< Return to Video

Những điều chưa biết về sữa mẹ

  • 0:01 - 0:04
    Bạn có biết cho con bú
    là hoàn toàn miễn phí?
  • 0:05 - 0:06
    (Cười)
  • 0:06 - 0:09
    Đúng vậy, điều này khá là buồn cười đấy,
  • 0:09 - 0:12
    bởi vì nó chỉ miễn phí
    nếu ta không xét đến
  • 0:12 - 0:14
    thời gian và công sức
    của người phụ nữ.
  • 0:15 - 0:17
    Bất cứ người mẹ nào cũng hiểu
  • 0:17 - 0:22
    sự khó khăn trong việc hóa lỏng cơ thể họ,
  • 0:22 - 0:24
    nói theo nghĩa đen là bị hoà tan
  • 0:24 - 0:26
    (Cười)
  • 0:26 - 0:29
    bởi "sinh vật ăn thịt người" tí hon này.
  • 0:29 - 0:31
    (Cười)
  • 0:31 - 0:34
    Các loài động vật có vú
    nuôi con non bằng sữa.
  • 0:35 - 0:37
    Tại Đại học State Arizona,
  • 0:37 - 0:39
    trong phòng thí nghiệm so sánh tiết sữa,
  • 0:39 - 0:42
    tôi phân tích các thành phần trong sữa mẹ
  • 0:42 - 0:45
    để hiểu về tính phức tạp của nó
  • 0:45 - 0:48
    và cách nó tác động đến
    sự phát triển của đứa trẻ.
  • 0:49 - 0:52
    Điều quan trọng nhất tôi học được
  • 0:52 - 0:58
    là chúng ta không làm đủ nhiều
    để hỗ trợ phụ nữ và trẻ sơ sinh.
  • 0:58 - 1:00
    Khi chúng ta quên đi điều này
  • 1:00 - 1:04
    tức là chúng ta bỏ qua
    tất cả những người thân yêu của họ:
  • 1:04 - 1:07
    người cha, người chồng, ông bà,
    các cô dì chú bác,
  • 1:07 - 1:09
    bạn bè và họ hàng thân thiết,
  • 1:09 - 1:12
    tức là những người
    tạo nên các mối quan hệ xã hội.
  • 1:12 - 1:17
    Đây là lúc chúng ta rũ bỏ
    những phương án mòn và khẩu hiệu đơn giản
  • 1:17 - 1:19
    để níu lấy giá trị cốt lõi.
  • 1:20 - 1:22
    Tôi đã rất may mắn
  • 1:22 - 1:25
    khi được tiếp cận những hiểu biết
    từ rất sớm,
  • 1:25 - 1:29
    trong bài phỏng vấn đầu tiên của tôi
    với một nhà báo.
  • 1:29 - 1:30
    Khi cô ấy hỏi tôi:
  • 1:30 - 1:34
    "Trẻ sơ sinh nên được nuôi bằng sữa mẹ
    trong bao lâu?"
  • 1:36 - 1:40
    Từ "nên" đã làm tôi chú ý,
    ngay lập tức,
  • 1:40 - 1:43
    vì tôi không bao giờ nói với
    một người phụ nữ
  • 1:43 - 1:46
    rằng cô ấy nên làm gì
    với chính cơ thể mình.
  • 1:47 - 1:49
    Đứa trẻ được sinh ra và lớn lên
  • 1:49 - 1:53
    vì sữa của mẹ chúng là
    thức ăn, thuốc uống, và tín hiệu.
  • 1:53 - 1:56
    Đối với trẻ sơ sinh,
    sữa mẹ hoàn toàn là thức ăn
  • 1:56 - 1:59
    cung cấp mọi dinh dưỡng cho cơ thể
  • 1:59 - 2:01
    để hình thành não bộ
  • 2:01 - 2:03
    và năng lượng cho
    toàn bộ các hoạt động.
