Itay Talgam: Przewodź jak wielcy dyrygenci

Dyrygent orkiestry podejmuje się najwyższemu wyzwaniu w przywództwie: stworzeniu idealnej harmonii bez wypowiedzenia słowa. W tej urzekającej mowie, Italy Talagam demonstruje unikalne style sześciu najwiekszych dyrygentów XX wieku jednocześnie przeprowadzając istotną lekcje dla wszystkich liderów.

Magiczna chwila, magiczna chwila dyrygowania.

To kiedy wchodzisz na scenę, jest tam siedząca orkiestra.

Wszyscy tak, no wiecie, rozgrzewają się, stroją i tak dalej.

Wchodzę wtedy na podium.

Rozumiecie, małe biuro dyrygenta.

Albo raczej boks, bez ścianek,

z duża ilością przestrzeni.

I naprzeciw całego tego hałasu,

robisz malutki gest.

Coś takiego - niezbyt wyszukanego, niezbyt napuszonego, o "tak".

I nagle, z chaosu wyłania się porządek.

Hałas staje się muzyką.

I to jest fantastyczne. I bardzo kuszące,

pomyśleć, że to wszystko dzięki mnie.

(Śmiech)

Wszyscy ci wspaniali ludzie, wirtuozi,

hałasują, potrzebują, żebym zrobił "tak".

Wcale nie. Gdyby to na tym polegało,

oszczędziłbym wam wykładu,

a nauczył gestu.

Moglibyście wtedy iść w świat,

zrobić "tak" w jakiejkolwiek firmie, czy gdziekolwiek chcecie

i osiągnąć idealną harmonię. To nie działa.

Spójrzmy na pierwszy film.

Mam nadzieję, że uznacie to za dobry przykład harmonii,

a potem powiem parę słów, o tym, skąd się to bierze.

(Muzyka)

Podobało Wam się?

A więc był to swego rodzaju sukces.

Ale komu powinniśmy podziękować za ten sukces?

To znaczy, oczywiście, muzykom,

którzy tak pięknie grają,

Filharmonicy Wiedeńscy.

Właściwie nawet nie patrzą na dyrygenta.

Jest jeszcze klaszcząca publiczność,

faktycznie biorąca udział w tworzeniu muzyki.

Wiecie, wiedeńska publiczność zwykle nie wtrąca się do muzyki.

To najbliższe do orientalnego tańca brzucha,

czego kiedykolwiek możecie doświadczyć w Wiedniu.

(Śmiech)

W odróżnieniu od, na przykład, Izraela, gdzie publiczność cały czas kaszle.

Wiecie, Artur Rubinstein, pianista, zwykł mawiać,

że "Gdziekolwiek na świecie, kiedy ludzie mają grypę, idą do lekarza.

W Tel Awiwie przychodzą na moje koncerty."

(Śmiech)

To rodzaj tradycji.

Ale wiedeńska publiczność tego nie robi.

Tutaj, wychodzą poza swoje zwykłe zachowanie, aby stać się częścią tego,

aby stać się częścią orkiestry, i to jest wspaniałe.

Wiecie, publiczność taka jak wy,

współtworzy wydarzenie.

Ale co z dyrygentem? Jak możecie określić to,

co tak naprawdę robił dyrygent?

Był szczęśliwy.

Często pokazuję to ludziom na wysokich stanowiskach.

Denerwują się wtedy.

"Przychodzisz do pracy. Jak możesz być taki szczęśliwy?"

Coś tu musi być nie tak, prawda? Ale on promieniuje szczęściem.

I myślę, że to szczęście, co jest ważne, to szczęście

nie pochodzi tylko z

jego własnej historii, albo z jego radości muzyki.

Radość bierze się z umożliwienia historiom innych ludzi,

aby były słyszane w tym samym momencie.

Jest historia orkiestry, jako profesjonalistów.

Jest historia publiczności, jako społeczności.

Są historie pojedynczych ludzi,

z orkiestry i z publiczności.

I są jeszcze inne historie, niewidzialne.

Ludzi, którzy zbudowali tę wspaniałą salę koncertową.

Ludzi, którzy stworzyli te Stradivariusy, Amati, wszystkie te piękne instrumenty.

I wszystkie te historie są słyszalne w tym samym momencie.

To jest prawdziwe doświadczenie koncertu na żywo.

To jest powód, żeby wyjść z domu, nieprawdaż?

Ale nie wszyscy dyrygenci robią tylko to.

Obejrzyjmy kogoś innego, wielkiego dyrygenta,

Ricardo Muti, proszę.

