James Cameron: Przed Avatarem... ciekawski chłopiec

W wysokobudżetowych (i niezmiernie dochodowych) filmach Jamesa Camerona możemy zobaczyć nieprawdopodobne światy. W tej osobistej wypowiedzi reżyser ukazuje swoje dziecięce zafascynowanie fantastyką - od czytania powieści science fiction po nurkowanie głębinowe - oraz jego wpływ na powstanie takich hitów jak "Obcy," "Terminator," "Titanic" i "Avatar."

Wychowałem się na science fiction.

Będąc w liceum jeździłem do szkoły autobusem,

godzinę w jedną stronę, każdego dnia.

I zawsze byłem pochłonięty książką,

książką science fiction,

która zabierała mnie do innych światów

i zaspakajała, w formie opowiadań,

tą nienasyconą ciekawość, którą posiadałem.

Moja ciekawość przejawiała się także w tym,

że za każdym razem, gdy nie było mnie w szkole

byłem w lesie.

Wędrowałem i zbierałem "próbki,"

żaby, węże, robaki i wodę ze stawu.

Przynosiłem to wszystko do domu, a potem oglądałem pod mikroskopem.

Wiecie, byłem prawdziwym maniakiem naukowym.

W tym wszystkim chodziło mi o zrozumienie świata,

o zrozumienie granic możliwości.

Moje zamiłowanie do science fiction

wydawało się mieć odbicie w otaczającym mnie świecie

ponieważ pod koniec lat 60-tych

podróżowaliśmy na księżyc,

odkrywaliśmy głębiny oceanów.

Jacques Cousteau pojawiał się w naszych mieszkaniach

ze swoimi niesamowitymi programami, które pokazywały nam

zwierzęta, miejsca i wspaniały świat,

których nie mogliśmy sobie wcześniej nawet wyobrażać.

Wydawało się więc, że to wszystko

współgra z moim zamiłowaniem do science fiction.

Byłem także artystą.

Potrafiłem rysować. Potrafiłem malować.

Odkryłem te zdolności ponieważ nie było jeszcze gier video,

filmów naszpikowanych grafiką komputerową ani

obrazów prezentowanych w krajobrazie medialnym.

Musiałem tworzyć te obrazy w głowie.

Wszyscy tak robiliśmy, jako dzieci, które musiały

czytać książkę i korzystając z opisu autora

wyświetlić obraz na ekranie naszej wyobraźni.

Tak więc, moją odpowiedzią na to było malowanie i rysowanie

pozaziemskich istot i światów,

robotów, statków kosmicznych i tym podobnych rzeczy.

Zawsze dostawałem łupnia na matematyce

za to, że bazgrałem coś schowany za podręcznikiem.

Ta kreatywność

musiała gdzieś znaleźć swoje ujście.

Stała się wtedy ciekawa rzecz. Programy Jacqua Cousteau

sprawiły, że podekscytowałem się faktem istnienia

pozaziemskiego świata tutaj, na Ziemi.

Było raczej niemożliwe żebym kiedykolwiek poleciał

do jakiegoś pozaziemskiego świata.

To było cholernie nieprawdopodobne.

Ale to był świat, który mogłem naprawdę odwiedzić,

dokładnie tutaj na Ziemi, który był bogaty i egzotyczny

tak jak to co wyobrażałem sobie

na podstawie przeczytanych książek.

W wieku piętnastu lat zdecydowałem więc,

że zostanę nurkiem.

Jedyny problem tkwił w tym,

że żyłem w niewielkiej wiosce w Kanadzie,

prawie 1000 kilometrów od najbliższego oceanu.

Nie pozwoliłem jednak by mnie to zniechęciło.

Dręczyłem mojego ojca dopóki nie znalazł

zajęć z nurkowania w Buffalo w Nowym Jorku,

tuż po drugiej stronie granicy.

Uzyskałem certyfikat ukończenia kursu na basenie

jednego ze Związków Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej w środku zimy

w Buffalo w Nowym Jorku.

I nie widziałem oceanu, prawdziwego oceanu,

przez kolejne dwa lata,

dopóki nie przeprowadziliśmy się do Kalifornii.

