< Return to Video

Эсийн бүтэц

  • 0:00 - 0:04
    Бүгдээрээ эсийн тогтолцооны тухай бага зэрэг ярилцья
  • 0:04 - 0:06
    дотор нь болж байгаа зүйлүүдийг нь авч үзсэн олон видео хийсэн ч
  • 0:06 - 0:09
    яг ерөнхий бүтцийг нь хэлэлцсэн
  • 0:09 - 0:11
    нэг ч видео хийж байгаагүй юм байна
  • 0:11 - 0:14
    Тэгэхээр бидний эхлэх тохиромжтой газар бол..............би энд мембран зурья
  • 0:14 - 0:18
    Эсийн мембранаас эхэлж тайлбарлах нь их тохиромжтой
  • 0:18 - 0:21
    Учир нь мембран нь эсийг бусад зүйлээс ялгаж өгдөг
  • 0:21 - 0:24
    ба өндөр түвшинд, энэ нь нэг ёсондоо эсийг тодорхойлж байдаг
  • 0:24 - 0:27
    Мембран эсийг маш жижиг хэсэгт тодотгодог
  • 0:27 - 0:29
    Энэ бол яагаад "Эс" гэдэг үг үүссэн юм
  • 0:29 - 0:31
    Тиймээс үүн дээр тэмдэг тавья
  • 0:31 - 0:35
    Эсийн мембран
  • 0:35 - 0:40
    Тэгээд бүх эсүүд эсийн мембрантай байдаг
  • 0:40 - 0:45
    Одоо,Хэрвээ бид эсийг тодорхойлох хамгийн чухал зүйлийг бодвол
  • 0:45 - 0:49
    Чи мэдээж үүнийг ДНХ-н бичлэгээр үзэж байсан байх
  • 0:49 - 0:51
    Бид нар одоо яг юу амьд организмыг тодорхойлдог
  • 0:51 - 0:53
    тухай тайлбар болон үүнтэй холбоотой зүйлсийг
  • 0:53 - 0:55
    ярилцах гэж байна,тэр ДНХ юм болов уу ?
  • 0:55 - 0:58
    Тэгэхээр бүх эсүүд дотроо ДНХ-тай.
  • 0:58 - 1:00
    Гэвч би ДНХ яаж амьд организмыг
  • 1:00 - 1:01
    тодорхойлдог тухай танилцуулах гэсэнгүй.
  • 1:01 - 1:04
    Би хэд хэдэн ДНХ-н бичлэгүүдэд үүний тухай дэлгэрэнгүй танилцуулсан байгаа.
  • 1:04 - 1:05
    Харин бүх эс ДНХ-тай
  • 1:05 - 1:09
    Энэ бичлэг нь эсийн үүргээс илүүтэй ,эсийн бүтцийг тайлбарлаж өгсөн.
  • 1:09 - 1:11
    Гэвч бид үүрэг гэсэн хэсгийг үзэх болно учир нь
  • 1:11 - 1:13
    бид эдгээр өөр өөр хэсгүүд нь юу хийдэг тухай мэдэх хэрэгтэй.
  • 1:13 - 1:17
    За энэ,яг энд , Энэ бол ДНХ.
  • 1:17 - 1:18
    Бас энэ нь өөрийн өнгөт төлөвтөө байна.
  • 1:18 - 1:21
    Бас энд бага зэргйин уураг байгаа.
  • 1:21 - 1:23
    Яг бүх организмуудад биш боловч бид одоо
  • 1:23 - 1:25
    Эукариот эсийн тухай мөн би та бүхэнд дараа нь
  • 1:25 - 1:29
    эукариот ба прокариот эсийн ялгааг тайлбарлаж өгнө.
  • 1:29 - 1:30
    Харин бид өөрсдөө ДНХ-тай
  • 1:30 - 1:33
    Мний зурсан эс бол бараг
  • 1:33 - 1:38
    бүх эстэй адилхан,Ямар ч ургамал,амьтаных
  • 1:38 - 1:39
    үүнтэй адилхан харагдах болно.
  • 1:39 - 1:40
    Би тэгж их нарийвчалж зурсангүй .
  • 1:40 - 1:43
    Би зүгээр л ДНХ болон эсийн мембраныг зурлаа
  • 1:43 - 1:47
    Oдоо,энэ бол амьд ертөнцийн нэг төрлийн анхны үндсэн хуваагдал
  • 1:47 - 1:52
    эсвэл дор хаяж бидний үзэл бодлоос
  • 1:52 - 1:55
    зарим эсүүд ДНХ-нхаа гадуур мембрантай
  • 1:55 - 1:58
    байдаг нь илэрхий байна.
  • 1:58 - 2:02
    Тиймээс тэдгээр нь ДНХ-нхаа гадуур ДНХ , кроматин болон
  • 2:02 - 2:05
    ДНХ-г дүүргэдэг бүх зүйлсийг тусгаарлаж
  • 2:05 - 2:08
    өгдөг мембрантай ба мөн тэрийг эсийн үлдсэн хэсгээс
  • 2:08 - 2:11
    тусгаарладаг бөгөөд үүнийг Бөөм гэнэ
  • 2:11 - 2:15
    Энийг Бөөм гэж нэрлэдэг.
  • 2:15 - 2:18
    Би тэрийг их чухал хуваагдал гэсэн яагаад гэвэл
  • 2:18 - 2:20
    Хүмүүс зарим эсийг харсан чинь бөөмийг олж харжээ
  • 2:20 - 2:22
    харин өөр бусад эсийг харсан чинь бөөм олж хараагүй байна
  • 2:22 - 2:25
    Тэгээд тэд Хөөе,энэ чинь организмуудыг ялгах сайхан арга байна шдээ гэж хэлсэн байна.
