< Return to Video

دێ چاوا لسەر پێشکەفتنێ سەرکەڤی و ژناڤچوونا ب کومەل قورتال بی

  • 0:01 - 0:02
    پیروزبت.
  • 0:03 - 0:04
    کو تو ل ڤێرێ
  • 0:04 - 0:05
    گوهداریێ دکی ، ساخی
  • 0:05 - 0:08
    ئەندامەکێ ژ جورێن زێدە دبن
  • 0:08 - 0:11
    -- تو ئێکی ژ سەرکەفتیێن مەزنی د مێژویێ دا
  • 0:11 - 0:15
    دیاریا چیروکا سەرکەفتنێ
    یا ٤ ملیار سالان ڤەکێشای دچێکرنێ دا
  • 0:16 - 0:18
    هین ئێک ژ سەدێ ژ ژیانێ نە.
  • 0:19 - 0:20
    یێن شکەستن خوارین،
  • 0:20 - 0:23
    ٩٩ ژ سەدێ ژ وان جورانە
    یێن کو دەمەکێ ژ دەمان دژیان،
  • 0:23 - 0:24
    یێن مرین.
  • 0:24 - 0:27
    یێن هاتین کوشتن ب ئاگری، لافاو و هەسارۆکان
  • 0:27 - 0:30
    و بدرنداتیێ، برسیتی، سەرما و گەرمایێ
  • 0:30 - 0:33
    و بیرکاریا سار یا هەلبژارتنێن سروشتی،
  • 0:33 - 0:34
    ،بابکالکێن وە
  • 0:34 - 0:36
    و هەر ژ ماسیێن دەستپێکێ،
  • 0:36 - 0:38
    سەرکەفتن لسەر ڤان هەمی بەرهنگاریا.
  • 0:39 - 0:42
    هین یێ ل ڤێرێ ژبەر دەرفەتا زێرین
  • 0:42 - 0:45
    وەلێکر کو چێببت ژ ناڤبرنا مەزن
  • 0:45 - 0:49
    (کەنی)
  • 0:49 - 0:50
    ئەو ڕاستە.
  • 0:50 - 0:53
    هەر وەکی وێ ڕاستیێ ئەواهەڤالێن تە
    یێن سەرکەفتین و کەس و کاران.
  • 0:53 - 0:56
    ٣٤٠٠٠ جورێن ماسیا
  • 0:57 - 0:59
    چاوا ئەم هەمی هندە ب شانس بینە؟
  • 0:59 - 1:00
    ئەرێ ئەم دێ بەردەوام ب سەرکەڤین؟
  • 1:01 - 1:05
    ئەز زانایا ماسیێن بەردینە مە
    یێ داتا یێن مەزن بکاردئینم
  • 1:05 - 1:06
    -- وەک تومارا کولانێ
  • 1:06 - 1:10
    دا بخوینن چاوا هندەک جور
    سەردکەڤن و هندەک ژدەست دچن.
  • 1:10 - 1:12
    زیندەوەر نەشێن بێژن مە؛
  • 1:12 - 1:13
    ئەو چ نزانن ژبلی سەرکەفتنێ.
  • 1:13 - 1:15
    .ڤێجا، دڤێت ئەم لگەل مریا باخڤین
  • 1:16 - 1:18
    دێ چاوا وەکن ماسیێین
    مری باخڤن؟
  • 1:18 - 1:23
    د موزەخانادا گەلەک جورێن
    ،ماسیێن کولی هەنە
  • 1:23 - 1:24
    بەلێ پا جوانیا دروست یاوان دەردکەڤت
  • 1:25 - 1:29
    دەمێ تێکەل دبن دگەل ژمارەکا مەزنتر
    ژ کولایێن کرێت و شکەشتی،
  • 1:29 - 1:31
    و کێمدکت بو ١ و ٠.
  • 1:31 - 1:34
    ئەز دشێم توران
    ژ داتابەیسێن ٥٠٠- ملیون- سالا
  • 1:34 - 1:36
    بو پەرەسەندنا شێوازان دەربێخم.
  • 1:36 - 1:38
    بو نموونە،
  • 1:38 - 1:41
    وێنێ ماسیێ دشێت بێتە گرتن ب ڕێکا تەوەران
  • 1:41 - 1:45
    و بێتە گهورین بو دیارکرنا ڕێکێن
    سەرەکی یێن گوهارتنێ
  • 1:45 - 1:48
    .و ئاڕاستەیان ب بورینا دەمی
  • 1:49 - 1:51
    ئەڤە چیروکا سەرکەفتیا و ژدەست دایانە
  • 1:51 - 1:55
    ژ ڕوداوێن تەوەری
    من بکارئینانا داتایێن کولای ڤەدیت.
  • 1:56 - 2:00
    دا ئەم بزڤرین بو ژبەری
    -- ٣٦٠ ملیون سالان
  • 2:00 - 2:04
    ٦ جارا درێژ بچی
    ژ دەمێ دەینەسورێ دوماهیکێ
  • 2:04 - 2:05
    بو سەردەمێ دیڤونییا؛
  • 2:05 - 2:07
    ژیانەک سەیر.
