Karaciğer ne yapar? - Emma Bryce

Dersin tamamını görüntüleyin: http://ed.ted.com/lessons/what-does-the-liver-do-emma-bryce

Vücudunuzda yaklaşık 1,4 kg ağırlığında olan ve 24 saat çalışan bir fabrika var. İşte karaciğeriniz: hiç durmadan bir depo, bir üretim merkezi ve bir işleme fabrikası gibi çalışan vücudunuzdaki en ağır organ .Emma Bryce karaciğerimiz ve bizi nasıl hayatta tuttuğu hakkında hızlandırılmış bir ders veriyor.

Emma Bryce'ın anlatımı, Andrew Zimbelman'in animasyonları ile.

Vücudunuzda yaklaşık 1,4 kg
ağırlığında bir fabrika var

ve günde 24 saat çalışıyor.

Bu karaciğerinizdir,
vücudunuzdaki en ağır organ,

ayrıca en önemlilerinden biridir.

Bu çalışkan yapı, hiç durmadan,
bir depo,

bir üretim merkezi,

ve bir işleme fabrikası gibi çalışır.

Ve bu işlevlerin her biri,
çok önemli alt görevler kapsar.

öyle ki karaciğerimiz olmadan
vücudumuz çalışmasını durdurur.

Karaciğerin en önemli görevlerinden biri,

iki farklı kaynaktan
devamlı olarak gelen kanı temizlemektir:

'Hepatik arter'
kanı kalbe ulaştırır

ve 'hepatik portal ven'
ince bağırsaktan kanı getirir.

Bu ikili devinim, karaciğeri
besinlerle doldurur ve

minik işleme fabrikası olan

binlerce lopçuk yardımıyla

ayıklar, işler ve depolar.

Bu iki kan akışı, beraberinde karaciğerin
çalışması için gereken oksijeni getirir.

İnce bağırsaktan gelen her kan

aldığınız gıdalardaki karbonhidratlar,
yağlar,

vitaminler ve çözünmüş diğer besinleri

beraberinde getirir.

Bunlar farklı yollarla işlenmiş olmalıdır.

Karbonhidratlar,

karaciğerde parçalanarak şekere dönüştürülür

ve enerji olarak kullanılmak üzere
temizlenmiş kanla vücuda geri yollanırlar.

Bazen vücutta acilen gerekli olmayan

besin artıkları kalır.

Böyle olduğunda
karaciğer onları saklar,

ve depolama tesisine yığar.

Bu tesis, ileride vücudun bu besinlere
ihtiyacı olması durumuna karşı

bir depo gibi çalışır.

Ama kanın karaciğere akması
her zaman iyi değildir.

Aynı zamanda vücudun kullanamayacağı
toksinler ve yan ürünler de içerir.

Karaciğer bunu titizlikle izler.

İşe yaramaz veya zehirli
bir madde fark ettiğinde,

onu ya vücuda zarar vermeyecek
bir şekle dönüştürür

ya da vücuttan atılması için ayırarak

böbrek ve bağırsak yoluyla uzaklaştırır.

Bir şeyler üretmeseydi karaciğeri

kesinlikle bir fabrika olarak saymazdık.

Bu organ, kana yağ asitleri taşıyan
veya kan pıhtısı oluşumuna yardımcı olan

çeşitli kan plazma proteinlerinden
vücudun hormon üretmesine

yardımcı olan kolesterole kadar
birçok şey yapmaktadır.

Aynı zamanda D vitamini ve
sindirimi kolaylaştırıcı maddeler üretir.

Ancak karaciğerin ürettiği en hayati ürün
safradır.

Karaciğer, çevre dostu bir işletme tesisi gibi,

zararlı atık maddeleri
bu yeşilimsi keskin sıvıya dönüştürmek için

karaciğer hücresi adlı hücreler kullanır.

Üretildikten sonra safra; yağları yıkmak,

mikropları öldürmek ve ekstra mide asidini

etkisizleştirmeye yardımcı olmak için
bağırsaklara geçmeden önce,

karaciğerin altındaki
küçük bir depo olan safra kesesine akar.

Bununla birlikte safra, karaciğerden
zehirli maddeler ve yan ürünlerin

vücudun dışına atılmasına
yardımcı olur.

Gördüğünüz gibi karaciğer,

birbirini destekleyen birçok görev yapan

hayati derecede önemli
bir sanayi sitesidir.

Fakat bu kadar kompleks bir sistem

düzgün çalışmaya devam etmesi için
sağlıklı tutulmalı ve

başedebileceğinden fazla miktarda
yabancı maddeyle aşırı yüklenmemelidir.

Bu, kapatmaya güç yettiremeyeceğimiz
bir fabrikadır.