Γιατί είναι η μηνιγγίτιδα τόσο επικίνδυνη; - Μέλβιν Σανίκας

Δες όλο το μάθημα: https://ed.ted.com/lessons/why-is-meningitis-so-dangerous-melvin-sanicas

Το 1987, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στη Σαουδική Αραβία για το ετήσιο προσκύνημα της χατζής. Ωστόσο, αυτό που ξεκίνησε ως γιορτή μετατράπηκε σε μια παγκόσμια κρίση υγείας: ξέσπασαν περισσότερες από 2.000 περιπτώσεις μηνιγγίτιδας, που εξαπλώθηκαν σε όλη τη Σαουδική Αραβία και τον υπόλοιπο κόσμο. Πώς επεκτάθηκε τόσο γρήγορα και γιατί είναι τόσο επικίνδυνη; Ο Μέλβιν Σανίκας ερευνά πώς η αρρώστια επηρεάζει το σώμα μας.

Μάθημα από τον Μέλβιν Σανίκας, σκηνοθεσία από το CUB Animation Studio.

Το 1987, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι

μαζεύτηκαν στη Σαουδική Αραβία
για το ετήσιο προσκύνημα χατζή.

Ωστόσο, αυτό που ξεκίνησε ως γιορτή
μετατράπηκε σε μια κρίση υγείας.

Μόλις λίγες μέρες μετά το προσκύνημα,

ξέσπασαν περισσότερες
από 2.000 περιπτώσεις μηνιγγίτιδας

εξαπλώνοντάς την σε όλη τη Σαουδική
Αραβία και στον υπόλοιπο πλανήτη.

Το ξέσπασμα ήταν τόσο άγριο

που πιστεύεται ότι ξεκίνησε
μια θανατηφόρα επιδημία μηνιγγίτιδας

η οποία μόλυνε δεκάδες χιλιάδες
ανθρώπους σε όλο το κόσμο.

Η μηνιγγίτιδα είναι
μια φλεγμονή των μηνίγγων,

τριών μεμβρανώδων περιβλημάτων

που είναι υπεύθυνα για την προστασία
του εγκέφαλου και του μυελού.

Αυτό που κάνει τη μηνιγγίτιδα τόσο
επικίνδυνη σε σύγκριση με άλλες αρρώστιες

είναι η ταχύτητα με την οποία
εισβάλλει στο σώμα ενός ατόμου.

Στις χειρότερες περιπτώσεις,
προκαλεί τον θάνατο μέσα με μία μέρα.

Ευτυχώς, είναι σπάνιο για ασθενείς
που λαμβάνουν ιατρική περίθαλψη εγκαίρως.

Η αρρώστια διακρίνεται
αρχικά σε τρεις μορφές:

από μύκητες, ιογενής και βακτηριακή -- με
την τελευταία να είναι και η πιο θανάσιμη,

και αυτή στην οποία θα επικεντρωθούμε.

Οι άνθρωποι συνήθως κολλάνε
βακτηριακή μηνιγγίτιδα εισπνέοντας

μικροσκοπικά σωματίδια από βλέννες
και σάλιο τα οποία κινούνται στον αέρα

όταν ένας μολυσμένος άνθρωπος
βήχει είτε φτερνίζεται.

Μπορεί να μεταδοθεί και με τα φιλιά,

ή με την κοινή χρησιμοποίηση τσιγάρων,
οδοντόβουρτσας ή μαχαιροπίρουνων.

Κάποιοι μπορεί να κολλήσουν
και να είναι φορείς της αρρώστιας

χωρίς να παρουσιάζουν
συμπτώματα ή να είναι άρρωστοι,

το οποίο βοηθά την αρρώστια
να μεταδοθεί γρήγορα σε άλλους.

Μόλις τα βακτήρια μπουν
στη μύτη, στόμα και λαιμό

περνούν μέσα από τις γύρω μεμβράνες
και στην κυκλοφορία του αίματος.

Από εκεί, τα βακτήρια έχουν ραγδαία
πρόσβαση στους ιστούς του σώματος

-- συμπεριλαμβανομένης μιας μεμβράνης
που ονομάζεται αιματοεγκεφαλικός φραγμός.

Αποτελείται από στενά πλέγματα κυττάρων
που χωρίζουν τα αγγεία από τον εγκέφαλο,

και σταματούν τα πάντα εκτός από
μια συγκεκριμένη κατηγορία από σωματίδια,

συμπεριλαμβανομένων
των σωματιδίων νερού και μερικά αέρια.

