< Return to Video

What Happened Before History? Human Origins

  • 0:01 - 0:04
    Thế giới chúng ta đang sống
    cảm giác thật bình thường.
  • 0:04 - 0:09
    Cứ như con người trước giờ
    luôn sống như thế này
  • 0:09 - 0:11
    Nhưng không phải vậy.
  • 0:12 - 0:18
    Ngày nay, con người đã xây dựng một thế giới
    hiện đại phục vụ mọi nhu cầu của chúng ta.
  • 0:19 - 0:23
    Cho ta một cuộc sống xa xỉ, khiến ta
    quên đi bản thân và không phải lo sống sót.
  • 0:24 - 0:30
    Thức ăn, chỗ ở, an ninh - những thứ này,
    ít hay nhiều, đều được coi là hiển nhiên.
  • 0:30 - 0:31
    Nhưng chúng ta lại là số ít đặc biệt:
  • 0:31 - 0:37
    hơn 99.99% lịch sử loài người,
    cuộc sống đã hoàn toàn khác hẳn.
  • 0:37 - 0:40
    Và không có chuyện
    chỉ có một lịch sử loài người.
  • 0:49 - 0:52
    Câu chuyện của chúng ta
    bắt đầu từ 6 triệu năm trước,
  • 0:52 - 0:57
    khi Tông Người (Hominini) tách ra và mối quan
    hệ của chúng ta với loài vượn đã kết thúc.
  • 0:57 - 1:01
    2,8 triệu năm trước, chi Người (Homo),
    những con người đầu tiên xuất hiện.
  • 1:02 - 1:07
    Chúng ta cứ nghĩ chúng ta là loài người duy nhất,
    nhưng điều này là hoàn toàn sai sự thật.
  • 1:08 - 1:12
    Khi chúng ta, người hiện đại,
    ra đời cách đây 200.000 năm,
  • 1:12 - 1:16
    đã có ít nhất sáu loài người khác.
  • 1:16 - 1:19
    Trí khôn và khả năng của họ
    tương đương với chúng ta,
  • 1:19 - 1:21
    điều này khi ấy chắc hẳn
    phải cực kì đáng sợ,
  • 1:21 - 1:24
    như kiểu là chúng ta đang sống
    với người ngoài hành tinh.
  • 1:24 - 1:26
    Một vài trong số họ đã rất thành công.
  • 1:26 - 1:30
    Ví dụ, Homo Erectus, tồn tại đến 2 triệu năm.
  • 1:30 - 1:33
    Hơn mười lần thời gian con người hiện đại đã tồn tại đến tận bây giờ.
  • 1:33 - 1:38
    Những loài người khác cuối cùng đã biến mất khoảng 10.000 năm trước đây.
  • 1:38 - 1:41
    Chúng ta không biết điều gì khiến cho họ bị chết.
  • 1:41 - 1:47
    Người hiện đại có ít nhất một vài phần trăm của giống người Neanderthal và có ADN của giống người khác, vì vậy đã có một số sự hòa trộn,
  • 1:47 - 1:50
    nhưng chắc chắn không đủ để coi là một sự sát nhập giữa các loài.
  • 1:50 - 1:57
    Vậy nên, chúng ta không biết liệu những người anh em của chúng ta đã biến mất vì thiếu tài nguyên, hay là do hàng loạt những cuộc chiến dành lãnh thổ.
  • 1:57 - 1:59
    Dù bằng cách nào, chỉ mỗi chúng ta còn sống sót.
  • 2:00 - 2:02
    Trở lại thuở ban đầu của nhân loại.
  • 2:02 - 2:09
    2,8 triệu năm trước, người tối cổ biết sử dụng công cụ, nhưng đã không tiến bộ nhiều trong vòng gần 2 triệu năm.
  • 2:09 - 2:12
    Cho đến khi họ học cách kiểm soát lửa.
  • 2:13 - 2:19
    Lửa đồng nghĩa với nấu ăn, làm thức ăn bổ dưỡng hơn, góp phần vào sự phát triển của não bộ chúng ta.
  • 2:19 - 2:24
    Nó cũng tạo ra ánh sáng và hơi ấm, làm ngày dài hơn, mùa đông ít lạnh giá hơn.
  • 2:25 - 2:29
    Ngoài ra, lửa không chỉ xua đuổi thú săn mồi đáng sợ, mà còn được dùng để săn bắt.
  • 2:29 - 2:35
    Rừng và đồng cỏ bị đốt cháy cung cấp các con vật nhỏ, hạt và củ đã được nướng chín.
  • 2:36 - 2:42
    Từ 300.000 năm trước, hầu hết các loài người khác nhau sống theo kiểu xã hội săn bắn-hái lượm nhỏ.
  • 2:42 - 2:49
