< Return to Video

Bir kızı güçlendirin, toplum dönüşsün

  • 0:01 - 0:02
    Kızları güçlendirmek için
  • 0:02 - 0:04
    onları eğitmelisiniz.
  • 0:04 - 0:06
    Bu benim hayalimdi,
  • 0:06 - 0:07
    Böylece bir okul kurdum
  • 0:07 - 0:10
    ve bu süreçte çok
    daha büyük bir şey öğrendim.
  • 0:10 - 0:12
    Bir kızı güçlendirdiğinde
  • 0:12 - 0:14
    bir toplumu dönüştürüyorsun.
  • 0:14 - 0:17
    Okul sadece bir başlangıç.
  • 0:17 - 0:19
    Ben Kenya kırsalında
  • 0:19 - 0:22
    Enoosaen denilen küçük bir köyde büyüdüm.
  • 0:22 - 0:23
    Sekiz kardeşin ilki bendim
  • 0:23 - 0:28
    ve çocukluğumu annemin yemek,
    temizlik, çiftlik işleri yapmasına
  • 0:28 - 0:30
    ve kardeşlerime bakmasına
    yardım ederek geçirdim.
  • 0:30 - 0:32
    Tıpkı diğer Maasai kızları gibi,
  • 0:32 - 0:36
    çok genç bir yaşta
    evlenmek için nişanlandım.
  • 0:36 - 0:39
    Ama ergenliğe eriştiğimde
  • 0:39 - 0:42
    FGM olarak bilinen, kadın
    genital mutilasyonu
  • 0:42 - 0:44
    işlemini geçirdim.
  • 0:44 - 0:49
    Bu fotoğrafta, kızlara FGM uygulamak
    için kullanılan bazı aletler var.
  • 0:50 - 0:55
    FGM'nin, çocukluğumun ve bunun
    bir uzantısı olarak
  • 0:55 - 0:58
    eğitimimin bitişine
    işaret etmesi gerekiyordu.
  • 0:58 - 1:01
    Ama ben FGM geçirdikten sonra bile,
  • 1:01 - 1:05
    okulda kalabilmek için
    babamla mücadele ettim.
  • 1:05 - 1:09
    Yıllar sonra üniversiteye gittim.
  • 1:10 - 1:14
    Topluluğumun desteğini alabilmek için
  • 1:14 - 1:18
    bir gün geri dönüp bu desteğin
    karşılığını ödeyeceğime söz verdim.
  • 1:19 - 1:22
    Ama yıllar sonra
    köyüme geri döndüğümde
  • 1:22 - 1:24
    pek bir şey değişmemişti.
  • 1:24 - 1:27
    Kızlar hala FGM geçiriyor,
  • 1:27 - 1:29
    okullarını bırakıyor,
  • 1:29 - 1:32
    babalarından bile yaşlı adamlarla
    evlendiriliyor
  • 1:33 - 1:37
    ve hâlâ daha ergenlik çağında
    çocuk sahibi oluyorlardı.
  • 1:37 - 1:41
    Daha fazla kızın bütün
    bunları yaşadığını görmek istemedim.
  • 1:41 - 1:47
    Bu, toplumuma borcumu ödemek için
    ne yapmam gerektiğini anladığım zamandı.
  • 1:48 - 1:51
    FGM geçirmekten ya da
    erken evlilikten kurtulmaları için,
  • 1:51 - 1:54
    sadece kızlar için olan bir okul kurdum.
  • 1:56 - 1:57
    İlk kayıt dönemimde,
  • 1:57 - 2:03
    (Alkış ve tezahüratlar)
  • 2:03 - 2:06
    ilk kayıt dönemimde,
  • 2:06 - 2:07
    10 kızın gelmesini umuyordum.
  • 2:08 - 2:10
    100 kız geldi.
  • 2:10 - 2:12
    (Alkış ve tezahüratlar)
  • 2:12 - 2:15
    O zaman bu hayalin
    ne kadar büyük olduğunu fark ettim
  • 2:15 - 2:19
    ve kısa sürede okulumun
    temel olabileceğini keşfettim,
  • 2:19 - 2:22
    ama bu yeterli olmayacaktı.
  • 2:22 - 2:26
    Böylece, ilk yıl bu 30 kızın
    kaydını yaptım.
  • 2:26 - 2:27
    Bazıları taciz edilmişti,
  • 2:27 - 2:28
    bazıları yetimdi
  • 2:28 - 2:31
    ve bazıları da daha önce
    hiçbir kızı okula göndermemiş olan
  • 2:31 - 2:33
    çok geleneksel ailelerden geliyorlardı.
