< Return to Video

The business cycle | Aggregate demand and aggregate supply | Macroeconomics | Khan Academy

  • 0:00 - 0:03
    Gəlin, xətti funksiya şəklində Ümumi Daxili Məhsulun (ÜDM)
  • 0:03 - 0:05
    qrafasını hazırlayaq.
  • 0:05 - 0:08
    Burada aksis (x) oxu read ÜDM olacaq, yəni,
  • 0:08 - 0:10
    bu, nominal ÜDM yox,
  • 0:10 - 0:11
    faktiki ölçüdür.
  • 0:11 - 0:13
    Bu, iqtisadiyyat məhsuldarlığının və ya
  • 0:13 - 0:15
    iqtisadiyyatın istehsal etdiyi əmtəə və
  • 0:15 - 0:17
    xidmətlərin həqiqi ölçüsüdür.
  • 0:17 - 0:21
    bura da vaxtı qeyd edək.
  • 0:21 - 0:23
    Kiçik ölkəmizdə və ya iqtisadiyyatını öyrəndiyimiz
  • 0:23 - 0:25
    hər hansı bir yerrdə zamanla əhalinin
  • 0:25 - 0:28
    artdığını fərz edək.
  • 0:28 - 0:30
    Gəlin, bunları qeyd edək.
  • 0:30 - 0:35
    Deməli, əhalinin sayı artır və bu
  • 0:35 - 0:38
    qeyri-real bir şey deyil,
  • 0:38 - 0:40
    əksər ölkələr üçün doğrudur.
  • 0:40 - 0:42
    Fərz edək ki, əhalinin artımıyla
  • 0:42 - 0:45
    məhsuldarlıq da artır.
  • 0:45 - 0:48
    Məhsuldarlıq mahiyyət etibarilə
  • 0:48 - 0:51
    hər bir fərdin nə qədər
  • 0:51 - 0:51
    məhsul istehsal etməsidir.
  • 0:51 - 0:53
    Məhsuldarlıq
  • 0:53 - 0:55
    getdikcə artır.
  • 0:55 - 0:58
    Məhsuldarlıq
  • 0:58 - 1:00
    əsasən texnologiya ilə əlaqəli
  • 1:00 - 1:03
    genişlənə bilər,
  • 1:03 - 1:04
    ancaq bunula yanaşı,
  • 1:04 - 1:06
    resursların aşkar edilməsi,
  • 1:06 - 1:09
    yeni biznes prosesləri də
  • 1:09 - 1:11
    buna səbəb ola bilər.
  • 1:11 - 1:13
    İnsanlar bəlkə də texnologiya,
  • 1:13 - 1:17
    yeni proseslərin olduğunu düşünməzlər.
  • 1:17 - 1:19
    Zaman keçdikcə, onlar adambaşına
  • 1:19 - 1:20
    daha çox məhsul istehsal edə bilirlər.
  • 1:20 - 1:22
    Bunlar bir çox iqtisadiyyatda
  • 1:22 - 1:23
    baş verən tendensiyalardır
  • 1:23 - 1:25
    və iqtisadiyyatın həqiqi
  • 1:25 - 1:28
    məhsuldarlığının
  • 1:28 - 1:30
    artacağını gözləyəcəksiniz.
  • 1:30 - 1:32
    Əgər sadəcə bu iki şeyə- əhalinin
  • 1:32 - 1:33
    artması və məhsuldarlığın yaxşılaşdırılmasına
  • 1:33 - 1:36
    əsaslanaraq tendensiya etəniz,
  • 1:36 - 1:40
    zamanla real ÜDM-nin
  • 1:40 - 1:41
    belə meyli olmalıdır.
  • 1:41 - 1:44
    Ən düzgün işləyən iqtisadiyyatların
  • 1:44 - 1:47
    uzunmüddətli tendensiyası budur.
  • 1:47 - 1:49
    Qısamüddətli olanı isə
  • 1:49 - 1:51
    o qədər düzgün,
  • 1:51 - 1:52
    yaxşı deyil.