  • 2:25 - 2:27
    Тэгээд тэд бөөмтэй эсийг эукариот гэж нэрлэжээ
  • 2:30 - 2:32
    Эдгээр нь бөөмтэй
  • 2:32 - 2:37
    Тэгэхээр миний энэ зурсан эс бол эукариот эс юм
  • 2:37 - 2:40
    Одоо,Хэрвээ чиний эсэнд бөөм байхгүй байвал
  • 2:40 - 2:42
    Чи прокариот эсийг авч хэлэлцэж байна.
  • 2:44 - 2:48
    БӨӨМГҮЙ
  • 2:48 - 2:52
    Прокариот эсийн жишээ болох хоёр том бүлэг нь
  • 2:52 - 2:57
    Бактери болон Аркаеа нар юм
  • 2:57 - 2:58
    Одоо Аркаеа нар их сонирхолтой
  • 2:58 - 3:01
    Бид тэдний тухай бага зэрэг л мэднэ
  • 3:01 - 3:04
    Аркаеа нар нь бактерийн нэг төрөл гэгддэг байсан боловч
  • 3:04 - 3:07
    Хүмүүс эдгээр нь бүхэл бүтэн өөр бүлэг гэдгийг олжээ.
  • 3:07 - 3:11
    Мөн бид үнэндээ Аркаеагийг бага зэрэг л судалсан
  • 3:11 - 3:13
    тиймээс энэ нь үнэхээр сонирхолтой бүлэг байх болно
  • 3:16 - 3:18
    Чи энэ хуваагдлыг эхэлж хийгээд хэрэггүй.
  • 3:18 - 3:22
    Үнэндээ ямар нэгэн зүйлийг эукариот руу хуваах нь илүү ойлгомжтой
  • 3:22 - 3:27
    Би зүгээр л Эук .бактери болон Аркаеа гэж бичлээ
  • 3:27 - 3:29
    Чи энэ хуваагдлыг эхэлж хийхийг хүсэхгүй.
  • 3:29 - 3:31
    Үнэндээ чамд эхэлж болох
  • 3:31 - 3:34
    гурван өөр бүлэг байна.
  • 3:34 - 3:36
    Бид үүний тухай дараа дараагийн бичлэгүүдээр илүү их ярилцах болно
  • 3:36 - 3:37
    Хэрвээ чи хэн бөөмтэй вэ гэж асуумаар байвал
  • 3:37 - 3:40
    За........,Тодорхойлолтын дагуу эукариот эс бөөмтэй
  • 3:40 - 3:42
    Хэн бөөмгүй вэ? гэвэл
  • 3:42 - 3:46
    Тэгэхээр,Бактери болон Аркаеа нар бөөмгүй
  • 3:46 - 3:47
    яг энэ нь шиг
  • 3:47 - 3:50
    Харин би эукариот эсийн тухай авч хэлэлцэх гэж байна
  • 3:50 - 3:52
    Учир нь эукариот эс нь илүү нарийн төвөгтэй байдаг.
  • 3:52 - 3:53
    Тэд бас арай том байдаг
  • 3:53 - 3:56
    Мөн одоогийн байдлаар бидний үзэж байгаа бичлэгүүдийн
  • 3:56 - 3:58
    ихэнх нь эукариот эсийг гол дуу авч хэлэлцэж байгаа.
  • 3:58 - 4:03
    Эукариот эсэд ургамал амьтан багтдаг--Бид нар амьтад
  • 4:03 - 4:09
    Дор хаяж би ч гэсэн --амьтан, бас мөөг,мөн эукариотод
  • 4:09 - 4:11
    бүлэгт багтдаг маш олон өөр аймаг байдаг боловч эдгээр нь
  • 4:11 - 4:14
    бид өдөр тутмын амьдралдаа байнга авч хэлэлцдэг хэд нь юм.
  • 4:14 - 4:17
    Гэвч бүгдээрээ буцаад эсийн бүтэц гэсэн хэсэг рүүгээ очье
  • 4:17 - 4:18
    Тэгэхээр бид өөрсдийн гэсэн ДНХ-тай
  • 4:18 - 4:22
    Бид ДНХ нь рРНХ руу хуулагддагыг мэднэ
  • 4:22 - 4:30
    рРНХ нь бөөмийг орхиж уураг
  • 4:30 - 4:32
    болон рибосом руу дамжуулагддаг.
  • 4:32 - 4:37
    Тэгэхээр рибосомууд нь эс дотор хаа сайгүй
  • 4:37 - 4:39
    хөдөлж байж болох жижиг цогцолборууд юм байна.
  • 4:39 - 4:41
    Мөн бид тэдгээр рибосомуудыг мембраны тогтолцоонд
  • 4:41 - 4:42
    нэмж оруулж болдогыг дараа нь харах болно.
  • 4:42 - 4:44
    Тэгэхээр энэ бол Рибосом
  • 4:48 - 4:52
    Хэрвээ энэ бүх ДНХ-н рРНХ-д хуулагдаж буй яриа болон
  • 4:52 - 4:55
    рРНХ бөөмийг орхиод рибосом руу уураг болон
  • 4:55 - 4:59
    очдог зэрэг нь чамд ойлгогдохгүй байвал
  • 4:59 - 5:01
    Би үүний тухай бүр нарийвчалж тайлбарласан хэд хэдэн бичлэг байгаа.
  • 5:01 - 5:03
    Харин миний хүссэн зүйл юу вэ гэвэл
  • 5:03 - 5:05
    та нарт том суурь мэдлэг өгөх гэж энэ бүх өөр өөр хэсгүүдийг авч хэлэлцэж байгаа юм.