Od tamtego momentu, przez ostatnie

40 lat

spędziłem 3000 godzin pod wodą

z czego 500 godzin w batyskafie.

Nauczyłem się, że te głębokie oceany,

a nawet te płytkie,

są tak pełne różnorodnych niezwykłych form życia,

że ciężko jest nam to sobie wyobrazić.

Wyobraźnia matki natury jest nieograniczona

w porównaniu z naszą

skromną ludzką wyobraźnią.

Po dziś dzień jestem pełen podziwu

dla tego, co widzę, gdy nurkuję.

Mój romans z oceanem nadal trwa

i jest tak silny jak zawsze.

Kiedy wybrałem karierę zawodową, już jako dorosły,

zdecydowałem się na robienie filmów.

Wydawało się to być najlepszym sposobem pogodzenia

potrzeby opowiadania historii,

z potrzebą tworzenia obrazów.

Jako dziecko ciągle rysowałem komiksy i tym podobne.

Kręcenie filmów było więc sposobem na połączenie obrazów z opowieściami.

I to miało sens.

Oczywiście historie, które zdecydowałem się opowiedzieć

były historiami science fiction: "Terminator," "Obcy"

i "Otchłań."

W "Otchłani" udało mi się połączyć moje zamiłowanie

do świata podwodnego i nurkowania oraz kręcenia filmów.

Moje dwie pasje.

Coś bardzo interesującego było skutkiem nakręcenia "Otchłani."

Aby rozwiązać problem narracyjny

tego filmu,

to znaczy aby stworzyć to płynne wodne stworzenie,

skorzystaliśmy z animacji komputerowej, grafiki komputerowej.

W wyniku tego zabiegu powstała pierwsza

postać animowana komputerowo

jaka pojawiła się kiedykolwiek w filmie.

Nawet pomimo tego, że film nie przyniósł żadnych zysków,

powinienem powiedzieć, że ledwie się opłacał,

zostałem świadkiem czegoś niesamowitego, mianowicie widownia

na całym świecie była zafascynowana

tą pozorną magią.

Wiecie, prawo Arthura Clarka mówi,

że każda wystarczająco zaawansowana technologia jest nieodróżnialna od magii.

Widzowie widzieli coś magicznego.

I to bardzo mnie podekscytowało.

Pomyślałem sobie: "Wow, to jest coś co powinno być

wykorzystywane w kinematografii."

Tak więc w "Terminatorze 2," który był moim kolejnym filmem,

posunęliśmy się jeszcze dalej.

Współpracując z ILM stworzyliśmy w tym filmie faceta

ze stopu mimetycznego. Sukces zależał

od tego czy efekt zadziała.

I zadziałał. I znów stworzyliśmy magię.

I osiągnęliśmy ten sam skutek jeśli chodzi o widownię.

Z tą różnicą, że tym razem zarobiliśmy nieco więcej pieniędzy.

Tak więc łącząc ze sobą te dwa punkty

doświadczenia

okazało się, że będzie to cały nowy świat,

był to cały nowy świat kreatywności

dla artystów filmowych.

Tak więc założyłem firmę ze Stanem Winstonem,

moim dobrym przyjacielem Stanem Winstonem,

który był w tym czasie twórcą charakteryzacji oraz kreatorem postaci filmowych.

Nasz spółka nazywała się Digital Domain.

Założenie naszej firmy polegało na tym,

że przeskoczymy przez etap

procesów analogowych drukarek optycznych i tym podobnych

i przejdziemy od razu do produkcji cyfrowej.

Tak też zrobiliśmy i dało nam to chwilową przewagę nad konkurencją.

Okazało się jednak, że w połowie lat 90-tych pozostawaliśmy w tyle

w sprawach projektowania postaci i stworzeń,

którymi tak naprawdę miała zajmować się nasza firma.

Napisałem więc "Avatara,"

który miał przekroczyć granice możliwości

efektów wizualnych,

efektów grafiki komputerowej,

miał przedstawić postacie wyrażające ludzkie emocje

stworzone za pomocą grafiki komputerowej.

Wszystkie główne postacie miały być stworzone przy jej użyciu,

tak jak i cały świat.

Nie udało się jednak przekroczyć granic możliwości.

Ludzie z mojej firmy powiedzieli,

że przez pewien czas nie będziemy w stanie tego osiągnąć.

