< Return to Video

Introductie van differntiaalvergelijkingen

  • 0:01 - 0:04
    Welkom bij deze eerste video, de eerste video
  • 0:04 - 0:07
    in de playlist over differentiaalvergelijkingen.
  • 0:07 - 0:10
    Ik weet dat we dit aangestipt hebben bij harmonische
  • 0:10 - 0:11
    bewegingm en ik denk dat ik het heb aangestipt
  • 0:11 - 0:12
    bij andere onderwerpen.
  • 0:12 - 0:16
    Maar nu, op verzoek, gaan we een hele
  • 0:16 - 0:17
    afspeellijst hier aan wijden.
  • 0:17 - 0:20
    Dat is goed bruikbaar, want differentiaal-
  • 0:20 - 0:27
    vergelijkingen zie je in een groot aantal
  • 0:27 - 0:28
    verschillende gebieden terug.
  • 0:28 - 0:30
    Iemand die aan een studie economie begint
  • 0:30 - 0:33
    vroeg me om dit te doen, sommige mensen
  • 0:33 - 0:36
    die natuurkunde gaan doen vroegen me dit
  • 0:36 - 0:36
    en sommigen die in de bouwkunde gaan.
  • 0:36 - 0:40
    Het is dus een breed studiegebied.
  • 0:40 - 0:43
    Dus laten we beginnen, voordat ik doorga over
  • 0:43 - 0:44
    onzinnige dingen.
  • 0:44 - 0:45
    Differentiaalvergelijkingen dus
  • 0:45 - 0:48
    De eerste vraag is: wat is een differentiaalvergelijking?
  • 0:48 - 0:50
    Je weet wat een vergelijking is,
  • 0:50 - 0:52
    Wat is een differentiaalvergelijking?
  • 0:52 - 0:56
    Een differentiaalvergelijking is een vergelijking waarbij
  • 0:56 - 0:58
    een onbekende functie en zijn afleidingen betrokken zijn.
  • 0:58 - 0:59
    Wat bedoel ik daarmee?
  • 0:59 - 1:10
    Nou, laten we zeggen dat y accent plus y gelijk is
  • 1:10 - 1:13
    aan x plus 3.
  • 1:13 - 1:15
    De onbekende functie hier is y.
  • 1:15 - 1:18
    We hadden het kunnen schrijven als y of x, of we hadden dit kunnen schrijven
  • 1:18 - 1:25
    als dy dx, de afleiding van y rekening houdend met x plus
  • 1:25 - 1:29
    deze onbekende functie y is gelijk aan x plus 3.
  • 1:29 - 1:35
    We hadden ook kunnen schrijven f accent van x plus f van x
  • 1:35 - 1:37
    is gelijk aan x plus 3.
  • 1:37 - 1:40
    Dit zijn allemaal geldige schrijfwijzen om
  • 1:40 - 1:42
    precies dezelfde differentiaalvergelijking te schrijven.
  • 1:42 - 1:46
    En dat is interessant, hoe is dit een vetrekpunt
  • 1:46 - 1:49
    van wat we eerder geleerd hebben over gewone vergelijkingen
  • 1:49 - 1:51
    Laat me een normale vergelijking noteren
  • 1:51 - 1:52
    om je eraan te herinneren hoe dat eruitziet.
  • 1:52 - 1:55
    Een normale vergelijking, als we één variabele hebben,
  • 1:55 - 1:56
    zou er ongeveer zo uit zien.
  • 1:56 - 2:02
    x kwadraat plus de cosinus van x is gelijk aan
  • 2:02 - 2:04
    de wortel van x.
  • 2:04 - 2:05
    Dat heb ik net verzonnen.
  • 2:05 - 2:08
    De oplossing hier is een cijfer, of soms een
  • 2:08 - 2:09
    stel cijfers.
  • 2:09 - 2:10
    Soms is er meer dan één, toch?