  • 5:05 - 5:12
    Тэгэхээр рибосом дотор рРНх нь ДНХ-ын бөөм руу хуулагддаг бөгөөд мөн
  • 5:12 - 5:19
    Рибосом дээр уураг нийлэгжинэ.
  • 5:19 - 5:22
    Тэгэхээр үүнийг мэдээлэл нь уураг болж хувирдаг газар
  • 5:22 - 5:25
    гэж үзэх бөгөөд эсийн хаана ч
  • 5:25 - 5:28
    хэрэглэгдэж болно.
  • 5:28 - 5:30
    Эдгээр рибосом нь уургаас бүтэх бөгөөд үнэндээ
  • 5:30 - 5:33
    Тэд РНХ-с үүсдэг байна.
  • 5:33 - 5:36
    За тэгэхээр нэг асуулт гэвэл рибосомын жижиг
  • 5:36 - 5:37
    хэсгүүд хаана бий болдог вэ?
  • 5:37 - 5:39
    Зарим нь уургаар бий болдог бол нөгөө хэсэг нь
  • 5:39 - 5:41
    бусад рибосомуудаар буюу дангаараа бий болно.
  • 5:41 - 5:43
    Хэрвээ чи тэдний хэсэг бүрийг нарийвчлан харвал
  • 5:43 - 5:47
    рРНХ болон рибосом маш эмх цэгцгүй
  • 5:47 - 5:48
    оршдогийг мэдэх болно.
  • 5:48 - 5:50
    Тэнд бас уураг байдаг.
  • 5:50 - 5:52
    Би яг жинхэнэ мэт зураагүй ч гэсэн
  • 5:52 - 5:55
    Чи зарим рРНХ уурагтай нийлэгжсэнийг бас
  • 5:55 - 5:58
    энэ нь рибосомоос ДНХ-руу шилжих дээ
  • 5:58 - 6:01
    ердийн мэдээллийн зорилгоор хэрэглэгддэггүй болохыг мэднэ
  • 6:01 - 6:06
    Рибосомын дотор байгаа рибосомын РНХ нь
  • 6:06 - 6:07
    тогтолцооны нэг хэсэг шиг хэрэглэгддэг.
  • 6:07 - 6:10
    Энэ нь үнэндээ рибосомын үүрэгт рибосом шиг л тусалдаг
  • 6:10 - 6:12
    Тиймээс энэ нь үнэхээр рибосомын нэг хэсэг юм.
  • 6:12 - 6:20
    Тэгээд эдгээр бүх зүйл нь эсийн нэгэн хэсэг болох
  • 6:20 - 6:23
    бөөмхөн дотор явагдана.
  • 6:23 - 6:26
    Үүнийг бичье
  • 6:26 - 6:29
    Тэгэхээр яг энд ...,энд их сонирхолтой.
  • 6:29 - 6:35
    Энэ бол бөөмхөн
  • 6:35 - 6:37
    Энэ нь өөр органойд биш бөгөөд мембранаас тусгаарлагдаагүй
  • 6:37 - 6:40
    харин энийг микроскоп ашиглан харж болдог.
  • 6:40 - 6:41
    Хүмүүс анх түүнийг хараад
  • 6:41 - 6:42
    Хөөе,тэнд нэг боодол юм байна гэжээ
  • 6:42 - 6:45
    Тэр нь бөөмийн аль эсвэл өөр нэгэн зүйлийн гол цөм байж таарна
  • 6:45 - 6:48
    Гэвч энэ нь юу болох нь тайлагджээ.Энэ нь маш нягт шигүү
  • 6:48 - 6:50
    Чамд ДНХ болон РНХ байгаа ба
  • 6:50 - 6:54
    тэр нь рибосомыг бүрдүүлдэг
  • 6:54 - 6:55
    рибосомын РНХ үүсдэг газар
  • 6:55 - 6:58
    Харин энэ нь маш нягт учраас хүмүүс
  • 6:58 - 7:00
    үүнийг арай өөрөөр нэрлэхээр шийдсэн юм.
  • 7:00 - 7:02
    Гэвч энэ нь мембраны хязгаар биш юм.
  • 7:02 - 7:04
    Мөн энэ нь органойд доторх органойд биш
  • 7:04 - 7:08
    Энэ нь зүгээр л нягт хуримтлагдсан уураг болон рибосомын РНХ бөгөөд
  • 7:08 - 7:12
    мөн рибосомын РНХ нь энд бий болдог байна.
  • 7:12 - 7:14
    За юу ч гэсэн,бид рибосом дээр байна.
  • 7:14 - 7:15
    Энд уураг үүсдэг
  • 7:15 - 7:18
    Хэрвээ рибосом хөдөлгөөнд оршдог бол
  • 7:18 - 7:21
    тэдгээр уураг ч бас бүрэн бий болсныхоо дараа
  • 7:21 - 7:23
    эс дотор шингэн төлөвт хөдөлгөөнд
  • 7:23 - 7:26
    оршино гэсэн үг.
  • 7:26 - 7:27
    Үүнийг бид цитозол гэж нэрлэдэг.
  • 7:29 - 7:33
    Харин хэрвээ бид эсийн мембранд эсвэл эсийн гадна
  • 7:33 - 7:37
    төгсөнө гэж таамаглагдаж байгаа
  • 7:37 - 7:40
    уургийг гаргаж авахыг хүсвэл яах вэ ?
  • 7:40 - 7:42
    Эс нь биеийн бусад эсээр хэрэглэгдсэн зүйлсийг
  • 7:42 - 7:43
    боловсруулдаг
  • 7:43 - 7:47
    Энд бид ,энэ мембранд наалдсан уураг дээрх
  • 7:47 - 7:48
    очих хэрэгтэй.