Tak więc zaniechałem tego projektu i nakręciłem inny film o wielkim tonącym statku.

(Śmiech)

Wiecie, poszedłem do wytwórni i sprzedałem ten film jako '"Romeo i Julia" na statku"

To będzie epicki romans,

film pełen namiętności.

To czego tak naprawdę chciałem,

to zejść do wraku prawdziwego Titanica.

Dlatego nakręciłem tan film.

(Brawa)

I taka jest prawda. Cóż, wytwórnia o tym nie wiedziała.

Ale udało mi się ich przekonać. Powiedziałem:

"Zejdziemy do wraku. Nakręcimy to na serio.

Użyjemy tego materiału na początku filmu.

Będzie to naprawdę ważna część. To będzie świetny chwyt marketingowy."

Udało mi się przekonać wytwórnię do ufundowania ekspedycji.

(Śmiech)

Brzmi niewiarygodnie, ale wydarzenie to nawiązuje do tematu

wyobraźni kreującej rzeczywistość.

Ponieważ stworzyliśmy rzeczywistość, dzięki której pół roku później

znalazłem się na pokładzie rosyjskiej łodzi podwodnej

cztery kilometry pod powierzchnią wód Północnego Atlantyku,

patrząc na prawdziwego Titanica -

nie na filmie, nie w HD, tylko naprawdę.

(Brawa)

Zatkało mnie z wrażenia.

Wymagało to od nas wielu przygotowań. Musieliśmy zbudować kamery,

światła i wiele innych rzeczy.

Uderzyło mnie jak bardzo

to zejście pod wodę, te głębokie zejścia pod wodę

przypominały misję kosmiczną.

Wszystko opierało się na technologii

i wymagało ogromnej ilości planowania.

Wsiadasz do kapsuły, schodzisz w głąb tego ciemnego

nieprzyjaznego środowiska,

gdzie, nie ma żadnej nadziei na ratunek,

jeżeli sam nie zdołasz wrócić na powierzchnię.

Pomyślałem sobie: "Wow. Czuję się

jakbym żył w filmie science fiction.

To jest naprawdę świetne."

I tak połknąłem bakcyla eksploracji głębin oceanu.

Oczywiście chodzi o ciekawość, naukową stronę tych badań.

To było wszystkim: przygodą,

zaciekawieniem, wyobraźnią.

Było to też doświadczeniem, jakiego

Hollywood nie mogło mi dać.

Oczywiście mogłem wyobrazić sobie jakieś stworzenie i mogliśmy

stworzyć do tego odpowiednie efekty wizualne. Ale nie byłem w stanie

wyobrazić sobie tego co, zobaczyłem przez to okno.

Podczas kolejnych wypraw

widziałem stworzenia żyjące w kominach hydrotermalnych,

czasami napotykałem rzeczy, z którymi nigdy wcześniej nie miałem styczności,

a czasami takie, których nikt nigdy wcześniej nie widział,

które nie były jeszcze opisane przez naukowców

w momencie, gdy my je widzieliśmy i wyobrażaliśmy je sobie.

Byłem kompletnie zauroczony tym, co zobaczyłem

i wiedziałem, że chcę więcej.

Tak więc podjąłem niecodzienną decyzję.

Po sukcesie "Tiatanica"

powiedziałem: "OK, zamierzam na jakiś czas porzucić

pracę producenta filmowego w Hollywood

i zostać pełnoetatowym badaczem."

Tak więc zaczęliśmy planować

kolejne ekspedycje.

Zeszliśmy do wraku Bismarcka

i zbadaliśmy go za pomocą robotów.

Wróciliśmy na wrak Titanica.

Zabraliśmy ze sobą stworzone przez nas niewielkie boty,

które rozwijały światłowody.

Koncepcja była taka, aby wejść do wnętrza statku

i zbadać je po raz pierwszy w historii.

Nikt wcześniej nie zaglądał do wnętrza wraku. Nie było do tego odpowiednich środków,

tak więc stworzyliśmy technologię, która byłaby w stanie temu podołać.

Więc, oto jestem na pokładzie

Titanica, siedząc w batyskafie

i patrząc na deski wyglądające jak te,

na których wiem, że grała orkiestra.

