< Return to Video

Jak wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt może pomóc w powstrzymaniu globalnego ocieplenia

  • 0:01 - 0:05
    Na ziemi mają miejsce
    dwa potężne zjawiska:
  • 0:06 - 0:08
    wzrost globalnego ocieplenia
  • 0:08 - 0:11
    oraz bunt kobiet i dziewczyn.
  • 0:12 - 0:15
    Związek między nimi jest często pomijany,
  • 0:15 - 0:20
    ale równość płci jest kluczową odpowiedzią
    na nasze planetarne wyzwanie.
  • 0:20 - 0:22
    Pozwólcie mi wyjaśnić.
  • 0:23 - 0:24
    Przez ostatnie kilka lat
  • 0:24 - 0:28
    pracowałam nad przedsięwzięciem
    o nazwie "Project Drawdawn".
  • 0:28 - 0:31
    Nasz zespół szuka w ludzkiej wiedzy
  • 0:31 - 0:37
    sposobu na redukcję zatrzymującej ciepło
    i zmieniającej klimat emisji
  • 0:37 - 0:39
    gazów do atmosfery,
  • 0:39 - 0:43
    nie rozwiązań typu "kiedyś, może,
    jeżeli będziemy mieli szczęście",
  • 0:43 - 0:47
    ale 80 najlepszych praktyk i technik
  • 0:47 - 0:49
    już dostępnych:
  • 0:49 - 0:54
    jak czysta, odnawialna energia,
    w tym energia słoneczna i wiatrowa;
  • 0:55 - 0:58
    zielone domy, zarówno nowe,
    jak i zmodernizowane;
  • 1:00 - 1:03
    sprawny transport z Brazylii do Chin;
  • 1:04 - 1:09
    kwitnące ekosystemy,
    dzięki ochronie i odbudowie;
  • 1:10 - 1:14
    redukowanie odpadów
    i odzyskiwanie ich wartości;
  • 1:14 - 1:18
    dobre sposoby uprawy, regenerujące glebę;
  • 1:19 - 1:24
    zmiany w diecie
    na mniej mięsa i więcej roślin
  • 1:24 - 1:28
    oraz równe traktowanie kobiet i dziewczyn.
  • 1:29 - 1:32
    Płeć i klimat są ze sobą
    nierozerwalnie związane.
  • 1:33 - 1:37
    Redukcja emisji zależy od buntu.
  • 1:39 - 1:41
    Zacznijmy od kontekstu.
  • 1:41 - 1:46
    Znajdujemy się w sytuacji tak pilnej,
    ciężkiej i o tak szerokim zasięgu,
  • 1:46 - 1:49
    że ludzkość wcześniej
    nie mierzyła się z takim kryzysem.
  • 1:49 - 1:54
    Jak na razie nasza reakcja
    nie jest nawet bliska adekwatnej.
  • 1:56 - 1:57
    Ale to już wiecie.
  • 1:58 - 2:01
    Czujecie to w środku,
  • 2:01 - 2:02
    w kościach.
  • 2:03 - 2:06
    Wszyscy jesteśmy częścią
    łańcuchów pokarmowych naszej planety,
  • 2:06 - 2:12
    razem z prawie 7,7 miliardami ludzi
  • 2:12 - 2:15
    i 1,8 miliona znanych gatunków.
  • 2:16 - 2:19
    Czujemy więzi między nami.
  • 2:20 - 2:22
    Czujemy, jak są zerwane
  • 2:22 - 2:24
    i jak mało czasu mamy, aby je naprawić.
  • 2:25 - 2:28
    Ta ziemia, nasz dom,
  • 2:29 - 2:33
    mówi nam, że konieczne jest
    lepsze życie, i to szybko.
  • 2:36 - 2:38
    Z mojego doświadczenia wynika,
    że człowiek z otwartymi oczami
  • 2:39 - 2:41
    codziennie widzi złamane serce.
  • 2:42 - 2:44
    To smutek, o którym rzadko mówię,
  • 2:45 - 2:48
    choć moja praca zależy od siły głosu.
  • 2:50 - 2:56
    Przypominam sobie, że serce
    może po prostu pęknąć, lub otworzyć się.
  • 2:57 - 3:02
    Rozłamane serce jest przebudzone,
    żywe i wzywa do działania.
  • 3:03 - 3:06
    Regeneruje się, jak przyroda
  • 3:07 - 3:10
    odzyskuje zniszczoną ziemię
    i rośnie na nowo.