  • 1:52 - 1:54
    Dünya iqtisadiyyatın və ya hər hansı
  • 1:54 - 1:57
    iqtisadiyyatı araşdırsanız,
  • 1:57 - 2:00
    qüsursuz, düz tendensiya xətti əvəzinə,
  • 2:00 - 2:03
    daha çox buna bənzədiyini görəcəksiniz.
  • 2:03 - 2:07
    Real ÜDM bəlkə də trend xəttindən
  • 2:07 - 2:09
    daha sürətli olacaq
  • 2:09 - 2:11
    və birdən-birə
  • 2:11 - 2:13
    yavaşlayacaq,
  • 2:13 - 2:15
    ya da kiçiləcək.
  • 2:15 - 2:16
    Sonra yenidən artmağa başlayacaq,
  • 2:16 - 2:18
    bəlkə də trend xəttini yenə aşacaq,
  • 2:18 - 2:19
    sonra yenə azalaraq trend xəttindən aşağı düçşəcək.
  • 2:19 - 2:20
    Daha sonra yenə trend
  • 2:20 - 2:24
    xəttinin üstünə çıxacaq və beləcə onun
  • 2:24 - 2:26
    ətrafında hərəkət etməyə davam edəcək.
  • 2:26 - 2:29
  • 2:29 - 2:31
  • 2:31 - 2:33
  • 2:33 - 2:35
    , onu bir zirvədən digər zirvəyə,
  • 2:35 - 2:36
    bir çuxurdan digər çuxura
  • 2:36 - 2:37
    olduğunu deyə, ya da
  • 2:37 - 2:39
    necə istəsəniz adlandıra bilərsiniz.
  • 2:39 - 2:41
    Bu, sadəcə iqtisadiyyatın ancaq gözəl,
  • 2:41 - 2:45
    davamlı artım deyil, sürətli artım
  • 2:45 - 2:47
    bəlkə də trend xəttinin üstündə olacaq,
  • 2:47 - 2:48
    daha sonra aşağı düşəcək,
  • 2:48 - 2:50
    sonra yenidən artacaq və
  • 2:50 - 2:52
    azalacaq.
  • 2:52 - 2:55
  • 2:55 - 2:58
  • 2:58 - 3:00
  • 3:00 - 3:02
  • 3:02 - 3:04
  • 3:04 - 3:06
  • 3:06 - 3:08
  • 3:08 - 3:11
  • 3:11 - 3:12
  • 3:12 - 3:13
  • 3:13 - 3:15
  • 3:15 - 3:16
  • 3:16 - 3:18
  • 3:18 - 3:20
  • 3:20 - 3:22
  • 3:22 - 3:24
  • 3:24 - 3:27
    Bu, trend xəttinin üstündən
  • 3:27 - 3:29
    aşağı doğru gedir, ancaq bunu
  • 3:29 - 3:32
    proqnozlaşdırmaq çətindir.
  • 3:32 - 3:34
    Ümumiyyətlə hər qalxma ilə
  • 3:34 - 3:36
    enmə arasında eyni
  • 3:36 - 3:37
    müddət yoxdur, buna görə də
  • 3:37 - 3:39
    onu proqnozlaşdırmaq çətindir.
  • 3:39 - 3:42
  • 3:42 - 3:44
  • 3:44 - 3:46
    Bir növ bunu nə baş verdiyini
  • 3:46 - 3:47
    təsvir etmək üçün istifadə etdim.
  • 3:47 - 3:49
    Burada, iqtisadiyyatın ardığı hissədə,
  • 3:49 - 3:51
    biz bunu iş dövrünün
  • 3:51 - 3:53
    mərhələsi adlandırırıq,
  • 3:53 - 3:55
    bunu
  • 3:55 - 3:58
    yaşıl rənglə işarələyək və
  • 3:58 - 3:59
    buna genişlənmə deyək, çünki,
  • 3:59 - 4:03
    iqtisadiyyat sözün əsl mənasında genişlənir.
  • 4:03 - 4:05
    Bu iqtisadiyyatda daha çox istehsal
  • 4:05 - 4:06
    olunan əmtəə və xidmətlər vardır.
