_

Merhaba arkadaşlar,

Suç Sosyolojisi programımıza “Medya, Suç ve Şiddet” bölümü ile devam ediyoruz.

Bu bölümümüzde medya, suç ve şiddet arasındaki ilişkilerden ve medyadaki suç temsillerinden bahsedeceğiz.

Hazırsanız başlayalım.

Hemen hemen hergün medyada bir şiddet olayı ile karşılaşırız.

Medyada şiddetin gösterimi, insanların saldırgan olmasına ya da suç işlemesine neden olmayabilir.

Fakat bu gösterim, daha fazla zarar verici bir şey yapar. Medyada şiddet, insanları şiddet dolu bir dünyada yaşadıklarına ve

dünyayı daha güvenli hale getirmek için şiddetin gerekli olduğuna inandırır.

Bu, oldukça önemli bir problemdir.

Kültürel Göstergeler araştırmasına göre, televizyonu fazla seyreden izleyiciler, az izleyenlere göre daha fazla kaygı ve korku duyarlar.

Gerbner, televizyon ya da medyanın, insanlara her türlü şiddet ve

güç karşısında korkuyu, güvensizliği, endişe duymayı ve hatta boyun eğmeyi yerleştirdiğini gözlemlemiştir.

Gerbner’e göre insanlar televizyonda ne kadar çok şiddet görürse, kendilerini şiddetin o kadar tehditi altında hissederler.

Medyanın, mevcut suç söylemini düzenleme, şekillendirme ve yaymada merkezi bir önem taşıdığını söylemek doğru olacaktır.

Medya suça ilişkin haberler yaparak; suçun yaygın ifadelerini ve kullanım
şekillerini oluşturur.

Bundan dolayı da suç söyleminin kurulmasında, vazgeçilmez bir aktör olarak
karşımıza çıkar.

Medyada özellikle televizyon haberlerinde yansıyan ve sürekli yeniden üretilen bir suç söylemi vardır.

Bu suç söyleminde, her zaman suç olayının belirli bölümlerine odaklanılır.

Örneğin medya, suçun ortaya çıkışı ve sonrasındaki sürece odaklanırken; suça neden olan toplumsal, siyasal ve

ekonomik etkenler üzerinde durmaz ve bunlar gösterilmez.

Özellikle televizyondaki bu suç temsilleri, insanların suç ve şiddete dair bakış açılarını etkilemekte; insanları, dünyanın tehlike ve

şiddetle dolu bir yer olduğu “kötü dünya tasavvur”una doğru yönlendirmektedir.

Suçlar, haber medyasında çeşitli temsiller ile sunulur. Bu suç temsilleri içerisinde en fazla yeri;

geleneksel suçlar olarak addedilen cinayet, saldırı, gasp, hırsızlık, taciz gibi eylemler kaplar.

Dünya da bu suçların görsel sunumu ve metin kurgusu, belirli özellikler içerir.

Örneğin bu tarz haberlerin sunumunda olay yeri görüntüleri, mağdurların ve yakınların acıklı konuşmaları, faillerin hayat hikayeleri, daima ön plandadır.

Paraya ve ticarete ilişkin suçlar da medyada yer alan suçlardır.

Bu suçlara vergi kaçakçılığı, hayali ihracat, kara para aklama gibi faaliyetler örnek olarak verilebilir.

Fakat paraya ilişkin suçlar, büyük ekonomik zararlara neden olmalarına rağmen haber medyasında oldukça sınırlı bir şekilde temsil edilir.

Geleneksel suçlar veya cinsel şiddet suçlarıyla karşılaştırıldığında, bu suçların medyada ön plana çıkarılmadığı ve yaygın olarak sunulmadığı görülür.

Paraya ilişkin suçların temsillerinde, oldukça nötr bir dil söz konusudur.

Bu suçların temsilinde, diğer suç temsillerinde rastlanmayan bir tarafsızlık göze çarpar.

Şiddet suçlarında olduğu gibi bir korku uyandırma, bu temsillerde söz konusu olmaz.

Paraya ilişkin suçlar ile ilgili haberlerde, geleneksel suçların haberleştirilmesinde olduğu gibi;

olayın yaşandığı yerden görüntüler, mağdurların ve yakınlarının konuşturulması gibi unsurlar, çok yer almaz.

Konuya ilişkin haberler, yetkililerinin resmî açıklamalarına dayanan iddia şeklindeki suçlamalar ve sınırlı görüntüler eşliğinde verilir.

Buraya kadar medyada şiddetten ve bu şiddetin temsillerinden bahsettik.

Şimdi de son olarak, aile içi şiddetin medyada nasıl temsil edildiğinden bahsederek programımızı sonlandıralım.

Türkiye’de kadınların medyada en çok yer aldığı temsil biçimi “kurban olarak kadın” temsilidir.

Aldatılan, tecavüze ve şiddete maruz kalan kadınlar, medyada en çok karşılaştığımız temsillerdir.

Fakat asıl burada temsil edilen suçun kendisi değil; kadınların çaresizliği, zavallılığı, hatta kimi zaman da bu durumu ‘hak etmiş’ olmalarıdır.

Medyada kadınların sorunları ya da “’kurban’ konumları yansıtılırken; kimi zaman cinsel nesne haline getirilmeleri de söz konusu olur.

Kadınlara yönelik taciz ve tecavüz vakalarının haber metinleri ve kullanılan fotoğraflar, bu durumun çarpıcı örneklerini oluşturur.

Aile içi şiddete ilişkin haberler, çoğunlukla birinci sayfada yer bulmaz.

Bu haberler büyük ölçüde üçüncü sayfada verilen haberler olarak karşımıza çıkar.

Bu haberlerin birinci sayfada yer almaları için; sıradışı olmaları ya da habere konu olan kişilerin popüler olmaları gerekir.

Münevver Karabulut Cinayeti, buna örnek olarak verilebilir.

Evet arkadaşlar,

Suç Sosyolojisi programımızın “Medya, Suç ve Şiddet” bölümünü burada sonlandırmış bulunuyoruz.

Bu bölümümüzde medya, suç ve şiddet arasındaki ilişkilerden ve medyadaki suç temsillerinden bahsettik.

Bir sonraki programımızda görüşmek üzere hoşça kalın.