  • 2:10 - 2:12
    Als je een polynoom hebt, kan je meerdere
  • 2:12 - 2:15
    waarden van x hebben die de vergelijking oplossen.
  • 2:15 - 2:18
    Op deze plek, voor een differentaalvergelijking,
  • 2:18 - 2:20
    is de oplossing een functie.
  • 2:20 - 2:25
    Ons doel is om uit te zoeken welke functie van x
  • 2:25 - 2:28
    en hier heb ik expliciet f van x geschreven, maar welke functie van x
  • 2:28 - 2:33
    lost expliciet deze relatie op voor deze vergelijking.
  • 2:33 - 2:35
    Ik laat je zien wat ik daarmee bedoel.
  • 2:35 - 2:38
    En ik heb mijn differentaalvergelijkingenboek van de middelbare school,
  • 2:38 - 2:41
    dus dat ga ik onderweg gebruiken,
  • 2:41 - 2:44
    Dus laten we zeggen dat--ik schrijf even
  • 2:44 - 2:48
    Kijk, ze hebben dit als differntiaal vergelijking,
  • 2:48 - 2:51
    En ik ga je nog niet laten zien hoe je ze op moet lossen,
  • 2:51 - 2:54
    want we moeten eerst een paar trucs leren.
  • 2:54 - 2:57
    Ik denk dat een goed vertrekpunt is dat je begrijpt wat een
  • 2:57 - 3:00
    differentiaalvergelijking is, zodat je niet in de war raakt met
  • 3:00 - 3:01
    de traditionele vergelijking.
  • 3:01 - 3:04
    Dus, ze hebben deze differentiaal
  • 3:04 - 3:06
    y accent accent
  • 3:06 - 3:10
    Dus de tweede afgeleide van y naar x
  • 3:10 - 3:16
    plus twee keer de eerste ageleide van y naar x
  • 3:16 - 3:18
    min 3 y is gelijk aan 0.
  • 3:18 - 3:21
    En ze geven ons de oplossingen hier, en wat ze willen
  • 3:21 - 3:22
    dat wij doen is laten zien dat dit oplossingen zijn.
  • 3:22 - 3:24
    Ik denk dat dit een goede plek is om tenminste te
  • 3:24 - 3:27
    begrijpen wat een differentiaalvergelijking is,
  • 3:27 - 3:28
    en wat de oplossing betekent,
  • 3:28 - 3:34
    Dus ze zeggen y1 van x is gelijk aan e tot de macht -3x.
  • 3:34 - 3:36
    Dus ze claimen dat dit een oplossing is
  • 3:36 - 3:37
    van deze differentiaalvergelijking.
  • 3:37 - 3:39
    Ik laat je zien wat dat is,
  • 3:39 - 3:45
    y1, tja laat me
  • 3:45 - 3:46
    y1 opschrijven.
  • 3:46 - 3:47
    Wat is y1 accent?
  • 3:47 - 3:49
    Wat is de afgeleide hiervan?
  • 3:49 - 3:51
    Nou, volg gewoon de kettingregel.
  • 3:51 - 3:55
    De afgeleide van de hele functie
  • 3:55 - 3:58
    is alleen e tot de macht min 3x,
  • 3:58 - 4:00
    En dan neem je de afgeleide van het binnenste.
  • 4:00 - 4:02
    Dus dat is alleen de afgeleide van het buitenste
  • 4:02 - 4:03
    e to de macht -3x.
  • 4:03 - 4:08
    En de afgeleide van het binnenste is min 3.
  • 4:08 - 4:13
    En de tweede afgeleide van y1 is gelijk aan
  • 4:13 - 4:15
    --we nemen alleen de afgeleide hiervan, en dat is gelijk aan 9--
  • 4:15 - 4:19
    min 3 keer min 3 e tot de macht 3x.
  • 4:19 - 4:24
    Laten we nu controleren dat als we y1 substitueren en zijn
  • 4:24 - 4:28
    afgeleiden terug herleiden naar de differentiaalvergelijking,
  • 4:28 - 4:29
    dat het klopt.
