< Return to Video

James Cameron: Antaŭ Avatar ... scivola knabo

  • 0:00 - 0:05
    Mi pasigis la junaĝon kun dietado de sciencfikcio.
  • 0:05 - 0:08
    Al la mezlernejo mi busis
  • 0:08 - 0:10
    unuhore tien, unuhore reen, ĉiutage.
  • 0:10 - 0:12
    Mi estis ĉiam absorbita en libro,
  • 0:12 - 0:14
    sciencfikcia libro,
  • 0:14 - 0:17
    kiu portis mian menson al aliaj mondoj,
  • 0:17 - 0:21
    kaj rakontoforme kontentigis
  • 0:21 - 0:26
    mian nesatigeblan senton de scivolo.
  • 0:26 - 0:29
    Tiu scivolo ankaŭ manifestiĝis
  • 0:29 - 0:32
    en tio ke kiam mi ne estis en la lernejo
  • 0:32 - 0:34
    mi estis en la arbaro
  • 0:34 - 0:38
    marŝante kaj prenante "specimenojn"
  • 0:38 - 0:40
    de ranoj kaj serpentoj kaj cimoj kaj lageta akvo,
  • 0:40 - 0:43
    kaj alportante ilin hejmen por observi sub mikroskopo.
  • 0:43 - 0:45
    Nu vera sciencemulo mi estis.
  • 0:45 - 0:48
    Sed ĉi ĉio temis pri mia provo kompreni la mondon,
  • 0:48 - 0:52
    kompreni la limojn de ebleco.
  • 0:52 - 0:56
    Kaj mia amo por sciencfikcio
  • 0:56 - 0:59
    ja ŝajnis speguliĝi en la mondo ĉirkaŭ mi,
  • 0:59 - 1:01
    ĉar tiam, dum la malfruaj 1960-oj,
  • 1:01 - 1:04
    ni iris al la luno,
  • 1:04 - 1:06
    ni esploris la profundojn de la oceanoj.
  • 1:06 - 1:09
    Jacques Cousteau venis en niajn sidĉambrojn
  • 1:09 - 1:12
    kun gapigaj specialaj elsendoj kiuj montris al ni
  • 1:12 - 1:14
    bestojn kaj lokojn de miriga mondo
  • 1:14 - 1:17
    kiujn ni vere antaŭe ne imagis.
  • 1:17 - 1:19
    Do tio ŝajnis akordiĝi
  • 1:19 - 1:22
    kun la sciencfikcia emo.
  • 1:22 - 1:24
    Kaj mi estis artisto.
  • 1:24 - 1:26
    Mi scipovis desegni kaj pentri.
  • 1:26 - 1:29
    Kaj mi trovis ke ĉar estis nek videoludoj
  • 1:29 - 1:33
    nek la saturkvanto da komputilproduktitaj filmoj
  • 1:33 - 1:36
    nek la bildaro en la amaskomunikiloj,
  • 1:36 - 1:38
    mi devis krei tiujn bildojn en mia menso.
  • 1:38 - 1:40
    Ni ĉiuj devis tion, kiel junuloj legantaj libron
  • 1:40 - 1:43
    ni per nur la vortoj de la aŭtoro
  • 1:43 - 1:47
    bildigis ion en niaj kapaj film-ekranoj.
  • 1:47 - 1:50
    Kaj tiel, mia reago estis pentri
  • 1:50 - 1:52
    aliplanedajn bestojn, forajn mondojn,
  • 1:52 - 1:54
    robotojn, kosmoŝipojn, ktp.
  • 1:54 - 1:57
    Ade mi estis riproĉata en matematika klaso
  • 1:57 - 2:00
    sencele desegnetante sur lernolibro.
  • 2:00 - 2:03
    La kreemo
  • 2:03 - 2:07
    devis iel esprimiĝi.
  • 2:07 - 2:10
    Kaj io interesa okazis: la elsendoj de Jacques Cousteau
  • 2:10 - 2:13
    ekscitis min pri la fakto ke
  • 2:13 - 2:15
    ekzistas fremda mondo ĉi tie sur la Tero.