  • 3:10 - 3:14
    Życie to nieugięte dążenie
    ku tworzeniu życia,
  • 3:14 - 3:16
    ku uzdrowieniu,
  • 3:16 - 3:17
    ku pełni.
  • 3:18 - 3:20
    To podstawowa prawda ekologiczna.
  • 3:21 - 3:26
    I my wszyscy jesteśmy siłą życiową.
  • 3:28 - 3:32
    Na pierwszy rzut oka główny związek
    między kobietami a globalnym ociepleniem
  • 3:32 - 3:34
    to nie życie, ale śmierć.
  • 3:35 - 3:40
    Coraz więcej wskazuje na to, że zmiany
    klimatu szkodzą najbardziej kobietom,
  • 3:40 - 3:42
    biorąc pod uwagę ich położenie.
  • 3:43 - 3:45
    Istnieje większe ryzyko ich przesiedlenia,
  • 3:45 - 3:49
    większe ryzyko odniesienia obrażeń
    lub śmierć podczas klęski żywiołowej.
  • 3:50 - 3:53
    Przedłużająca się susza
    może przyspieszyć wczesne małżeństwa,
  • 3:53 - 3:55
    ponieważ rodziny walczą z niedostatkiem.
  • 3:56 - 3:59
    Powodzie mogą wymusić
    prostytucję z desperacji,
  • 3:59 - 4:02
    wśród kobiet starających się
    zarobić jakoś na życie.
  • 4:02 - 4:05
    Lista jest długa.
  • 4:05 - 4:09
    Ta dynamika jest najwyraźniejsza
    w warunkach ubóstwa,
  • 4:09 - 4:11
    od Nowego Orleanu po Nairobi.
  • 4:13 - 4:15
    Zbyt często historia kończy się
    w tym punkcie.
  • 4:15 - 4:16
    Ale nie dzisiaj.
  • 4:17 - 4:20
    Inna silna prawda prosi, by ją dostrzec.
  • 4:20 - 4:24
    Jeśli zrobimy krok naprzód
    pod względem równości płci,
  • 4:24 - 4:27
    zyskamy również na walce
    z globalnym ociepleniem.
  • 4:28 - 4:32
    To połączenie ujawnia się
    w trzech kluczowych obszarach,
  • 4:32 - 4:36
    w których możemy zabezpieczyć
    prawa kobiet i dziewczyn,
  • 4:36 - 4:38
    zwiększyć ich odporność
  • 4:38 - 4:41
    i jednocześnie zapobiegać emisjom.
  • 4:41 - 4:45
    Kobiety są głównymi rolnikami świata.
  • 4:45 - 4:49
    Produkują od 60 do 80 procent żywności
    w krajach o niższych dochodach,
  • 4:49 - 4:52
    często pracując
    na mniej niż pięciu akrach.
  • 4:52 - 4:55
    To właśnie oznacza określenie
    "małe gospodarstwo rolne".
  • 4:56 - 5:01
    Kobiety z tych gospodarstw
    mają mniej zasobów niż mężczyźni,
  • 5:01 - 5:03
    także jeśli chodzi
    o prawa własności ziemi,
  • 5:03 - 5:05
    kredyty, kapitał, szkolenia,
  • 5:05 - 5:07
    techniki i narzędzia.
  • 5:08 - 5:10
    Uprawiają ziemię tak dobrze
    i sprawnie jak mężczyźni,
  • 5:11 - 5:15
    ale ta dobrze udokumentowana
    nierówność w zasobach i prawach
  • 5:15 - 5:19
    oznacza, że kobiety produkują mniej
    żywności na tej samej powierzchni ziemi.
  • 5:19 - 5:21
    Usuńmy tę nierówność,
  • 5:22 - 5:25
    a zyski z gospodarstw rolnych
    wzrosną o 20 do 30 procent.
  • 5:25 - 5:31
    Oznacza to od 20 do 30 procent więcej
    jedzenia z tego samego ogrodu czy pola.
  • 5:32 - 5:36
    Następstwa w kwestii głodu, zdrowia,
    dochodów gospodarstw domowych -
  • 5:36 - 5:37
    są oczywiste.
  • 5:38 - 5:39
    Przejdźmy do kwestii klimatu.
  • 5:41 - 5:44
    My, ludzie, potrzebujemy ziemi,
    aby uprawiać żywność.
  • 5:45 - 5:48
    Niestety lasy są często wycinane pod rolę,
  • 5:48 - 5:51
    i to powoduje emisje
    związane z wylesianiem.