  • 2:08 - 2:11
    گیانەوەرێن درندە
    دگەل لێڤێن تیژ سەرکێش و زاڵ بین
  • 2:11 - 2:16
    ب ڕەخ ماسیێن مەزن ڤە
    یێن کو هەستیکێن دەستی ب پەڕکێن وان ڤە.
  • 2:17 - 2:20
    ماسیێن وەکی کێڤژالا
    د عەدرێ دەریای دا دبەزن(دکنە غارێ)
  • 2:21 - 2:25
    هندەک خزمێن پەرکە-تیشک
    یێن ماسیێن سالمون و تونا
  • 2:25 - 2:27
    دچن بنی ل زنجیرا خوارنێ.
  • 2:28 - 2:32
    هندەک قرشێن بەرێ
    ژیان لبەر لێڤا ئاڤێ د ترسێدا دبوراندن،
  • 2:33 - 2:37
    هندەک بابکێن وە یێن ٤ پێ،
    تيترابودس
  • 2:37 - 2:39
    هەول ددان و زەحمەت ددیتن
    ل دەشتا ڕووبارێ گەرمەسێرى.
  • 2:40 - 2:42
    .سیستەمێن ژینگەهی قەرەبالغ بین
  • 2:43 - 2:45
    ،وێرێ ڕەڤین نەبی
  • 2:45 - 2:46
    و چ دەرفەت بەرچاڤ نەبین.
  • 2:47 - 2:48
    پاشی جیهان ب دیماهیک هات.
  • 2:49 - 2:51
    (کەنی)
  • 2:51 - 2:52
    نە، ئەو تشتەک باشە.
  • 2:52 - 2:57
    ٩٦ ٪ ژ هەمی جورێن ماسیا مرن
  • 2:57 - 3:01
    "ل دەمێ ڕوداوا "هەنگنبەرگ
    ٣٥٩ ملیون سالێن بوری
  • 3:01 - 3:03
    د ماوێ ئاگر و بەفرێ دا
  • 3:04 - 3:07
    جیهانەکا قەرەبالغ تەنگاڤ بوو
    و هاتە دیر ئێخستن.
  • 3:08 - 3:10
    نوکە، بەلکو تو هزر بکی
    ئەڤە دیماهیکا چیروکێ یە.
  • 3:10 - 3:12
    مەزن کەتن،
    میکروبا عەرد گرت
  • 3:12 - 3:14
    و ئەڤە ئەمێ ل ڤێرێ.
  • 3:15 - 3:17
    بەلێ سەرکەفتن نە هوسا بساناهیە.
  • 3:18 - 3:21
    کومەک ژ قورتال بوویان
    ژ لایێ گەلەک گروپان ڤە هاتن
  • 3:21 - 3:24
    و بڕەنگەکێ مەزن ژمارا مریێن وان
    ژ ژمارا وان زێدەتر بین.
  • 3:24 - 3:27
    و ژ دەوروبەرێ یێ درەندە لسەری
    تاکو یێ شیردەر ل بنی،
  • 3:27 - 3:28
    و ژ مەزنی بو بچیکی
  • 3:28 - 3:30
    و ژ دەریایی بو ئاڤا ڕۆیبارا
  • 3:30 - 3:32
    ژناڤچوون ئەو فلتەر بوو.
  • 3:32 - 3:35
    و ئەو ب تنێ گورەپانا یاریێ هاوسەنگ کر.
  • 3:35 - 3:41
    ئەوا ب درستی هاتی هژمارتن
    ئەوێن ماین ساخ بو چەند ملیون سالێن بهێت
  • 3:41 - 3:43
    ل وێ جیهانا هاتی هەلوەشاندن.
  • 3:44 - 3:47
    سەردەستێن بەرێ
    پێتڤییە مفا دیتبن.
  • 3:47 - 3:49
    ئەو مەزنتر لێ هاتن،
  • 3:49 - 3:51
    هەلگرتنا وزێ،
  • 3:51 - 3:52
    وەبەرهێنان د گەنجاندا
  • 3:52 - 3:54
    بەلاڤکرن لسەرانسەری دونیایێ
  • 3:54 - 3:55
    خارنا لسەر ماسیا،
  • 3:55 - 3:58
    ئەو تشتە لدەف خو دهێلان یێ شول کرین
    و دەمێ خو پێ دبوراندن.
  • 3:59 - 4:02
    بەلێ ئەو بتنێ بو دەمەکێ بەردەوام بین،
  • 4:02 - 4:04
    زڤرین و بێ داهێنان.
  • 4:04 - 4:06
    بین ماسیێن کولایی.
  • 4:07 - 4:09
    ئەو مابین ئاسێ ب ڕێکێڤە.
