:20
    лидери ширум светот да променат нешто.
  • 145:20 - 145:24
    Имаме, наводни, обиди да се гради за енергија од ветрот
  • 145:24 - 145:27
    или нешто да се направи со енергијата од приливот...
  • 145:27 - 145:31
    имаме обиди да ги направиме автомобилите поефикасни
  • 145:31 - 145:34
    но нема ништо што изгледа како
  • 145:34 - 145:36
    револуција - сите овие се незначителни
  • 145:36 - 145:38
    и мислам дека тоа е прилично застрашувачко.
  • 145:38 - 145:42
    А владите водени од овие економисти
  • 145:42 - 145:45
    кои баш и не го ценат она за што зборуваме
  • 145:45 - 145:50
    се обидуваат да стимулираат потрошувачка со надеж
  • 145:50 - 145:53
    дека ќе се врати минатото и минатиот просперитет.
  • 145:53 - 145:57
    Печатат уште пари без обзир на придружната штета.
  • 145:57 - 145:59
    Па ако економијата се подобри и
  • 145:59 - 146:01
    се опорави и фамозниот пораст се врати
  • 146:01 - 146:03
    ќе биде само краткотрајно бидејќи
  • 146:04 - 146:07
    во краток временски период, сметан во месеци
  • 146:07 - 146:11
    а не во години, повторно ќе ја стигне бариерата на средства;
  • 146:11 - 146:13
    ќе има уште еден шок на цените -
  • 146:13 - 146:15
    и подлабока рецесија. Затоа мислам
  • 146:15 - 146:17
    дека сме во серија магични кругови
  • 146:17 - 146:19
    Значи економскиот раст се зголемува - цените растат -
  • 146:19 - 146:21
    се се умртвува. Сега сме таму.
  • 146:21 - 146:25
    Тогаш повторно оживува, но сега веќе немаме можност
  • 146:25 - 146:29
    за производство на ефтина енергија.
  • 146:29 - 146:32
    Сега сме во зенитот - оттука одиме надолу во производство на нафта
  • 146:32 - 146:35
    Не постои начин да се испумпа повеќе и побрзо од земјата
  • 146:35 - 146:39
    што значи нештата замираат, цената на нафтата ќе паѓа
  • 146:39 - 146:45
    што се случи на почетокот на 2009, но штом има ’опоравување’
  • 146:45 - 146:47
    цената на нафтата повторно се враќа.
  • 146:47 - 146:49
    Неодамна се движеше околу 80 долари
  • 146:49 - 146:52
    за барел и гледаме дека дури и по оваа цена
  • 146:52 - 146:54
    со финансискиот и економскиот колапс
  • 146:54 - 146:56
    луѓето тешко можат да си ја дозволат.
  • 146:56 - 147:01
    Светското производство на нафта е околу 86 барели дневно во овој момент.
  • 147:01 - 147:04
    Во рок од десет години, имате работа со
  • 147:04 - 147:08
    околу 14 милиони барели дневно што треба да се заменат.
  • 147:09 - 147:12
    Нема ништо што може да се приближи
  • 147:12 - 147:15
    ни до 1% од задоволување на таа побарувачка.
  • 147:15 - 147:17
    Доколку не направиме нешто брзо
  • 147:17 - 147:21
    ќе има голем енергетски дефицит.
  • 147:21 - 147:25
    Мислам дека големата грешка е што не се препозна
  • 147:25 - 147:29
    пред една деценија потребата од заеднички напор
  • 147:29 - 147:30
    за да се развијат овие
  • 147:30 - 147:32
    одржливи форми на енергија.
  • 147:32 - 147:35
    Мислам дека тоа е нешто кон кое нашите внуци ќе гледаат
  • 147:35 - 147:40
    со неверување. ’Вие сте знаеле
  • 147:40 - 147:42
    дека имате работа со конечна стока...
  • 147:42 - 147:45
    како е можно да сте ја основале вашата економија
  • 147:45 - 147:49
    на нешто што ќе исчезне?’
  • 147:49 - 147:51
    За првпат во човечката историја
  • 147:51 - 147:55
    нашиот вид е соочен со исчезнувањето на основен ресурс
  • 147:55 - 147:58
    централен за нашиот систем на опстанок.
  • 147:58 - 148:00
    Поентата на целата ситуација е што
  • 148:00 - 148:02
    дури и со недостигот на нафтата
  • 148:02 - 148:05
    економскиот систем ќе го турка
  • 148:05 - 148:07
    својот тумороиден модел на развој...
  • 148:07 - 148:11
    за луѓето да купуваат повеќе автомобили на нафта
  • 148:11 - 148:16
    да развијат БДП и работни места...засилувајќи ја пропаста.
  • 148:16 - 148:18
    Дали постојат решенија со кои би се заменила
  • 148:18 - 148:20
    колосалната јаглеводородна економија?