  • 7:48 - 7:51
    Чи үүнийг нүхэн гарц байна гэж төсөөлж болно
  • 7:51 - 7:53
    Би тэрийг хэр сайн зурахыг харъя
  • 7:53 - 7:55
    Би үүнийг их болхи зурж байна.
  • 7:55 - 7:59
    Үүнийг эндоплазын торлог гэж нэрлэнэ
  • 7:59 - 8:00
    Эндоплазмын торлог
  • 8:02 - 8:06
    Чи үүнийг зүгээр л нүхэн гарц байна гэж үзэж болно
  • 8:06 - 8:07
    Эндоплазмын торлог
  • 8:09 - 8:13
    Тэд эцэст нь биднийг өөрийгөө ноён Гольдж
  • 8:13 - 8:16
    гэж нэрлэсэн Гольджийн аппаратад хүргэх болно.
  • 8:16 - 8:18
    Тэгэхээр би эндоплазмын торлогыг шар өнгөөр зурна
  • 8:18 - 8:24
    Харин Гольджийн аппаратыг магадгүй ногоон өнгөөр зурна
  • 8:24 - 8:25
    Би дараа нь эд нар юу болохыг тайлбарлаж өгнө
  • 8:25 - 8:26
    За юу болж байна ?
  • 8:26 - 8:30
    Энэ бол нэг төрлийн том овоолсон юм
  • 8:30 - 8:32
    эсвэл чи үүнийг нэг хэсэг бүлэг эвхээстэй мембранууд гэж ойлгож болно.
  • 8:32 - 8:36
    Мөн энд хэсэг рибосомууд нэмэгдэж орсон бөгөөд
  • 8:36 - 8:39
    би тэдгээрийг эндоплазмын торлог гэж нэрлэдэг
  • 8:39 - 8:43
    Тэгэхээр рибосомууд энэ хэсэгт нэмэгдэж оржээ
  • 8:43 - 8:45
    Тэдний зарим нь хөдөлгөөнтэй зарим нь наалдчихсан байна
  • 8:45 - 8:47
    энд тэмдэг тавья
  • 8:47 - 8:52
    За энэ,энд,
  • 8:52 - 8:55
    Энэ том эвхэрсэн мембраны энгэр
  • 8:55 - 8:57
    Энэ бол эндоплазмын торлог
  • 9:02 - 9:04
    Үүнийг хэлэх нь хөгжилтэй
  • 9:04 - 9:06
    Эндоплазмын торлог.
  • 9:06 - 9:09
    Магадгүй нэг хамтлагт тохирох сайхан нэр
  • 9:09 - 9:12
    Эндоплазмын торлог болон үүний рибосомтой хэсгүүдийг
  • 9:12 - 9:15
    барзгар эндоплазмын торлог гэнэ.
  • 9:15 - 9:17
    Магадгүй нэг хамтлагт арай дээр нэр болох байх
  • 9:17 - 9:22
    Тэгэхээр энд би рибосомуудыг наалдуулсан
  • 9:22 - 9:25
    тэгэхээр рибосомууд энд наалдсан байна
  • 9:25 - 9:29
    Энэ бол барзгар эндоплазмын торлог , барзгар ЭП
  • 9:29 - 9:35
    барзгар ЭП,ЭП нь эндоплазмын торлогыг илэрхийлж байна
  • 9:35 - 9:38
    Харин бидэнд рибосом нэмэгдэж ороогүй бас байгаа
  • 9:38 - 9:42
    Түүнийг гөлгөр эндоплазмын торлог гэнэ.
  • 9:42 - 9:48
    За яг энд, Энэ бол гөлгөр эндоплазмын торлог
  • 9:48 - 9:50
    Би дараа нь үүний тухай тайлбарлах болно,харин
  • 9:50 - 9:52
    одоо мембраны тухай үргэлжлүүлэн үзье
  • 9:52 - 9:53
    Хамгийн сүүлд Гольджийн аппарат
  • 9:58 - 10:00
    Юу болсон вэ?гэвэл би чамд жаахан дөхүүлж өгье
  • 10:00 - 10:02
    хөдөлгөөнт рибосомууд дотор рРНХ уураг болон хувирдаг
  • 10:02 - 10:05
    тэгээд тэр уурагууд цитозолын
  • 10:05 - 10:06
    эргэн тойрноор хаа сайгүй эргэлддэг
  • 10:06 - 10:09
    Гэвч хэрвээ бид мембран дээр эсвэл эсийн гадна
  • 10:09 - 10:11
    төгсөх уурагыг авахыг хүсвэл яах вэ ?
  • 10:11 - 10:14
    Тэр бол эндоплазмын торлог болон
  • 10:14 - 10:16
    Гольджийн аппарат хоер үйл ажиллагаагаа явуулдаг газар
  • 10:16 - 10:21
    Бидэнд бөөмөөс гарж ирсэн рРнх байгаа
  • 10:21 - 10:25
    бөгөөд энэ нь рибосомд наалдах эсвэл
  • 10:25 - 10:28
    барзгар ЭП(эндоплазмын торлог) дахь рибосомуудаар шилжүүлэгдэж болно.
  • 10:28 - 10:30
    Харин энд юу болох вэ гэвэл чиний рРнх чинь энд ирнэ.
  • 10:30 - 10:32
    За би тэр сумыг их жижигхэн зурчихлаа
  • 10:32 - 10:35
    Энэ нь эндоплазмын торлогын гадна тал руу дамжуулагдана.
  • 10:35 - 10:39
    Харин уураг нийлэгжиж дуусахаар энэ нь
  • 10:39 - 10:43
    ахин эндоплазмын дотор тал руу түлхэгддэг.