  • 4:29 - 4:31
    Dus y accent accent, dat is deze.
  • 4:31 - 4:39
    Dus we krijgen negen e tot de macht 3x, plus 2y accent.
  • 4:39 - 4:41
    Plus twee keer y accent.
  • 4:41 - 4:43
    Dit is y accent.
  • 4:43 - 4:50
    Dus twee keer min 3e tot de macht min 3x
  • 4:50 - 4:52
    plus--oh, sorry,min-- drie keer y.
  • 4:52 - 4:53
    Nou, y is dit.
  • 4:53 - 4:58
    Dus min 3 keer e tot de macht -3x,
  • 4:58 - 5:00
    Nou, waar is dat aan gelijk?
  • 5:00 - 5:09
    We krijgen 9 e tot de macht 3x, min 6e tot de macht min 3 x,
  • 5:09 - 5:12
    min 3e tot de macht 3x.
  • 5:12 - 5:13
    Nou, waar is dat gelijk aan?
  • 5:13 - 5:15
    We hebben 9 keer iets
  • 5:15 - 5:16
    min 6 keer iets, min 3 keer iets.
  • 5:16 - 5:17
    Dus dat is gelijk aan 0.
  • 5:17 - 5:20
    Maakt niks uit van nul wat dan ook.
  • 5:20 - 5:21
    Dus dat is gelijk aan 0.
  • 5:21 - 5:27
    Dus we hebben gecontroleerd dat voor deze functie, voor y1 dat gelijk is aan
  • 5:27 - 5:31
    e tot de macht min 3x, de differentiaalvergelijking klopt.
  • 5:31 - 5:33
    Nu is er hier iets interessants, en dat hebben we
  • 5:33 - 5:35
    enigszins aangestipt bij normale vergelijkingen,
  • 5:35 - 5:38
    dat dit mogelijk niet de enige oplossing is,
  • 5:38 - 5:43
    We zullen leren, misschien in een stuk of twee video's. dat
  • 5:43 - 5:44
    de oplossing vaak niet alleen een functie is.
  • 5:44 - 5:46
    Het kan een klasse van functies zijn waar ze gewoonlijk
  • 5:46 - 5:50
    allemaal ongeveer dezelfde functie zijn, maar er een
  • 5:50 - 5:51
    verschil in constantes is,
  • 5:51 - 5:52
    Maar dat laat ik je straks zien,
  • 5:52 - 5:54
    Maar hier laten ze ons zien dat er een andere
  • 5:54 - 5:58
    oplossing is, dat gaat werken met,
  • 5:58 - 6:04
    we kunnen de vergelijking proberen y2 van x is gelijk aan
  • 6:04 - 6:06
    simpel e tot de macht x.
  • 6:06 - 6:08
    En dat zouden we kunnen controleren, toch?
  • 6:08 - 6:10
    Wat is de eerste en de tweede afgeleide van e tot de macht x?
  • 6:10 - 6:11
    Nou, ze zijn e tot de macht x.
  • 6:11 - 6:16
    Dus de tweede afgeleide van y2 is e tot de macht x
  • 6:16 - 6:23
    plus 2 keer de eerste afgeleide is wat?
  • 6:23 - 6:25
    Nou, de eerste afgeleide van e tot de macht x is nog steeds e tot de macht x,
  • 6:25 - 6:28
    2 e tot de macht x, min 3 keer een functie.
  • 6:28 - 6:30
    min 3e tot de macht x.
  • 6:30 - 6:34
    Nou, 1 plus 2 min 3, nou dat is weer gelijk aan 0.
  • 6:34 - 6:42
    Dus dit was ook een oplossing voor deze differentiaalvergelijking.
  • 6:42 - 6:45
    Voordat we doorgaan, laat ik je in de volgende show
  • 6:45 - 6:46
    een paar eenvoudige differentiaal-
  • 6:46 - 6:49
    vergelijkingen zien om op te lossen.