  • 5:52 - 5:55
    Ale jeśli istniejące gospodarstwa
    produkowałyby wystarczająco żywności,
  • 5:56 - 5:58
    zmniejszona zostałaby wycinka lasów.
  • 5:58 - 6:00
    Mamy więc efekt domina.
  • 6:01 - 6:03
    Wspieramy małe gospodarstwa kobiet,
  • 6:03 - 6:05
    one osiągają większe plony,
  • 6:05 - 6:07
    unikamy wylesiania
  • 6:07 - 6:11
    i chronimy życiodajną moc lasów.
  • 6:11 - 6:15
    Project Drawdawn szacuje, że rozwiązanie
    problemu równouprawnienia w rolnictwie
  • 6:15 - 6:20
    może zapobiec emisji dwóch miliardów
    ton dwutlenku węgla do 2050 roku.
  • 6:20 - 6:25
    Czyli jest na równi z globalnym wpływem
    recyklingu w gospodarstwach domowych.
  • 6:26 - 6:29
    Rozwiązanie braku równouprawnienia
    może też pomóc kobietom radzić sobie
  • 6:29 - 6:32
    z wyzwaniami związanymi
    z wytwarzaniem żywności
  • 6:32 - 6:33
    w miarę zmieniania się klimatu.
  • 6:34 - 6:37
    W uprawie jest siła życiowa.
  • 6:38 - 6:40
    Według najnowszych danych,
  • 6:40 - 6:45
    130 milionom dziewcząt wciąż odmawia się
    podstawowego prawa do nauki w szkole.
  • 6:45 - 6:48
    Różnice są największe w szkołach średnich.
  • 6:49 - 6:53
    Zbyt wielu dziewczynom
    brakuje niezbędnej podstawy do życia.
  • 6:54 - 6:57
    Edukacja oznacza lepsze
    zdrowie kobiet i ich dzieci,
  • 6:58 - 7:00
    większe bezpieczeństwo finansowe,
  • 7:00 - 7:03
    większe samostanowienie o sobie
    w domu i w społeczeństwie,
  • 7:04 - 7:08
    większą zdolność rozeznania się
    w zmieniającym się świecie.
  • 7:09 - 7:14
    Edukacja może oznaczać możliwości,
    zdolności adaptacyjne, siłę.
  • 7:14 - 7:17
    Może również oznaczać
    niższą emisję dwutlenku węgla.
  • 7:17 - 7:19
    Z wielu powodów,
  • 7:19 - 7:22
    kiedy spędzamy więcej lat na nauce,
  • 7:22 - 7:25
    zazwyczaj decydujemy się
    na późniejsze małżeństwo
  • 7:25 - 7:26
    i mniejszą liczbę dzieci.
  • 7:26 - 7:29
    Więc nasze rodziny stają się mniejsze.
  • 7:30 - 7:35
    Co dzieje się na poziomie indywidualnym,
    wpływa na cały świat na przestrzeni czasu.
  • 7:35 - 7:37
    Jedno powoduje drugie:
  • 7:37 - 7:42
    prawo do nauki w szkołach wpływa na to,
    ilu ludzi żyje na naszej planecie
  • 7:42 - 7:45
    i wpływa na jej łańcuchy pokarmowe.
  • 7:46 - 7:48
    Ale to nie dlatego dziewczynki
    powinny być wykształcone.
  • 7:49 - 7:51
    To tylko jeden znaczący rezultat.
  • 7:52 - 7:55
    Edukacja to jedna strona medalu.
  • 7:55 - 7:57
    Drugą jest planowanie rodziny:
  • 7:58 - 8:02
    dostęp do opieki ginekologicznej
    i antykoncepcji.
  • 8:03 - 8:06
    Posiadanie dzieci z wyboru,
    a nie z przypadku,
  • 8:06 - 8:08
    jest kwestią autonomii i godności.
  • 8:09 - 8:12
    Jednak w USA
  • 8:12 - 8:15
    45 procent ciąż jest niezamierzonych.
  • 8:16 - 8:19
    214 milionów kobiet
    w krajach rozwijających się
  • 8:19 - 8:23
    pragnie decydować o tym,
    czy i kiedy zajść w ciążę,
  • 8:23 - 8:25
    ale nie stosuje antykoncepcji.
