< Return to Video

چطور حمام کردن به اصل ارشمیدس منجر شد - مارک سالاتا

  • 0:14 - 0:16
    بعضی از بهترین موقعیتها برای یاد گرفتن
  • 0:16 - 0:18
    لحظههای سردرگمی هستند.
  • 0:18 - 0:21
    لحظههایی که شروع میکنید به تعجب و پرسش.
  • 0:21 - 0:23
    این لحظهها در طول تاریخ رخ دادهاند،
  • 0:23 - 0:26
    و به کشفیات واقعا جالبی منجر شدهاند.
  • 0:26 - 0:27
    این داستان مثالی از آن است.
  • 0:27 - 0:29
    زمانی کسی بود به نام ارشمیدس.
  • 0:29 - 0:32
    او در سال ۲۸۷ پیش از میلاد
    در شهر سیراکوز سیسیل متولد شد.
  • 0:32 - 0:35
    او یک ریاضیدان، فیزیکدان، مهندس،
  • 0:35 - 0:37
    مخترع، و اخترشناس یونانی بود.
  • 0:37 - 0:40
    یک روز شاه سیسیل ارشمیدس را فرا خواند
  • 0:40 - 0:43
    تا بررسی کند که زرگر
    سر او کلاه گذاشته است یا نه.
  • 0:43 - 0:46
    شاه گفت به زرگر درست به اندازه مورد نیاز
  • 0:46 - 0:48
    برای ساخت یک تاج طلا داده است.
  • 0:48 - 0:52
    اما، وقتی تاج حاضر شد،
    شاه شک کرد که زرگر تقلب کرده
  • 0:52 - 0:54
    و کمی نقره به تاج اضافه کرده است،
  • 0:54 - 0:56
    تا کمی طلا برای خودش نگه دارد.
  • 0:56 - 0:59
    شاه از ارشمیدس خواست تا معما را حل کند.
  • 0:59 - 1:04
    اما یک نکته وجود داشت:
    هیچ آسیبی نباید به تاج وارد شود.
  • 1:04 - 1:06
    یک روز، وقتی در حمام بود،
  • 1:06 - 1:09
    ارشمیدس متوجه شد
    که سطح آب وان حمام بالا میآید
  • 1:09 - 1:12
    و وقتی او وارد وان میشود آب سرریز میکند.
  • 1:12 - 1:15
    ناگهان متوجه شد میزان آب جابجا شده
  • 1:15 - 1:18
    به میزانی از بدن او
    که داخل شده مربوط است.
  • 1:18 - 1:21
    این کشف چنان او را هیجانزده کرد
    که از وان بیرون پرید
  • 1:21 - 1:24
    و در خیابانها دوید و فریاد زد «یورکا!»
  • 1:24 - 1:27
    که در یونان باستان یعنی «یافتم.»
  • 1:27 - 1:29
    چه یافت؟
  • 1:29 - 1:31
    خب، راهی پیدا کرد تا مشکل شاه را حل کند.
  • 1:31 - 1:34
    میبینید، ارشمیدس باید
    چگالی تاج شاه را بررسی میکرد
  • 1:34 - 1:37
    تا ببیند با چگالی همان حجم
    از طلای خالص یکی هست یا نه.
  • 1:37 - 1:40
    چگالی اندازه جرم جسم است تقسیم بر حجم آن.
  • 1:40 - 1:43
    طلای خالص بسیار چگال است،
    در حالی که چگالی نقره کمتر است.
  • 1:43 - 1:48
    پس اگر نقره در تاج باشد چگالی آن
    از تاجی از طلای خالص کمتر خواهد بود.
  • 1:48 - 1:51
    اما فارغ از آنچه از آن ساخته شده،
    اندازه تاج یکی خواهد بود،
  • 1:51 - 1:53
    که یعنی حجم یکسان.
  • 1:53 - 1:56
    پس اگر ارشمیدس میتوانست
    اول جرم تاج را اندازه بگیرد،
  • 1:56 - 1:57
    و بعد حجم آن را پیدا کند،
  • 1:57 - 1:59
    میتوانست چگالی آن را حساب کند.
  • 1:59 - 2:02
    اما یافتن حجم تاج ساده نیست
    چون شکلی نامتعارف دارد،
  • 2:02 - 2:04
    با یک جعبه ساده یا یک توپ متفاوت است.
  • 2:04 - 2:08
    نمیتوانید مثل بقیه شکلها ابعاد آن را
    اندازه بگیرید و در هم ضرب کنید.
  • 2:08 - 2:11
    ارشمیدس دریافت که راه حل
  • 2:11 - 2:13
    بردن تاج به حمام است،
  • 2:13 - 2:16
    و با قرار دادن آن در آب
    میزان آب جابجا شده را اندازه گرفت،
  • 2:16 - 2:18
    تا حجم را محاسبه کرده باشد،
  • 2:18 - 2:21
    و بعد چگالی تاج را حساب کند.
  • 2:21 - 2:23
    اگر چگالی تاج از طلای خالص کمتر بود،
  • 2:23 - 2:26
    آنگاه زرگر قطعا سر شاه کلاه گذاشته است.
  • 2:26 - 2:29
    وقتی ارشمیدس نزد شاه برگشت
    و آزمایشش را انجام داد،
  • 2:29 - 2:33
    داستان میگوید که او فهمید
    که زرگر واقعا تقلب کرده،
  • 2:33 - 2:36
    و کمی نقره به آن اضافه کرده است.
  • 2:36 - 2:39
    این روزها، استفاده از میزان آب
    جابجا شده برای محاسبه حجم جسم
  • 2:39 - 2:42
    اصل ارشمیدس نام دارد.
  • 2:42 - 2:45
    دفعه بعد که حمام میکنید،
    میتوانید اصل اشمیدس را در عمل ببینید،
  • 2:45 - 2:49
    و شاید ایده نبوغآمیزی هم
    به ذهن شما خطور کرد.
Title:
چطور حمام کردن به اصل ارشمیدس منجر شد - مارک سالاتا
Description:

درس کامل در: http://ed.ted.com/lessons/mark-salata-how-taking-a-bath-led-to-archimedes-principle

داستان‌های اکتشافات و اختراعات معمولا با یک مشکل شروع می‌شوند که باید حل شود. ارشمیدس، ریاضی‌دان یونانی به درگاه شاه خوانده شد تا درباره یک زرگر مشکوک تحقیق کند و در این راه به اصلی برخورد کرد که باعث شهرت او شد.

درس از مارک سالاتا، انیمیشن از TED-Ed.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:01

Persian subtitles

Revisions