  • 10:43 - 10:45
    Мөн би эндоплазмын торлогын дотор талын тухай яриж
  • 10:45 - 10:47
    байхдаа энэ хэсгийн тухай яриж байсан
  • 10:47 - 10:47
    Би үүнийг будаж байна.
  • 10:47 - 10:51
    Энэ бол эндоплазмын торлогын дотор тал
  • 10:51 - 10:53
    Тэгэхээр уурагууд маань эндоплазмын
  • 10:53 - 10:54
    торлог руу дамжуулагддаг байх нь
  • 10:54 - 10:57
    Цитозолын гадуур,эсийн гадна магадгүй эсийн
  • 10:57 - 10:59
    мембран дотор хэрэглэгддэг нэгэн
  • 10:59 - 11:01
    Тэгэхээр уураг энд төгсөнө
  • 11:01 - 11:04
    За энэ бол яагаад тэдгээр рибосомууд мембран дээр байгаа учир юм
  • 11:04 - 11:06
    учир нь тэд эндоплазмын торлогын гадна талд байгаа зүйлсийг дамжуулж чаддаг.
  • 11:06 - 11:12
    Гэвч уураг нийлэгжиж дуусангуут
  • 11:12 - 11:13
    амины хүчил энэ дотроо дуусна.
  • 11:13 - 11:17
    Энийг арилгая
  • 11:17 - 11:19
    Учир нь энэ их хэрэгтэй байх болов уу гэж би бодож байна
  • 11:19 - 11:23
    За зуръя,Тэгэхээр үүнийг эндодлазмын
  • 11:23 - 11:26
    торлогын мембран гэе
  • 11:26 - 11:29
    Мөн үүнд рибосом наалдсан байгаа.
  • 11:29 - 11:33
    За үүнийг эндоплазмын торлог дээрх рибосом гэе.
  • 11:33 - 11:36
    Тэгээд энэ нь барзгар эндоплазмын торлог байх болов уу?
  • 11:36 - 11:40
    рРНХ нь үүний нэг тал руу орж байна.
  • 11:44 - 11:47
    рРНХ нь энэ хэсгээр орж ирж болно
  • 11:47 - 11:48
    магадгүй энэ нь тэр зүг рүү явж байх шиг байна
  • 11:48 - 11:51
    Энэ нь уураг болон нийлэгжиж байдаг
  • 11:51 - 11:55
    Гэвч амины хүчил дуусахаар
  • 11:55 - 11:58
    уураг мембранаас гадагшлах болно.
  • 11:58 - 12:00
    Үүнийг манай эндоплазмын торлогын мембран гэдгийг санаарай.
  • 12:00 - 12:03
    Харин рибосом рРНХ-д наалдсан учир рРНХ гадна талд байх ч
  • 12:03 - 12:06
    Уурагыг дотор талаас нь харж болно
  • 12:07 - 12:10
    Тэгэхээр уураг нэгэнт нийлэгжиж дуусахаар магадгүй эдгээр нь хумигдана
  • 12:10 - 12:14
    уураг бол зүгээр л амины хүчлийн хумигдсан хэлхээ
  • 12:14 - 12:16
    Мөн энэ нь эндоплазмын торлогоор дамжин өнгөрдөг
  • 12:16 - 12:18
    Бас энүүгээр дамжин өнгөрнө
  • 12:18 - 12:21
    Энэ Гольджийн аппаратад хүртлээ
  • 12:21 - 12:23
    гөлгөр эндоплазмын торлогоор дамжин өнгөрдөг
  • 12:23 - 12:24
    Бас бусад зүйлүүд тохиолдоно
  • 12:24 - 12:26
    Би энэ бүх зүйлүүдийг хэт их хялбарчилж байна
  • 12:26 - 12:29
    Гэвч үнэндээ би та нарт эс доторх бүх зүйлс юу хийдэг тухай ойлгуулах гэсэн юм.
  • 12:29 - 12:31
    Тэгээд уураг Гольджийн аппаратад хүрэхээрээ
  • 12:31 - 12:35
    эсээс гадагшлахад бэлэн болдог эсвэл
  • 12:35 - 12:39
    эсийн мембран руу явахад,Тэд үнэндээ
  • 12:39 - 12:40
    Гольджийн аппаратаас гадагшладаг.
  • 12:40 - 12:43
    За үүнийг ижилхэн уураг гэе,Энэ Гольджийн аппаратад хүрэх үед
  • 12:43 - 12:45
    "үүнийг Гольджийн аппарат дотор байгаа гэдгийг санаарай"
  • 12:45 - 12:49
    За тэгэхээр энд Гольджийн аппаратын мембраныг зуръя
  • 12:49 - 12:51
    Уураг энд төгсөж магадгүй
  • 12:51 - 12:53
    Энэ зүгээр л амины хүчлийн нэг том хэлхээ
  • 12:53 - 12:55
    Тэгээд энэ гадагшлах болно
  • 12:55 - 12:57
    За үүнийг одоо ингэж харагдаж байна гэвэл дараагийн алхам
  • 12:57 - 13:00
    нэг иймэрхүү харагдах болно.
  • 13:00 - 13:01
    Нэг иймэрхүү харагдана
  • 13:07 - 13:09
    Яг дараагийг алхам нь яг иймэрхүү харагдана
  • 13:09 - 13:12
    Тэр чигээрээ гадагшилчихсан.
  • 13:12 - 13:16
    Энэ нь Гольджийн аппаратын мембраны жижиг
  • 13:16 - 13:18
    хэсэг болон өөртөөгөө хамт гадагшилдаг
  • 13:18 - 13:20
    Тэгэхээр одоо уураг нь гадуураа
  • 13:20 - 13:23
    өөрийн гэсэн жижиг мембранаар хучигдсан байна.