  • 2:33 - 2:35
    Böylece okul başladı.
  • 2:35 - 2:38
    Kızlar, orada olmaktan heyecanlı
    gözükmelerine rağmen
  • 2:38 - 2:41
    uyanık kalmakta zorlanıyorlardı.
  • 2:42 - 2:43
    Neler oluyordu?
  • 2:43 - 2:46
    Öğretmenleri ve kitapları vardı,
  • 2:46 - 2:48
    yeni bir sınıf yoldaydı
  • 2:48 - 2:49
    ama...
  • 2:49 - 2:51
    Orada olmak konusunda azimlilerdi
  • 2:51 - 2:54
    ama enerjileri yoktu.
  • 2:54 - 2:56
    Sonra, aç olduklarını fark ettim,
  • 2:56 - 2:59
    böylece hemen bir aşçı ve yiyecek buldum.
  • 2:59 - 3:04
    Kısa süre sonra, öğrendim ki
    bir sınıf yeterli değildi.
  • 3:04 - 3:07
    Yatılı bir okula ihtiyacım vardı.
  • 3:07 - 3:09
    Bu kızlar sadece ev işlerinden,
  • 3:09 - 3:11
    ev ve okul arasındaki uzun
    yürüyüşler sebebiyle
  • 3:11 - 3:13
    aç ve yorgun değillerdi,
  • 3:13 - 3:16
    aynı zamanda güvende de değillerdi.
  • 3:16 - 3:18
    Acı bir gerçek
  • 3:18 - 3:21
    ama kızlar okul yolunda sıkça
    taciz ve tecavüze uğruyor
  • 3:21 - 3:24
    hatta kaçırılıyorlar.
  • 3:24 - 3:27
    Bu yüzden, bir kızın matematik
    veya tarih öğrenmeden önce
  • 3:27 - 3:29
    güvende hissetmeye,
  • 3:29 - 3:30
    dinlenmeye
  • 3:30 - 3:33
    ve iyi bir bakıma ihtiyacı var.
  • 3:33 - 3:36
    Lütfen size bazı kızlarımdan
    bahsetmeme izin verin.
  • 3:36 - 3:37
    Bu Faith.
  • 3:37 - 3:41
    Faith, toplumdaki
    çok geleneksel bir aileden geliyor.
  • 3:41 - 3:45
    Ablası çoktan FGM geçirdi
    ve evlendi bile
  • 3:46 - 3:48
    ama Faith çok kararlıydı.
  • 3:48 - 3:50
    Öğrenmeyi gerçekten çok seviyordu
  • 3:50 - 3:53
    ve haberdar olur olmaz
    okuluma gelmek istedi.
  • 3:53 - 3:54
    Babasına sordu,
  • 3:54 - 3:55
    annesine sordu,
  • 3:55 - 3:58
    onu okuluma getirebilecek herkese sordu.
  • 3:58 - 4:00
    Hepsi reddetti.
  • 4:01 - 4:03
    Faith çok cesur bir şey yaptı.
  • 4:03 - 4:07
    Annesinin evinden bir yumurta çaldı,
  • 4:07 - 4:08
    markete gitti,
  • 4:08 - 4:09
    yumurtayı satıp
  • 4:09 - 4:10
    tek bir kalem aldı.
  • 4:10 - 4:12
    Sonra sekiz kilometre yürüdü,
  • 4:12 - 4:16
    o kalemi sıkıca tutarak,
    kayıt olmaya çalıştı.
  • 4:16 - 4:18
    Geldi.
  • 4:18 - 4:20
    (Alkış)
  • 4:20 - 4:22
    Yorgun ve aç geldi
  • 4:22 - 4:23
    ama kararlıydı.
  • 4:23 - 4:25
    Hikâyesini dinledim
  • 4:25 - 4:27
    ve okula kaydını yaptık.
  • 4:28 - 4:31
    Ama benim okuluma gelmek sadece
    bir başlangıçtı.
  • 4:31 - 4:33
    Faith'in yemeğe ihtiyacı vardı,
  • 4:33 - 4:34
    ilaca ihtiyacı vardı,
  • 4:34 - 4:37
    rehberliğe ihtiyacı vardı,
  • 4:37 - 4:39
    hepsini sağladık.
  • 4:39 - 4:43
    Ayrıca kendisine çoktan inanmış olan
    yetişkinlerle tanıştı.
  • 4:43 - 4:45
    Bu topluluk tarafından desteklenen Faith,
  • 4:45 - 4:48
    öğrenmeye hazırdı.
