Ένα εργαλείο για να επιδιορθώσουμε μία από τις πιο επικίνδυνες στιγμές στη χειρουργική

Οι χειρουργοί καθημερινά πρέπει να τρυπούν το ανθρώπινο δέρμα πριν από κάθε επέμβαση - με τον κίνδυνο να τραυματίσουν ό,τι υπάρχει από την άλλη πλευρά. Σε μια συναρπαστική ομιλία, ανακαλύψτε πώς ο Μηχανολόγος Μηχανικός Νικολάι Μπεγκ χρησιμοποιεί τη Φυσική για να αναβαθμίσει μια σημαντική ιατρική συσκευή, η οποία ονομάζεται τροκάρ και να βελτιώσει έτσι μία από τις πιο επικίνδυνες στιγμές σε πολλές συνηθισμένες χειρουργικές επεμβάσεις.

Την πρώτη φορά
που βρέθηκα σε χειρουργείο

και παρακολούθησα
μια πραγματική εγχείρηση,

δεν είχα ιδέα τι να περιμένω.

Ήμουν φοιτητής Μηχανολογίας.

Νόμιζα ότι θα ήταν όπως στην τηλεόραση.

Δυσοίωνη μουσική να παίζει
στο παρασκήνιο,

σταγόνες ιδρώτα να τρέχουν
από το πρόσωπο του χειρουργού.

Αλλά δεν ήταν καθόλου έτσι τα πράγματα.

Έπαιζε μουσική εκείνη την ημέρα,

νομίζω ήταν οι μεγαλύτερες επιτυχίες
της Μαντόνα. (Γέλια)

Υπήρχε επίσης πληθώρα συζητήσεων,

όχι μόνο για τον καρδιακό ρυθμό
του ασθενούς,

αλλά για αθλητικά και για
τα σχέδια του Σαββατοκύριακου.

Από τότε, όσο πιο πολλές
επεμβάσεις έβλεπα,

τόσο πιο πολύ κατανοούσα
το πώς γίνονται.

Κατά κάποιο περίεργο τρόπο,
μοιάζουν σαν μία κοινή ημέρα.

Αλλά κάθε τόσο,

η μουσική χαμηλώνει,

όλοι σταματούν να μιλούν

και καρφώνουν τα μάτια τους
ακριβώς στο ίδιο πράγμα.

Τότε καταλαβαίνεις
ότι κάτι απολύτως κρίσιμο

και επικίνδυνο συμβαίνει.

Την πρώτη φορά που το είδα,

παρακολουθούσα ένα είδος επέμβασης

που ονομάζεται
λαπαροσκοπική επέμβαση.

Για όσους από εσάς που ίσως
δεν είστε εξοικειωμένοι,

στη λαπαροσκοπική επέμβαση,
αντί για μια μεγάλη

ανοιχτή τομή που θα γινόταν
σε μία κοινή επέμβαση,

ο χειρουργός δημιουργεί

αυτές τις τρεις ή περισσότερες
μικρές τομές στον ασθενή.

Στη συνέχεια εισάγει
αυτά τα μακρία, λεπτά εργαλεία

και μια κάμερα

και στην πραγματικότητα κάνει όλη
τη διαδικασία μέσα στον ασθενή.

Είναι σπουδαίο γιατί υπάρχει
πολύ μικρότερος κίνδυνος μόλυνσης,

πολύ λιγότερος πόνος,
μικρότερος χρόνος αποκατάστασης.

Αλλά υπάρχει όμως ένα ρίσκο,

επειδή αυτές οι τομές δημιουργούνται

με μια μακριά, μυτερή συσκευή

που ονομάζεται «τροκάρ».

Ο χειρουργός χρησιμοποιεί
αυτή τη συσκευή

παίρνοντάς τη

και πιέζοντάς τη στην κοιλιακή χώρα

μέχρι να τη διατρυπήσει.

Ο λόγος λοιπόν για τον οποίο όλοι
μέσα στην αίθουσα του χειρουργείου

κοιτούσαν αυτή τη συσκευή εκείνη την ημέρα

ήταν επειδή ο χειρουργός έπρεπε
να είναι απόλυτα προσεκτικός

ώστε να μην τη βυθίσει πολύ

και τρυπήσει τα όργανα και τα αιμοφόρα
αγγεία που βρίσκονται πιο μέσα.