  • 2:15 - 2:18
    Eble mi ne kosmoŝipus
  • 2:18 - 2:20
    al aliplaneda mondo,
  • 2:20 - 2:23
    tre malprobable,
  • 2:23 - 2:25
    sed la fremda mondo atingebla jam sur Tero
  • 2:25 - 2:27
    estis tiom riĉa kaj ekzota
  • 2:27 - 2:30
    kiom io ajn imagita de mi
  • 2:30 - 2:32
    tra la libroj legitaj.
  • 2:32 - 2:34
    Do, mi decidis iĝi skafandristo
  • 2:34 - 2:36
    15-jaraĝe.
  • 2:36 - 2:38
    Nura problemo estis ke mi loĝis
  • 2:38 - 2:40
    en eta vilaĝo en Kanado,
  • 2:40 - 2:43
    mil kilometrojn for de la plej proksima oceano.
  • 2:43 - 2:45
    Sed mi ne lasis tion senkuraĝigi min.
  • 2:45 - 2:48
    Mi petadis mian patron ĝis li fine trovis
  • 2:48 - 2:50
    klason pri skafandro en Buffalo, NovJorko,
  • 2:50 - 2:52
    tuj trans la landlimo de kie ni loĝis.
  • 2:52 - 2:55
    Kaj mi efektive gajnis mian atestilon
  • 2:55 - 2:57
    en naĝejo de YMCA (Kristana Asocio de Junaj Viroj) meze de vintro
  • 2:57 - 2:59
    en Buffalo, NovJorko.
  • 2:59 - 3:02
    Kaj mi vidis oceanon, veran oceanon,
  • 3:02 - 3:04
    nur du jarojn poste
  • 3:04 - 3:06
    kiam ni transloĝiĝis al Kalifornio.
  • 3:06 - 3:09
    De tiam ĝis nun,
  • 3:09 - 3:11
    ho 40 jarojn,
  • 3:11 - 3:15
    mi pasigis 3000 horojn submare,
  • 3:15 - 3:18
    kaj 500 horoj el tiom estis en submarŝipetoj.
  • 3:18 - 3:21
    Mi lernis, ke en tiu profundoceana medio,
  • 3:21 - 3:23
    eĉ en malprofundaj oceanoj,
  • 3:23 - 3:27
    abundas je mirinda vivo
  • 3:27 - 3:30
    kiu vere estas preter nia imagopovo.
  • 3:30 - 3:34
    La imagopovo de naturo senlimas
  • 3:34 - 3:36
    kompare kun nia
  • 3:36 - 3:38
    magra homa imagopovo.
  • 3:38 - 3:40
    Ankoraŭ ĝis hodiaŭ mi restas en mirego
  • 3:40 - 3:43
    de tio kion mi vidas submare.
  • 3:43 - 3:46
    Kaj mia amo de la oceano daŭras,
  • 3:46 - 3:48
    tiel forta kiel antaŭe.
  • 3:48 - 3:51
    Sed, kiam mi elektis karieron, kiel plenkreskulo,
  • 3:51 - 3:54
    mi elektis filmadon.
  • 3:54 - 3:57
    Tio ŝajnis esti la plej bona metodo kunigi
  • 3:57 - 3:59
    mian emon rakonti,
  • 3:59 - 4:03
    kun mia emo krei imagojn.
  • 4:03 - 4:06
    Junaĝe, mi ade desegnis bildrakontojn k.s.,
  • 4:06 - 4:08
    do filmado estis la metodo kunigi bildojn kun rakontoj.
  • 4:08 - 4:10
    Kaj tio logikis.
  • 4:10 - 4:13
    Kompreneble la rakontoj, kiujn mi elektis rakonti
  • 4:13 - 4:15
    estis sciencfikciaj: "Terminator", "Aliens",
  • 4:15 - 4:17
    kaj "The Abyss".
  • 4:17 - 4:20
    Kaj en "The Abyss", mi kunigis mian amon
  • 4:20 - 4:22
    pri submaro kaj plonĝado, kun film-farado.