  • 6:49 - 6:51
    Ik denk dat dit een goed moment is, nu je hopelijk
  • 6:51 - 6:55
    een idee hebt wat een differentiaalvergelijking is,
  • 6:55 - 6:55
    en wat de oplossing is,
  • 6:55 - 6:58
    En de oplossing ervan is geen cijfer, de oplossing is
  • 6:58 - 7:00
    een functie, of een set van functies,
  • 7:00 - 7:01
    of een klasse van functies,
  • 7:01 - 7:03
    Het is tijd om een beetje terminologie
  • 7:03 - 7:04
    door te nemen.
  • 7:04 - 7:07
    Dus, er zijn twee grote classificaties,
  • 7:07 - 7:10
    Nou ja, er is een grote eerste, normale en gedeeltelijke
  • 7:10 - 7:11
    differentiaalvergelijkingen.
  • 7:11 - 7:13
    Ik denk dat je al geraden hebt wat dat betekent,
  • 7:13 - 7:15
    Een normale differentiaalvergelijking is wat ik heb opgeschreven.
  • 7:15 - 7:20
    Het bevat één variabele met een ander, of
  • 7:20 - 7:22
    een functie met, zeg x en zijn afgeleiden.
  • 7:22 - 7:24
    Gedeeltelijke differentiaalvergelijkingen zullen we later oppakken.
  • 7:24 - 7:25
    Dat is ingewikkelder.
  • 7:25 - 7:28
    Dat is wanneer een functie een functie kan zijn
  • 7:28 - 7:29
    van meer dan één variabele.
  • 7:29 - 7:31
    En dan kan je de afgeleide hebben tot x,
  • 7:31 - 7:32
    en y, en z.
  • 7:32 - 7:34
    Maar daar maken we ons nu nog geen zorgen over,
  • 7:34 - 7:37
    Als je functies en hun afgeleiden een functie zijn
  • 7:37 - 7:39
    van maar één variabele, hebben we te maken met een
  • 7:39 - 7:39
    normale differentiaalvergelijking.
  • 7:39 - 7:45
    Dat is waar deze afspeellijst over gaat,
  • 7:45 - 7:50
    gewone differentiaalvergelijkingen.
  • 7:50 - 7:54
    Nu heb je binnen de normale differentiaalvergelijkingen,
  • 7:54 - 7:56
    twee manieren van classificeren,
  • 7:56 - 7:57
    en ze overlappen enigszins.
  • 7:57 - 8:00
    Je hebt de orde, dus wat is de orde van mijn
  • 8:00 - 8:01
    differentiaalvergelijking?
  • 8:01 - 8:06
    En dan heb je nog het begrip of het lineair
  • 8:06 - 8:08
    of non-lineair is.
  • 8:08 - 8:11
    En ik denk dat de beste manier om dit uit te zoeken
  • 8:11 - 8:12
    gewoon een aantal voorbeelden opschrijven is.
  • 8:12 - 8:16
    Dus laat ik er een opschrijven.
  • 8:16 - 8:18
    En ik haal dit uit mijn middelbare school
  • 8:18 - 8:20
    diferentiaalvergelijkingen boek.
  • 8:20 - 8:26
    x kwadraat maal de tweede afgeleide van y tot x
  • 8:26 - 8:33
    plus x maal de eerste afgeleide van y tot x
  • 8:33 - 8:41
    plus 2y is gelijk aan de sinus van x.
  • 8:41 - 8:43
    Dus de eerste vraag is: wat is de orde?
  • 8:43 - 8:47
    De orde zit in de hoogste afgeleide die in
  • 8:47 - 8:49
    je vergelijking bestaat.
  • 8:49 - 8:50
    De hoogste afgeleide van de functie
  • 8:50 - 8:51
    waar het over gaat, toch?
  • 8:51 - 8:56
    De oplossing hiervan wordt een y tot x die
  • 8:56 - 8:57
    deze vergelijking oplost.