(Muzyka)

Tak, to było bardzo krótkie. Ale mogliście zobaczyć,

to zupełnie inna osobowość, prawda?

Jest niesamowity. Jest taki władczy, prawda?

Aby wszystko było jasne, nawet zbytnio jasne.

Zrobimy może małą prezentację? Czy będziecie przez chwilkę moją orkiestrą?

Czy możecie, proszę, zaśpiewać pierwszą nutę z "Don Giovanniego"?

Musicie śpiewać "Aaaaaaa", a ja was zatrzymam.

W porządku? Gotowi?

Publiczność: ♫ Aaaaaa... ♫

Itay Talgam: No dalej, ze mną. Jeśli robicie to beze mnie,

czuję się jeszcze bardziej zbędny niż wcześniej.

Więc proszę, poczekajcie na dyrygenta.

Teraz spójrzcie na mnie. "Aaaaaaa", i was zatrzymam. Zaczynamy.

Publiczność: ♫ Aaaaaa... ♫

Śmiech

Itay Talgam: My utniemy sobie pogawędkę później.

(Śmiech)

Ale... Jest etat dla...

Ale -- (Śmiech)

-- widzieliście, że można zatrzymać orkiestrę jednym palcem.

A co robi Ricardo Muti? Robi coś takiego...

(Śmiech)

I wtedy -- coś w rodzaju -- (Śmiech)

Więc nie tylko polecenie jest jasne,

ale też skutek, co się stanie, jeśli nie zrobicie tego, co wam każę.

(Śmiech)

Więc, czy to działa? Owszem, działa --

do pewnego momentu.

Kiedy pyta się Mutiego, "Czemu dyrygujesz w ten sposób?',

odpowiada, "Jestem odpowiedzialny."

Odpowiedzialny przed nim.

Nie, tak naprawde nie ma na myśli Niego. Ma na myśli Mozarta,

który -- (Śmiech) -- siedzi jakieś trzy miejsca od środka.

(Śmiech)

Więc mówi, "Jeśli jestem --

(Oklaski)

Jeśli jestem odpowiedzialny przed Mozartem,

to będzie jedyna opowiedziana historia.

To Mozart taki, jakim ja, Ricardo Muti rozumie go."

I wiecie, co się stało z Mutim?

Trzy lata temu dostał list, podpisany przez

wszystkich 700 pracowników La Scali,

muzycznych pracowników, mam na myśli muzyków,

list mówiący: "Jesteś wielkim dyrygentem. Nie chcemy z Tobą pracować. Prosimy, złóż wymówienie."

(Śmiech)

"Czemu? Ponieważ nie pozwalasz nam się rozwijać.

Używasz nas jak instrumentów, nie partnerów.

A nasza radość z muzyki, itp., itd...."

Więc musiał zrezygnować. Czy to nie miłe?

(Śmiech)

Jest miłym gościem. Jest naprawdę miłym gościem.

Cóż, czy da się to zrobić bez tak silnej kontroli,

albo z innym rodzajem kontroli?

Spójrzmy na następnego dyrygenta, Richarda Straussa.

(Muzyka)

Obawiam się, że macie wrażenie, że tak naprawdę wybrałem go, bo jest stary.

To nieprawda. Kiedy był młodym człowiekiem,

około trzydziestki, napisał coś co nazwał

"Dziesięć przykazań dyrygenta".

Pierwsze brzmiało: Jeśli po koncercie jesteś spocony,

to znaczy, że musiałeś zrobić coś źle.

To jest pierwsze. Bardziej spodoba wam się czwarte.

Brzmi: Nigdy nie patrz na puzonistów --

to ich tylko ośmiela.

(Śmiech)

Więc, cała idea to tak naprawdę pozwolić

by wszystko samo się działo.

Nie wtrącać się.

Ale jak to się dzieje? Czy widzieliście

jak przewraca strony partytury?

Albo jest już zniedołężniały,

i nie pamięta swojej własnej muzyki, bo to on napisał tę muzykę,

albo tak naprawdę wysyła im bardzo silną wiadomość:

"Panowie, musicie grać według nut.

Tu nie chodzi o moją historię. Nie chodzi o waszą historię.

To tylko wykonanie zapisanej muzyki,

bez interpretowania."

Interpretacja to prawdziwa historia wykonawcy.

Więc nie, tego nie chce. To inny rodzaj kontroli.

Obejrzyjmy innego super-dyrygenta,

niemieckiego super-dyrygenta. Herbert von Karajan, proszę.

(Muzyka)

Co tu jest inaczej? Czy widzieliście jego oczy? Zamknięte.