  • 4:22 - 4:25
    Do, unuiĝo de la du pasioj.
  • 4:25 - 4:29
    El "The Abyss" venis interesaĵo:
  • 4:29 - 4:32
    por solvi specifan rakontan
  • 4:32 - 4:35
    problemon en tiu filmo,
  • 4:35 - 4:39
    ni kreis iaspecan akvan estaĵon
  • 4:39 - 4:45
    uzegante komputilproduktadon.
  • 4:45 - 4:50
    La rezulto estis la tutunua mol-surfaca
  • 4:50 - 4:53
    komputilproduktita rolulo
  • 4:53 - 4:55
    iam ajn en filmo.
  • 4:55 - 4:57
    Kaj eĉ se la filmo ne mone gajnis,
  • 4:57 - 5:00
    nu vere, preskaŭ malgajnis,
  • 5:00 - 5:02
    mi vidis ion mirindan:
  • 5:02 - 5:04
    la tutmonda spektantaro estis ensorĉita
  • 5:04 - 5:06
    per tiu ŝajna magio.
  • 5:06 - 5:08
    Arthur Clarke fame diris, ke
  • 5:08 - 5:12
    sufiĉe alta teknologio ne apartigeblas de magio.
  • 5:12 - 5:15
    Kaj ili vidis magion
  • 5:15 - 5:18
    kaj tio min ekscitis.
  • 5:18 - 5:20
    Mi pensis, "Ho ja, ni devas plene uzi tion
  • 5:20 - 5:22
    en la film-arto."
  • 5:22 - 5:24
    Tial, en "Terminator 2", mia sekva filmo,
  • 5:24 - 5:26
    ni progresigis ĝin.
  • 5:26 - 5:29
    Kunlabore kun ILM, tiufilme ni kreis ulon el likva metalo,
  • 5:29 - 5:31
    la sukceso baskulis
  • 5:31 - 5:33
    sur tiu komputilproduktaĵo.
  • 5:33 - 5:35
    Kaj ĝi sukcesis. Denove, ni estis kreinta magion.
  • 5:35 - 5:37
    Estis la sama reago de la spektantaro
  • 5:37 - 5:39
    kaj ĉi-foje ni mongajnis.
  • 5:39 - 5:44
    Ekstrapolante
  • 5:44 - 5:47
    tra tiuj du traspertoj,
  • 5:47 - 5:49
    mi konkludis ke tia estus la nova mondo,
  • 5:49 - 5:51
    mondo kreema
  • 5:51 - 5:54
    por film-artistoj.
  • 5:54 - 5:56
    Do mi fondis kun Stan Winston,
  • 5:56 - 5:58
    mia bona amiko Stan Winston,
  • 5:58 - 6:02
    kiu tiutempe estis la pinta dezajnisto de ŝminko kaj estaĵoj,
  • 6:02 - 6:05
    kaj nomis ĝin Digital Domain.
  • 6:05 - 6:07
    La koncepto de la firmao estis
  • 6:07 - 6:10
    supersalti preter
  • 6:10 - 6:13
    la analogaj procezoj de optikaj printiloj kaj tiel plu,
  • 6:13 - 6:15
    kaj ni irus rekte al diĝita produktado.
  • 6:15 - 6:19
    Ni fakte atingis tion, kaj dum tempo posedis konkurencan avantaĝon.
  • 6:19 - 6:22
    Sed ni trovis nin postrestanta meze de la 1990-oj
  • 6:22 - 6:25
    en la fako pri estaĵa dezajno,
  • 6:25 - 6:28
    la fonda celo de la firmao mem.
  • 6:28 - 6:30
    Do mi verkis sistemon nomitan "Avatar"
  • 6:30 - 6:34
    kun celo antaŭenigi la limojn
  • 6:34 - 6:36
    de vidaj efektoj,
  • 6:36 - 6:38
    de komputilproduktitaj efektoj, pretere,
  • 6:38 - 6:42
    kun realismaj homaj emociaj karakteroj
  • 6:42 - 6:44
    komputile kreitaj.
