Learning from a barefoot movement

Sizi başka bir dünyaya götürmek istiyorum.

ve sizinle günde 1 dolardan az kazanan

fakir insanlarla aramdaki

45 yıllık aşk öyküsünü

paylaşmak istiyorum.

Hindistan'da çok elitist, züppece

pahalı bir eğitim aldım,

ve bu beni neredeyse mahvetti.

Diplomat, öğretmen

ya da doktor olmaya yönlendirilmiştim

ve her şey planlanmıştı.

Sonra bunları bırakıp 3 yıl boyunca

Hindistan squash şampiyonu oldum.

(Gülüşmeler)

Bütün dünya önümdeydi.

Her şey ayaklarımın altındaydı.

Hiçbir şeyi yanlış yapamazdım.

Ama sonra şüphelenmeye başladım.

Bir köye gidip yaşamak, çalışmak ve

neye benzediğini görmek istedim.

Bu yüzden 1965 yılında Hindistan'ın

Bihar eyaletinde yaşanan kıtlığı görmeye gittim.

Ve hayatımda ilk defa açlığı, ölümü,

açlıktan ölen insanları gördüm.

Bu benim hayatımı değiştirdi.

Eve döndüm ve anneme

şöyle söyledim:

"Bir köyde yaşamak ve çalışmak istiyorum."

Annem komaya girdi.

(Gülüşmeler)

"Bu da nesi?

Bütün dünya ayaklarının altında, en iyi işler seni bekliyor,

ve sen bir köye gidip orada yaşamak mı istiyorsun?

Yolunda gitmeyen bir şeyler mi var?"

Ben de ona "Hayır, çok iyi bir eğitim aldım

ve bu beni düşünmeye sevk etti.

Ben de kendimce insanlara bir şeyler

vermek istiyorum." dedim.

"Köyde ne yapmak istiyorsun?

Orada ne iş ne de para

ne güvenlik ne de umut var" dedi.

Ben de "Ben orada yaşamak ve

5 yıl boyunca kuyu kazmak istiyorum."

"5 yıl boyunca kuyu kazmak mı?

Hindistan'daki en pahalı okullara ve kolejlere gittin

ve şimdi 5 yıl boyunca kuyu kazmak mı istiyorsun?"

Uzun bir süre benimle konuşmadı,

çünkü ailemi küçük düşüreceğimi düşünüyordu.

Yoksul insanların sahip olduğu

ve asla ortaya konmamış,

hiçbir zaman tanınmamış, saygı duyulmamış,

geniş alanlarda uygulanmamış

en sıradışı bilgi ve becerilere

eriştim.

Ve yoksullar için bir Yalınayaklar Koleji

açmaya karar verdim.

Okul yoksul insanların önemli olduğunu

düşündüğü şeyleri öğretecekti.

Köye ilk defa gittiğimde

köyün yaşlılar geldiler ve

"Polis için mi çalışıyorsun?" diye sordular.

"Hayır" dedim.

(Gülüşmeler)

"Sınavlarında başarısız mı oldun?"

"Hayır" dedim.

"Hükümet görevlisi değil misin?" diye sordular, "Hayır." dedim.

"Burada ne işin var?

Neden buradasın?

Hindistan'ın eğitim sistemi sizi

Paris, Yeni Delhi ya da Zürih'e yöneltir.

Sen bu köyde ne arıyorsun?

Senin bize söylemediğin bir sorunun mu var?"

"Hayır, açıkçası sadece yoksullar için bir kolej

kurmak istiyorum. Okulda sadece

yoksulların önemli olduğunu düşündüğü şeyler öğretilecek" dedim.

Yaşlılar bana derin ve anlamlı nasihatlerde bulundular.

"Lütfen kuracağın koleje

diplomalı ve kalifiye

birini getirme" dediler.

Bu yüzden Yalınayaklar Koleji Hindistan'da

bir master ya da doktora dereceniz varsa

kabul edilmeyeceğiniz tek kolejdir.

Bizim okulumuzda eğitim görebilmeniz için

üniversiteden ayrılmış ya da kovulmuş olmanız gerekiyor.

