-
Her yıl, son 12 ayda oynadığım en ilginç oyun hakkında konuşarak seneyi kapatmayı severim
-
-
Konuştuğum bu oyunlar en iyi oyunlar olmayabilir fakat kesinlikle en yenilikçi ve en cesur oyunlar olur
-
ve daha önce oynadığım diğer oyunlara hiç benzemeyen, farklı oyunlar olurlar
-
2018 yılı için the Breach, Florence ve Minit gibi oyunları seçebilirdim ama kimi kandırıyorum ki?!
-
-
Lucas Pope'un inanılmaz dedektiflik oyunu Return Of Obra Dinn'i seçmeli ve onun hakkında konuşmalıyım
-
O halde, işte oyunun nasıl işlediğine yönelik bir özet:
-
1807 yılında faaliyet gösteren bir sigorta acentasına bağlı bir çalışansınız ve 60 kişilik mürettebatının tümünün ya öldüğü ya da kaybolduğu bir ticaret gemisindesiniz
-
-
Göreviniz bu mürettabatın üyelerinin başlarına neler geldiğini bulmak ve onların kaderlerini keşfetmek
-
Bu görevi yerine getirmek için, sihirli bir cep saatine sahipsiniz ve o saati bir cesedin yanında açarsanız tam olarak şöyle oluyor:
-
-
Size birtakım diyaloglar dinlettiriliyor
-
BİLİNMEYEN SES: "Kaptan! Kapıyı aç..."
-
Ve ardından ölen kişinin tam olarak öldüğü ana ilişkin durağan ve sabit bir sahne size gösteriliyor
-
Ardından oyun size iki soru soruyor:
-
Bu kişi(ler) kim?
-
Ve bu kişiler nasıl öldü?
-
Bu herifin nasıl öldüğü apaçık ortada.
-
Vurularak öldürülmüş.
-
Ve kaptan tarafından vurulduğunu söylememizde bence bir sakınca yok.
-
Return of Obra Dinn'de mürettabat üyelerinin nasıl öldüklerini ortaya çıkarmak genellikle çok büyük zorlayıcılıkta bir bulmaca değil
-
İşin esas alengirli (kafa karıştırıcı) tarafı bu kişilerin kim olduklarını saptamak
-
Ve şu an kim olduklarını bilmiyoruz.
-
Bu nedenle yolumuza devam ediyoruz ve karşımıza bir iskelet (ceset) daha çıkıyor.
-
Bu sefer bunun kaptanın cesedi olduğunu görüyoruz.
-
Ve kafasını uçurmadan önce kaptan diyor ki...
-
KAPTAN: "Abigail. Erkek kardeşin. Dostum. Onu vurarak (silahla) öldürdüm."
-
Pekala, işte bu o öldürülen kişinin kim olabileceğine yönelik bir ipucumuz gibi gözüküyor!
-
Şimdi devam edebilmek için bir ipucumuz var!
-
O halde bahsi geçen Abigail hakkında ne biliyoruz?
-
Bir bakalım... Kendisi kaptanın karısıydı ve burdan yola çıkarak ikisinin soyadlarını kontrol edebiliriz.
-
Fakat bir sorun var: Abigail, erkek kardeşiyle aynı soyadı, yani kızlık soyadını da taşıyordu... Pekala, bu tabloda erkek kardeşi...
-
William Hoscut olmalı!
-
Kısacası, Kaptan Abigail'in erkek kardeşini vurduysa, vurduğu kişi William Hoscut olmalı!
-
Tamamdır, bu kadar spoiler vermem yeterli; oyunu kendiniz deneyim etmek isteyebilirsiniz.
-
Obra Dinn'i henüz oynamadıysanız ve oyunun havalı gözüktüğünü düşünüyorsanız,
-
lütfen bu videoyu kapatın ve oyunu şimdi alıp kendiniz oynayın
-
Aksini düşünüyorsanız, o halde devam edelim.
-
İşte Return of the Obra Dinn özetle bu şekilde.
-
Oyun buna benzer yaklaşık 50'ye yakın skeçe sahip ve diğer ölümlere, kayıplara ilişkin dolaylı göndermeler taşıyan çaprazlama bir sisteme sahip
-
Bu şekilde, bir kişinin kimliği bir başka kişinin skeçine (dosyasına) bakılarak ortaya çıkabiliyor
-
ve bu şekilde edindiğimiz bilgiler gitgide artarak büyük bir veritabanı oluşturuyor.