  • 6:44 - 6:46
    Kaj ĉiuj ĉefroluloj estus komputilproduktitaj,
  • 6:46 - 6:48
    kaj la mondo estus komputilproduktita,
  • 6:48 - 6:50
    kaj la limoj do progresigitaj.
  • 6:50 - 6:55
    Miaj firmaanoj diris al mi ke
  • 6:55 - 6:57
    ankoraŭ tro fruis por atingi tiun nivelon.
  • 6:57 - 7:01
    Do mi prokrastis tion kaj faris filmon pri iu ŝipego droninta.
  • 7:01 - 7:04
    < ridoj >
  • 7:04 - 7:07
    Nu, mi propagandis ĝin al la filmstudio kiel "Romeo kaj Julieta" sur ŝipo.
  • 7:07 - 7:09
    Estus epopea amo,
  • 7:09 - 7:11
    pasia filmo.
  • 7:11 - 7:13
    Sekrete, mia deziro estis
  • 7:13 - 7:16
    plonĝi al la ruino de "Titanic".
  • 7:16 - 7:18
    Kaj pro tio mi faris la filmon.
  • 7:18 - 7:22
    < aplaŭdoj >
  • 7:22 - 7:24
    Tio veris, la filmstudio ne sciis,
  • 7:24 - 7:26
    sed mi konvinkis ilin. Mi diris,
  • 7:26 - 7:28
    "Ni plonĝos al la ruino. Ni filmos ĝin reale.
  • 7:28 - 7:31
    Ni uzos tion en la komenco de la filmo.
  • 7:31 - 7:33
    Vere gravos. Estos bonega merkatika altirilo."
  • 7:33 - 7:35
    Kaj mi konvinkis ilin financi ekspedicion.
  • 7:35 - 7:37
    < ridoj >
  • 7:37 - 7:39
    Aspektas freneze, sed tio reiras al la temo pri
  • 7:39 - 7:42
    tio ke imago kreas realon.
  • 7:42 - 7:44
    Ĉar ni ja kreis realaĵon kie ses monatojn poste
  • 7:44 - 7:46
    mi troviĝis en rusa submarŝipeto
  • 7:46 - 7:49
    kvar kilometrojn submare en la norda Atlantiko,
  • 7:49 - 7:51
    rigardante tra fenestro la veran Titanic,
  • 7:51 - 7:54
    ne filman, nek altkvalit-filman, sed la realan.
  • 7:54 - 7:57
    < aplaŭdoj >
  • 7:57 - 7:59
    Nu, tio elmirigis min.
  • 7:59 - 8:01
    Kaj necesis multe da preparo, ni devis konstrui fotilojn
  • 8:01 - 8:03
    kaj lumilojn kaj ĉiajn aĵojn.
  • 8:03 - 8:05
    Sed imponis al mi
  • 8:05 - 8:07
    kiom tiu plonĝo, tiuj profundaj plonĝoj,
  • 8:07 - 8:09
    estas kiel kosma misio.
  • 8:09 - 8:11
    Sciu, tio estis tre teknika kaj
  • 8:11 - 8:13
    bezonis enorman planadon.
  • 8:13 - 8:15
    Oni eniras la kapsulon,
  • 8:15 - 8:18
    malsupreniras en malluman malamikan medion
  • 8:18 - 8:20
    kie mankas espero de savo
  • 8:20 - 8:22
    se vi mem ne povas reatingi la surfacon.
  • 8:22 - 8:24
    Kaj mi pensis, "Ho ja, mi kvazaŭ
  • 8:24 - 8:26
    loĝas en sciencfikcia filmo.
  • 8:26 - 8:28
    Mojosege."
  • 8:28 - 8:31
    Kaj do, mi vere iĝis entuziasmulo pri profundoceana esplorado.
  • 8:31 - 8:34
    Kompreneble, la scivolemo, la scienca flanko.
  • 8:34 - 8:36
    Estis ĉio. Estis aventuro.
  • 8:36 - 8:38
    Estis scivolo. Estis imago.
  • 8:38 - 8:41
    Kaj ĝi estis sperto kiun
  • 8:41 - 8:43
    Hollywood ne povus doni al mi.
