Kendi sesini kullanmak politik bir tercihtir - Amanda Gorman

Şiirin kibirli ya da seçkinci olduğunu düşünenlere, National Youth Poet şairi Amanda Gorman'ın iyi seçilmiş birkaç kelimesi var. Amanda'ya göre şiir herkes içindir çünkü merkezi iletişim ve işbirliği üzerinedir. Bu ateşli konuşmada Amanda şiirin neden doğası gereği politik olduğunu (en iyi şekilde!) açıklıyor, onurlu atalarına hürmetlerini sunuyor ve korkularına rağmen düşündüklerini söylemenin önemini vurguluyor. "Şiir hiçbir zaman engel dili olmamıştır, köprü kurma dili olmuştur."

TED-ed, Ted'in eğitim girişimciliği, öğrencilere büyük fikirlerini geliştirme ve yaymayı kısa TED tarzı konuşma tarzıyla destekleyerek yarının TED konuşmacılarına ve liderlerine ilham veriyor. TED-ed Student Talk programında öğrenciler TED'ed'in rahat programıyla birlikte tartışma ve yeni fikirleri kutlama imkanı buluyor. Bakmak isterseniz https://bit.ly/2pHbsEp linkine göz atın.

Size iki sorum var.

Birincisi: Kimin izinden gidiyorsunuz?

İkincisi: Neyi temsil ediyorsunuz?

Şiir atölyelerime öğrencilerimde
bu iki soruyu sorarak başlarım

çünkü bazen şiir, Benjamin Button gibi

yaşlı doğmuş gibi gözüken
yaşlı, beyaz adamlar için yapılmış

ölü bir sanat formu gibi görünebilir.

Öğrencilerime bu iki soruyu sorarım,
sonra da kendi cevaplarımı veririm.

Cevaplarım bu üç cümleden oluşur:

Ben siyahi yazarların kızıyım,

özgürlük savaşçılarının soyundan gelen

ve zincirlerini kırıp dünyayı değiştiren.

Onlar beni çağırır.

Bu cümleler her şiir gösterisinden önce
tekrar ettiğim bir sözdür.

Hatta az önce arkada aynısını yaptım,
yüzümü değiştirerek falan.

Böylece kendimi toparlamak için
bu sözleri kendime tekrar ediyorum

çünkü siz de bilirsiniz,
topluluk önünde konuşmak korkutucudur.

Sahnede olduğumu,
topluluk ayakkabılarımı giydiğimi

ve büyüleyici gözüktüğümü biliyorum
ama ödüm kopuyor.

Kendime güç verme yollarından biri

bu sözleri söylemek.

Hayatımın büyük bir bölümünde ne
düşündüğümü belirtmekten korkuyordum

çünkü bir konuşma bozukluğum vardı.

Bazı harfleri ve sesleri
çıkartmakta zorlanıyordum.

Yazı yazarken bir sorunum yoktu
ama sahneye çıktığım anda

kelimelerim birbirine
karışacak diye korkuyordum.

Eğer söylenecek her şey zaten söylendiyse

kafamdaki düşünceleri toparlamaya
çalışmanın ne anlamı vardı?

Fakat sonunda bir farkındalık anı yaşadım.

Eğer korkularım yüzünden
konuşmamayı seçeceksem

sessizliğimin desteklediği
kimse yok demektir.

Böylece kenarda sessizce
durmak istemediğimi fark ettim.

Konuşacak gücü bulmalıydım.

Bunun bir yolu da onur verici atalarıma

hatırlatıcı bu sözleri söylemek.

Bu insanlarla kan bağınız
olmasına gerek yok.

İsimleriyle bile sizin için değerlilerdir

çünkü onların izinden gidiyorsundur.

Arkalarında bıraktıkları izler sayesinde

şiirin gücüne tanıklık edebiliriz.

Şiirin ulaşılabilir ve ifade edilebilir
olma gücüne tanıklık edebiliriz.

Şiir ilginç bir şeydir

çünkü herkes harika bir şair olamaz

ama herkes şair olabilir
ve şiirden zevk alabilir.

Şiirin bu açıklığı,

bu kadar ulaşılabilir olması
onu insanların dili yapar.

Şiir hiçbir zaman
engeller dili olmamıştır.

Her zaman köprü kurma dili olmuştur.

Bu bağ kurma olanağı şiiri

güçlü ama aynı zamanda politik kılar.

Beni çok sinirlendiren şeylerden biri

genelde beyaz olan bir adamın beni arayıp

"Amanda, şiirlerine bayılıyoruz.

Şu konuda bir şiir yazmanı çok isteriz

ama konuyu politikleştirme."

Bu benim kulağıma şöyle geliyor:

Bir kare çizmem gerek
ama dikdörtgen olmayacak

ya da bir arabaya yapacağım
ama bir araç olmayacak.