  • 8:25 - 8:26
    Słuchanie potrzeb kobiet,
  • 8:26 - 8:29
    odpowiadanie na nie,
  • 8:29 - 8:31
    wspieranie równości i dobrobytu:
  • 8:31 - 8:34
    to kwestie, które muszą być celami
    planowania rodziny, i kropka.
  • 8:35 - 8:38
    Ograniczenie wzrostu
    naszej ludzkiej populacji
  • 8:38 - 8:41
    jest efektem ubocznym, ale potężnym.
  • 8:41 - 8:44
    Mogłoby radykalnie zmniejszyć popyt
  • 8:44 - 8:47
    na żywność, transport,
    energię elektryczną,
  • 8:47 - 8:49
    budynki, towary i całą resztę,
  • 8:49 - 8:51
    a tym samym ograniczyć emisje.
  • 8:52 - 8:56
    Zlikwidujmy różnice w dostępie
    do edukacji i planowania rodziny,
  • 8:56 - 9:01
    a do połowy stulecia będziemy mieli
    miliard mniej ludzi zamieszkujących Ziemię
  • 9:01 - 9:03
    niż bez takich zmian.
  • 9:04 - 9:09
    Według Project Drawdawn
    miliard osób mniej może oznaczać,
  • 9:09 - 9:13
    że unikniemy prawie
    120 miliardów ton emisji CO2.
  • 9:14 - 9:15
    Biorąc pod uwagę ten efekt,
  • 9:15 - 9:21
    równość płci to najlepsze rozwiązanie
    dla przywrócenia klimatu dobrego do życia.
  • 9:22 - 9:23
    Przy takim efekcie
  • 9:23 - 9:27
    równość płci jest porównywalna
    z użyciem elektrowni wiatrowych,
  • 9:27 - 9:30
    panelami słonecznymi i lasami.
  • 9:31 - 9:33
    Istnieje życiowa siła w nauce
  • 9:33 - 9:36
    i życiowa siła w wyborze.
  • 9:37 - 9:38
    Jednak pozwólcie, że wyjaśnię:
  • 9:39 - 9:42
    to nie oznacza, że kobiety i dziewczęta
    są odpowiedzialne za naprawę wszystkiego.
  • 9:42 - 9:44
    (Śmiech)
  • 9:44 - 9:46
    Chociaż prawdopodobnie tak będzie.
  • 9:46 - 9:47
    (Śmiech)
  • 9:47 - 9:52
    (Brawa)
  • 9:52 - 9:57
    Równouprawnienie kobiet w rolnictwie,
    edukacji i planowaniu rodziny
  • 9:58 - 10:01
    to rozwiązania w ramach
    programów redukcji emisji.
  • 10:02 - 10:05
    Razem tworzą plan możliwości.
  • 10:06 - 10:09
    I pozwólcie, że opiszę to dokładniej:
  • 10:09 - 10:15
    ludzkości nie można analizować
    ignorując kwestie produkcji i konsumpcji.
  • 10:16 - 10:20
    Niektóre elementy ludzkiej rodziny
    powodują wykładniczo większą szkodę,
  • 10:21 - 10:24
    podczas gdy inne cierpią
    ogromną niesprawiedliwość.
  • 10:25 - 10:29
    My najbardziej zamożni
    jesteśmy najbardziej odpowiedzialni.
  • 10:29 - 10:32
    Mamy najwięcej do zrobienia.
  • 10:34 - 10:38
    Relacja między płcią a klimatem
    wykracza poza negatywne skutki
  • 10:38 - 10:40
    i poza potężne rozwiązania.
  • 10:40 - 10:46
    Kobiety są ważnym głosem
    i motorami zmian na tej planecie,
  • 10:46 - 10:51
    jednak naszego głosu często brakuje
    w tych dyskusjach, lub jest zabroniony.
  • 10:52 - 10:55
    Zbyt często jesteśmy ignorowane
    lub uciszane, gdy mówimy.
  • 10:55 - 10:56
    Zbyt często jesteśmy pomijane,
  • 10:57 - 11:00
    gdy układane są plany
    lub dokonuje się inwestycji.
  • 11:01 - 11:03
    Według jednej z analiz
  • 11:03 - 11:07
    tylko 0,2 procent funduszy filantropijnych
  • 11:07 - 11:10
    dotyczy w szczególności
    kobiet i środowiska,
  • 11:10 - 11:13
    zaledwie 110 milionów dolarów
    na całym świecie -
  • 11:14 - 11:19
    tyle, ile jeden człowiek wydał
    w zeszłym roku na jeden obraz Basquiata.