Αλλά αυτό το πρόβλημα ίσως
είναι γνωστό σε όλους σας

επειδή είμαι σίγουρος ότι το έχετε
αντιμετωπίσει και κάπου αλλού.

(Γέλια)

Το θυμάστε;

(Χειροκρότημα)

Γνωρίζατε ότι ανά πάσα στιγμή

εκείνο το καλαμάκι θα βυθιζόταν

και δεν ξέρατε αν θα βγει
από την άλλη μεριά

κατ' ευθείαν στο χέρι σας,
ή θα γεμίζατε παντού χυμό,

αλλά ήσασταν τρομοκρατημένοι. Σωστά;

Κάθε φορά που το κάνατε,

βιώνατε τις ίδιες
θεμελιώδεις αρχές της φυσικής

που παρακολουθούσα στην αίθουσα
του χειρουργείου εκείνη την ημέρα.

Αποδεικνύεται λοιπόν ότι
είναι πραγματικά ένα πρόβλημα.

Το 2003, ο ΕΟΦ
κατ' ουσίαν βγήκε και είπε

ότι οι τομές με το τροκάρ ίσως είναι
το πιο επικίνδυνο στάδιο

στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική.

Το 2009 επίσης, βλέπουμε ένα έγγραφο
το οποίο γράφει

ότι τα τροκάρ ευθύνονται
για πάνω από τις μισές

από τις κύριες επιπλοκές
στη λαπαροσκοπική χειρουργική.

Παρεμπιπτόντως,

αυτή η μέθοδος δεν έχει αλλάξει
εδώ και 25 χρόνια.

Έτσι, όταν άρχισα το μεταπτυχιακό μου,

ήθελα να δουλέψω πάνω σε αυτό το θέμα.

Προσπαθούσα να εξηγήσω
σε ένα φίλο μου

με το τι ακριβώς θα ασχολούμουν

και του είπα,

«Είναι όπως όταν τρυπάς έναν τοίχο

για να κρεμάσεις κάτι στο διαμέρισμά σου.

Υπάρχει αυτή η στιγμή κατά την οποία
το τρυπάνι πρώτα διατρυπά τον τοίχο

και στη συνέχεια
υπάρχει αυτή η βύθιση. Σωστά;»

Με κοίταξε λοιπόν και είπε,

«Εννοείς όπως όταν τρυπούν
στους εγκεφάλους των ανθρώπων;»

Και είπα: «Ορίστε;»
(Γέλια)

Μετά το έψαξα και όντως
κάνουν παρακεντήσεις σε εγκεφάλους.

Πολλές νευροχειρουργικές επεμβάσεις

στην πραγματικότητα ξεκινούν
με μια διάτρηση στο κρανίο.

Όπου εάν ο χειρουργός δεν προσέξει,

μπορεί να βυθιστεί
απευθείας τον εγκέφαλο.

Εκείνη τη στιγμή άρχισα να σκέφτομαι,

εντάξει λοιπόν, κρανιακή διάτρηση,
λαπαροσκοπική επέμβαση,

γιατί όχι και άλλοι τομείς της ιατρικής;

Σκεφτείτε το, πότε πήγατε στον γιατρό

και δεν σας τρύπησε με κάτι; Σωστά;

Η αλήθεια είναι λοιπόν

ότι στην ιατρική το τρύπημα
βρίσκεται παντού.

Εδώ είναι μερικές μόνο
από τις διαδικασίες που βρήκα

που περιλαμβάνουν κάποιο
στάδιο διάτρησης του ιστού.

Εάν πάρουμε μόνο τρεις από αυτές

-λαπαροσκοπική επέμβαση, επισκληρίδιος
και κρανιακή διάτρηση-

αυτές οι επεμβάσεις μετρούν
πάνω από 30.000 επιπλοκές

κάθε χρόνο μόνο σε αυτή τη χώρα.

Πιστεύω ότι είναι ένα πρόβλημα
που αξίζει να λυθεί.

Ας δούμε λοιπόν κάποιες από τις συσκευές

που χρησιμοποιούνται
σε αυτά τα είδη επεμβάσεων.

Ανέφερα την επισκληρίδιο.
Αυτή είναι μια επισκληρίδιος βελόνα.

Κάνει παρακέντηση στους
συνδέσμους της σπονδυλικής στήλης

και μεταδίδει την αναισθησία
κατά τον τοκετό.