-
Fakat işler tabii ki bu kadar da basit değil.
-
Edindiğiniz bilgiler yalnızca bazen ipucu değeri taşıyorlar ve ipuçlarını ortaya çıkarmak için
-
akıllıca çıkarımlar yapmalı ve gerçek cevabı bulmak için durumu muhakeme etmelisiniz.
-
Örneğin, bu üç mastori (geminin orta bölgesi) mürettabatını ele alalım.
-
Bu sahnede bilinmeyen bir adam diyor ki...
-
BİLİNMEYEN SES: "Pete'in annesine deyin ki..."
-
"...Onu geri çekmek için... onu kurtarmak için... elimden geleni yaptım."
-
Bir önceki sahnede, bunları diyen kişinin arkadaşını kurtarmak için bir halatı sıkıca tuttuğunu görüyoruz.
-
Öyleyse, kurtarmaya çalıştığı bu bahtsız bedevi (şanssız delikanlı) muhtemelen mürettabatta yer alan Pete - Peter Milroy.
-
Bir diğer sahnede, bir adam şöyle diyor:
-
BİLİNMEYEN SES: "Daha önce hiç tarlaya gitmedin mi Charlie?"
-
"Ayakkabılarına dikkat et"
-
bunu derken, şu anda ayakkabılarına kusmakta olan bu delikanlıya göndermede bulunuyor.
-
Mürettabatta iki Charles var - fakat bizim sözünü ettiğimiz bu eleman, mastoride (geminin ortası) çalışan Peter'ın giydiği üniformayı giymekte
-
O halde, bu bilgi aradığımız kişinin büyük ihtimalle Charles Hershtik olduğu anlamına geliyor..
-
Peter'ı ve Charles'ı bulduğumuz için, eleme süreci sonucunda
-
üçüncü ve sonuncu mastori (gemi ortası) üyesinin Thomas Lanke olduğunu anlıyoruz.
-
Gördüğünüz gibi, bu kişilerin kim olduğunu anlamak ve çıkarım yapabilmek için birçok farklı etkeni göz önünde bulundurduk:
-
Diyaloglar, üniformalar, olayların yaşanış sırası ve seçenek eleme süreci.
-
Fakat oyunun yapımcısı Lucas bu ipuçlarını gizlemek için elinden gelen nerdeyse her şeyi yapmış.
-
Konuşma aksanları, haritadaki konumları, isimleri ve uyudukları hamakların numaraları
-
ve sahip oldukları aksesuarlar - Omid Gul'un kılıcı ya da Emily Jackson'ın evlilik yüzüğü gibi- bile bu ipuçları arasında yer almakta.
-
Bir kişinin kimliğini ve başına ne geldiğini ortaya çıkardığınızı düşündüğünüz anda bile,
-
oyun size soruları nasıl sorması gerektiği konusunda zekice hareket ediyor.
-
Dedektiflik oyunları hakkında konuştuğum videomda, bu oyunların çoğu zaman çözümleri soruların içine koyarak sakladığından
-
ve bu oyunların, oyunculara çeşitli önceden belirlenmiş cevaplar seçtirerek nasıl yönlendirme yaptığından bahsetmiştim.
-
Bu oyunların büyük bir çoğunluğu, soru ve cevaplar oyuncuları istenen şeyi düşünmeye sevk ederek
-
onları daha önce düşünmedikleri bir seçeneğe sürüklemekte ya da oyuncunun cevabı kendi kendine tahmin etmesine izin vermektedir.
-
Obra Dinn'de de çoktan seçmeli seçenekler yer alıyor fakat oyun diğer oyunlardaki bu mevzuyu üç akıllıca yolla bertaraf etmeyi başarıyor:
-
Birinci yol olarak, oyun yalnızca iki soru soruyor.
-
Ve bu iki soru mürettabatta yer alan herkes için soruluyor:
-
Bu kişiler kim(ler) ve başlarına ne geldi?
-
Oyunda yaptığın çıkarımları izah etmek ya da diğer ilişkili soruları cevaplamak zorunda değilsin.
-
İkinci yol olarak, oyun oyuncuya çok fazla cevap seçeneği sunuyor.
-
"Bu kişiler kim?" sorusu 60 muhtemel yanıta sahip.