  • 2:03 - 2:06
    Sữa mẹ cũng nuôi hệ vi sinh vật
  • 2:06 - 2:09
    sống trong hệ tiêu hóa của đứa trẻ.
  • 2:09 - 2:11
    Những người mẹ không chỉ ăn cho hai
  • 2:11 - 2:13
    mà họ còn ăn cho cả tỷ cá thể.
  • 2:15 - 2:18
    Sữa mẹ cung cấp các yếu tố miễn dịch
    nhằm chống lại bệnh tật
  • 2:19 - 2:24
    và sữa mẹ cũng cung cấp hormone
    cho cơ thể của đứa trẻ.
  • 2:25 - 2:26
    Nhưng vài thập kỉ trở lại đây,
  • 2:26 - 2:28
    ta hay coi thường giá trị của sữa.
  • 2:28 - 2:31
    Ta đã bỏ qua bức tranh tổng thể.
  • 2:31 - 2:37
    Ta bắt đầu nghĩ về sữa chuẩn hóa,
    đồng nhất, thanh trùng,
  • 2:37 - 2:40
    đóng gói, bột, hương vị và công thức.
  • 2:41 - 2:43
    Ta đã bỏ qua sữa mẹ
  • 2:43 - 2:45
    và chuyển những ưu tiên vào vị trí khác.
  • 2:47 - 2:52
    Tại thư viện Y học quốc gia ở
    Viện Y tế Quốc gia, Washington DC
  • 2:52 - 2:55
    có 25 triệu bài báo,
  • 2:55 - 3:00
    rằng bộ não tin vào khoa học
    và các nghiên cứu y sinh.
  • 3:00 - 3:03
    Ta có thể sử dụng các từ khóa để
    tìm kiếm kho dữ liệu này,
  • 3:03 - 3:05
    và khi đó ta sẽ khám phá được
  • 3:05 - 3:08
    gần một triệu bài báo về việc mang thai,
  • 3:09 - 3:12
    nhưng rất ít nghiên cứu về sữa mẹ
    và việc cho con bú
  • 3:13 - 3:17
    Ta ta đào sâu vào lượng các bài báo
    mà chỉ điều tra về sữa mẹ,
  • 3:17 - 3:22
    ta thấy rằng kiến thức ta biết về
    cà phê, rượu, và cà chua còn nhiều hơn.
  • 3:22 - 3:23
    (Cười)
  • 3:24 - 3:28
    Ta biết gần như gấp đôi về
    bệnh rối loạn cương dương.
  • 3:28 - 3:30
    (Cười)
  • 3:32 - 3:35
    Tôi không nói rằng
    ta không nên biết những điều này.
  • 3:35 - 3:38
    Tôi là một nhà khoa học, tôi cho rằng
    ta nên biết mọi thứ.
  • 3:38 - 3:40
    Nhưng mà việc chúng ta lại biết quá ít
  • 3:40 - 3:42
    (Cười)
  • 3:42 - 3:43
    về sữa mẹ,
  • 3:43 - 3:46
    thứ chất lỏng đầu tiên
    một con thú nhỏ hấp thụ được,
  • 3:46 - 3:48
    chúng ta có quyền tức giận.
  • 3:48 - 3:52
    Trên thế giới, 9/10 phụ nữ có ít nhất
    1 đứa con trong cuộc đời của họ
  • 3:52 - 3:57
    Nghĩa là khoảng 130 triệu đứa trẻ
    được sinh ra mỗi năm.
  • 3:57 - 4:01
    Những người mẹ và con của họ xứng đáng
    được hưởng nền khoa học tiên tiến nhất.
  • 4:01 - 4:05
    Các nghiên cứu gần đây cho thấy
    sữa mẹ không chỉ tốt cho sinh trưởng
  • 4:05 - 4:08
    mà còn phát triển hành vi
    và hình thành hệ thần kinh toàn diện.