  • 8:57 - 9:00
    En de orde is de hoogste afgeleide van die functie.
  • 9:00 - 9:04
    Nou, de hoogste afgeleide hier is de tweede afgeleide.
  • 9:04 - 9:06
    Dus deze heeft orde 2.
  • 9:09 - 9:12
    Of, je zou het een "gewone" differentiaalvergelijking
  • 9:12 - 9:13
    van de tweede orde kunnen noemen.
  • 9:13 - 9:16
    Het tweede ding dat we moeten uitzoeken: is dit een lineaire
  • 9:16 - 9:19
    of een non-lineaire differentiaalvergelijking?
  • 9:19 - 9:24
    Een differentiaalvergelijking is dus lineair als alle functies
  • 9:24 - 9:28
    en hun afgeleiden in essentie, nou ja,
  • 9:28 - 9:29
    bij gebrek aan een beter woord, lineair zijn.
  • 9:29 - 9:30
    Wat bedoel ik daarmee?
  • 9:30 - 9:33
    Ik bedoel je hebt geen y kwadraat,
  • 9:33 - 9:37
    of je hebt geen dy over dx kwadraat,
  • 9:37 - 9:38
    of je hebt geen y maal de tweede afgeleide van y.
  • 9:38 - 9:43
    Dus dit voorbeeld dat ik hier heb opgeschreven,
  • 9:43 - 9:47
    dit is een tweede orde, lineaire vergelijking, want je hebt de tweede afgeleide,
  • 9:47 - 9:50
    de eerste afgeleide, en y, maar ze worden niet vermenigvuldigd
  • 9:50 - 9:51
    met de functie van de afgeleiden.
  • 9:51 - 10:00
    Als nou de vergelijking --- als ik het zou herschrijven als x kwadraat, d
  • 10:00 - 10:06
    de tweede afgeleide van y tot x kwadraat,
  • 10:06 - 10:11
    is gelijk aan de sinus van x, en laten we zeggen dat ik hier een kwadraat van maak.
  • 10:11 - 10:14
    Nu heb ik plotseling een non-lineaire
  • 10:14 - 10:15
    differentiaalvergelijking.
  • 10:15 - 10:16
    Dit is non-linair.
  • 10:16 - 10:17
    Dit is lineair.
  • 10:17 - 10:21
    Omdat ik gekwadrateerd heb, heb ik de tweede
  • 10:21 - 10:25
    afgeleide van y vermenigvuldigd, ik heb het vermenigvuldigd met zichzelf.
  • 10:25 - 10:28
    Een ander voorbeeld van een non-lineaire vergelijking is
  • 10:28 - 10:35
    als ik zou schrijven: y maal de tweede afgeleide van y tot x
  • 10:35 - 10:38
    is gelijk aan de sinus van x.
  • 10:38 - 10:42
    Dit is ook nonlinair, omdat ik de functie heb vermenigvuldigd
  • 10:42 - 10:44
    met zijn tweede afgeleide.
  • 10:44 - 10:46
    Let op, ik heb vermenigvuldigd "iets" maal de tweede afgeleide
  • 10:46 - 10:49
    maar het was de onafhankelijke variabele x
  • 10:49 - 10:50
    die ik heb vermenigvuldigd.
  • 10:50 - 10:53
    Maar hoe dan ook, de tijd is op, en hopelijk geeft het je
  • 10:53 - 10:55
    een goed idee over wat een
  • 10:55 - 10:56
    differentiaalvergelijking is.
  • 10:56 - 11:00
    In de volgende video, gaan we beginnen met daadwerkelijk oplossen.
  • 11:00 - 11:01
    Tot gauw
Title:
Introductie van differntiaalvergelijkingen
Description:

Wat is een differentiaalvergelijking en wat terminologie.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
11:02
Dick Klaver edited Dutch subtitles for Introduction to differential equations
wiki36 added a translation

Dutch subtitles

Revisions