  • 8:43 - 8:45
    Ĉar, mi povus imagi estaĵon kaj ni povus
  • 8:45 - 8:47
    krei vidan efekton por ĝi. Sed mi ne povus imagi
  • 8:47 - 8:49
    tion kion mi vidis tra tiu fenestro.
  • 8:49 - 8:52
    Dum iuj niaj postaj ekspedicioj
  • 8:52 - 8:54
    mi vidis estaĵojn ĉe hidrotermotruoj
  • 8:54 - 8:58
    kaj foje aĵojn kiujn mi neniam antaŭe vidis,
  • 8:58 - 9:00
    foje aĵojn kiujn neniuj antaŭe vidis,
  • 9:00 - 9:02
    aĵojn ne klarigitajn de scienco
  • 9:02 - 9:05
    je la tempo kiam ni vidis kaj imagis ilin.
  • 9:05 - 9:08
    Mi estis tute frapegita,
  • 9:08 - 9:10
    kaj devis fari pli.
  • 9:10 - 9:12
    Sekve mi decidis strangete.
  • 9:12 - 9:14
    Post la sukceso de "Titanic",
  • 9:14 - 9:17
    mi diris, "Bone, mi paŭzas mian tagan laboron
  • 9:17 - 9:19
    kiel filmisto en Hollywood,
  • 9:19 - 9:23
    kaj mi iĝos plentempa esploristo por iom da tempo."
  • 9:23 - 9:25
    Kaj do, ni ekplanis
  • 9:25 - 9:27
    ekspediciojn.
  • 9:27 - 9:29
    Kaj fine ni vojaĝis al Bismark,
  • 9:29 - 9:33
    ĝin esplorante per robotaj veturiloj.
  • 9:33 - 9:35
    Ni reiris al la ruino de Titanic,
  • 9:35 - 9:37
    prenante robotetojn kreitajn de ni
  • 9:37 - 9:39
    bobenantajn kun optika fibro.
  • 9:39 - 9:41
    La celo estis esplori interne
  • 9:41 - 9:45
    de tiu ŝipo, premiere.
  • 9:45 - 9:47
    Neniu antaŭe tion faris. Neniu antaŭe tion povis,
  • 9:47 - 9:50
    do ni kreis la teknologion por fari.
  • 9:50 - 9:52
    Do, jen mi, sur la ferdeko
  • 9:52 - 9:55
    de Titanic, sidante en submarŝipeto,
  • 9:55 - 9:58
    rigardante eksteren al tabuloj similaj al ĉi tiuj,
  • 9:58 - 10:01
    kie, mi sciis, la orkestreto ludis.
  • 10:01 - 10:03
    Mi estis flugiganta etan robotan veturilon
  • 10:03 - 10:06
    tra la koridoro de la ŝipo.
  • 10:06 - 10:09
    Nu mi diras "flugiganta",
  • 10:09 - 10:12
    sed mia menso estas en la veturilo.
  • 10:12 - 10:14
    Mi sentis min fizike tie
  • 10:14 - 10:16
    en la ruino de Titanic.
  • 10:16 - 10:18
    Ĝi estis mia plej superreala
  • 10:18 - 10:20
    jamosenta trasperto iam ajn,
  • 10:20 - 10:24
    ĉar mi antaŭsciis tion, kio troviĝas preter angulo
  • 10:24 - 10:26
    antaŭ ol la veturila lumo
  • 10:26 - 10:28
    malkaŝis ĝin,
  • 10:28 - 10:30
    ĉar mi estis paŝinta la scenejon dum monatoj
  • 10:30 - 10:33
    kiam ni faris la filmon.
  • 10:33 - 10:35
    La scenejo kopiiĝis precize
  • 10:35 - 10:37
    de la planoj de la ŝipo.
  • 10:37 - 10:40
    Estis absolute frapanta sperto
  • 10:40 - 10:42
    kiu konstatigis min ke
  • 10:42 - 10:44
    la tele-ĉeesta sperto,
  • 10:44 - 10:46
    aktuale havebla per ĉi tiuj robotaj avataroj,
  • 10:46 - 10:51
    estas kvazaŭ via konscio estas injektita en la veturilon,
  • 10:51 - 10:53
    en alian specon de ekzisto.