  • 4:09 - 4:12
    Năm 2015, các nhà khoa học đã khám phá ra
  • 4:12 - 4:15
    rằng hỗn hợp giữa sữa mẹ
    và nước bọt của trẻ nhỏ
  • 4:15 - 4:17
    đặc biệt, nước bọt của trẻ nhỏ,
  • 4:17 - 4:21
    là nguyên nhân của một phản ứng hóa học
    sản sinh ra hydro peroxide
  • 4:21 - 4:23
    có thể diệt tụ cầu khuẩn
    và vi khuẩn salmonella.
  • 4:24 - 4:26
    Và từ con người
    và các loài động vật có vú,
  • 4:26 - 4:29
    ta bắt đầu hiểu hơn
    về công thức sinh học của sữa
  • 4:30 - 4:33
    có thể khác nhau
    khi tiết ra cho bé trai hay bé gái.
  • 4:33 - 4:37
    Khi chúng ta tìm đến nguồn sữa hiến tặng
    trong đơn vị chăm sóc tích cực sơ sinh
  • 4:37 - 4:39
    hoặc sữa trên kệ các cửa hàng
  • 4:39 - 4:42
    chúng gần như đồng nhất cho mọi đứa trẻ.
  • 4:42 - 4:46
    Ta không nghĩ tới việc bé trai và bé gái
    có thể sinh trưởng ở tốc độ khác nhau,
  • 4:46 - 4:47
    hay theo cách khác nhau,
  • 4:47 - 4:49
    và sữa mẹ cũng như vậy.
  • 4:50 - 4:52
    Các bà mẹ đã nhận được thông điệp này
  • 4:52 - 4:56
    và đa số họ hướng đến việc
    nuôi con bằng sữa mẹ,
  • 4:56 - 4:59
    nhưng nhiều người không đạt được
    mục tiêu cho con bú của họ.
  • 4:59 - 5:01
    Họ không thất bại,
  • 5:02 - 5:03
    mà là thất bại của chúng ta.
  • 5:04 - 5:08
    Các vấn đề y tế phổ thông gia tăng
    như béo phì, rối loạn nội tiết,
  • 5:08 - 5:10
    sinh mổ và sinh non,
  • 5:10 - 5:13
    tất cả đều có thể phá vỡ cấu trúc
    sinh học vốn có của sữa.
  • 5:13 - 5:17
    Nhiều phụ nữ không có
    sự hỗ trợ về mặt lâm sàng.
  • 5:18 - 5:19
    25 năm trước,
  • 5:19 - 5:23
    Tổ chức y tế thế giới và UNICEF
    đã đặt ra tiêu chuẩn
  • 5:23 - 5:26
    để các bệnh viện được xem là
    môi trường thân thiện với trẻ sơ sinh,
  • 5:26 - 5:29
    cung cấp hỗ trợ tốt nhất
    cho mối liên hệ giữa mẹ và con
  • 5:29 - 5:31
    và cho trẻ được bú sữa mẹ.
  • 5:31 - 5:35
    Ngày nay, chỉ 1/5 đứa trẻ ở Hoa Kỳ
  • 5:35 - 5:38
    được sinh ra trong các bệnh viện như vậy.
  • 5:39 - 5:40
    Đây chính là vấn đề,
  • 5:40 - 5:43
    vì các bà mẹ có thể chống chọi
    với nhiều khó khăn
  • 5:43 - 5:47
    trong nhiều phút, nhiều giờ, nhiều ngày
    và nhiều tuần tiết sữa.
  • 5:47 - 5:50
    Họ có thể gặp khó khăn trong việc
    hình thành khớp ngậm cho trẻ,
  • 5:50 - 5:52
    đau đớn và chảy sữa,
  • 5:52 - 5:54
    và nhận thức về việc cấp sữa.