Czy widzieliście ręce?

Widzieliście taki ruch? Pozwólcie mi dyrygować wami, dwa razy.

Raz jak Muti, a wy -- (Klaszcze) -- klaśniecie, tylko raz.

A potem jak Karajan. Zobaczmy, co się stanie. Ok?

Jak Muti. Jesteście gotowi? Bo Muti...

(Śmiech) Ok? Gotowi? Zróbmy to.

Publiczność: (Klaszcze)

Itay Talgam: Hmm... Jeszcze raz.

Publiczność: (Klaszcze)

Itay Talgam: Dobrze. Teraz, jak Karajan. Skoro już jesteście wyszkoleni,

pozwólcie mi się skoncentrować, zamknąć oczy.

Publiczność: (Klaszcze) (Śmiech)

Itay Talgam: Czemu nie wszyscy razem? (Śmiech)

Bo nie wiedzieliście, kiedy grać.

Teraz mogę wam powiedzieć, nawet Filharmonicy Berlińscy

nie wiedzą kiedy grać.

(Śmiech)

Ale powiem wam, jak to robią. Bez cynizmu.

To niemiecka orkiestra, tak?

Patrzą na Karajana. A potem patrzą na siebie nawzajem.

(Śmiech)

"Rozumiecie, czego ten facet chce?"

A po zrobieniu tego,

naprawdę patrzą na siebie, i pierwsi muzycy orkiestry

prowadzą cały zespół we wspólnej grze.

A kiedy Karajan jest o to pytany,

faktycznie odpowiada "Tak, najgorsze,

co mogę zrobić mojej orkiestrze,

to dać im jasne instrukcje.

Ponieważ to

zniszczyłoby wspólnotę, słuchanie siebie nawzajem,

które jest niezbędne w orkiestrze."

I to jest wspaniałe. A co z oczami?

Czemu oczy są zamknięte?

Jest taka wspaniała historia o Karajanie dyrygującym w Londynie.

Wskazuje na flecistę o tak.

Facet nie ma pojęcia, co robić. (Śmiech)

"Maestro, z całym szacunkiem, kiedy mam zacząć?"

Jak myślicie, jaka była odpowiedź Karajana? Kiedy powinienem zacząć?

O tak. Powiedział: "Zacznij, kiedy nie będziesz mógł tego dłużej znieść."

(Śmiech)

To znaczy, że wiesz, że nie masz prawa nic zmienić.

To moja muzyka. Prawdziwa muzyka jest tylko w głowie Karajana.

I musicie zgadywać moje myśli. Więc jesteście pod olbrzymią presją,

ponieważ nie daję wam wskazówek

a mimo to, musicie czytać mi w myślach.

Więc to inny rodzaj, bardzo duchowej, ale mimo to

bardzo ścisłej kontroli.

Czy można zrobić to inaczej? Oczywiście, że można. Wróćmy

do pierwszego dyrygenta, którego widzieliśmy,

nazywa się Carlos Kleiber. Następny film, proszę.

(Muzyka)

(Śmiech) Tak.

Cóż, to jest inne. Ale czy nie jest to kontrolowanie w taki sam sposób?

Nie, to nie to. Ponieważ on nie mówi im, co mają robić.

Kiedy robi tak, to nie znaczy

"Weź swojego Stradivariusa i, jak Jimi Hendrix,

rozbij go o podłogę." To nie to.

Mówi: "To jest gest muzyki.

Otwieram dla was przestrzeń,

żeby stworzyć kolejną warstwę

interpretacji."

To inna historia.

Ale jak to naprawdę działa,

skoro nie daje im instrukcji?

To jak jazda rollercoasterem.

Nie dają Ci żadnych instrukcji,

ale siły samego procesu trzymają Cię w miejscu.

To właśnie to, co on robi.

Co interesujące, to oczywiście to, że ten rollercoaster naprawdę nie istnieje.

To nie jest coś materialnego. To dzieje się w głowach muzyków.

I to właśnie czyni z nich partnerów.

Masz plan w swojej głowie.

Wiesz, co robić, nawet jeśli Kleiber Tobą nie dyryguje.

Ale tu i tam i to. Wiesz co robić.

Stajesz się partnerem w budowaniu tego rollercoastera,

tak, z dźwiękiem,

jak tylko faktycznie wsiądziesz na przejażdżke.

To jest bardzo ekscytujące dla tych muzyków.

Muszą potem jechać do sanatorium na dwa tygodnie.

(Śmiech)

To bardzo męczące, prawda?