  • 4:48 - 4:49
    Bu Faith.
  • 4:49 - 4:52
    Altı aylık eğitimden sonra şimdi,
  • 4:52 - 4:56
    bir gün pilot olmak hayalleri kuran
    mutlu bir altıncı sınıf
  • 4:56 - 4:59
    ve şimdi ailesi onu destekliyor,
  • 4:59 - 5:01
    ve en iyisi
  • 5:01 - 5:03
    küçük kız kardeşleri
    onun yolunu izleyecek.
  • 5:03 - 5:11
    (Alkış)
  • 5:11 - 5:13
    Gelecek 15 yıl içerisinde,
  • 5:13 - 5:19
    çocuk evliliklerinin küresel ekonomiye
    trilyonlarca dolara mal olması bekleniyor.
  • 5:19 - 5:21
    Sayıları konuşabiliriz,
  • 5:21 - 5:23
    ama gerçek hayatta
  • 5:23 - 5:26
    çocuk evliliklerinin benim köyüme maliyeti
  • 5:26 - 5:27
    bir doktor,
  • 5:27 - 5:28
    bir öğretmen,
  • 5:28 - 5:30
    bir girişimci,
  • 5:30 - 5:34
    erkeklerimizin gelecekte
    ihtiyaç duyacağı doğru eşler,
  • 5:34 - 5:39
    kadınların bizi sefaletten çekip
    çıkarmaya yardım edecek gerçek yöntemleri.
  • 5:39 - 5:41
    Bu yüzden,
  • 5:41 - 5:44
    Üniversiteye gitmek için yardıma
    ihtiyaç duyduğumda olduğu gibi,
  • 5:44 - 5:46
    bir kez daha fark ettim ki
  • 5:46 - 5:49
    hayal ederken veya bir hayalim varken
  • 5:49 - 5:54
    tek başıma onu gerçekleştiremezdim.
  • 5:54 - 5:59
    Bu yüzden bana on yıldan daha uzun bir
    süre önce yardım eden yaşlılara gittim.
  • 5:59 - 6:03
    Eğer başarılı olacaksam, bir kez daha
    desteklerine ihtiyacım vardı.
  • 6:03 - 6:06
    Bir topluluk kurulu kurdum;
  • 6:06 - 6:07
    dini liderlerle,
  • 6:07 - 6:09
    ebeveynlerle
  • 6:09 - 6:12
    ve diğer okuldaki öğretmenlerle.
  • 6:12 - 6:14
    İdealimi ilerletmek için
  • 6:14 - 6:17
    hükûmette ve toplumda müttefiklere
    ihtiyacım vardı.
  • 6:18 - 6:22
    Okulumda FGM'ye karşı politika
    uygulamak için
  • 6:22 - 6:24
    özellike şefin yardımına
    ihtiyacım vardı.
  • 6:25 - 6:27
    İlk başta karşı koydu,
  • 6:27 - 6:29
    ama ben itiraz ettim
  • 6:29 - 6:30
    (Gülüşmeler)
  • 6:30 - 6:33
    ve şimdi o bizim en büyük müttefikimiz.
  • 6:33 - 6:39
    (Alkış)
  • 6:39 - 6:41
    Aynı zamanda babalara ihtiyacım vardı.
  • 6:42 - 6:44
    Bu beni Linet'e getiriyor.
  • 6:45 - 6:49
    Linet'in babası Momposhi,
    kızların eğitimine inanmıyordu.
  • 6:49 - 6:52
    Aslında, kendisi de okula hiç gitmemişti.
  • 6:52 - 6:56
    Ama Linet'in annesi Linet'e inandı
    ve onu okuluma kaydolması için getirdi
  • 6:56 - 6:58
    ve ben onun bize ait olduğunu biliyordum.
  • 6:58 - 7:04
    Sadece Momposhi'nin de Linet'e
    inanması için bir yol bulmalıydım.
  • 7:04 - 7:08
    Bu yüzden, Momposhi'yi getirtmek için
  • 7:08 - 7:11
    Linet'in notlarını açıklama
    bahanesini kullandım.
  • 7:11 - 7:17
    Geldi ve kızının öğrenci olarak umut
    vaat ettiğini fark etmeye başladı.
  • 7:17 - 7:18
    Her ziyaretle
  • 7:18 - 7:22
    kızıyla güçlü bir ilişki kurdu,
  • 7:22 - 7:25
    sadece notlarını fark ederek değil,
  • 7:25 - 7:30
    aynı zamanda onu potansiyel dolu
    biri olarak kabul ederek.