Εδώ είναι ένα σετ εργαλείων
για βιοψία μυελού των οστών.

Εισέρχονται στο οστό

και συγκεντρώνουν μυελό των οστών
ή δείγμα από κακώσεις των οστών.

Εδώ είναι μια ξιφολόγχη από τον εμφύλιο.

(Γέλια)

Αν σας είχα πει ότι ήταν
μια ιατρική συσκευή παρακέντησης

πιθανότατα να με είχατε πιστέψει.

Γιατί, ποια είναι η διαφορά μεταξύ τους;

Έτσι, όσο περισσότερο έκανα
αυτή την έρευνα

τόσο περισσότερο πίστευα ότι υπάρχει

ένας καλύτερος τρόπος για να το κάνουμε.

Για εμένα, το κλειδί
σε αυτό το πρόβλημα

είναι ότι όλες αυτές
οι συσκευές παρακέντησης

μοιράζονται ένα κοινό σύνολο
θεμελιωδών αρχών της φυσικής.

Ποιες είναι αυτές οι αρχές φυσικής;

Ας πάμε πίσω στο τρύπημα του τοίχου.

Εφαρμόζετε μια δύναμη
μέσω του τρυπανιού προς τον τοίχο.

Ο Νεύτων λέει ότι ο τοίχος πρόκειται
να εφαρμόσει μια δύναμη πίσω,

ίση και αντίθετη.

Καθώς τρυπάτε λοιπόν τον τοίχο,

αυτές οι δυνάμεις ισορροπούν.

Αλλά υπάρχει εκείνη η στιγμή

όπου το δράπανο πρωτοτρυπά
την άλλη μεριά του τοίχου

και ο τοίχος δεν μπορεί πλέον
να εφαρμόσει αντίθετη δύναμη.

Το μυαλό σας όμως δεν έχει αντιδράσει
σε αυτή την αλλαγή της δύναμης.

Για το μιλιδευτερόλεπτο,

ή όσο χρειαστεί να αντιδράσετε,
εξακολουθείτε να πιέζετε

και αυτή η μη ισορροπημένη δύναμη
προκαλεί επιτάχυνση,

η οποία μας δίνει αυτή τη βύθιση.

Αλλά πώς θα ήταν, αν κατά
τη στιγμή της διάτρυσης

μπορούσατε να τραβήξετε
το τρυπάνι πίσω,

ουσιαστικά να πάτε αντίθετα
στην επιτάχυνση προς τα εμπρός;

Αυτό λοιπόν έθεσα ως στόχο να κάνω.

Έχετε λοιπόν μια συσκευή

που έχει κάποιου είδους αιχμηρή μύτη
για να διατρυπά τον ιστό.

Ποιος είναι ο απλούστερος τρόπος
για να τραβήξετε αυτή τη μύτη πίσω;

Εγώ επέλεξα ένα ελατήριο.

Όταν πιέζετε το ελατήριο,
βγαίνει αυτή η μύτη έξω,

είναι έτοιμη να τρυπήσει τον ιστό,
το ελατήριο θέλει να την τραβήξει πίσω.

Πώς διατηρούμε τη μύτη στη θέση της

μέχρι τη στιγμή της διάτρησης;

Χρησιμοποίησα αυτόν τον μηχανισμό.

Όταν η μύτη της συσκευής
πιέζει τον ιστό,

ο μηχανισμός ανοίγει προς τα έξω
και σφηνώνει στα τοιχώματα.

Η τριβή που δημιουργείται

τον σταθεροποιεί και εμποδίζει
το ελατήριο να μαζέψει τη μύτη.

Όμως τη στιγμή της διάτρησης,

ο ιστός δεν φέρνει πλέον
αντίσταση στη μύτη.

Έτσι ο μηχανισμός απελευθερώνεται
και το ελατήριο μαζεύει τη μύτη.

Να σας δείξω τι συμβαίνει σε αργή κίνηση.

Είναι σχεδόν 2.000 καρέ το δευτερόλεπτο

και θα ήθελα να παρατηρήσετε τη μύτη

που είναι στο κάτω μέρος,
έτοιμη να τρυπήσει τον ιστό.

Θα δείτε ότι ακριβώς
τη στιγμή της διάτρησης,

ο μηχανισμός απελευθερώνεται
και μαζεύει τη μύτη επάνω.

Θέλω να σας το δείξω ξανά,
από πιο κοντινή λήψη.

