Një kategori e barit që parandalon depresionin dhe PTSD-në.
-
0:00 - 0:05Antidepresantët e parë u bënë nga
-
0:05 - 0:08karburantet e tepërta të raketave
pas Luftës së Dytë Botërore. -
0:09 - 0:14Që përshtatet, kur shohim sot se,
një në pesë ushtarë vuajnë nga depresioni -
0:14 - 0:17ose çrregullimi i stresit
post-traumatik ose të dyja. -
0:17 - 0:21Por nuk janë ushtarët të vetmit
në rrezik të lartë nga këto çrregullime. -
0:21 - 0:27Janë zjarrfikësit, mjekët ER, pacientët me
kancer, punonjësit ndihmës, refugjatët -
0:27 - 0:29kushdo që i ekspozohet traumës
ose stresit të madh të jetës. -
0:30 - 0:34E megjithatë, varësisht se sa
të zakonshme janë këto çrregullime, -
0:34 - 0:37trajtimet tona aktuale,
nëse ato funksionojnë, -
0:38 - 0:40ato vetëm frenojnë simptomat.
-
0:41 - 0:46Në vitin 1798, kur Edward Jenner
zbuloi vaksinën e parë -
0:46 - 0:47atë të lisë
-
0:47 - 0:51zbulimi i tij nuk ishte vetëm
një parambrojtës për një sëmundje -
0:51 - 0:53por një mënyrë krejt e re
të të menduarit: -
0:53 - 0:56ai ilaç mund të parandalojë sëmundjen.
-
0:56 - 0:58Sidoqoftë, për më shumë se 200 vjet,
-
0:58 - 1:02ky parandalim nuk besohej se
shtrihej edhe te sëmundjet psikiatrike. -
1:02 - 1:06Deri në vitin 2014, kur kolegu im
dhe unë rastësisht zbuluam -
1:06 - 1:10ilaçet e para që mund ta parandalojnë
depresionin dhe PTSD-në. -
1:11 - 1:12Ne i zbuluam ilaçet tek minjte
-
1:12 - 1:16dhe aktualisht po studiojmë
nëse ato punojnë te njerëzit. -
1:16 - 1:19Dhe këto parandalues psikofarmaceutikë
-
1:19 - 1:21nuk janë antidepresantë.
-
1:21 - 1:23Ata janë një kategori krejt e re e barit.
-
1:23 - 1:25Ata punojnë duke përforcuar
rezistencën stresuse, -
1:25 - 1:28pra që le t'i quajmë ata
përforcues të rezistencës. -
1:28 - 1:31Pra, mendoni një kohë stresuese
që pastaj keni rimarrë vetën. -
1:32 - 1:36Mbase një ndarje ose një provim,
ju ka ikur aeroplani. -
1:36 - 1:39Rezistenca ndaj stresit
është procesi aktiv biologjik -
1:39 - 1:42që na lejon të kalojmë stresin.
-
1:42 - 1:45Ngjashëm kur ftohemi dhe
sistemi ynë imunitar lufton atë. -
1:46 - 1:47Dhe një rezistencë e pamjaftueshme
-
1:47 - 1:50përballë një stresori mjaft te madh
-
1:50 - 1:53mund të rezultojë
në çrregullim mental, si depresioni. -
1:53 - 1:56Në fakt, shumica e rasteve
të çrregullimeve madhore depresive -
1:56 - 1:58fillimisht shkaktohen nga stresi.
-
1:59 - 2:01Dhe nga ato që kemi parë deri tani
në minj, -
2:01 - 2:05përmirësuesit e rezistencës mund
të na ruajnë nga stresorët biologjikë, -
2:05 - 2:07siç janë hormonet e stresit
-
2:07 - 2:11dhe stresorët social e psikologjik,
si ngacmimi dhe izolimi. -
2:12 - 2:16Pra, ja një shembull
ku u kemi dhënë minjve -
2:16 - 2:18për tre javë nivele të larta
të hormoneve të stresit. -
2:19 - 2:23Për ndryshe, një stresor biologjik
pa një element psikologjik. -
2:23 - 2:25Dhe kjo shkakton sjellje depresive.
-
2:25 - 2:29Dhe nëse paraprakisht u japim
për tre javë trajtim antidepresiv, -
2:30 - 2:31nuk ka efekte të dobishme.
-
2:32 - 2:38Por vetëm një dozë e përforcuesit
të rezistencës, e dhënë një javë para, -
2:38 - 2:41plotësisht parandalon sjelljen depresive.
-
2:42 - 2:44Edhe pas tre javësh stresi.
-
2:44 - 2:47Kjo është hera e parë që një ilac
për herë të parë -
2:47 - 2:49parandalon efekte negative të stresit.