  • 5:55 - 5:59
    Những người mẹ này xứng đáng có được
    sự chăm sóc của các nhân viên lâm sàng
  • 6:00 - 6:02
    những người hiểu biết về quy trình này.
  • 6:02 - 6:07
    Những người mẹ gọi cho tôi
    khi gặp những vấn đề này,
  • 6:07 - 6:09
    khóc run rẩy:
  • 6:11 - 6:13
    "Tôi không làm được.
  • 6:13 - 6:16
    Đây là những gì tôi lẽ ra
    tự nhiên có thể làm được.
  • 6:16 - 6:17
    Tại sao?"
  • 6:18 - 6:21
    Và những gì đã có từ rất lâu rồi
  • 6:22 - 6:25
    không có nghĩa là ta dễ dàng
    hay ngay lập tức làm tốt được.
  • 6:25 - 6:28
    Bạn có biết điều gì khác
    cũng đã có từ rất lâu rồi không?
  • 6:28 - 6:31
    (Cười)
  • 6:32 - 6:33
    Sex.
  • 6:34 - 6:36
    Và không ai mong đợi ta
    ngay từ đầu đã làm tốt chuyện đó.
  • 6:36 - 6:39
    (Cười)
  • 6:39 - 6:44
    Các bác sĩ lâm sàng
    đem đến chất lượng chăm sóc công bằng nhất
  • 6:44 - 6:46
    khi họ được giáo dục thường xuyên
  • 6:46 - 6:49
    về cách để hỗ trợ tốt nhất
    cho sự tiết sữa và cho con bú.
  • 6:50 - 6:52
    Và để có được sự giáo dục thường xuyên đó,
  • 6:52 - 6:54
    ta cần bám sát vào nó để
    có các nghiên cứu tiên tiến
  • 6:54 - 6:58
    trong cả khoa học đời sống
    và khoa học xã hội
  • 6:58 - 6:59
    vì ta cần phải nhận ra
  • 6:59 - 7:01
    rằng có quá nhiều
  • 7:02 - 7:05
    chấn động lịch sử và
    những thành kiến ngầm
  • 7:05 - 7:09
    xảy ra giữa người mẹ trẻ
    và thầy thuốc lâm sàng.
  • 7:10 - 7:13
    Cơ thể con người cũng giống như chính trị.
  • 7:13 - 7:16
    Nếu việc hỗ trợ cho con bú
    không được để tâm đến
  • 7:16 - 7:19
    nó sẽ không hoạt động đủ tốt.
  • 7:19 - 7:22
    Và đối với những người mẹ mới sinh
    phải quay trở lại làm việc
  • 7:22 - 7:27
    vì những quốc gia như Mỹ không trả phí
    cho việc nghỉ phụ sản,
  • 7:27 - 7:32
    họ có thể phải quay lại
    ngay vài ngày sau sinh.
  • 7:32 - 7:36
    Làm thế nào ta đánh giá lạc quan
    sức khỏe của các bà mẹ và đứa bé
  • 7:36 - 7:39
    chỉ bằng thông điệp về sữa mẹ
  • 7:39 - 7:42
    mà không hỗ trợ về thể chế
  • 7:42 - 7:45
    nhằm tạo điều kiện hình thành
    mối liên hệ giữa mẹ và con
  • 7:45 - 7:46
    để hỗ trợ việc cho con bú?
  • 7:47 - 7:49
    Câu trả lời là: ta không thể.
  • 7:51 - 7:53
    Tôi đang nói chuyện với bạn,
    những nhà lập pháp
  • 7:53 - 7:55
    và những người bỏ phiếu lựa chọn họ.
  • 7:55 - 8:00
    Tôi đang nói chuyện với bạn,
    những người tạo việc làm,
  • 8:00 - 8:02
    những người có việc làm,
    và người có cổ phần.
  • 8:03 - 8:07
    Chúng ta đều đóng góp vào
    y tế công cộng trong cộng đồng,
  • 8:07 - 8:10
    và chúng ta đều có vai trò có được nó.