Ellerinizle ve haysiyetinizle

çalışmak zorundasınız.

Topluma sunacağınız bir yeteneğiniz olduğunu

ve onlara hizmet edeceğinizi göstermek zorundasınız.

Böylece Yalınayaklar Koleji'ni kurduk

ve profesyonelliği yeniden tanımladık.

Profesyonel kimdir?

Profesyonel

yetenek, güven ve inancın

bir bileşimidir.

Su kahini bir profesyoneldir.

Ebe

bir profesyoneldir.

Kırık-çıkıçı bir profesyoneldir.

Bunlar dünyanın her yerinden profesyoneller.

Ulaşımı zor olan her köyde onları bulabilirsiniz.

Bu kişileri ortaya çıkararak sahip oldukları

bilgi ve yeteneklerin evrensel olduğunu

göstermek istedik.

Bu bilgi ve yetenekler kullanılmalı,

bugün bile önemli oldukları

tüm dünyaya

gösterilmeli.

Kolej Mahatma Gandhi'nin yaşam ve iş yapma

biçimini örnek alarak işliyor.

Yerde yemek yer, yerde uyur, yerde çalışırsınız.

Yazılı kontrat yoktur.

Benimle 20 yıl yaşayabilir ya da yarın gidebilirsiniz.

Ve kimse aylık 100 dolardan fazla kazanamaz.

Yalınayaklar Koleji'ne para için geliyorsanız, hiç gelmeyin.

Yalınayaklar Koleji'ne çalışmak ve

mücadele etmek için gelebilirsiniz.

Burası çabalayarak düşünceler üretmenizi istediğimiz bir yer.

Düşünceniz ne olursa olsun, gelin ve deneyin.

Başarısız olmanız hiç önemli değil.

Yaralı bereli tekrar başlayın.

Burası öğretmenin öğrenci, öğrencinin de öğretmen

olduğu tek kolejdir.

Ve diploma vermeyen tek kolej.

Diplomanızı hizmet ettiğiniz toplum verir.

Duvara mühendis olduğunuzu gösteren

bir kağıt parçası asmanıza gerek yoktur.

Bunu söylediğimde

"Peki bize bu yaptığının mümkün olup olmadığını göster.

Gösteremezsen hepsi lagalugadan başka bir şey değildir" dediler.

Böylece ilk Yalınayaklar Koleji'ni

1986 yılında kurduk.

Kolej okuma yazması olmayan

12 yalınayak mimar tarafından metrekaresi 16,5

dolara inşa edildi.

Binada 150 kişi yaşadı ve çalıştı.

2002 yılında Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü kazandılar.

Hemen sonra işin arkasında bir mimar olduğundan şüphelendiler.

Onlara "Evet planları bir mimar yaptı ama

koleji inşa eden yalınayak mimarlardı" dedim.

Bize inanmadıkları için 50.000 dolarlık

ödülü iade eden tek kuruluş olduk.

ve açıkçası Tilonia'nın yalınayak mimarlarına

çamur atmaya çalıştıklarını düşündük.

Oldukça etkili, kağıt üstünde işinin uzmanı olan

bir çiftçiye "Burada nasıl bir şey yetiştirebilirsin?"

diye sordum. Toprağa şöyle bir baktı ve

"Unut bunu, buradan bir şey çıkmaz.

Değmez.

Su yok, sadece taşlı toprak." dedi.

Gözler bana çevrilince

"Tamam, köydeki yaşlı adama gidip

burada ne yetiştirebileceğimi soracağım" dedim.

Sessizce bana bakıp şöyle dedi:

"Şunları, şunları ve şunları ekersen yetişecektir."

Bu resim oranın şu anda neye benzediğini gösteriyor.

Çatıya çıktığımda

kadınlar bana şöyle dedi: "Burayı temizleyin.

Bu işi erkekler yapmalı çünkü biz bu teknolojiyi erkeklerle paylaşmak istemiyoruz.

Bu sayede çatı su geçirmez olacak."

(Gülüşmeler)

Bir miktar palmiye özü, bir miktar idrar ve bilmediğim

başka malzemelerden oluşuyordu.