  • 11:21 - 11:23
    Ta dynamika nie tylko
    jest niesprawiedliwa -
  • 11:23 - 11:25
    skazuje nas z góry na porażkę.
  • 11:25 - 11:29
    Aby szybko, radykalnie
    przekształcić społeczeństwo,
  • 11:29 - 11:31
    potrzebujemy każdego rozwiązania
    i każdego pomocnika,
  • 11:32 - 11:34
    każdego umysłu,
  • 11:34 - 11:35
    każdej odrobiny serca,
  • 11:35 - 11:37
    każdej ręki.
  • 11:38 - 11:41
    Często pragniemy prostego
    wezwania do działania,
  • 11:41 - 11:45
    ale to wyzwanie wymaga czegoś
    więcej niż tylko zestawienia faktów
  • 11:45 - 11:46
    i więcej niż listy kontrolnej.
  • 11:47 - 11:50
    Musimy funkcjonować
    bardziej jak ekosystem,
  • 11:50 - 11:53
    znajdując siłę w naszej różnorodności.
  • 11:54 - 11:56
    Znacie własne supermoce.
  • 11:56 - 12:02
    Jesteś nauczycielką, rolniczką, lekarką,
    twórczynią, aktywistką, doradczynią.
  • 12:03 - 12:09
    W jaki sposób możesz
    najlepiej wesprzeć rozwój rozwiązań?
  • 12:10 - 12:12
    Jest jedna rola, którą chciałabym,
    abyście wszyscy odegrali:
  • 12:12 - 12:14
    rola posłańca.
  • 12:15 - 12:18
    To czas wielkiego przebudzenia.
  • 12:19 - 12:23
    Musimy przerwać ciszę
    wokół stanu naszej planety;
  • 12:24 - 12:28
    wyjść poza wytyczone
    debaty na temat zmian klimatu;
  • 12:28 - 12:30
    dzielić się rozwiązaniami;
  • 12:31 - 12:35
    mówić prawdę z otwartym sercem;
  • 12:35 - 12:41
    uczyć, że aby zaradzić zmianom klimatu,
    musimy urzeczywistnić równość płci.
  • 12:41 - 12:44
    I w obliczu pozornie
    niemożliwego wyzwania,
  • 12:45 - 12:48
    kobiety i dziewczęta
    są poważnym źródłem możliwości.
  • 12:50 - 12:53
    Wspaniale jest żyć w chwili,
  • 12:54 - 12:57
    która liczy się tak bardzo.
  • 12:59 - 13:00
    Ta ziemia,
  • 13:01 - 13:02
    nasz dom,
  • 13:04 - 13:07
    wzywa nas do odwagi,
  • 13:08 - 13:11
    przypominając nam,
    że jesteśmy w tym razem -
  • 13:12 - 13:13
    kobiety, mężczyźni,
  • 13:13 - 13:15
    ludzie każdej tożsamości płciowej,
  • 13:15 - 13:17
    wszystkie istoty.
  • 13:18 - 13:20
    Jesteśmy siłą życiową.
  • 13:21 - 13:22
    Jedna Ziemia.
  • 13:23 - 13:24
    Jedna szansa.
  • 13:25 - 13:27
    Wykorzystajmy ją.
  • 13:27 - 13:28
    Dziękuję.
  • 13:28 - 13:32
    (Brawa)
Title:
Jak wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt może pomóc w powstrzymaniu globalnego ocieplenia
Speaker:
Katharine Wilkinson
Description:

,,Jeśli naprawdę chcemy zająć się zmianami klimatycznymi, musimy uczynić równość płci rzeczywistością'' – mówi pisarka i ekolożka Katharine Wilkinson. W ramach „Project Drawdawn” pomogła przemierzyć zasób ludzkiej wiedzy w poszukiwaniu rozwiązań pozwalających zmniejszyć emisje dwutlenku węgla, który zatrzymują ciepło i powoduje zmiany klimatyczne: oczywiste kwestie, takie jak energia odnawialna i zrównoważona dieta, i nie tak oczywiste, jak edukacja i wzmocnienie pozycji kobiet. W tej pouczającej, odważnej prelekcji Wilkinson wyjaśnia trzy kluczowe obszary, w których równość kobiet i dziewcząt może stać się pomocna w walce ze zmianami klimatycznymi. „Redukcja emisji zależy od buntu” – mówi Wilkinson.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:48

Polish subtitles

Revisions