Nasasayang na Pagkain: Ang Nakatagong Halaga ng mga Pagkaing Tinatapon Natin | Climate Science #9

Sa buong mundo, 30% ng pagkain ang nawawala at nasasayang - katumbas na 1.6 BILYON toneladang pagkain kada taon! Napakahalaga na malaman ng mga tao ang epekto ng pagkasayang ng pagkain at kung ano ang maari nilang gawin para mabago ito.

Tignan ang aming sangay tungkol sa nasasayang na pagkain para mas maintindihan:
https://climatescience.org/advanced-food-waste/

Ang ClimateScience ay isang rehistradong kawang-gawa sa UK na pinangungunahan ng higit sa 200 masisigasig na kabataang bolunter. Ang aming misyon ay makagawa ng totoo, pangmatagalang solusyong pangklima na kagamit-gamit.

Sa buong mundo, 30% pagkain ang nasasayang
ito'y higit-kumulang 614 kcal kada tao,

sa isang araw, katumbas ito ng 10
katamtamang itlog o 21 malalaking karot!

Pero teka! Anong kinalaman nito
sa pagbabago ng klima?

'Pag ang pagkain ay tinapon,
lahat ng mga sinangkap para magawa ito

ay mababalewala din.

Sa buong mundo, kabilang dito ang
1.4 bilyon ektaryang 'di mapakinabang lupa

at 250 km³ na natatapong tubig kada taon.

Ang lawak ng lupang iyan ay mas
malaki pa sa pinagsamang Canada at India

at sapat na para mapuno ang
100 milyong pang-Olympic na languyan!

Dagdag pa dito, ang nasayang na pagkain
ang sanhi ng 8-10%

pandaigdigang pag-init ng gas
o ang greenhouse.

Ang init na ito ay 'di lang dahil
sa produksyon at transportasyon

ng nasayang na pagkain, pati na
rin dahil sa pagkabulok nila kapag

nakakain sila ng maykro-organismo.

Sa kabila nito, noong 2019
halos 1 sa 10 tao sa mundo ang

nakaranas ng labis na kawalan ng pagkain.
Ang pagbawas ng sayang na pagkain ng 50%

ay sasapat na para makakain
ang mga taong ito at sosobra pa!

Kahit na laging may nasasayang na
pagkain sa suplay ng food chain,

iba-iba ang sanhi nito sa
iba't-ibang mga bansa.

Sa mas mayayamang bansa, higit 40%
ng sayang na pagkain ang galing sa tinda

at pangkat ng konsumer, dahil ito sa
kilos ng konsumer at sobrang suplay

higit sa pangangailangan.

Ang sayang na pagkain sa mas mahirap na
bansa ay nagsisimula sa lebel ng suplay,

sanhi ng 'di maayos na pag-aani,
kakulangan sa mapaglalagyan

at sa imbakan at sa
kulang na infrastraktura

para sa pag-aangkat at sa pagbenta.

Kaya naman anong magagawa natin
para mabawasan ang mga sayang na pagkain?

Pwede tayong magsimula
sa lebel ng suplay:

dapat mabawasan ang sayang
na pagkain mula sa bukid.

'Di akmang kondisyon, gaya ng
kulang na tubig, sobrang init ay

makakabawas sa paglaki ng panamin
at 20-40% ng ani sa mundo

ay nasisira dahil sa insekto, peste,
damo at sa mga sakit.

Bumababa din ang kalidad ng lupa sa
mundo, dahilan ay mahirap sa halaman

ang makakuha ng sustanyang kelangan nila
kaya ang mga magsasaka

gagamit nalang ng artipisyal na pataba.

Kung maganda ang lupa at nagagamit
ng husto ang kapaligiran ng mga panamin,

ng mga hayop, paligid, kayang mapagyabong
ng mga magsasaka ang tanim

nabawasan ang tapon at
makakatipid sa pinuhunan.

Ang paglaan sa magsasaka ng
mahusay na paraan sa pag-aani

ay mahalaga rin, dahil nasisira ang
pagkain 'pag nawawala o natatapon ito

dahil sa paraan ng pag-aani.

Isa sa malaking dahilan ng pagkasayang ng
pagkain sa mahihirap na bansa ang imbakan:

'pag ang pagkain naimbak sa sobrang init
o basang lugar madali itong nasisira.

Pagpapaganda ng imbakan at paraan
ng pag-angkat ay malaki ang bawas

sa pagkasira: kung meron ang mga
mahihirap na bansa ng

malalamig na imbakan gaya sa mayayamang
bansa, mababawasan ang pagkasira ng 25%!

Para ito solusyonan, kelangan natin
gumawa ng mura, off-grid

na imbakan ng pagkain, gaya ng imbakan
na galing sa araw ang kuryente o solar.

Ang proseso at pagbabalot gamit ang
matibay na materyal ay makatulong ding

'di masira ang pagkain habang
inaangkat, iniimbak, at binibili

Pero dapat natin isipin ang
mainam na balot na gagamitin.

Gayunpaman, ang pagbabago ay
maaring hanggang doon lang.

kelangan ding magbago ang pag-ganap
ng mga mamimili at nagtitinda.

Halimbawa, mataas masyado ang pamantayan
ng produkto ng mga pamilihan

kapag hindi perpekto ang pagkain
tinatapon ito kahit pwede pa kainin.

Ang pagtangkilik ng mamimili at nagtitinda
sa mga "pangit" na pagkaing ito

ay makakabawas sa masasayang na pagkain.

Ang mga restawran, tindahan at kainan
ay makakabawas ng sayang kung ibebenta

nila ang pagkain sa sapat na hain
at ibibigay ang mga matira sa mga taong

hindi kayang bumili nito.

Anong magagawa natin bilang indibidwal?

Maari nating simulan sa pagpa-plano
ng bibilhin at ng kelangan lang bilhin.

Pwedeng lutuin ang natirang pagkain,
ilagay sa freezer para manatiling sariwa.

Gayun din ang pagiging masinop,
pwede din tayong maging

mas maalam kung paano mag-imbak at
magtingin kung ang pagkain

ay pwede pa kahit lagpas na sa petsa.

Habang yumayaman ang mundo, ang pagtatapon
ng pagkain ng mga mamimili ay mas

lalong nagiging problema.

Kaya nga, mahalagang alam ng tao
ang epekto ng sayang na pagkain

at anong pwedeng gawin para mabago ito.

Kung nagustuhan mo ang bideong ito,
mag-subcribe at i-click ang notipikasyon

para malaman kung mayroon nang
susunod na bideo!

Hanggang sa muli!