Ama sızıntıyı önlüyordu.

1986'dan beri sızdırmadı.

Kadınlar bu teknolojiyi erkeklerle paylaşmayacaklar.

(Gülüşmeler)

Tamamen güneş enerjisiyle çalışan

tek kolejdi.

Tüm enerji güneşten sağlanıyor.

Çatıda 45 kilowattlık paneller var.

Önümüzdeki 25 yıl daha böyle olacak.

Güneş parladıkça

enerji problemimiz olmayacak.

İşin güzel yanı

bu sistem hiç koleje gitmemiş,

sadece 8 yıllık temel eğitim almış

bir Hindu din adamı

tarafından kuruldu.

Güneş enerjisi hakkında tanıdığım herkesten

daha fazla bilgisi olduğunu garanti ederim.

Yalınayaklar Kolej'nde yemekler

güneş enerjisiyle pişer.

Güneş enerjisiyle çalışan bu fırını

kadınlar kurar.

Okuma yazması olmayan

kadınlar bu sofistike

fırın sistemini kurdular.

Güneş enerjisiyle çalışan parabolik bir Scheffler fırın.

Ne yazık ki yarı yarıya Alman olsalar da

çok hassaslardı.

(Gülüşmeler)

Bu kadar hassas bir Hindistanlı kadın bulamazsınız.

Bu fırını kesinlikle

son santimetresine kadar yapabilirler.

Güneş enerjiyle çalışan fırın sayesinde

her gün iki, ayda 60 öğün yemek çıkarıyoruz.

Bir diş hekimimiz var.

Kendisi bir büyükanne, okuma yazması olmayan bir diş hekimi.

7.000 çocuğun

diş sağlığıyla ilgileniyor.

Yalınayak teknolojisi:

1986'dan beri çatıda biriken yağmur sularını topluyoruz

-bunu mimarlar ya da mühendisler olmadan kendi başımıza düşündük-

Bu sayede çok az su israf oluyor.

Tüm çatı yeraltında bulunan

400.000 litrelik bir tanka akıyor ve

böylece suyu israf etmemiş oluyoruz.

Yağmur sularını topladığımız için, 4 yıllık kuraklık olsa bile

hala yeterli içme suyumuz olacak.

Çocukların yüzde 60'ı okula gitmiyor,

çünkü koyunlara, keçilere

ve diğer hayvanlara

bakmaları gerekiyor.

Biz de buçocuklar için

geceleri ders yapılacak bir okul kurmaya karar verdik.

Tilonia'nın gece okulları sayesinde

75.000'den fazla çocuk eğitim aldı.

Okul çocukların hayatlarına uygun hale gelmişti,

öğretmenlerinkine değil.

Bu okullarda ne öğretiyoruz?

Demokrasi, yurttaşlık,

tarlanızı nasıl ölçebilirsiniz,

tutuklanırsanız ne yapmalısınız,

hayvanınız hastalanırsa ne yapmalısınız.

Gece okullarında öğrettiklerimiz bunlar.

Tüm okullar güneş enerjisiyle aydınlatılıyor.

Her beş yılda bir

seçimler düzenliyoruz.

6-14 yaş arası çocukları

demokratik bir sürece dahil ediyoruz,

ve bir başkan seçiyorlar.

Başkanları 12 yaşında.

Gündüzleri 20 keçi güdüyor ama

akşamları başkanlık yapıyor.

Kabinesi var,

eğitim bakanı, enerji bakanı, sağlık bakanı var.

7.000 çocuğun eğitim gördüğü 150 okulu

gözlemliyor ve denetliyorlar.

5 yıl önce Dünya Çocukları Ödülü'nü kazandı

ve İsveç'e gitti.

Hayatında ilk defa köyünden dışarı çıkmıştı.

İsveç'i hiç görmemişti.

Olanlardan dolayı gözleri büyülenmedi.

Orada bulunan İsveç Kraliçesi bana döndü ve

şöyle dedi: "Bu çocuğa kendine güveninin nereden geldiğini sorar mısın?