  • 4:06 - 4:08
    Daha sonra bunun baş vermə səbəbləri
  • 4:08 - 4:09
    barədə danışacağıq,
  • 4:09 - 4:12
    iqtisadiyyat
  • 4:12 - 4:13
    zəifləməyə başlayır,
  • 4:13 - 4:16
    burada, buna geriləmə deyirik,
  • 4:16 - 4:18
    digər sözlə desək,
  • 4:18 - 4:22
    bu, tənəzzül adlanır.
  • 4:22 - 4:25
    Deməli, burada gördüyünüz
  • 4:25 - 4:26
    bənövşəyi hissə
  • 4:26 - 4:29
    tənəzzülü göstərir.
  • 4:29 - 4:31
    Əgər geriləmə olduqca sürətlidirsə,
  • 4:31 - 4:34
    bu bəzən "depressiya" kimi təsnif
  • 4:34 - 4:35
    edilir və depressiya üçün fərqli kateqoriyalar var.
  • 4:35 - 4:36
    Məşhur bir zarafat var:
  • 4:36 - 4:39
    "Qonşunuzun işini itirməsi tənəzzüldür,
  • 4:39 - 4:43
    özünüzün işinizi itirməyiniz isə depressiyadır."
  • 4:43 - 4:45
    Maraqlı olan isə, biz nu nümunənin
  • 4:45 - 4:48
    hər yeddi, səkkiz, on ildə bir
  • 4:48 - 4:49
    görürük,
  • 4:49 - 4:51
    ancaq bunun baş vermə səbəbini
  • 4:51 - 4:53
    tam anlamırıq.
  • 4:53 - 4:54
  • 4:54 - 4:57
  • 4:57 - 4:59
  • 4:59 - 5:01
  • 5:01 - 5:03
  • 5:03 - 5:04
  • 5:04 - 5:06
  • 5:06 - 5:07
  • 5:07 - 5:09
  • 5:09 - 5:11
  • 5:11 - 5:13
  • 5:13 - 5:15
  • 5:15 - 5:17
  • 5:17 - 5:20
  • 5:20 - 5:23
  • 5:23 - 5:25
  • 5:25 - 5:27
  • 5:27 - 5:28
  • 5:28 - 5:30
  • 5:30 - 5:33
  • 5:33 - 5:36
  • 5:36 - 5:37
  • 5:37 - 5:38
  • 5:38 - 5:39
  • 5:39 - 5:42
  • 5:42 - 5:45
  • 5:45 - 5:47
  • 5:47 - 5:49
  • 5:49 - 5:50
  • 5:50 - 5:55
  • 5:55 - 5:56
  • 5:56 - 5:58
  • 5:58 - 6:01
  • 6:01 - 6:03
  • 6:03 - 6:05
  • 6:05 - 6:08
  • 6:08 - 6:10
  • 6:10 - 6:12
  • 6:12 - 6:14
  • 6:14 - 6:16
  • 6:16 - 6:18
  • 6:18 - 6:20
  • 6:20 - 6:21
  • 6:21 - 6:23
  • 6:23 - 6:26
  • 6:26 - 6:29
  • 6:29 - 6:30
  • 6:30 - 6:33
  • 6:33 - 6:34
  • 6:34 - 6:36
  • 6:36 - 6:39
  • 6:39 - 6:40
  • 6:40 - 6:43
  • 6:43 - 6:45
  • 6:45 - 6:46
  • 6:46 - 6:47
  • 6:47 - 6:49
  • 6:49 - 6:50
  • 6:50 - 6:52
  • 6:52 - 6:53
  • 6:53 - 6:54
  • 6:54 - 6:55
  • 6:55 - 6:56
  • 6:56 - 6:58
  • 6:58 - 7:00
  • 7:00 - 7:03
  • 7:03 - 7:04
  • 7:04 - 7:06
  • 7:06 - 7:07
  • 7:07 - 7:09
  • 7:09 - 7:11
  • 7:11 - 7:12
  • 7:12 - 7:14
  • 7:14 - 7:15
  • 7:15 - 7:16
  • 7:16 - 7:17
  • 7:17 - 7:19
  • 7:19 - 7:20
  • 7:20 - 7:22
  • 7:22 - 7:23