  • 7:30 - 7:31
    Bu yüzden,
  • 7:31 - 7:33
    sekizinci sınıf sonrası,
  • 7:33 - 7:35
    Linet en iyi ulusal liselerden birine
    kabul edilince
  • 7:35 - 7:38
    Momposhi gururla coşuyordu
  • 7:38 - 7:41
    ve köyde dolaşıp herkese kızıyla
    ne kadar gurur duyduğunu
  • 7:41 - 7:43
    ve onun ne kadar
    zeki olduğunu söylüyordu.
  • 7:43 - 7:44
    (Gülüşmeler)
  • 7:44 - 7:45
    Hayal edebiliyor musunuz?
  • 7:45 - 7:48
    Yeni okula Linet'i
    bizzat kendisi getirdi.
  • 7:48 - 7:52
    İkisinin de Nairobi'de ilk bulunuşuydu.
  • 7:53 - 7:57
    Bugün Linet, Avustralya'da
    üniversitede okuyor
  • 7:57 - 8:02
    (Alkış ve tezahüratlar)
  • 8:02 - 8:07
    ve Momposhi bizim toplumdaki
    en büyük destekçimiz.
  • 8:07 - 8:08
    Kendi annem de dahil olmak üzere,
  • 8:08 - 8:11
    anneleri de konuya dahil ettim.
  • 8:11 - 8:13
    Eğitim programlarımızın
    birinde annem.
  • 8:13 - 8:17
    Annelerimiz kendi çocuklarının
    eğitimine dahil oldu.
  • 8:17 - 8:20
    Ayrıca, büyükanneleri karışıma kattım.
  • 8:20 - 8:21
    (Gülüşmeler)
  • 8:21 - 8:23
    Benim toplumumda büyükanneler,
  • 8:23 - 8:26
    hikâyelerimizin ve kültürlerimizin
    gururlu bekçileridir
  • 8:26 - 8:31
    ve ben kızlarımın zengin Maasai kültürünü
    öğrenmelerini ve kucaklamalarını istedim.
  • 8:31 - 8:34
    Bugün, büyükanneler kızlarla
    hikâye zamanları yapıyor
  • 8:34 - 8:39
    ve bu toplumumuzun bağlı kalmasının
    güzel bir yolu.
  • 8:40 - 8:42
    Aynı zamanda
  • 8:42 - 8:44
    erkeklerle çalışmaya başladım!
  • 8:44 - 8:45
    (Gülüşmeler)
  • 8:45 - 8:49
    Eğer erkekler onlardan önceki babalarıyla
    aynı zihniyetle büyüseydi
  • 8:49 - 8:51
    ne olurdu?
  • 8:51 - 8:52
    Size söyleyeyim:
  • 8:52 - 8:54
    Pek bir şey değişmezdi.
  • 8:54 - 8:59
    Dolayısıyla, ''Savunmaya Değerim'' isimli
    bir organizasyondan destek sağladım:
  • 8:59 - 9:03
    Alfred ve George tarafından yönetilen
    bir grup genç, ilerici liderler.
  • 9:03 - 9:09
    Birlikte, okuluma gelemeyen
    erkekler ve kızlar için
  • 9:09 - 9:12
    cinsiyet eşitliği, sağlık
    ve insan hakları hakkında
  • 9:12 - 9:14
    hayati bilgiler paylaşarak
  • 9:14 - 9:16
    bir eğitim programı oluşturduk.
  • 9:16 - 9:22
    Bugün 10.000'den fazla erkeğe ve kıza
    ulaştık ve sayı artıyor.
  • 9:22 - 9:29
    (Alkış)
  • 9:29 - 9:33
    Böyle bir hayali gerçekleştirmek için
    bir köye gereksinim olduğu ortaya çıktı.
  • 9:33 - 9:35
    (Gülüşmeler)
  • 9:35 - 9:37
    Bugün gördüğünüz şey,
  • 9:37 - 9:41
    kadınlarının %80'inin kesildiği
    bir bölgede,
  • 9:41 - 9:43
    benim köyümde
  • 9:43 - 9:48
    yaklaşık 400 kızın
    FGM'ye maruz kalmadığıdır.
  • 9:48 - 9:52
    İnanın bana, bu kızlar,
  • 9:52 - 9:54
    tecrübelerini
  • 9:54 - 9:55
    kız kardeşleriyle,
  • 9:55 - 9:57
    kuzenleriyle
  • 9:57 - 9:58
    ve arkadaşlarıyla paylaşıyor.
  • 9:58 - 10:01
    Çok ilgililer.