I dryfuję przez korytarze statku

w niewielkim zautomatyzowanym pojeździe.

Kiedy mówię, że steruję nim

mam na myśli, że duchem znajduję się w jego wnętrzu.

Czułem jakbym naprawdę znajdował się

we wnętrzu wraku Titanica.

I był to najbardziej surrealistyczny przykład

deja vu, jakiego kiedykolwiek doświadczyłem.

Jeszcze zanim skręciłem za róg i zanim światła pojazdu

rozświetliły ciemność wiedziałem już

co będzie się tam znajdować,

ponieważ przechadzałem się po planie przez kilka miesięcy gdy nagrywaliśmy film.

ponieważ przechadzałem się po planie przez kilka miesięcy gdy nagrywaliśmy film.

Plan filmowy był dokładną kopią statku

odwzorowaną na podstawie blueprintów.

To było absolutnie niepowtarzalne przeżycie.

To przeżycie pozwoliło mi zrozumieć doświadczenie teleobecności,

To przeżycie pozwoliło mi zrozumieć doświadczenie teleobecności,

że tak naprawdę można mieć zautomatyzowane avatary,

następnie twoja świadomość zostaje wprowadzona do pojazdu,

do tej innej formy egzystencji.

To było naprawdę bardzo poruszające.

I może być przelotnym spojrzeniem na to, co mogłoby mieć miejsce

za kilkadziesiąt lat,

kiedy zaczniemy dysponować cybernetycznymi ciałami

do przeprowadzania badań lub do innych celów

w różnych

post-ludzkich przyszłościach,

które jestem sobie w stanie wyobrazić

jako fan science fiction.

Tak więc mając za sobą te wyprawy

i naprawdę zaczynając doceniać to, co znajduje się na dnie

jak na przykład w hydrotermalnych kominach,

gdzie spotkaliśmy te niezwykłe gatunki zwierząt.

Są one praktycznie niczym kosmici żyjący tutaj, na Ziemi.

Żyją w środowisku chemosyntezy.

Nie są w stanie przetrwać w systemie

opartym na świetle słonecznym jak my.

I tak napotykasz zwierzęta żyjące w pobliżu

mających temperaturę 500 stopni Celsjusza

słupów wodnych.

Wydaje się, że nie mają one prawa bytu.

W tym samym czasie

zacząłem się także interesować nauką o przestrzeni kosmicznej,

ponownie wpływ zainteresowania science fiction w dzieciństwie.

Skończyło się na tym, że zaangażowałem się

w środowisko zainteresowane kosmosem,

szczególnie we współpracę z NASA,

zasiadałem w ich komitecie doradczym,

planowałem misje kosmiczne,

udałem się do Rosji, przeglądałem

protokoły biomedyczne

i robiłem inne tego typu rzeczy,

po to żeby udać się do międzynarodowej stacji kosmicznej

z naszymi trójwymiarowymi systemami kamer.

I to było fascynujące.

Skończyło się jednak na tym, że zabierałem naukowców

z nami w głąb oceanu.

I zabierałem ich tam żeby mieli dostęp

astrobiologowie, naukowcy planetarni,

ludzie, którzy byli zainteresowani tymi ekstremalnymi środowiskami,

zabierałem ich do kominów hydrotermalnych żeby mogli wszystko zobaczyć

i pobrać próbki, przetestować przyrządy i tak dalej.

I tak kręciliśmy filmy dokumentalne,

ale tak naprawdę zajmowaliśmy się nauką

i właściwie była to nauka o kosmosie.

Udało mi się połączyć

bycie fanem science fiction,

wiecie, jako dziecko,

z zajmowaniem się tym naprawdę.

I wiecie, podczas tej odkrywczej

podróży

wiele się nauczyłem.

Dowiedziałem się wiele o nauce, ale także o

przywództwie.

Myślicie zapewne, że reżyser musi być liderem,

liderem, kapitanem statku i tego typu rzeczy.

Nie wiedziałem zbyt wiele o byciu przywódcą

dopóki nie wziąłem udziału w tych ekspedycjach.

Ponieważ musiałem w pewnym momencie powiedzieć:

"Co ja tutaj robię?