  • 13:23 - 13:25
    За тэгэхээр юу болсоныг харъя
  • 13:25 - 13:27
    Бидэнд рРнх-ээс шилжсэн ДНХ байна
  • 13:27 - 13:31
    рРНХ нь эндопдазмын торлогт наалдсан
  • 13:31 - 13:33
    рибосом руу явдаг.
  • 13:33 - 13:36
    энэ нь эндоплазмын торлогоор өнгөрөн
  • 13:36 - 13:37
    уураг болон шилждэг
  • 13:37 - 13:39
    Эхлээд бүх рибосом байх барзгар
  • 13:39 - 13:40
    дараа нь гөлгөр
  • 13:40 - 13:42
    Гөлгөр нь өөр үүрэгтэй
  • 13:42 - 13:49
    Энэ нь даавар болон тослог нийлэгүүдийг бий болгоход нь тусладаг.
  • 13:49 - 13:50
    Би үүнийг нэг их нарийвчлан үзэхгүй
  • 13:50 - 13:51
    Харин энэ зүгээр л аялдаг.
  • 13:51 - 13:53
    Энэ нь Гольджийн аппараттай холбогддог
  • 13:53 - 13:56
    Тэгээд Гольджийн аппарат ,уураг нь мембранаас
  • 13:56 - 13:58
    бага зэргийг авж гадагшладаг
  • 13:58 - 14:02
    эс дотор аялдаг гадуураа мембранаар хүрээлэгдсэн зүйл
  • 14:02 - 14:04
    тиймээс магадгүй уураг
  • 14:04 - 14:06
    нэг иймэрхүү харагдана
  • 14:06 - 14:07
    Би үүнийг арай том болгоё
  • 14:07 - 14:09
    Магадгүй уураг Гольджийн аппаратын
  • 14:09 - 14:12
    мембранаас бага хэсгийг авдаг
  • 14:12 - 14:15
    Үүнийг хөндий гэнэ
  • 14:15 - 14:18
    За энд ,Энд өөр нэгийг нэмье
  • 14:18 - 14:20
    Үүнийг тэмдэглэх гэж би тэрийг хийж байна
  • 14:20 - 14:23
    Энэ нь хөндий гэж нэрлэгддэг.
  • 14:23 - 14:26
    Хөндий бол юунд ч маш энгийн томъёо
  • 14:26 - 14:30
    эс дотор эмх замбараагүй орших
  • 14:30 - 14:32
    гадуураа өөрийн жижиг мембрантай өчүүхэн
  • 14:32 - 14:34
    зүйлүүд, ихэвчлэн уураг
  • 14:34 - 14:37
    Тэгэхээр энэ жижигхэн мембраны тус юу вэ гэвэл
  • 14:37 - 14:39
    энэ уураг эсийн мемранаас гадагшлаж болно
  • 14:39 - 14:40
    гэсэн үг юм.
  • 14:40 - 14:42
    Мөн энэ нь эсийн бусад хэсгээр тархаж болно
  • 14:42 - 14:44
    Би бага зэрэг хялбарчилж байна.
  • 14:44 - 14:47
    тэгээд энэ нь эсийн мембрантай нийлж болно
  • 14:47 - 14:51
    эсвэл энэ хөндий дэх өөрийн мембранаа ашиглан
  • 14:51 - 14:54
    үүнийг эсээс гадагшлахад тусалдаг.
  • 14:54 - 14:57
    Чи үүнийг төсөөл,энэ зүйл
  • 14:57 - 15:00
    Үүнийг эсийн гаднах мембран гэе.
  • 15:00 - 15:02
    Би их болхи хялбарчлалт хийж байна.
  • 15:04 - 15:08
    Зүгээр л ерөнхийдөө ямархуу харагдахыг нь л үзүүлэх гэсэн юм.
  • 15:08 - 15:12
    тэнд хөндий байна,дотор нь бага зэрэг уураг бий
  • 15:12 - 15:15
    тэгэд мембрантай ойртоод л ойртоод л
  • 15:15 - 15:19
    тэгээд энэ маань мембрантай нэгдэж болдог
  • 15:19 - 15:20
    учир нь энэ хоёр адилхан бодисоос бүтсэн.
  • 15:20 - 15:24
    Энэ нь мембрантай нэгддэг,дотроо уурагтай
  • 15:24 - 15:26
    Би дураараа өнгүүдийг өөрчиллөө
  • 15:26 - 15:28
    Харин одоо энэ нь мембрантай нэгдэнгүүт
  • 15:28 - 15:32
    уураг эсээс гарж болно эсвэл уураг
  • 15:32 - 15:35
    өөрийгөө мембранд болон миний их нарийхан зурсан эсийн гаднах мембран дотор бэхлэж болно
  • 15:35 - 15:39
    Харин эсийн гаднах мембран нь
  • 15:39 - 15:40
    хоёр давхрагатай
  • 15:40 - 15:41
    Үүний тухай илүү ярилцах болно
  • 15:41 - 15:44
    Би магадгүй үүний тухай бүхэл бүтэн бичлэг хийх байх.