    Họ có lửa, có công cụ bằng gỗ và đá, biết lên kế hoạch cho tương lai, chôn người chết, và có nền văn hóa riêng.
  • 2:49 - 2:52
    Nhưng quan trọng nhất là họ nói chuyện với nhau.
  • 2:52 - 2:56
    Có lẽ bằng một loại ngôn ngữ sơ khai, ít phức tạp hơn ngôn ngữ của chúng ta ngày nay.
  • 2:57 - 3:01
    Nếu chúng ta có một cỗ máy thời gian, liệu chúng ta có thể quay lại,
  • 3:01 - 3:07
    đánh cắp một vài em bé và nuôi dạy chúng như ngày nay mà không ai biết chúng hơi khác biệt?
  • 3:07 - 3:09
    Có nhiều tranh cãi.
  • 3:09 - 3:13
    Về mặt giải phẫu, con người hiện đại xuất hiện 200.000 năm trước,
  • 3:13 - 3:19
    nhưng có lẽ 70.000 năm trước là thời điểm xa nhất mà chúng ta có thể du hành lại mà vẫn tóm được người có các đặc điểm ứng xử giống với người hiện đại.
  • 3:20 - 3:24
    Trước đó, các em bé có lẽ thiếu một vài đột biến gen rất quan trọng
  • 3:24 - 3:28
    cần thiết để xây dựng bộ não với ngôn ngữ hiện đại và khả năng tư duy trừu tượng.
  • 3:29 - 3:34
    Ở điểm nào đó, khoảng 50.000 năm trước, đã có sự bùng nổ về tiến bộ.
  • 3:34 - 3:39
    Công cụ và vũ khí trở nên tinh xảo hơn và văn hoá trở nên phức tạp hơn,
  • 3:39 - 3:42
    bởi vì ở thời điểm này, con người có bộ não dành cho nhiều mục đích,
  • 3:42 - 3:46
    và một ngôn ngữ cấp cao hơn để trao đổi thông tin với nhau một cách hiệu quả,
  • 3:47 - 3:49
    cho tới từng chi tiết.
  • 3:49 - 3:55
    Điều này cho phép cộng tác tốt hơn, và cũng là điều thực sự làm cho chúng ta khác với bất cứ sinh vật nào trên trái đất.
  • 3:55 - 3:59
    Không phải ở cơ thể yếu và các giác quan kém cỏi hơn các loài khác,
  • 3:59 - 4:05
    mà khác bởi chính là khả năng cộng tác linh hoạt trong các nhóm lớn, khác với, ví dụ, các tổ ong vững chãi
  • 4:06 - 4:08
    hay những đàn sói thân thiết nhưng ít ỏi.
  • 4:09 - 4:14
    Khi não của chúng ta phát triển, chúng ta có khả năng làm những điều vốn dĩ không thể làm được trước đây.
  • 4:15 - 4:17
    Một - mở rộng kiến thức một cách nhanh chóng.
  • 4:18 - 4:22
    Hai - giữ gìn kiến thức tích lũy được qua các thế hệ.
  • 4:22 - 4:26
    Ba - xây dựng dựa trên các kiến thức đã có, để tiếp thu được thông tin sâu sắc hơn.
  • 4:27 - 4:32
    Điều này có vẻ ngớ ngẩn, nhưng trước đó, thông tin chỉ được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác,
  • 4:32 - 4:36
    chủ yếu thông qua di truyền học, vốn không hiệu quả.
  • 4:36 - 4:41
    Tuy nhiên, 40.000 năm tiếp theo, cuộc sống con người gần như không thay đổi.
  • 4:42 - 4:44
    Có ít thứ để làm nền móng.
  • 4:44 - 4:47
    Tổ tiên của chúng ta chỉ là một loài vật trong số rất nhiều loài.
  • 4:47 - 4:51
    Xây dựng một tòa nhà chọc trời mà không biết ngôi nhà là gì... thì rất khó khăn.
  • 4:52 - 4:56
    Mặc dù thật dễ dàng để khinh thường tổ tiên chúng ta, làm như vậy sẽ là dốt nát
  • 4:57 - 5:00
    Con người 50.000 năm trước đây, là những chuyên gia sống sót.
  • 5:01 - 5:03
    Họ có một bản đồ chi tiết về lãnh thổ của họ,
  • 5:03 - 5:06
    giác quan của họ thích ứng với môi trường,
  • 5:06 - 5:10
    họ ghi nhớ một lượng lớn các thông tin về thực vật và động vật.
  • 5:10 - 5:16
    Họ có thể làm ra các công cụ phức tạp đòi hỏi nhiều năm đào tạo kĩ càng và kỹ năng vận động giỏi
  • 5:17 - 5:21
    Cơ thể của họ có thể so sánh được với các vận động viên của chúng ta ngày nay bởi các thói quen hàng ngày của họ,