Θα δείτε την αιχμηρή άκρη της μύτης,

όπου μόλις τρυπήσει
την ελαστική μεμβράνη

θα εξαφανιστεί μέσα σε αυτό
το λευκό αμβλύ περίβλημα.

Ακριβώς εδώ.

Αυτό συμβαίνει μέσα σε 4 εκατοστά
του δευτερολέπτου μετά την διάτρηση.

Επειδή όμως η συσκευή σχεδιάστηκε για
ν' αντιμετωπίσει τη φυσική της διάτρησης

και όχι τις ιδιαιτερότητες της κρανιακής

ή λαπαροσκοπικής χειρουργικής,
ή άλλων επεμβάσεων,

είναι εφαρμόσιμη σε αυτές
τις διαφορετικές ιατρικές ειδικότητες

και σε διαφορετικές κλίμακες μήκους.

Αλλά δεν είχε πάντα αυτή τη μορφή.

Αυτό είναι το πρώτο μου πρωτότυπο.

Ναι, αυτά είναι ξυλάκια από γρανίτες

και υπάρχει ένα λαστιχάκι στην κορυφή.

Χρειάστηκα περίπου 30 λεπτά
για να το φτιάξω, αλλά λειτούργησε.

Απέδειξε ότι η ιδέα μου δούλευε

και δικαιολόγησε τα επόμενα δύο χρόνια
μελέτης μου πάνω σε αυτό το σχέδιο.

Δούλεψα επάνω σε αυτό διότι

αυτό το πρόβλημα με καταγοήτευσε.

Με κράτησε ξάγρυπνο τα βράδια.

Αλλά πιστεύω ότι θα έπρεπε
να σας συναρπάσει και εσάς,

επειδή όπως είπα
το τρύπημα είναι παντού.

Αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή
πρόκειται να είναι και δικό σας πρόβλημα.

Εκείνη την πρώτη ημέρα στο χειρουργείο

δεν περίμενα ότι θα βρισκόμουν ποτέ
στο άλλο άκρο ενός τροκάρ.

Αλλά πέρυσι, έπαθα σκωληκοειδίτιδα
καθώς επισκεπτόμουν την Ελλάδα.

Ήμουν σε
ένα νοσοκομείο των Αθηνών

και ο χειρουργός μού έλεγε

ότι θα μου έκανε
λαπαροσκοπική επέμβαση.

Θα αφαιρούσε τον σκωληκοειδίτη
μέσα από αυτές τις μικρές τομές

και μου μιλούσε για το τι να περιμένω
για την ανάρρωση

και το τι επρόκειτο να συμβεί.

Είπε, «Έχεις απορίες;»
Απάντησα, «Μόνο μία γιατρέ».

«Τι είδους τροκάρ χρησιμοποιείτε;»

Η αγαπημένη μου φράση λοιπόν,
για τη λαπαροσκοπική χειρουργική

προέρχεται από
τον Δόκτορα Χ. Κ. Τζακόμπεους:

«Είναι η ίδια η διάτρηση
που προκαλεί τον κίνδυνο».

Αύτή είναι η αγαπημένη μου φράση
γιατί ο Χ. Κ. Τζακόμπεους

ήταν ο πρώτος που πραγματοποίησε
λαπαροσκοπική επέμβαση σε ανθρώπους

και το έγραψε αυτό το 1912.

Είναι κάτι που τραυματίζει ή και σκοτώνει
ανθρώπους πάνω από 100 χρόνια.

Είναι εύκολο να σκεφτούμε ότι για
κάθε μεγάλο πρόβλημα

υπάρχει μια ομάδα ειδικών που εργάζεται
όλο το εικοσιτετράωρο για να το λύσει.

Η αλήθεια είναι ότι
δεν είναι πάντοτε έτσι τα πράγματα.

Πρέπει να βελτιωθούμε στο να
βρίσκουμε αυτά τα προβλήματα

και να ανακαλύπτουμε τρόπους
για να τα λύνουμε.

Επομένως, εάν αντιμετωπίσετε
ένα πρόβλημα που σας δυσκολεύει,

αφήστε το να σας κρατήσει ξάγρυπνους.

Επιτρέψτε στον εαυτό σας
να γοητευθεί απ' αυτό,

επειδή υπάρχουν
τόσες πολλές ζωές για να σώσουμε.

(Χειροκρότημα)