  • 15:44 - 15:48
    За эдгээр нь, бид эсийн бүтцийг
  • 15:48 - 15:49
    нилээн дажгүй харуулж байна
  • 15:49 - 15:52
    Бидэнд ахиад нэмэх цөөхөн хэдэн зүйл байна
  • 15:52 - 15:59
    амьтны эс дотор байдаг Лизосом гээд
  • 15:59 - 16:04
    энзим гэж бусад зүйлийг задлах үүрэгтэй
  • 16:04 - 16:05
    бодис агуулдаг
  • 16:09 - 16:12
    Хэрвээ лизосом өөр ямар нэгэн зүйлд наалдаж өөрийн энзимээ
  • 16:12 - 16:15
    үүнрүү цацах боломжтой бол,лизосом үүнийг устгадаг
  • 16:15 - 16:16
    энэ нь ихэвчлэн боловсруулдаг
  • 16:16 - 16:18
    Энэ бол лизосом юу хийдэг
  • 16:18 - 16:23
    Ургамалд ялзарсан вакуоль гэж зүйлс байдаг ба
  • 16:23 - 16:26
    эдгээр нь үүргээрээ лизосомтой нилээн төстэй
  • 16:26 - 16:28
    маш том хөндийнүүд юм.
  • 16:28 - 16:32
    Ерөнхийдөө,Вакуоль(хоосовч)бол зүгээр л нэг том хөндий
  • 16:32 - 16:37
    Энэ нь зүгээр л мембранд наалдсан органойд юм.
  • 16:37 - 16:38
    Вакуоль(хоосовч)
  • 16:38 - 16:40
    Ахиад нэг ,органойд гэж юу билээ ?
  • 16:40 - 16:42
    За тэр үгийг одоо бичье
  • 16:42 - 16:45
    Органойд
  • 16:45 - 16:49
    энэ нь мембранд наалдаастай эсийн нэг хэсэг юм
  • 16:49 - 16:51
    Яг л миний элэг бол Сал миний биеийн нэг хэсэг шиг
  • 16:51 - 16:55
    Энэ бол эрхтэн,органойд бол эсийн нэг хэсэг
  • 16:55 - 16:59
    Тэгэхээр вакуоль нь эс дотор бодис
  • 16:59 - 17:02
    хадгалдаг мембраны органойд юм.
  • 17:05 - 17:08
    Тэгэхээр ялзарсан вакуоль нь энзим хадгаладаг
  • 17:08 - 17:10
    ургамлын эсэд байдаг ба хэрвээ ялзарсан вакуоль нь ямар нэгэн зүйлд
  • 17:10 - 17:13
    наалдвал,өөрийн энзимээ бусад зүйлд
  • 17:13 - 17:16
    тараах боломжтой болсон үедээ үүнийг задладаг
  • 17:16 - 17:19
    Одоо бидэнд амьсгалах болон фотосинтезийн
  • 17:19 - 17:21
    тухай ярилцаж байхад дурьдагаж байсан
  • 17:21 - 17:25
    хэд хэдэн органойд бий боловч би үүнийг бусад бичлэг дээрээ дэлгэрэнгүй ярья
  • 17:25 - 17:28
    Бидэнд бас Митохондри гэж зүйл байгаа
  • 17:28 - 17:30
    Митохондрийн эс
  • 17:30 - 17:34
    Мөн тэд дотор болон гадна мембрантай бөгөөд тэнд бид
  • 17:34 - 17:38
    энерги бий болгодог бас элсэн чихэр
  • 17:38 - 17:40
    Би үүн дээр нарийвчлан бичлэг хийсэн байгаа
  • 17:40 - 17:43
    Эдгээр нь өөрийн гэсн ДНХ-тай ба тэдгээр нь өөрсдөө үйнийг бий болгодог
  • 17:43 - 17:50
    энэ нь хүмүүсийг митохондрийн өвөг дээдэс
  • 17:50 - 17:55
    бие даасан прокариот органойд байсан гэж итгэсэн бөгөөд
  • 17:55 - 18:00
    хүмүүс тэдгээрийг яагаад организм дотор амьдрахгүй
  • 18:00 - 18:04
    зүгээр симбиоз хэлбэрт амьдраад байгааг
  • 18:04 - 18:07
    нээж олох болсон
  • 18:07 - 18:11
    тэгэхээр митохондри,эдгээр нь нэгэн цагт эдний өвөг дээдэс
  • 18:11 - 18:13
    бие даасан прокариот эс байсан органойд гэж
  • 18:13 - 18:17
    үздэг
  • 18:17 - 18:19
    Митохондри
  • 18:19 - 18:23
    Энэ бол эсийн амьсгалах үйл ажиллагаа явагддаг газар
  • 18:23 - 18:24
    ба үүний тухай нарийвчлан үзнэ.
  • 18:24 - 18:27
    Зөвхөн ургамлын эс дээр
  • 18:27 - 18:30
    мэдээж амьтны эс дээр биш
  • 18:30 - 18:32
    чамд пластидын нэгж хлоропласт байна.
  • 18:32 - 18:34
    Гэвч хлоропласт бол хамгийн алдартай нь
  • 18:34 - 18:37
    Би магадгүй үүнийг ялангуяа ногоон өнгөөр зурах хэрэгтэй
  • 18:37 - 18:38
    За бидэнд хлоропласт байна.
  • 18:38 - 18:40
    тэр дотор дилакойд байгаа гэдгийг бид бас мэднэ
  • 18:40 - 18:42
    Энд фотосинтез үйл ажиллагаагаа явуулдаг
  • 18:42 - 18:43
    Чамд грана болон бусад бүх зүйл байна
  • 18:43 - 18:46
    Би үүний тухай фотосинтезийн бичлэгээр илүү үзэх болно
  • 18:46 - 18:46
    Гэхдээ энэ нь мэдэхэд зүгээр
  • 18:46 - 18:49
    Эдгээр нь өөр органойдууд
  • 18:49 - 18:52
    Тэгээд яг л митохондри ,тэл өөрийн гэсэн ДНХ-тай
  • 18:52 - 18:53
    бас өөрийн гэсэн рибосомтой
  • 18:53 - 18:57
    тэгэхээр эдгээр нь нэгэн цагт том эукариот эс дотор симбиоз
  • 18:57 - 19:01
    хэлбэрт амьдрахыг сурсан прокариот эс байжээ
  • 19:01 - 19:04
    гэсэн таамаглал байдаг.