Hiç mantıklı değil

çünkü her sanat politiktir.

Bir şeyler yaratma kararı,
sanatsal söz sahibi olma seçimi,

sesini duyurmayı seçmek
en politik davranıştır.

'Politik' derken demek istediğim şiirin
en azından üç şekilde politik olmasıdır.

Bir: Hangi hikayeleri anlatırız,
onları ne zaman anlatırız,

onları nasıl anlatırız

ve anlatıyorsak da neden anlatıyoruz?

Bunlar politik değerlerimiz,

hangi hikayelerin önemli olduğunu
açıkça belli eder.

İkincisi: Hikayelerini kimler anlatabilir,

mesela yasal olarak kimler
okuma hakkına sahiptir,

yazmak için gereken
kaynaklara kim sahiptir,

sınıflarımızda kimleri okuyoruz?

Bunların cevapları da hikayeler
ve o hikayeleri anlatanların içinde olduğu

politik ve eğitimsel sistem
hakkında çok şey söyler.

Son olarak, şiir politiktir
çünkü insanların sorunlarıyla ilgilidir.

Eğer tarihe bakarsanız

zalimlerin sık sık şairler ve yaratıcı
olanların peşine düştüklerini görürsünüz.

Kitapları yakarlar, şiirler
ve dil sanatlarından kurtulmaya çalışırlar

çünkü onlardan çok korkarlar.

Şairlerin kişilerin bireysel inançlarını

toplumun, nüfusun, yönetimin, politik
hareketin amacıyla birleştirmek gibi

olağanüstü bir potansiyelleri vardır.

Buradan gittiğinizde

şiirin demokrasinin ne demek
olduğu ile ilgili olan sorularımızın

merkezinde oluşuna
kulak kabartmanızı istiyorum.

Belki bundan sonra
bir protestoya gidersiniz

ve bir poster vardır,

üzerinde "Bizi gömdüler
ama tohum olduğumuzu bilmeden" yazar.

Bu, şiirdir.

Amerikan tarihi sınıfındayken
öğretmen bir video açar

ve Martin Luther King Jr. şöyle der:

"Bu keder dağından umut taşı
çıkarmayı başaracağız."

Bu, şiirdir.

Ya da belki burada, New York'ta

üzerinde bir sone olan
Özgürlük Heykeli'ne gidersiniz.

"Yorulmuşlarını ver, fakirlerini, özgür
olmak isteyen kalabalık kitlelerini."

Gördüğünüz gibi, biri benden politik
olmayan bir şiir yazmamı istediğinde

benden asıl istedikleri şey şiirlerimde
dolu ve merak uyandıran sorular sormamam.

Bu böyle olamaz

çünkü şiir her zaman
bir ulusun ve dünyanın

karşılaşabileceği en tehlikeli
ve cüretkar soruların nabzındadır.

İnsanlar olarak hangi yol
üzerinde ilerleriz

ve insanlar olarak hangi geleceği isteriz?

Şiir her zaman doğru cevaplara
sahip olmakla ilgili değildir,

doğru soruları sormakla ilgilidir.

Kelimelerinle ve hareketlerinle doğru şeyi
yapan bir yazar olmakla ilgilidir.

Benim karşılığım, benim üzerinde
duracağım bir ümit dağım olsun diye

kalemleriyle taşlara şekil verenleri,

ne olursa olsun önemli olan hikayeleri
anlatmanın gücünü anlayabileyim diye

uğraşanları onurlandırabilmek.

Eğer konuşmayı seçersem

korkudan değil de cesaretten dolayıdır.

O zaman benim kelimelerim kendine
özgü bir hale bürünebilir.

Birden bire kelimelerimin birbirine
karışmasından dolayı duyduğum korku

benden önce gelen binlerce hikayenin

düşüncesinden duyduğum gururla yok olur.

Zamanında bu siyahi kız
kafiye yapabilsin diye ayakta duran

insanların düşüncesi bile
içimi kıpırdatır.

Cesur olmak için doğmuş olan
bu insanların adlarını anarken

ve kutlarken onurlanırım.

Maya Angelou, Ntozake Shange,

Phillis Wheatley, Lucille Clifton,

Gwendolyn Brooks, Joan Wicks,

Audre Lorde ve çok daha fazlası.

Her hikaye çoktan söylenmiş gibi gelebilir

ama aslında hiç kimse
benim hikayemi benim gibi söylemedi.

Zincilerini kırıp dünyayı değiştiren,
Özgürlük Savaşçılarının soyundan gelen,

siyahi yazarların kızı gibi.

Onlar beni çağırır.

Ben onları çağırırım.

Bir gün bir hikaye yazacağım,

bu dünyadaki temsil edilmeyi
sonuna kadar hak eden yarınlar için.

Teşekkürler.