  • 148:20 - 148:21
    Секако дека има.
  • 148:22 - 148:24
    Но, патот по кој треба да се остварат овие промени
  • 148:24 - 148:28
    нема да се оствари преку Протоколите на Пазарниот Систем
  • 148:28 - 148:31
    бидејќи новите решенија можат да бидат
  • 148:31 - 148:34
    спроведени единствено преку Механизмот на Профит.
  • 148:34 - 148:37
    Луѓето не инвестираат во обновливи извори на енергија
  • 148:37 - 148:40
    бидејќи нема пари во тоа, краткорочно и долгорочно.
  • 148:40 - 148:43
    А потребната посветеност за да се случи нешто такво
  • 148:43 - 148:46
    е можна само при тешки финансиски загуби.
  • 148:46 - 148:49
    Значи, нема паричен поттик и во овој систем
  • 148:49 - 148:53
    ако нема паричен поттик, нештата не се случуваат.
  • 148:54 - 148:56
    Згора на тоа, Нафтениот Зенит е
  • 148:56 - 148:59
    само една од видливите последици
  • 148:59 - 149:03
    на еколошко-социјалниот воз на распадот кој зема сила.
  • 149:03 - 149:05
    Другите загуби ја вклучуваат Водата за пиење
  • 149:05 - 149:07
    - самата основа на нашето постоење -
  • 149:07 - 149:09
    која моментално е во
  • 149:09 - 149:11
    недостаток за 2.8 милијарди луѓе
  • 149:12 - 149:16
    и тој недостаток е на пат да достигне 4 милијарди до 2030.
  • 149:16 - 149:18
    Производство на храна:
  • 149:18 - 149:22
    Уништувањето на обработлива земја, од која
  • 149:22 - 149:25
    доаѓаат 99.7% од целата храна наменета за луѓето, денес
  • 149:25 - 149:29
    се случува 40 пати побрзо отколку што е потребно да се обнови
  • 149:29 - 149:32
    и во последниве 40 години, 30 % од
  • 149:32 - 149:34
    обработливата земја стана непродуктивна.
  • 149:35 - 149:38
    Да не споменувам дека јаглеводородите се 'рбетот
  • 149:38 - 149:40
    на денешното земјоделство и како што се намалуваат...
  • 149:40 - 149:43
    ќе се намалува и залихата на храна.
  • 149:43 - 149:44
    А што се однесува општо на ресурсите
  • 149:44 - 149:48
    со сегашните трендови на потрошувачка, до 2030
  • 149:48 - 149:51
    ќе ни требаат 2 планети ако ја задржиме сегашната стапка.
  • 149:51 - 149:53
    Да не го споменувам постојаното уништување
  • 149:53 - 149:56
    на биодиверзитетот кој го одржува животот,
  • 149:56 - 149:58
    уништување кое предизвикува грчеви на истребување и
  • 149:58 - 150:01
    дестабилизација на животната средина на планетата.
  • 150:01 - 150:03
    И со сите овие опаѓања
  • 150:03 - 150:05
    ние имаме речиси експоненцијален раст на популацијата
  • 150:05 - 150:08
    при што до 2030 би можело да има преку
  • 150:08 - 150:11
    8 милијарди луѓе на оваа планета.
  • 150:11 - 150:14
    Само производството на енергија ќе треба
  • 150:14 - 150:18
    да се зголеми за 44 % до 2030 за да задоволи таква побарувачка.
  • 150:18 - 150:22
    И пак, бидејќи парите се единствениот иницијатор за делување -
  • 150:22 - 150:24
    дали ние треба да очекуваме дека секоја земја на
  • 150:24 - 150:26
    планетата ќе биде во можност да си ги дозволи
  • 150:26 - 150:30
    големите промени потребни да се револуционизира земјоделството,
  • 150:30 - 150:33
    обработката на вода, производството на енергија, и слично?
  • 150:33 - 150:35
    Кога глобалната пирамидна шема на долгот
  • 150:35 - 150:38
    полека го замира целиот свет...
  • 150:38 - 150:39
    Да не го споменуваме фактот дека
  • 150:39 - 150:41
    невработеноста која моментално ја гледаме
  • 150:41 - 150:43
    ќе стане вообичаеност поради
  • 150:43 - 150:46
    природата на технолошката невработеност.
  • 150:46 - 150:48
    Работните места нема да се вратат.
  • 150:48 - 150:51
    И конечно, широка социјална перспектива.
  • 150:51 - 150:54
    Од 1970 до 2010, сиромаштијата на оваа
  • 150:54 - 150:57
    планета се удвои благодарение на овој систем...
  • 150:57 - 150:59
    и со оглед на моменталната состојба -
  • 150:59 - 151:01
    дали навистина мислите дека ќе видиме
  • 151:01 - 151:03
    нешто помалку од уште удвојувања...