  • 4:09 - 4:11
    و نوکە یێن هاتین ژبیر کرن تا ڕادەیەکێ مەزن
  • 4:12 - 4:18
    ژمارەکا کێم ژ خشوکان یێن
    بو دەمەک درێژ ئازار دیتین ژ ماسیێن چارپێ
  • 4:18 - 4:19
    چوون ڕێکا بەروڤاژی
  • 4:20 - 4:21
    ئەو بچیکتر لێهاتن -
  • 4:21 - 4:23
    ژیانا بلەز
    مرنا هێشتا گەنج
  • 4:23 - 4:25
    خارنا کێم
    و زێدەبینا بەردەوام و بلەز
  • 4:26 - 4:28
    ،هندەک خوارنێن نوی بکار ئینان
  • 4:28 - 4:29
    ، مالێن جودا
  • 4:29 - 4:31
    سەرێن بیانی
    و لەشێن غەریب
  • 4:31 - 4:32
    (کەنی)
  • 4:32 - 4:35
    ،و ئەوان دەرفەت دیتن، زێدەبین
  • 4:35 - 4:39
    و داهاتەک بۆ ٦٠،٠٠٠ جورێن ساخا
    بدەست خوڤە ئینان،
  • 4:39 - 4:41
    هین ژی ئێک ژوانن.
  • 4:41 - 4:42
    ژبەر هندێ هین وان ناس دکن.
  • 4:42 - 4:44
    هین ناڤێن وان دزانن
  • 4:46 - 4:48
    سەرکەفتن ڕامانا وێ
    نە لسەر ڕوداوێن عەشوایی نە
  • 4:48 - 4:50
    .یان پێشبرکیا دەستا نە
  • 4:50 - 4:54
    بەلکو، یێن قورتال بووی هاتن خار بۆ
    پێگوهۆڕکێن ڕێکێن پەرەسەندنان.
  • 4:54 - 4:57
    هندەکا سەرکەفتنێن گەلەک باش دیتن،
  • 4:57 - 4:59
    ل دەما کو هندەک دی
    بین ماسیێن مری برێڤە چوون.
  • 5:01 - 5:03
    (کەنی)
  • 5:03 - 5:05
    برگەیەکێ زانستی درستە.
  • 5:05 - 5:07
    (کەنی)
  • 5:07 - 5:08
    نوکە ئەز لێپرسینێ دکم
  • 5:08 - 5:12
    چاوا ئەڤان ڕێکان بۆ سەرکەفتن و شکەستنێ
    دشێن دووبارە بکینڤە دبوورینا دەمی دا.
  • 5:12 - 5:16
    تاقیگەها من نوکە ب هزارەها
    ماسیێن مری یێن کومکرین،
  • 5:16 - 5:18
    .بەلێ پتر یێن ماین
  • 5:18 - 5:20
    هەرچاوابت، نوکە یا دیارە
  • 5:20 - 5:23
    کو بابکالکێن وە مان ساخ
    ل سەر ژناڤچوونا مەزن.
  • 5:23 - 5:26
    و بەرسڤا وان بۆ پشتی ئەڤێ ڕویدانێ
  • 5:26 - 5:28
    هین چێکرن کا هین کینە ئەڤرو.
  • 5:28 - 5:30
    ئەڤە چ دبێژتە مە بو ئایندەی؟
  • 5:30 - 5:33
    هندی تژی دەستی جور یێن زیندیا
    بمینن ساخ و قورتال ببن،
  • 5:33 - 5:35
    . ژیان دێ زڤرت
  • 5:35 - 5:39
    ژێک جداهی و شانس
    ،نە بتنێ جهێ یێ ژدەست دای دێ گرت
  • 5:39 - 5:41
    بەلکو شێوەیێن نوی ژی
    دێ بدەست ڤە ئینت.
  • 5:41 - 5:44
    بەلێ بەلکی بتنێ ئەڤ چەندە
    هندەک ملیون سال پێڤە بچن.
  • 5:45 - 5:46
    .سوپاس
  • 5:46 - 5:50
    (دەست قوتان)
Title:
دێ چاوا لسەر پێشکەفتنێ سەرکەڤی و ژناڤچوونا ب کومەل قورتال بی
Speaker:
لاورێن سالن
Description:

پیروزبیت! کو تو ل ڤێرێ، ساخی ،-- تو ئێکی ژ سەرکەفتیێن مەزن د مێژویێ دا -- دیاریا چیروکا سەرکەفتنێ
یا ٤ ملیار سالان ڤەکێشای دچێکرنێ دا.٩٩ ژ سەدێ یێن دی ژ وان جورانە
یێن کو دەمەکێ ژ دەمان دژیان یێن مرین،یێن هاتین کوشتن ب ئاگری، لافاو و هەسارۆکان، بەفر، گەرمێ و و بیرکاریا سار یا هەلبژارتنێن سروشتی، ئەم چاوا ب شانس بین، و ئەرێ ئەم دێ بەردەوام ب سەرکەڤین؟ دڤێ ئاخفتنا کورت و یا ب کەیفدا، زانایا بەردینەیان و هەڤالا TED و لورێن سالن دیفچویا
بەلاڤ دکت کا چاوا بابکالکێن مە ماینە ساخ ژ ناڤبرنا مەزن ئەوا بی ئەگەر کو ئەم چێبین و بڤی شێوەی یێ نوکەینە.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:05

Kurdish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.