  • 10:53 - 10:55
    Profunde pensindis.
  • 10:55 - 10:58
    Povus esti eta ekvido
  • 10:58 - 11:00
    en futuron je jardekoj de nun
  • 11:00 - 11:03
    kiam ni komencus havi kiborgajn korpojn
  • 11:03 - 11:05
    por esporado aŭ aliaj celoj
  • 11:05 - 11:07
    en multaj specoj de
  • 11:07 - 11:09
    post-homaj estontecoj
  • 11:09 - 11:11
    kiujn mi povas imagi
  • 11:11 - 11:13
    kiel adoranto de sciencfikcio.
  • 11:13 - 11:18
    Farinte tiujn ekspediciojn,
  • 11:18 - 11:22
    ni vere komencis kompreni kun ŝato tion
  • 11:22 - 11:25
    kio estas tie profunde en la oceano ĉe nigrafumaj hidrotermotruoj
  • 11:25 - 11:28
    kie estas mirindaj, mirindaj bestoj.
  • 11:28 - 11:30
    Baze, ili estas kvazaŭ eksterteranoj jam nun ĉi tie sur Tero.
  • 11:30 - 11:33
    Ili vivas en medio de kemisintezo.
  • 11:33 - 11:35
    Ili ne vivas per sunlum-bazita
  • 11:35 - 11:37
    sistemo kiel ni.
  • 11:37 - 11:39
    Vi vidas bestojn kiuj loĝas apud
  • 11:39 - 11:41
    500-celsiaj
  • 11:41 - 11:43
    akvaj plumumoj.
  • 11:43 - 11:45
    Oni pensus ke ili ne povas ekzisti.
  • 11:45 - 11:47
    Samtempe
  • 11:47 - 11:50
    mi ekinteresiĝis ankaŭ pri kosma scienco,
  • 11:50 - 11:53
    ree, temas pri sciencfikcia influo, junaĝe.
  • 11:53 - 11:55
    Finfine mi partoprenis kun
  • 11:55 - 11:57
    la kosma komunumo,
  • 11:57 - 11:59
    multe kun NASA,
  • 11:59 - 12:02
    sidante en la konsilantaro de NASA,
  • 12:02 - 12:04
    planante verajn kosmajn misiojn,
  • 12:04 - 12:06
    vojaĝante al Rusio al antaŭkosmonaŭtaj
  • 12:06 - 12:08
    biomedicinaj protokoloj,
  • 12:08 - 12:10
    kaj ĉiuj tiaj aferoj,
  • 12:10 - 12:12
    plene flugante al la internacia kosmostacio
  • 12:12 - 12:14
    per tridimensiaj fotiloj.
  • 12:14 - 12:16
    Ĉi ĉio fascinis.
  • 12:16 - 12:18
    Sed kion mi finfine faris, tio estis venigi kosmo-sciencistojn
  • 12:18 - 12:21
    kun ni en la profundojn de la maro.
  • 12:21 - 12:24
    Kondukante ilin malsupren por ke ili havu aliron,
  • 12:24 - 12:27
    astrobiologoj, planedaj sciencistoj,
  • 12:27 - 12:30
    homoj interesataj pri tiuj ekstremaj medioj,
  • 12:30 - 12:33
    kondukante ilin malsupren al la hidrotermotruoj, por ke ili vidu,
  • 12:33 - 12:35
    kaj prenu specimenojn kaj alportu instrumentojn, ktp.
  • 12:35 - 12:37
    Do jen ni farante dokumentariajn filmojn
  • 12:37 - 12:39
    sed vere farante sciencon,
  • 12:39 - 12:41
    kaj vere farante kosman sciencon.
  • 12:41 - 12:43
    Mi estis kompletiginta la cirklon
  • 12:43 - 12:45
    ekde sciencfikcia adoranto
  • 12:45 - 12:47
    junaĝa
  • 12:47 - 12:49
    ĝis faranto de reala scienco.