-
"Bu kişiler nasıl öldü, başlarına ne geldi?" sorusu ise çok fazla ihtimale sahip - vuruldular mı, bıçaklandılar mı, elektrik mi çarptı, patladılar mı.
-
vs. vs.
-
Oyun bazen bu kişileri kimin vurduğu ya da onları hangi cismin ezdiği bilgisini vererek
-
Oyuncuyu tahmin etmesi için çok fazla seçenekle baş başa bırakıyor ya da bir cevaba doğru yönelmeleri için onlara çok fazla olası cevap sunuyor.
-
Üçüncü yol olarak, oyun, oyuncuya seçilen cevabın doğru ya da yanlış olduğunu hemen söylemiyor..
-
Cevabın doğru ya da yanlış olduğu bilgisini üç doğru cevap verdikten sonra ediniyoruz.
-
Haliyle bu durum doğru cevap verdikten sonra alacağımız anlık tatmini ortadan kaldırsa da
-
fakat oyun mürettabat üyelerinin başlarına ne geldiğine yönelik doğru cevabı verene kadar oyuncuya tahmin etme zorluğu yaşatıp farklı bir tatmin hissi yaratıyor.
-
-
Zorlandığınız takdirde, oyunun yapımcısı Lucas oyunun ne derecede yardımda bulunabileceğine yönelik de ince düşünmüş:
-
ve oyuncuya gemideki gizemi çözmek için bazı yardımlar da sunmayı ihmal etmemiş.
-
Böylelikle, oyuncu haklarında yeterince bilgi edinene kadar oyun mürettabattaki kişilerin yüzünü bulanık bırakmayı ve
-
haklarında yeteri kadar bilgi edinilince bu kişilerin yüzlerindeki bu bulanıklığı kaldırmayı seçmiş
-
Burda gördüğünüz üçgenler ise mürettebatta yer alan bir üyenin başına ne geldiğini saptamaya çalışırken karşılaşabileceğiniz zorluk seviyesini gösteriyor.
-
Oyunda aksama oluşturacak bir etken bulunmamakta - kimsenin kimliğini ortaya çıkarmadan
-
ve hatta cevaplanmamış soruları ardınızda bırakarak da oyunu bitirebilirsiniz
-
Buna ek olarak, belirsizliği kesinleşen durumlarda oyun birden fazla cevabı da kabul etmekte
-
ve bazen bir kişinin kimliği ve başına ne geldiğiyle ilgili birden fazla kaynağa da işaret edebilmekte.
-
Yani, kısacası, elimizde gemi mürettabatının 60 üyesinin ilginç ve özgün yollarla kaybolduğu - ve kimi zaman öldüğü - bir oyun var.
-
ve ölüm anında (sahnesinde) bulunan bir kişiye ait bilgi bir başka kişinin kimliğine yönelik esrarengiz ipuçları vermekte
-
ve oyuncunun, bu kişinin ölüm anına dönmek ve o sahneyi tekrar canlandırmak için bu hayali cep saatini kullanması
-
ve bulduğu cevapları üç doğru cevap verildiğini anında saptayan bu sihirli kitaba yazması lazım.
-
Oyunun sistemini zorlama ve yapmacık olarak değerlendirseydiniz size tam anlamıyla yanılıyorsunuz demezdim.
-
Bu oyunun sistemini yine bir başka oyun yılı özetleme videomda sözünü ettiğim
-
arama motoru içeren dedektiflik oyunu Her Story'e benzetiyorum.
-
Her Story'de bir dedektif, bir kadına ait yarıda kesilmiş sözlü tanık ifadelerini içeren 800'e yakın video klibini analiz etmeli
-
ve bu videolar etiketlenmemiş (kategorilendirilmemiş) haldeler.
-
Oyundan dedektiflerin tanık ifadesi veren bu kadına sorduğu sorular çıkarılmış
-
ve bu videoları aradığınızda, yalnızca ilk 5 sonuca erişebilmektesiniz.
-
Belli ki bu bilgisayar kötü bir arama sisteminden komut alıyor.
-
Öyle ki bu arama sistemini oluşturan kişinin işten bile kovulması lazım.
-
Saçma ve Obra Dinn'dekine benzer şekilde zorlama bir sistem.
-
Fakat şöyle de bir durum var:
-
Birçok dedektiflik oyunu gerçekliği yakalama peşinde.
-
En azından, bu sözünü ettiğimiz gerçekliğin kurgusal bir versiyonunu yakalamaya çalışıyorlar.