-
2:50 - 2:56Depresioni dhe PTSD janë sëmundje
kronike, shpesh afatgjat, klinike. -
2:56 - 3:00Ato poshtu rrisin rrezikun
e abuzimit të substancave, varfërinë -
3:00 - 3:03sëmundje të zemrës,
Alzheimerit, vetëvrasjes. -
3:03 - 3:08Vetëm kostoja globale e depresionit është
mbi tre trilion dollarë në vit. -
3:09 - 3:13Por tani, imagjinoni një skenar
ku njohim dikë që i parashikohet -
3:13 - 3:16një rrezik i lartë për shkak
të ekspozimit ndaj stresit ekstrem. -
3:16 - 3:20Ta zëmë, një vullnetar i kryqit të kuq
që shkon në një zonë tërmeti. -
3:20 - 3:22Përveç vaksinës tifoide,
-
3:22 - 3:25mund t'i jepnim një hap ose një injeksion
të përforcuesit të rezistencës -
3:25 - 3:27përpara se ajo të largohej.
-
3:27 - 3:30Pra, kur para saj mbahet një armë
nga grabitësit ose më keq, -
3:30 - 3:34ajo së paku do të mbrohej nga
zhvillimi i depresionit ose PTSD-së -
3:34 - 3:36pas veprimit.
-
3:36 - 3:39Kjo nuk do ta parandalojë atë
të përjetojë stresin, -
3:39 - 3:41por do t'i lejojë asaj të shërohet nga ai.
-
3:41 - 3:43Dhe kjo është ajo që është
revolucionare këtu. -
3:43 - 3:45Duke rritur rezistencën,
-
3:45 - 3:50mund të ulim dramatikisht ndjeshmërinë
e saj ndaj depresionit dhe PTSD-së, -
3:50 - 3:56duke e shpëtuar nga humbja e punës,
shtëpisë, familjës apo dhe jetës së saj. -
3:58 - 4:00Pasi Jenner zbuloi vaksinën e lisë,
-
4:00 - 4:03shumë vaksina të tjera
e ndoqën me shpejtësi. -
4:03 - 4:06Por kaluan 150 vjet
-
4:06 - 4:09përpara se një vaksinë e tuberkulozit
të ishte e disponueshme. -
4:09 - 4:10Pse?
-
4:11 - 4:13Pjesërisht sepse shoqëria besonte
-
4:13 - 4:18se tuberkulozi i bënte njerëzit më
të ndjeshëm dhe kreativë dhe empatikë. -
4:18 - 4:22Dhe kjo ishte shkaktuar
nga kushtetuta dhe jo nga biologjia. -
4:23 - 4:26Dhe gjëra të ngjashme thuhen
edhe sot për depresionin. -
4:27 - 4:30Dhe ashtu si zbulimi i Jenner hapi derën
-
4:31 - 4:33për të gjitha vaksinat që pasuan,
-
4:34 - 4:37ilaçet që kemi zbuluar hapin
mundësinë e një fushe krejt të re: -
4:37 - 4:40psikofarmakologjinë parandaluese.
-
4:41 - 4:43Por pavarësisht nëse kjo
është 15 vjet larg, -
4:43 - 4:45ose 150 vjet larg,
-
4:45 - 4:47varet jo vetëm nga shkenca,
-
4:47 - 4:51por nga ajo që ne
si shoqëri zgjedhim të bëjmë me të. -
4:51 - 4:53Ju falemnderit.
-
4:53 - 4:56(Duartrokitje)
- Title:
- Një kategori e barit që parandalon depresionin dhe PTSD-në.
- Speaker:
- Rebecca Brachman
- Description:
-
more » « less
Trajtimet aktuale për depresionin dhe PTSD-në vetëm frenojnë simptomat, nëse ato vecse funksionojnë. Po sikur të mund të parandalonim që këto sëmundje të zhvillohen? Neuroshkencëtarja dhe TED Fellow Rebecca Brachman ndan historinë e zbulimit aksidental të ekipit të saj për një kategori të re të barit që, për herë të parë ndonjëherë, mund të parandalojë efektet negative të stresit - dhe të rrisë aftësinë e një personi për t'u shëruar dhe rritur. Mësoni se si këto ilaçe që përforcojnë rezistencën mund të ndryshojnë mënyrën se si ne trajtojmë sëmundjen mendore.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 05:10
| Helena Bedalli approved Albanian subtitles for A new class of drug that could prevent depression and PTSD | ||
| Helena Bedalli edited Albanian subtitles for A new class of drug that could prevent depression and PTSD | ||
| Eranda Zekaj accepted Albanian subtitles for A new class of drug that could prevent depression and PTSD | ||
| Eranda Zekaj edited Albanian subtitles for A new class of drug that could prevent depression and PTSD | ||
|
Altina Korqa edited Albanian subtitles for A new class of drug that could prevent depression and PTSD | |
|
Altina Korqa edited Albanian subtitles for A new class of drug that could prevent depression and PTSD | |
|
Altina Korqa edited Albanian subtitles for A new class of drug that could prevent depression and PTSD |