  • 10:01 - 10:04
    Zamanla, bu yeni ''normal'' haline geliyor
  • 10:04 - 10:07
    ve aynı toplum tarafından kucaklanıyor,
  • 10:07 - 10:10
    benim toplumum.
  • 10:10 - 10:15
    Peki toplumları dönüştürmek
    Kenya için ne demek oluyor?
  • 10:15 - 10:18
    Başkan Obama
    2015'de Kenya'yı ziyaret etti
  • 10:18 - 10:22
    ve topluluklarını ilerletmeye
    yardım etmeye çalışan
  • 10:22 - 10:26
    organizasyonların temsilcileriyle buluştu.
  • 10:26 - 10:27
    Tahmin edin oldu?
  • 10:27 - 10:29
    Linet ile tanıştı!
  • 10:29 - 10:31
    (Gülüşmeler)
  • 10:31 - 10:34
    (Alkış)
  • 10:38 - 10:44
    Birlikte, tüm kızların aynı imkânlara
    sahip olduğu,
  • 10:44 - 10:47
    Linet'in lider olduğu
  • 10:47 - 10:50
    ve üyeleri, tüm üyeleri aynı imkânlara
    sahip olduğu için
  • 10:50 - 10:52
    Enoosaen gibi toplumların geliştiği
  • 10:52 - 10:54
    Kenya hakkında konuştular.
  • 10:54 - 10:58
    Toplumların her kızın bir hazine olduğunu,
  • 10:58 - 11:01
    her kız kardeşin potansiyel dolu olduğunu
  • 11:01 - 11:05
    ve her kızın kendi içindeki değeri
    görmesine yardım ettiler.
  • 11:05 - 11:10
    Bu geleceğin neye mal olacağının
    bir limiti yok.
  • 11:10 - 11:14
    Okuluma gelen her kız doktora
    derecesine sahip olmayacak
  • 11:14 - 11:17
    ama her biri
  • 11:17 - 11:20
    kendi potansiyeline ulaşacak
  • 11:20 - 11:22
    ve önümüzdeki uzun yıllarca
  • 11:22 - 11:27
    kendi çocuklarının ve torunlarının
    savunucusu olacak.
  • 11:27 - 11:29
    Bugün benim hayallerim onlardan
  • 11:29 - 11:31
    ve sizlerden öğrendiklerimle
  • 11:31 - 11:33
    canlandırılmış durumda.
  • 11:33 - 11:37
    Yolculuğum beni Enoosaen'in dışına
    ve Enoosaen'e geri dönmeye yönlendirdi.
  • 11:37 - 11:39
    Bu süreçte,
  • 11:39 - 11:41
    dünya tarafından kucaklandım
  • 11:41 - 11:43
    ve siz benim köyüm oldunuz.
  • 11:43 - 11:45
    Dolayısıyla size,
  • 11:45 - 11:47
    yaşlılarıma,
  • 11:47 - 11:48
    kız kardeşlerime
  • 11:48 - 11:49
    ve arkadaşlarıma
  • 11:49 - 11:50
    yeni bir söz veriyorum:
  • 11:50 - 11:54
    hayal etmeye ve ilerlemeye devam edeceğim
  • 11:54 - 11:58
    ta ki Linet ve Faith gibi kızlar
    hayallerine ulaşıncaya
  • 11:58 - 12:02
    ve kendi hayalimin gerçek
    olduğunu görünceye kadar:
  • 12:02 - 12:05
    tüm toplumlar her bir kadının
  • 12:05 - 12:07
    ve her bir kızın
  • 12:07 - 12:09
    hayallerinin gerçekleşmesini
    sağlayacaklar.
  • 12:09 - 12:10
    Teşekkür ederim.
  • 12:10 - 12:15
    (Alkış ve tezahüratlar)
  • 12:15 - 12:17
    Teşekkürler, teşekkürler.
  • 12:17 - 12:18
    (Alkış ve tezahüratlar)
Title:
Bir kızı güçlendirin, toplum dönüşsün
Speaker:
Kakenya Ntaiya
Description:

Kakenya Ntaiya eğitime kavuşma hayalini, savunmasız kızları güçlendirmek ve Kenya'daki zararlı geleneklerin sonlandırılması için bir harekete dönüştürdü. Kızların güvenle yaşayıp eğitim alabildikleri ve böylece toplumlarını kalkındırdıkları Kakenya Üstün Başarı Merkezi'nden iki öğrenci ile tanışın. Ntaiya diyor ki, "Bir kızı güçlendirdiğinde, bir toplumu dönüştürürsün."

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:31

Turkish subtitles

Revisions