  • 5:21 - 5:24
    và họ đã sống một cuộc sống phong phú trong bộ lạc của mình
  • 5:25 - 5:30
    Sống sót cần rất nhiều kỹ năng mà thể tích não trung bình của con người tối cổ khi đó
  • 5:30 - 5:32
    thậm chí có thể lớn hơn so với bộ não ngày nay
  • 5:33 - 5:38
    Theo nhóm thì ngày nay chúng ta biết nhiều hơn, nhưng theo từng cá nhân tổ tiên chúng ta vượt trội hơn hẳn so với chúng ta.
  • 5:39 - 5:45
    Nhưng rồi khoảng 12.000 năm trước, tại nhiều khu vực, con người đã phát triển nông nghiệp.
  • 5:45 - 5:47
    Mọi thứ đã thay đổi rất nhanh chóng.
  • 5:47 - 5:54
    Trước đó, sống sót bằng săn bắt và hái lượm đòi hỏi khả năng thể chất và tinh thần tuyệt vời trong tất cả các lĩnh vực từ tất cả mọi người
  • 5:54 - 6:01
    Với sự gia tăng của nông nghiệp, những cá nhân ngày càng có thể dựa vào các kỹ năng của người khác để tồn tại.
  • 6:02 - 6:04
    Điều này có nghĩa rằng một vài trong số họ có thể chuyên môn hóa.
  • 6:04 - 6:10
    Có thể họ làm việc để tạo ra các công cụ tốt hơn, hay dành thời gian để tạo giống cây trồng kháng bệnh tốt hơn hoặc gia súc tốt hơn,
  • 6:10 - 6:12
    Có thể họ bắt đầu phát minh ra các thứ.
  • 6:13 - 6:17
    Khi nông nghiệp ngày càng hiệu quả hơn, cái chúng ta gọi là nền văn minh được bắt đầu
  • 6:18 - 6:21
    Nông nghiệp đã cho chúng ta một nguồn thực phẩm đáng tin cậy và có thể dự đoán trước được,
  • 6:21 - 6:25
    lần đầu tiên nó cho phép con người tích trữ lương thực trên quy mô lớn,
  • 6:25 - 6:27
    và bảo quản lúa thì dễ hơn nhiều so với thịt.
  • 6:28 - 6:33
    Kho lương thực cần được bảo vệ, dẫn đến những cộng đồng sống gần nhau hơn
  • 6:33 - 6:37
    Đầu tiên, các cấu trúc phòng thủ đầu tiên được xây dựng, nhu cầu cần tổ chức tăng lên
  • 6:38 - 6:41
    Càng có tổ chức, mọi thứ càng trở nên hiệu quả một cách nhanh hơn
  • 6:41 - 6:47
    Thôn trở thành thành phố, thành phố trở thành vương quốc, vương quốc trở thành đế chế
  • 6:48 - 6:54
    Kết nối giữa con người phát triển tạo nên cơ hội để trao đổi kiến thức
  • 6:54 - 6:56
    Tiến bộ nhanh hơn theo cấp số nhân.
  • 6:57 - 7:00
    Khoảng 500 năm trước, Cách mạng Khoa học bắt đầu
  • 7:00 - 7:07
    Toán học, Vật lý, Thiên văn học, Sinh học, Hóa học và chuyển đổi tất cả mọi thứ chúng ta nghĩ rằng chúng ta biết từ lâu.
  • 7:08 - 7:12
    Cuộc Cách mạng Công nghiệp không lâu sau đó đặt nền móng cho thế giới hiện đại.
  • 7:13 - 7:16
    Khi tổng hiệu suất của chúng ta tăng theo cấp số nhân,
  • 7:16 - 7:20
    thêm nhiều người có thể dành cả cuộc đời của họ góp phần vào sự tiến bộ của nhân loại.
  • 7:21 - 7:22
    Những cuộc cách mạng tiếp tục xảy ra.
  • 7:22 - 7:26
    Việc phát minh ra máy tính, quá trình phát triển của nó trở thành loại mà tất cả chúng ta đang dùng hàng ngày,
  • 7:26 - 7:29
    và sự gia tăng của Internet định hình thế giới của chúng ta
  • 7:30 - 7:33
    Thật khó để nắm bắt mọi thứ đã xảy ra nhanh như thế nào
  • 7:33 - 7:39
    Chúng ta trải qua khoảng 125.000 thế hệ kể từ khi có sự xuất hiện của các loài người đầu tiên
  • 7:39 - 7:45
    Khoảng 7.500 thế hệ kể từ khi con người hiện đại về mặt sinh lý cảm nhận được ánh sáng ban ngày
  • 7:45 - 7:49
    500 thế hệ trước, những gì chúng ta gọi là nền văn minh bắt đầu
  • 7:50 - 7:53