-
LA Noire ve Sherlock Holmes serisi gibi oyunlar gerçekçiliği hedef alıyor
-
ve oyun mekaniklerini tanıklarla konuşma ve çıkarımlarda bulunma gibi gerçekçi suçla savaşma süreçleri üzerine kurmaya çalışıyorlar
-
Fakat bu durum her zaman beraberinde kısıtlamalar da getiriyor:
-
Örneğin, bu oyunlarda tanıklara istediğiniz soruları sorma özgürlüğü tanıyan bir sisteme sahip değilsiniz.
-
Yapay zeka henüz tam anlamıyla o düzeyde değil.
-
Bunun yerine, oyun size birtakım soruları önceden veriyor
-
ve kimle konuşabileceğinizi de sizin yerinize oyunun kendisi belirliyor,
-
ve nereye gidebileceğinizi de...
-
ve hangi eşyaları inceleyebileceğinizi de...
-
ve haliyle bu durum kompleks bir muhakeme sistemini basit bir çoktan seçmeli soruya dönüştürüyor.
-
Bu oyunlarda gerçek yaşam süreçleri doğal olarak otomatikleşip soyut hale gelerek
-
güç oyuncunun elinden alınıyor ve çoğu zaman
-
benim benzetmede bulunduğum Sherlock olmak yerine Watson olma hissine kapılmamıza yol açıyorlar.
-
Öte yandan, Obra Dinn ve Her Story'deki dünyalar gerçekçi olmaya çalışmıyorlar.
-
Bunun yerine, bu oyunlar bir hikayeye, oynanış sistemine ve güzel işleyen etkileşim araçlarına sahip olmayı tercih ediyorlar
-
ve bu tercihleri, oyuncuya çıkarım ve muhakeme yapma özgürlüğü tanımak
-
ve bunu yaparken de oyuncunun sahip olduğu gücü elinden almamak için yapıyorlar.
-
Böylelikle, her iki oyunun da oyuncuya tanıkla ilgili soru sordurtturma konusunda derdi yok
-
çünkü bu oyunlarda ya tanık ifadesi yıllar önce kaydedilen videolardan derlenmiş oluyor ya da oyundaki herkes çoktan ölmüş
-
ve bilgisayar başında takıldığınız anda
-
ya da bir gemide kapana kısılmış halde istediğiniz her yere seyahat edemiyorsunuz.
-
Buna ek olarak, bu oyunlarla olan etkileşiminiz arama motoruna yazmak
-
ya da varolan listeleri kullanmakla sınırlı
-
ve bu iki oyunun anlatımları roman ya da film kaynaklı değiller
-
ve haliyle roman ya da film senaryosunun oyun haline dönüştürülmesi söz konusu değil; bu iki oyunda anlatım oyunların sistemlerine hizmet etmesi için tasarlanmış.
-
Ki Obra Dinn'in tasarımcısı Lucas Pope'un RPS'deki söyleşinde dediğine göre bu tür tasarım her zaman kolay bir iş değil
-
Pope: "Oyunda solda ve sağda birileri ölüyor ve siz sürekli ölen insanlar için muhakeme yapmalı ve makul bir neden sunmalısınız..."
-
"...ve bu biraz alışılagelmişin dışında çünkü genelde insanlar durmaksızın ölmüyorlar...
-
"...oyunculara oyundaki sistemin çalışma prensiplerini anlayabilecekleri şekilde bir hikaye sunmak çok zamanımı aldı."
-
Fakat bu sistem başarılı oldu. Obra Dinn inanılmaz bir deneyim.
-
Obra Dinn sistem el verdiği ölçüde not defterinizin dopdolu olduğu ve defterdeki çeşitli yerlere sürekli zaman çizelgesi oluşturup not düştüğünüz
-
ve cevaplarınızı girene kadar ipuçları, imalar aradığınız türden oynayabileceğiniz bir oyun
-
-
Dedektiflik oyunlarının defalarca ama defalarca "evraka!" ("buldum!") anları yaşatacağına söz verdiği fakat çoğu zaman
-
sözlerini yerine getiremedikleri bu sözleri Obra Dinn yerine getirebiliyor.
-
ve bu durum Obra Dinn'i şu ana kadar yapılmış en iyi dedektiflik oyunu yapıyor
-
ve videonun başlangıcında da belirttiğim gibi; Obra Dinn 2018'in en iyi oyunu.