  • 12:49 - 12:52
    Sciu, survoje sur ĉi tiu vojaĝo
  • 12:52 - 12:54
    de eltrovo,
  • 12:54 - 12:56
    mi multe lernis.
  • 12:56 - 12:58
    Mi multe lernis pri scienco. Sed aldone mi multe lernis
  • 12:58 - 13:01
    pri gvidado.
  • 13:01 - 13:03
    Oni emas pensi ke reĝisoro devus esti gvidanto,
  • 13:03 - 13:05
    direktanto, ŝipestro, ks.
  • 13:05 - 13:07
    Mi ne lernis pri gvidado
  • 13:07 - 13:10
    ĝis la okazigo de tiuj ekspedicioj.
  • 13:10 - 13:13
    Ĉar tiam je certa punkto mi devis diri al mi,
  • 13:13 - 13:15
    "Kion mi faras ĉi tie?
  • 13:15 - 13:18
    Kial mi faras ĉi tion? Kion mi atingas el ĉi tio?"
  • 13:18 - 13:21
    Neniu profito por ni de tiuj damnaj elsendoj,
  • 13:21 - 13:23
    eĉ preskaŭ malprofito. Kaj neniu famo.
  • 13:23 - 13:25
    Homoj emas pensis ke
  • 13:25 - 13:27
    inter "Titanic" kaj "Avatar" mi estis riĉulece polurantaj miajn ungojn
  • 13:27 - 13:29
    ie sidante sur plaĝo.
  • 13:29 - 13:32
    Mi verkis tiom da filmoj kaj da dokumentarioj
  • 13:32 - 13:34
    por tre limigita spektantaro.
  • 13:34 - 13:37
    Neniu famo. Neniu gloro. Neniu mono. Oni faras kion?
  • 13:37 - 13:39
    Oni faras ĝin por la tasko mem,
  • 13:39 - 13:41
    por la defio,
  • 13:41 - 13:44
    kaj la oceano estas la plej defia medio,
  • 13:44 - 13:47
    por la ekscitiĝo de eltrovo,
  • 13:47 - 13:50
    kaj por tiu stranga kuneca sento kiu okazas
  • 13:50 - 13:53
    kiam eta ularo kunas en intima teamo.
  • 13:53 - 13:56
    Ĉar ni faris tiujn aferojn teame kun 10, 12 homoj,
  • 13:56 - 13:58
    laborantaj dum sinsekvaj jaroj.
  • 13:58 - 14:02
    Foje ĉe maro dum du aŭ tri sinsekvaj monatoj.
  • 14:02 - 14:05
    Kaj en tiu kuneca sento, komprenu,
  • 14:05 - 14:07
    kio plej gravas
  • 14:07 - 14:09
    tio estas la respekto reciproka
  • 14:09 - 14:12
    kaj la tasko kune atingita
  • 14:12 - 14:14
    sed malfacile klarigebla al aliaj.
  • 14:14 - 14:16
    Kiam oni realteriĝas kaj diras
  • 14:16 - 14:18
    "Ni devis fari ion kaj optikan fibron kaj malamplifigon
  • 14:18 - 14:20
    kaj ion kaj ree ion alian teknologian,
  • 14:20 - 14:22
    kaj la malfacileco
  • 14:22 - 14:25
    la homa flanko en ĉe-mara laboro,
  • 14:25 - 14:27
    tio estas ne klarigebla al aliaj. Temas pri tiu eco
  • 14:27 - 14:31
    posedata eble de policanoj kaj homoj kune traspertintaj militon,
  • 14:31 - 14:33
    kaj ili scias ke ili neniam povos klarigi ĝin.
  • 14:33 - 14:35
    Tio kreas kunecan ligon, respektan ligon.
  • 14:35 - 14:37
    Do, kiam mi revenis verki mian venontan filmon,
  • 14:37 - 14:40
    kiu estis "Avatar",
  • 14:40 - 14:43
    mi provis apliki tiun saman principon de gvidado
  • 14:43 - 14:45
    ke oni respektu sian teamon
  • 14:45 - 14:47
    kaj oni gajnu reciproke la respekton de la teamanoj.