  • 19:04 - 19:06
    За тэгэхээр эсийн бүтцийн тухайд бид бараг дуусаж байна.
  • 19:06 - 19:09
    гэхдээ ахиад өөр нэмэх зүйл байна
  • 19:09 - 19:13
    Хэрвээ бид ургамлын эс эсвэл амьтны эсийн тухай
  • 19:13 - 19:15
    хэлэлцэж байсан бол бидэнд эсийн хана гэж
  • 19:15 - 19:17
    гаднах мембранд туслалцаа үзүүлдэг зүйл байх болно
  • 19:17 - 19:19
    Чи үүнийг нэг иймэрхүү гэж ойлгож болно
  • 19:19 - 19:22
    энэ нь үүнд хатуу чанар өгдөг
  • 19:22 - 19:23
    За тэгэхээр бидэнд эсийн хана гэдэг зүйл байна
  • 19:23 - 19:25
    ххэдийгээр тэд тийм хатуу биш ч
  • 19:25 - 19:27
    Чи тэдгээрийг зүгээр л шаар шиг бага зэрэг
  • 19:27 - 19:29
    бүрхүүлээр хангадаг гэж ойлгож болно
  • 19:29 - 19:33
    Мод шиг зүйл гэвэл тэнд давхар эсийн ханууд байна
  • 19:33 - 19:33
    маш хатуу
  • 19:33 - 19:37
    За энэ бол эсийн хана
  • 19:37 - 19:39
    Энэ нь амьтны биш эсэд
  • 19:39 - 19:44
    харин ургамлын эсэд целлюлозоос бүтнэ
  • 19:44 - 19:45
    Энэ намайг их төөрөгдүүлдэг байсан
  • 19:45 - 19:48
    энэ нь эсийн мембранд
  • 19:48 - 19:50
    нэмэлт хүч өгдөг
  • 19:50 - 19:54
    Тэгээд эсэд өөрийн жинхэнэ бүтэцээ өгдөг
  • 19:54 - 19:56
    эдгээр зүйлсийг завсрын филамент гэдэг ба
  • 19:56 - 19:59
    эдгээр нь эс дотор аялдаг
  • 19:59 - 20:00
    эдгээр жижиг хоолойнууд юм
  • 20:00 - 20:04
    Энэ нь эсэд өөрийн жинхэнэ гурван хэмжээст тогтолцоогоо
  • 20:04 - 20:06
    өгөж тусалдаг ба тэд эс дотор болон
  • 20:06 - 20:08
    эсийн гадуурх хөдөлгөөнд
  • 20:08 - 20:10
    оролцож болдог
  • 20:10 - 20:12
    Бид бүх зүйлийг үзэж дуусгахын тулд
  • 20:12 - 20:16
    Хэрвээ чи митозис болон меойзисын бичлэгүүдийг үзвэл
  • 20:16 - 20:19
    Чи эсийн төв буюу центройль гэж зүйлийг харах болно
  • 20:19 - 20:20
    Би нарийвчлан судласан байгаа
  • 20:20 - 20:25
    Бөөмийн гадна баруун тал дахь центройлиуд
  • 20:25 - 20:28
    Центросом үүсгэдэг хоёр центройл
  • 20:28 - 20:32
    Мөн эсийг митоз болон меойз хуваагдлаар
  • 20:32 - 20:37
    хувааж эхлэхэд эдгээрийн хэмжээ нь
  • 20:37 - 20:38
    адилхан байдаг
  • 20:38 - 20:39
    Би үүний тухай нарийвчлан үзэхгүй
  • 20:39 - 20:40
    Би үүн дээр маш олон бичлэг хийж байсан
  • 20:40 - 20:43
    Харин одоогийн байдлаар энэ бол чиний мэдэх ёстой зүйл
  • 20:43 - 20:47
    эсвэл хамгийн багадаа эсийн бүтцийн
  • 20:47 - 20:48
    ерөнхий тойм
  • 20:48 - 20:51
    за тэгэхээр нэг бичлэгт,эцэст нь бид бүх зүйлээ нэг дор хийлээ
  • 20:51 - 20:54
    би эсийн бүх чухал хэсгийг нарийвчлан тайлбарлаагүй
  • 20:54 - 20:57
    эсийн бүх чухал хэсгүүд дээр
  • 20:57 - 21:01
    Гэхдээ та нарт энэ эс доторх зүйлүүд ямархуу зохион байгуулалттай
  • 21:01 - 21:04
    байдаг тухай том мэдлэг болсон гэдэгт итгэж байна.
Title:
Эсийн бүтэц
Description:

Parts of a cell: nucleus, ribosomes, endoplasmic reticulum, Golgi bodies, mitochondria, chloroplasts, vacuoles, and vesicles

more » « less
Video Language:
English
Duration:
21:03
bilguun.1101 edited Mongolian subtitles for Parts of a cell
bilguun.1101 edited Mongolian subtitles for Parts of a cell
bilguun.1101 edited Mongolian subtitles for Parts of a cell
bilguun.1101 edited Mongolian subtitles for Parts of a cell
bilguun.1101 edited Mongolian subtitles for Parts of a cell
bilguun.1101 edited Mongolian subtitles for Parts of a cell
Bilguun edited Mongolian subtitles for Parts of a cell
Bilguun edited Mongolian subtitles for Parts of a cell
Show all

Mongolian subtitles

Incomplete

Revisions