Dlaczego to robię? Co będę z tego miał?"

Te przeklęte programy nie przynoszą zysków.

Ledwo się opłacają. Nie ma w tym żadnej sławy.

Ludzie myślą, że pomiędzy nakręceniem

'Titanica" i "Avatara" polerowałem sobie paznokcie

gdzieś na jakiejś plaży.

Nakręciłem te wszystkie filmy dokumantalne

dla bardzo ograniczonej widowni.

Żadnej sławy, żadnej chwały, żadnych pieniędzy. Co ty robisz?

Robisz to dla samego zadania,

dla wyzwania...

Ocean jest najbardziej wymagającym środowiskiem jaki istnieje...

Dla dreszczyku odkrywania

oraz dla dziwnej więzi jaka powstaje,

gdy niewielka grupa ludzi tworzy zżyty zespół.

Ponieważ robiliśmy to współpracując z 10-12 osobami

przez wiele lat.

Czasami przebywaliśmy przez 2-3 miesiące na morzu.

Dzięki tej więzi zdajesz sobie sprawę,

że najważniejszą rzeczą jest

szacunek jakim darzysz tych ludzi

i jakim oni darzą ciebie za to, że zrobiłeś coś,

czego nie możesz wytłumaczyć nikomu innemu.

Kiedy wracasz na brzeg i mówisz:

"Musieliśmy zrobić to i światłowód i rozcieńczenie

i to i tamto;

cała technologia, wszelkie trudności,

ludzki czynnik pracy na morzu,

nie jesteś w stanie wytłumaczyć tego innym. To właśnie jest to, co

być może posiadają policjanci lub ludzie, którzy w walce razem przez coś przeszli

i wiedzą, że nie będą w stanie tego nikomu wytłumaczyć.

To wszystko tworzy więź, więź szacunku.

Kiedy wróciłem więc, aby nakręcić kolejny film,

którym był "Avatar,"

starałem się zastosować tą samą zasadę przywództwa,

czyli darzyć szacunkiem swój zespół,

w zamian za co otrzymujesz ich szacunek.

I to naprawdę zmieniło dynamikę.

Tak więc kręcąc "Avatara" znowu znalazłem się z niewielką grupą

na niezbadanym terytorium,

proponując nową technologię,

która do tej pory nie istniała.

Niezwykle ekscytujące.

Niezwykle wymagające.

I przez ponad cztery i pół roku staliśmy się rodziną.

Zmieniło to kompletnie sposób w jaki robię filmy.

Ludzie wypowiadali się na temat tego,

jak odwzorowałem organizmy morskie

i umieściłem je na Pandorze.

Dla mnie to było bardziej jakby podstawowy sposób robienia interesów,

proces sam w sobie w efekcie uległ zmianie.

Co możemy w takim razie z tego wywnioskować?

Wiecie jaka nauka z tego płynie?

Cóż, po pierwsze wydaje mi się, że jest to ciekawość.

Cóż, po pierwsze wydaje mi się, że jest to ciekawość.

Jest to najbardziej potężna rzecz jaką posiadacie.

Wyobraźnia jest siłą,

która może wyrazić rzeczywistość.

Szacunek twojego zespołu

jest ważniejszy niż wszystkie

laury świata.

Młodzi producenci fimowi

przychodzą do mnie i proszą o radę.

A ja im odpowiadam: "Nie ograniczajcie się.

Inni ludzie zrobią to za was więc nie róbcie tego sami,

nie skreślajcie się.

I podejmujcie ryzyko."

W NASA mają to powiedzenie, które bardzo lubią:

"Porażka nie wchodzi w rachubę."

Ale porażka musi być jedną z opcji,

zarówno w sztuce jak i w poszukiwaniu, ponieważ jest to skok wiary. Żadna istotna próba,

zarówno w sztuce jak i w poszukiwaniu, ponieważ jest to skok wiary. Żadna istotna próba,

która wymagała pewnych innowacji

nie została podjęta bez ryzyka.

Trzeba być chętnym do podejmowania tego ryzyka.

Oto myśl z jaką chciałbym was pozostawić.

Czegokolwiek byście nie robili

porażka wchodzi w rachubę,

ale strach nie. Dziękuję.

(Brawa)