Sadece 12 yaşında ama

hiçbir şey gözlerini kamaştıramadı."

Hemen solunda bulunan kız

bana döndü, dimdik kraliçeye bakarak şöyle dedi:

"Lütfen kendisine benim başkan olduğumu söyleyin."

(Gülüşmeler)

(Alkışlar)

Okuma yazma oranı çok düşükken

bazı şeyleri kuklalarla anlatırdık.

Kuklalar bizim iletişim araçlarımızdı.

Jokhim CHacha adında

300 yıllık bir kuklamız var.

Kendisi benim psikoanalistim ve öğretmenim.

Doktorum ve avukatım.

Bağışçım.

Aslında bağış toplar

ve anlaşmazlıklarımı çözer.

Köyümdeki sorunlara çözüm bulur.

Köyde bir gerginlik varsa,

okula devam azaldıysa,

öğretmenle veli arasında bir sürtüşme yaşandıysa

kukla tüm köyün gözü önünde öğretmeni ve veliyi

yanına çağırır ve şöyle der: "Tokalaşın.

Okula devam düşmemeli."

Bu kuklalar Dünya Bankası raporlarının

geri dönüşüm ürünlerinden yapıldı.

(Gülüşmeler)

(Alkışlar)

Güneş enerjisiyle çalışan köylerin bu yerelleştirilmiş ve

açıklığa kavuşturulmuş yaklaşımlarını

bu eğitimli insanlar sayesinde

Ladakh'tan Bhutan'a

tüm Hindistan'a

yaydık.

Ladakh'a gittiğimizde

hava -40 dereceydi

altına gireceğiniz bir çatı bulmalıydınız

çünkü her yer kar kaplıydı.

Oradaki bir kadına şunu sorduk:

Güneş enerjisinden elde edilen elektrikten

nasıl faydalandınız?

Kadın bir dakika düşündükten sonra yanıt verdi:

"İlk defa kışın kocamın yüzünü görebiliyorum."

(Gülüşmeler)

Afganistan'a giderken,

Hindistan'dan aldığımız bir ders vardı:

Erkekler eğitilemezdi.

(Gülüşmeler)

Erkekler huzursuz,

hırslı

dürtüsel olarak değişkendirler

ve tüm istedikleri bir diplomadır.

(Gülüşmeler)

Dünyanın her yerinde aynı eğilim vardır,

erkekler diploma isterler.

Neden? Çünkü onlar köyü terkederek

şehirde çalışmak isterler.

Harika bir çözüm yolu geliştirdik:

Büyükanneleri eğitmek.

Bugün dünyada en iyi

iletişim yolu nedir?

Televizyon? Hayır.

Telgraf? Hayır.

Telefon? Hayır.

Bir kadına anlatın.

(Gülüşmeler)

(Alkışlar)

Afganistan'a ilk kez gittiğimizde

üç kadın seçtik ve

onları Hindistan'a götürmek istediğimizi söyledik.

"İmkansız" dediler. "Evlerinden bile çıkamıyorlar ve

siz onları Hindistan'a mı götürmek istiyorsunuz?"

"Bir ayrıcalık tanıyarak onlarla birlikte kocalarını da götüreceğim." dedim.

Kocalarını da onlarla birlikte götürdüm.

Elbette kadınlar erkeklerden çok daha zekiydi.

Bu kadınları altı ay içinde

nasıl değiştirebilirdik?

İşaret dili.

Yazıyla anlaşamazsınız.

Aynı dili konuşamazsınız.

Ama işaret diliyle anlaşabilirsiniz.

Ve altı ay içinde

birer güneş enerjisi mühendisi olabilirler.

Kendi köylerine geri döndüklerinde bu sistemi kurabilirler.

Geri dönen kadınlar gittikleri ilk köyde

bir atölye çalışması

düzenlediler.

Afganistan'da enerji ihtiyacını güneşten karşılayan ilk köy

bu üç kadın sayesinde bunu başardı.

Bu kadın

sıradışı bir büyükanne.

55 yaşında ve kendisi Afganistan'da 200 evi güneş enerjisiyle çalışır hale getirdi.