  • 7:23 - 7:24
  • 7:24 - 7:26
  • 7:26 - 7:27
  • 7:27 - 7:28
  • 7:28 - 7:30
  • 7:30 - 7:32
  • 7:32 - 7:34
  • 7:34 - 7:36
  • 7:36 - 7:38
  • 7:38 - 7:41
  • 7:41 - 7:45
  • 7:45 - 7:47
  • 7:47 - 7:49
  • 7:49 - 7:50
  • 7:50 - 7:51
  • 7:51 - 7:53
  • 7:53 - 7:55
  • 7:55 - 7:56
  • 7:56 - 7:57
  • 7:57 - 7:58
  • 7:58 - 8:00
  • 8:00 - 8:03
  • 8:03 - 8:04
  • 8:04 - 8:07
  • 8:07 - 8:08
  • 8:08 - 8:09
  • 8:09 - 8:11
  • 8:11 - 8:12
  • 8:12 - 8:14
  • 8:14 - 8:17
  • 8:17 - 8:20
  • 8:20 - 8:23
  • 8:23 - 8:25
  • 8:25 - 8:27
  • 8:27 - 8:28
  • 8:28 - 8:29
  • 8:29 - 8:30
  • 8:30 - 8:32
  • 8:32 - 8:35
  • 8:35 - 8:36
  • 8:36 - 8:38
  • 8:38 - 8:40
  • 8:40 - 8:45
  • 8:45 - 8:47
  • 8:47 - 8:51
  • 8:51 - 8:52
  • 8:52 - 8:54
  • 8:54 - 8:57
  • 8:57 - 8:58
  • 8:58 - 9:00
  • 9:00 - 9:02
  • 9:02 - 9:05
  • 9:05 - 9:06
  • 9:06 - 9:08
  • 9:08 - 9:12
  • 9:12 - 9:14
  • 9:14 - 9:16
  • 9:16 - 9:17
  • 9:17 - 9:18
  • 9:18 - 9:20
  • 9:20 - 9:22
  • 9:22 - 9:23
  • 9:23 - 9:25
  • 9:25 - 9:26
  • 9:26 - 9:28
  • 9:28 - 9:29
  • 9:29 - 9:31
  • 9:31 - 9:32
  • 9:32 - 9:33
  • 9:33 - 9:35
  • 9:35 - 9:38
  • 9:38 - 9:39
  • 9:39 - 9:41
  • 9:41 - 9:42
  • 9:42 - 9:44
  • 9:44 - 9:45
  • 9:45 - 9:49
  • 9:49 - 9:50
  • 9:50 - 9:53
  • 9:53 - 9:55
  • 9:55 - 9:57
  • 9:57 - 9:58
  • 9:58 - 9:59
  • 9:59 - 10:01
  • 10:01 - 10:02
  • 10:02 - 10:04
  • 10:04 - 10:06
  • 10:06 - 10:07
  • 10:07 - 10:09
  • 10:09 - 10:10
  • 10:10 - 10:11
  • 10:11 - 10:14
  • 10:14 - 10:16
  • 10:16 - 10:17
  • 10:17 - 10:19
  • 10:19 - 10:21
  • 10:21 - 10:23
  • 10:23 - 10:24
  • 10:24 - 10:26
  • 10:26 - 10:28
  • 10:28 - 10:30
  • 10:30 - 10:32
  • 10:32 - 10:33
  • 10:33 - 10:36
  • 10:36 - 10:37
  • 10:37 - 10:40
  • 10:40 - 10:42
  • 10:42 - 10:43
  • 10:43 - 10:45
  • 10:45 - 10:47
  • 10:47 - 10:49
  • 10:49 - 10:50
  • 10:50 - 10:52
  • 10:52 - 10:53
  • 10:53 - 10:55
  • 10:55 - 10:57
  • 10:57 - 10:59
  • 10:59 - 11:00
  • 11:00 - 11:03
  • 11:03 - 11:05
  • 11:05 - 11:07
  • 11:07 - 11:10
  • 11:10 - 11:12
  • 11:12 - 11:15
Title:
The business cycle | Aggregate demand and aggregate supply | Macroeconomics | Khan Academy
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
11:16

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.