  • 8:11 - 8:14
    Sữa mẹ là một phần trong việc
    nâng cao sức khỏe con người.
  • 8:15 - 8:19
    Ở NICU, khi đứa trẻ sinh non,
    ốm hay bị thương,
  • 8:19 - 8:23
    sữa hay các thành phần hoạt tính trong sữa
    đóng vai trò đặc biệt quan trọng.
  • 8:23 - 8:25
    Môi trường hay sinh thái
  • 8:25 - 8:28
    hay cộng đồng có nhiều nguy cơ
    tiềm ẩn bệnh truyền nhiễm,
  • 8:28 - 8:30
    sữa mẹ là lá chắn trên cả tuyệt vời.
  • 8:31 - 8:34
    Ở nơi xảy ra thảm họa
    như bão hay động đất,
  • 8:34 - 8:36
    khi điện bị ngắt,
  • 8:36 - 8:38
    khi nước sạch không sẵn có,
  • 8:38 - 8:41
    sữa mẹ có thể
    giữ cho bọn trẻ đủ dinh dưỡng.
  • 8:42 - 8:45
    Trong bối cảnh khủng hoảng nhân đạo,
  • 8:45 - 8:48
    như các người mẹ Syria chạy trốn
    khỏi vùng chiến tranh,
  • 8:48 - 8:52
    ngay cả những giọt sữa nhỏ nhất
    cũng có thể hỗ trợ đứa trẻ
  • 8:52 - 8:54
    trong những thách thức toàn cầu lớn nhất.
  • 8:56 - 9:00
    Nhưng hiểu về sữa mẹ không chỉ đưa ra
    thông điệp tới những bà mẹ
  • 9:00 - 9:02
    và những người làm chính sách,
  • 9:02 - 9:05
    nó còn giúp hiểu thêm về
    tầm quan trọng của sữa mẹ
  • 9:05 - 9:08
    để chúng ta có thể đưa ra
    cách thức tốt hơn
  • 9:08 - 9:12
    đến những bà mẹ không thể hoặc
    không cho con bú vì bất kì lí do gì.
  • 9:12 - 9:14
    Tất cả chúng ta đều có thể làm tốt hơn
  • 9:14 - 9:18
    trong việc hỗ trợ các bà mẹ
    nuôi dưỡng con họ
  • 9:18 - 9:19
    bằng nhiều cách khác nhau.
  • 9:21 - 9:23
    Khi phụ nữ toàn thế giới gặp khó khăn
  • 9:23 - 9:26
    để có được công bằng
    chính trị, xã hội, và kinh tế,
  • 9:26 - 9:29
    ta phải nhớ lại tình mẹ
  • 9:29 - 9:34
    không phải là trung tâm,
    là cốt lõi của phái nữ
  • 9:34 - 9:36
    mà là một trong nhiều khía cạnh tiềm năng
  • 9:36 - 9:39
    của những điều làm
    phụ nữ trở nên tuyệt vời.
  • 9:39 - 9:40
    Đã đến lúc rồi.
  • 9:41 - 9:46
    (Vỗ tay)
Title:
Những điều chưa biết về sữa mẹ
Speaker:
Katie Hinde
Description:

Sữa mẹ nuôi dưỡng cơ thể của trẻ sơ sinh, thúc đẩy sự phát triển thần kinh, cung cấp miễn dịch cần thiết và bảo vệ trẻ khỏi nạn đói và bệnh tật. Tại sao khoa học biết nhiều về cà chua hơn sữa mẹ? Katie Hinde chia sẻ những hiểu biết sâu sắc về phân tử phức tạp đã mang đến sự sống này và thảo luận về những lỗ hổng khoa học cần nghiên cứu để chúng ta có thể hiểu rõ hơn về sữa mẹ.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:59

Vietnamese subtitles

Revisions