Kurduğu sistemler çökmedi.

Afganistan'da bir mühendislik firmasına gidip

firmanın müdürüne AC ve DC akımlar

arasındaki farkı anlattı.

Adam bunu bilmiyordu.

Bu üç kadın 27 başka kadını eğitti ve

Afganistan'da güneş enerjisiyle çalışan köy sayısı 100'e çıktı.

Afrika'ya gidip

aynı şeyi yaptık.

Bir masada oturan sekiz dokuz farklı ülkeden kadınlar

birbirleriyle konuşuyor ancak söylediklerinden tek kelime bile anlamıyorlardı,

çünkü hepsi farklı diller konuşuyorlardı.

Ama beden dilleri mükemmeldi.

Birbirleriyle anlaşabiliyor ve bu sayede

güneş enerjisi mühendisi haline geliyorlardı.

Sierra Leone'ye gittiğimde

gecenin köründe köye gelen

bir bakan olduğunu duydum.

Köye girdiğinde "Nasıl oldu u iş?" demiş.

Onlar da "Bu iki büyükanne..." diye anlatmaya başlamışlar.

"Büyükanne mi?" Bakan olanlara inanamamış.

"Nereye gittiler?" "Hindistan'a gittiler ve geri döndüler."

Doğruca başbakana gidip

"Sierra Leone'de güneş enerjisiyle elektrik üreten bir köy olduğunu biliyor muydun?" demiş.

Başkan "Hayır" demiş ve kabinenin yarısı ertesi gün bu büyükanneleri görmeye gitmiş.

"Nasıl oldu bu iş?"

Daha sonra beni davet edip "Bana 150 büyükanne eğitebilir misin?" dedi.

"Hayır Başkan, yapamam" dedim.

"Ama onlar yapabilirler, eğittiğim büyükanneler yapabilirler."

Başkan Sierra Leon'daki ilk Yalınayak eğitim merkezini kurdu.

Burada 150 büyükanne eğitim aldı.

Gambiya:

Gambiya'ya bir büyükanne seçmeye gittik.

Köye vardığımda hangi büyükanneyi

seçmem gerektiğini biliyordum.

Halk bana birilerini göstererek "Bu iki kadını al" dedi.

Ben "Hayır" dedim. "Şu kadını almak istiyorum."

"Neden?" dediler. O dil bilmiyor ve onu tanımıyorsun.

Onlara "Beden dilini sevdim, konuşma tarzını beğendim" dedim.

"Kocası aksi biridir, göndermesi zor" dediler.

Kocasını çağırdım, geldi,

kasıntı, politik, eli kolu oynayan biriydi. "Mümkün değil" dedi.

"Neden?" "Ne kadar güzel olduğuna bak, olmaz"

"Evet, gerçekten çok güzel" dedim.

"Ya Hindisyanlı bir adamla kaçarsa?"

En büyük kokusu buydu.

Ona "Mutlu olacak ve seni telefonla arayacak" dedim.

Bir büyükanne olarak gitti ama

bir kaplan gibi geri döndü.

Uçaktan indi ve

deneyimli biriymişcesine basınla konuştu.

Ulusal basını etkiledi

ve bir yıldız oldu.

Altı ay sonra geri döndüğümde "Kocan nerede?" dedim.

"Bilmem, bir yerlerdedir. Hiç önemli değil" dedi.

(Gülüşmeler)

Başarı öyküsü.

(Gülüşmeler)

(Alkışlar)

Şunu söyleyerek bitirmek istiyorum:

Çözümleri dışınızda aramayın,

içinizde arayın.

Ve daha önce bu sorunları çözmüş insanları dinleyin.

Onlar dünyanın her yerindeler.

Üzülmeyin.

Dünya Bankası'nı değil sahadaki insanları dinleyin.

Dünyadaki tüm çözümler onların ellerinde.

Mahatma Gandhi'nin bir sözüyle bitiriyorum:

"Önce sizi umursamazlar,

sonra size gülerler,

sonra savaş açarlar,

sonra siz kazanırsınız."

Teşekkürler.

(Alkışlar)