  • 14:47 - 14:49
    Kaj tio vere ŝanĝis la dinamikon.
  • 14:49 - 14:52
    Do jen mi denove kun eta teamo,
  • 14:52 - 14:54
    en neesplorita teritorio
  • 14:54 - 14:56
    farante "Avatar", kreante novan teknologion
  • 14:56 - 14:58
    kiu antaŭe ne ekzistis.
  • 14:58 - 15:00
    Ekscitegante.
  • 15:00 - 15:02
    Defiegante.
  • 15:02 - 15:04
    Kaj ni iĝis kiel familio, dum kvar jaroj kaj duono.
  • 15:04 - 15:07
    Kaj tio tute ŝanĝis kiel mi kreas filmojn.
  • 15:07 - 15:09
    Oni komentis, nu, pri kiel
  • 15:09 - 15:12
    oni alportis oceanajn organismojn
  • 15:12 - 15:14
    kaj metis ilin sur planedon Pandora.
  • 15:14 - 15:16
    Por mi, temas pri pli fundamenta traktomaniero,
  • 15:16 - 15:20
    la procezo mem, kiu rezulte ŝanĝiĝis.
  • 15:20 - 15:22
    Do kion ni povas sintezi el la afero?
  • 15:22 - 15:25
    Mi volas diri, kion ni lernis?
  • 15:25 - 15:27
    Nu, mi pensas ke unue estas
  • 15:27 - 15:29
    scivolemo.
  • 15:29 - 15:32
    Ĝi estas la plej forta afero, kiun oni posedas.
  • 15:32 - 15:35
    Imagopovo estas forto
  • 15:35 - 15:39
    manifestebla en la realo.
  • 15:39 - 15:43
    La respekto de via teamo
  • 15:43 - 15:45
    pli gravas ol
  • 15:45 - 15:48
    arego da premioj.
  • 15:48 - 15:50
    Estas junaj filmistoj kiuj
  • 15:50 - 15:54
    venas al mi kaj diras "Konsilu al mi pri ĉi tio."
  • 15:54 - 15:58
    Kaj mi respondas, "Ne limigu vin mem.
  • 15:58 - 16:00
    Aliaj homoj jam limigos vin ĉirkaŭe, do ne faru al vi mem,
  • 16:00 - 16:02
    ne vi vetu kontraŭ vi.
  • 16:02 - 16:04
    Kaj vi risku."
  • 16:04 - 16:07
    NASA havas frapfrazon:
  • 16:07 - 16:09
    "Malsukceso ne estas opcio."
  • 16:09 - 16:12
    Sed malsukceso devas esti opcio
  • 16:12 - 16:15
    en arto kaj en esploro, ĉar estas fidaj saltoj.
  • 16:15 - 16:17
    Kaj neniu grava strebo
  • 16:17 - 16:19
    bezonanta novemon
  • 16:19 - 16:21
    estis atingita sen risko.
  • 16:21 - 16:24
    Necesas emo preni la riskojn.
  • 16:24 - 16:26
    Do jen tio, la konkluda penso.
  • 16:26 - 16:29
    En ajna tasko,
  • 16:29 - 16:32
    malsukceso eblas,
  • 16:32 - 16:35
    sed timo ne. Dankon.
  • 16:35 - 16:46
    < aplaŭdoj >
Title:
James Cameron: Antaŭ Avatar ... scivola knabo
Speaker:
James Cameron
Description:

La grandbuĝetaj (kaj eĉ pli grandprofitaj) filmoj de James Cameron kreas proprajn eksterrealajn mondojn. En ĉi tiu persona parolado, li malkaŝas sian infanaĝan fascinadon kun la mirindeco, ekde legado de sciencfikcio ĝis profundmara plonĝado, kaj kiel tio fine pelis al la sukceso de liaj furoregaj filmoj "Aliens", "The Terminator", "Titanic" kaj "Avatar".
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
16:47
Aaron Irvine added a translation

Esperanto subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.