  • 151:03 - 151:07
    уште страдање и масовен глад?
  • 151:07 - 151:08
    [Почетокот]
  • 151:09 - 151:11
    Нема да има никакво опоравување.
  • 151:11 - 151:13
    Ова не е некоја долга депресија
  • 151:13 - 151:16
    од која ќе се извлечеме некој ден.
  • 151:16 - 151:18
    Мислам дека наредната фаза која ќе ја видиме по
  • 151:18 - 151:21
    наредната низа економски падови е масовни јавни немири.
  • 151:21 - 151:23
    Кога социјалната помош ќе престане да се исплаќа
  • 151:23 - 151:26
    бидејќи државата нема повеќе пари.
  • 151:26 - 151:30
    И кога работите ќе станат доволно лоши луѓето да изгубат доверба
  • 151:30 - 151:34
    во одбраните лидери, тие ќе бараат промени
  • 151:34 - 151:37
    доколку не се испоубиеме меѓусебно во процесот
  • 151:37 - 151:39
    или ја уништиме природата.
  • 151:39 - 151:43
    Се плашам дека може да дојдеме до точка од која нема враќање...
  • 151:43 - 151:46
    а тоа ме мачи до немајкаде.
  • 151:46 - 151:50
    Правиме се што можеме за да ја избегнеме таа состојба.
  • 151:51 - 151:56
    Очигледно сме на работ на голема транзиција во човечкиот живот...
  • 151:57 - 152:00
    Она со кое се соочуваме сега е суштинска
  • 152:00 - 152:03
    промена на животот каков што го знаевме во минатиот век.
  • 152:03 - 152:06
    Мора да постои врска помеѓу економијата и
  • 152:06 - 152:08
    ресурсите на оваа планета
  • 152:08 - 152:12
    се подразбира, ресурси како живиот свет,
  • 152:12 - 152:15
    состојбата на океаните и се останато.
  • 152:15 - 152:18
    Ова е монетарна парадигма која нема да
  • 152:18 - 152:22
    си оди додека не го убие и последното човечко суштество.
  • 152:23 - 152:27
    „In“ групата ќе направи се што може за да ја зачува моќта
  • 152:27 - 152:30
    и тоа е нешто што треба да го имате на ум.
  • 152:30 - 152:32
    Тие ќе ја употребат армијата и морнарицата и лагите...
  • 152:32 - 152:36
    и се останато шо можат за да ја зачуваат моќта.
  • 152:36 - 152:38
    Тие нема да се откажат
  • 152:38 - 152:43
    бидејќи не знаат за друг систем што ќе го продолжи нивниот вид.
  • 153:36 - 153:38
    [Во живо од Њу Јорк]
  • 153:51 - 153:59
    [Глобални протести ја замреа светската економија]
  • 154:07 - 154:10
    [Лондон - во живо]
  • 154:10 - 154:13
    [Кина - во живо]
  • 154:13 - 154:15
    [Јужна Африка - во живо]
  • 154:15 - 154:20
    [Шпанија -во живо]
  • 154:20 - 154:23
    [Русија - во живо]
  • 154:23 - 154:29
    [Канада - во живо]
  • 154:29 - 154:34
    [Саудиска Арабија - во живо]
  • 154:48 - 154:50
    [Стапките на криминал на Запад се зголемуваат]
  • 154:50 - 154:53
    [ОН објавува Глобална Вонредна Состојба]
  • 154:53 - 154:56
    [Глобална невработеност до 65 %]
  • 154:56 - 154:59
    [Стравувањата од Светска Војна продолжуваат]
  • 154:59 - 155:01
    [Должничката криза предизвикува недостиг на храна]
  • 156:53 - 156:59
    [Вратете го]
  • 157:31 - 157:34
    [Без известувања за насилство
  • 157:34 - 157:37
    продолжуваат досега невидени протести
  • 157:37 - 157:41
    Се чини дека нешто околу трилиони долари
  • 157:41 - 157:44
    систематски се повлекуваат од банкарските сметки
  • 157:44 - 157:46
    низ светот и за возврат...
  • 157:46 - 157:50
    очигледно сега се фрлени
  • 157:50 - 157:54
    пред светските централни банки]
  • 158:48 - 158:54
    [ОВА Е ТВОЈОТ СВЕТ]
  • 158:57 - 159:03
    [ОВА Е НАШИОТ СВЕТ]
  • 159:05 - 159:11
    [РЕВОЛУЦИЈАТА Е СЕГА]
  • 159:12 - 159:22
    [WWW.THEZEITGEISTMOVEMENT.COM]
Title:
Zeitgeist: Moving Forward - ENG MultiSub [FULL MOVIE]
Description:

more » « less
Duration:
02:41:25

Macedonian subtitles

Revisions