Ale to najlepszy sposób tworzenia muzyki, właśnie tak.

Ale oczywiście nie chodzi tylko o motywację

i dawanie im fizycznej energii.

Trzeba też być bardzo profesjonalnym.

I spójrzcie na to jeszcze raz, Kleiber.

Czy możemy szybko prosić o następny film?

Zobaczycie co się stanie, kiedy ktoś popełni błąd.

(Muzyka) Znowu, widzicie ten piękny język ciała.

(Muzyka)

I teraz, mamy trębacza, który

robi coś nie do końca tak, jak powinien.

Kontynuujmy film. Patrzcie.

Widzicie, drugi raz dla tego samego muzyka.

(Śmiech) I teraz, trzeci raz dla tego samego muzyka.

(Śmiech)

"Poczekaj na mnie po koncercie

mam dla Ciebie krótkie ostrzeżenie."

Wiecie, kiedy jest potrzebna, władza tam jest. To bardzo ważne.

Ale władza nie wystarczy, żeby uczynić z ludzi waszych partnerów.

Obejrzyjmy kolejny film. Zobaczcie, co dzieje się tutaj.

Możecie być zaskoczeni, widząc Kleibera

jako tak hiperaktywnego.

Dyryguje Mozarta.

(Muzyka)

Cała orkiestra gra.

(Muzyka)

Teraz, coś innego.

(Muzyka)

Widzicie? Jest tam w stu procentach,

ale nie rozkazuje, nie mówi, co robić.

Raczej, cieszy się tym, co robi solista.

(Muzyka)

Teraz inne solo. Zobaczmy, co z tego wyłapiecie.

(Muzyka)

Spójrzcie na oczy.

Ok, widzicie to?

Po pierwsze, to rodzaj komplementu jaki wszyscy lubimy dostać.

To nie opinia. To "Mmmm..." Tak, to pochodzi stąd.

Więc, to dobra rzecz.

A po drugie,

tu chodzi o kontrolę,

ale w bardzo charakterystyczny sposób.

Kiedy Kleiber -- widzieliście te oczy,

uciekające stąd ? (Śpiew)

Wiecie co się stało ? Grawitacja przestała działać.

Kleiber nie tylko tworzy proces,

ale również warunki w świecie,

w którym ten proces się odbywa.

Znowu, oboista

jest zupełnie niezależny,

i dzięki temu szczęśliwy i dumny ze swojej pracy,

twórczy i tak dalej.

A poziom, na którym Kleiber go kontroluje, to zupełnie inny poziom.

Więc kontrola nie musi być grą o sumie zerowej.

Masz tę kontrolę. Masz te kontrolę. I wszystko co łączysz,

w partnerstwie, daje najlepszą muzykę.

Więc Kleiberowi chodzi o proces.

Chodzi mu o warunki w świecie.

Ale aby stworzyć znaczenie, potrzebny jest proces i treść.

Lenny Bernstein, mój osobisty mistrz,

jako że był wspaniałym nauczycielem,

Lenny Bernstein zawsze zaczynał od treści. Spójrzcie na to proszę.

(Muzyka)

Czy pamiętacie twarz Mutiego, na początku?

Cóż, miał wspaniały wyraz twarzy, ale tylko jeden.

(Śmiech)

Czy widzieliście twarz Lenny'ego?

Wiecie dlaczego? Ponieważ treścią tej muzyki jest ból.

Grasz bolesny dźwięk.

I patrzysz na Lenny'ego, a on cierpi.

Ale nie w ten sposób, który sprawia że chcesz przestać.

To cierpienie, jak to mówią, jest jak cieszenie się w Żydowski sposób.

(Śmiech)

Ale możecie zobaczyć muzykę w jego twarzy.

Widzicie, że wyjął batutę z ręki. Nie ma już batuty.

Teraz chodzi o Ciebie, muzyka,

opowiadającego historię.

I to jest teraz odwrotna rzecz. Ty opowiadasz historię, i Ty opowiadasz historię.

I choćby na chwilę, to Ty opowiadasz historię,

którą cała społeczność słucha.

Bernstein właśnie to umożliwia. Czy to nie wspaniałe?

Teraz, kiedy zrobisz wszystkie te rzeczy o których mówiliśmy, razem,

i może jeszcze jakieś inne,

dochodzisz do tego wspaniałego punktu, robienia bez robienia.

Myślę, że to jest najlepszy tytuł dla ostatniego video.

Mój przyjaciel Peter mówił,

"Kiedy coś kochasz, podziel się tym." Więc, prosze.

(Muzyka)

(Oklaski)