    20 thế hệ trước, chúng ta đã biết về khoa học
  • 7:53 - 7:57
    Và có Internet cho hầu hết mọi người chỉ mới một thế hệ trước đây.
  • 7:58 - 8:03
    Ngày nay chúng ta đang sống trong thời đại thịnh vượng nhất mà loài người từng trải qua
  • 8:03 - 8:09
    Chúng ta đã thay đổi hành tinh này, từ các thành phần của khí quyển cho đến các thay đổi trên phạm vi lớn về cảnh quan
  • 8:09 - 8:12
    và cả những loài động vật khác đang tồn tại.
  • 8:12 - 8:17
    Chúng ta thắp sáng bóng đêm với những ngôi sao nhân tạo và đặt con người vào trong hộp kim loại trên bầu trời.
  • 8:17 - 8:19
    Một số thậm chí đã đi bộ trên mặt trăng.
  • 8:19 - 8:21
    Chúng ta đưa robot đến các hành tinh khác.
  • 8:21 - 8:25
    Chúng ta nhìn sâu vào quá khứ của vũ trụ với đôi mắt của máy móc.
  • 8:26 - 8:30
    Kiến thức của chúng ta, cách chúng ta thu thập và lưu trữ thêm kiến thức đã bùng nổ.
  • 8:30 - 8:35
    Học sinh trung học trung bình ngày nay biết về vũ trụ hơn một học giả một vài thế kỷ trước.
  • 8:35 - 8:40
    Con người thống trị hành tinh này, dù cho sự thống trị của chúng ta là rất mỏng manh
  • 8:41 - 8:46
    Chúng ta vẫn không khác nhiều so với tổ tiên của chúng ta 70.000 năm trước
  • 8:46 - 8:52
    Nhưng lối sống của bạn đã tồn tại ít hơn 0,001% của lịch sử nhân loại.
  • 8:52 - 8:55
    Kể từ đây, không thể nói trước điều gì về tương lai,
  • 8:56 - 9:01
    như chúng ta xây dựng một tòa nhà chọc trời, nhưng chúng ta không chắc chắn liệu nó đứng trên một nền móng vững chắc
  • 9:01 - 9:02
    hay liệu chúng ta đang xây dựng nó trên cát chảy.
  • 9:03 - 9:05
    Hãy tạm rời về vấn đề đó nhé.
  • 9:05 - 9:09
    Lần sau khi bạn lỡ tàu, hamburger không đủ nóng, hay một ai đó cắt ngang hàng của bạn,
  • 9:09 - 9:12
    Hãy nhớ thế giới loài người được tạo ra đặc biệt như thế nào
  • 9:12 - 9:16
    Có lẽ không đáng phải khó chịu về tất cả những điều nhỏ nhặt đó.
  • 9:18 - 9:21
    Video này đã được hỗ trợ bởi audible.com/nutshell.
  • 9:21 - 9:26
    Trong khi làm video, chúng tôi sử dụng các cuốn sách "Sapiens: tóm tắt lịch sử của nhân loại" là một trong những nguồn thông tin chính.
  • 9:26 - 9:33
    Nếu bạn muốn để có được nó, hay sách nào khác miễn phí và hỗ trợ chúng tôi, đi đến trang audible.com/nutshell và dùng thử 30 ngày miễn phí
  • 9:34 - 9:38
    Thật là khó để đọc sách khi bạn có internet, vậy nên ít nhất chúng ta có thể nghe chúng
  • 9:38 - 9:41
    Nói chung, chúng tôi nghe rất nhiều sách tiếng trong khi tạo video,
  • 9:41 - 9:43
    nên chúng tôi khuyên bạn nên sử dụng chúng
  • 9:44 - 9:47
    OK, đây là lần đầu tiên của chúng tôi tạo một video về lịch sử,
  • 9:47 - 9:50
    chúng tôi rất muốn làm nhiều hơn nữa, nhưng làm mất nhiều thời gian hơn so với một video thông thường của chúng tôi.
  • 9:50 - 9:52
    Vì vậy, chúng tôi có thể làm 3 hoặc 4 cái một năm.
  • 9:52 - 9:54
    Thông tin phản hồi của bạn luôn được chào đón ở đây
  • 9:54 - 9:58
    Cảm ơn bạn rất nhiều vì đã xem,
    và nếu bạn muốn hỗ trợ chúng tôi trực tiếp,
  • 9:58 - 9:59
    bạn có thể làm như vậy trên trang Patreon.
  • 9:59 - 10:01
    Nó thực sự giúp đỡ chúng tôi.
  • 10:01 - 10:04
    Trong khi nghĩ ngợi về vấn đề đó, đây là một vài video khác, nếu bạn muốn xem thêm.
Title:
What Happened Before History? Human Origins
Description:

Use the URL: http://www.audible.com/nutshell to get a free audiobook and 30 days free trial and support this channel. Thanks a lot to Audible for supporting us!

Humans. We have been around for a while now. When we think about our past we think about ancient civilizations, the pyramids, stuff like that. But this is only a tiny, tiny part of our history.

Support us on Patreon so we can make more stuff (and get cool stuff in return): https://www.patreon.com/Kurzgesagt?ty=h

Kurzgesagt merch here: http://bit.ly/1P1hQIH

Get the music of the video here:

soundcloud: http://bit.ly/28Ze6Ni
bandcamp: http://bit.ly/28NPJSb
http://www.epic-mountain.com

THANKS A LOT TO OUR LOVELY PATRONS FOR SUPPORTING US:

William Kerr, Sean Beier, Donal Botkin, Hugo NAJBERG, Harley Faggetter, robert walsh, Amir Shahar, Corey Hinds, Vegard Bellika, Dasha, Charles LaVene, Wesley Kleeman, jeremy avnet, Zachary Dickson, Timothy Basanov, Richard Stambaugh, Hamish Wilson, John Smith, Tyler Lainer, Yalın Günayer, Drew DeVault, Nicholas Bethencourt, Mike Wiley, Stefan Schnitzer, Brian Coule, John Markus, Sergey Sirotenko, Alex Howe, Angel Ivan Luna Parra, Liam Wade, Hannah Montovani, Noah Harris, David Durant, Hans-Jörg Peter, Daniel McCartney, Marcus Lee, Martin Atanasov, Plyrde Rayos, Emin Arslan ,Sam, Adam, TheVerySeriousLewis, Sam, Shermaine Chew, Sathepine, Manraj Dhaliwal, César Mendonça, Corne Kruger, Andrew Peachey, Thomas, Müller, Daniel, Forssten, Matthew Tse, Matthias S., Azila Azman, Fras Saharti

What Happened Before History? Human Origins

more » « less
Video Language:
English
Duration:
10:06

Vietnamese subtitles

Incomplete

Revisions