Αλλά οι επιστήμονες ακόμα
προσπαθούν να καταλάβουν,

πώς τα βακτήρια αυτά κοροϊδεύουν αυτόν
τον φραγμό ώστε να τα αφήσει να περάσουν.

Μέσα στον εγκέφαλο, τα βακτήρια
γρήγορα μολύνουν τους μήνιγγες.

Αυτό προκαλεί φλεγμονή καθώς
το ανοσοποιητικό προσπαθεί να αντιδράσει,

φέρνοντας πυρετό
και έντονους πονοκέφαλους.

Καθώς χειροτερεύει το πρήξιμο στους
μήνιγγες, ο λαιμός αρχίζει να σκληραίνει.

Το πρήξιμο στον εγκέφαλο
επηρεάζει τη λειτουργία του --

προκαλώντας συμπτώματα όπως απώλεια
ακοής και σοβαρή ευαισθησία στο φως.

Καθώς η πίεση στο κρανίο αυξάνεται,
μπορεί να συγχύσει το άτομο --

ένα από τα χαρακτηριστικά της αρρώστιας.

Λίγο αργότερα, τα βακτήρια αναπαράγονται
και αρχίζουν να απελευθερώνουν τοξίνες,

προκαλώντας σηψαιμία,
ή αλλιώς δηλητηρίαση του αίματος.

Αυτό διαλύει τα αγγεία,
αφήνοντας το αίμα να βγει

και να δημιουργήσει κάτι
που αρχικά μοιάζει με εξανθήματα,

που μετατρέπονται σε αποχρωματισμένες
κηλίδες κάτω από το δέρμα.

Ταυτόχρονα, οι τοξίνες καίνε
το οξυγόνο στο αίμα,

μειώνοντας το ποσοστό που φτάνει σε κύρια
όργανα όπως τους πνεύμονες και τα νεφρά.

Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες
τα όργανα να πάψουν να λειτουργούν

-- και καθώς εξαπλώνεται η σηψαιμία,
απειλεί με θάνατο.

Μπορεί να ακούγεται τρομακτικό, οι γιατροί
όμως αντιμετωπίζουν τη μηνιγγίτιδα επαρκώς

ώστε μια επίσκεψη στο νοσοκομείο μπορεί
να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου.

Όμως, όσο πιο πολύ
την αφήνουμε χωρίς θεραπεία,

τόσο πιο πιθανό είναι
να αφήσει μόνιμη ζημιά.

Αν τα πεσμένα επίπεδα οξυγόνου προκαλούν
θάνατο στα κύτταρα στα άκρα του σώματος

-- όπως δάχτυλα, πόδια, χέρια, πόδια --
ο κίνδυνος του ακρωτηριασμού ανεβαίνει.

Αν οι τοξίνες από τα βακτήρια συσσωρευτούν
στον εγκέφαλο και τα κύτταρα πεθάνουν,

η μηνιγγίτιδα μπορεί να προκαλέσει σοβαρή
ζημιά στον εγκέφαλο και απώλεια μνήμης.

Οπότε η γρήγορη αντιμετώπιση, ή ακόμα
καλύτερα, η πρόληψη, είναι απαραίτητη.

Γι' αυτό πολλές χώρες έχουν εμβόλια
για την αντιμετώπιση της μηνιγγίτιδας

στις πιο θανατηφόρες μορφές της.

Συνήθως δίνονται σε άτομα υψηλού κινδύνου
-- όπως τα μικρά παιδιά,

άνθρωποι με ανίσχυρο ανοσοποιητικό ή
άνθρωποι που μαζεύονται σε μεγάλες ομάδες

όπου μπορεί να υπάρξει
ένα πιθανό ξέσπασμα μηνιγγίτιδας.

Εκτός από αυτές τις συγκεντρώσεις,

η μηνιγγίτιδα υπάρχει κυρίως σε περιοχές
που ονομάζονται ζώνη της μηνιγγίτιδας

που καταλαμβάνει όλη την Αφρική, αν και
υπάρχουν κρούσματα σε όλο τον κόσμο.

Αν πιστεύετε ότι εσείς ή ή κάποιος γνωστός
σας έχει προσβληθεί από μηνιγγίτιδα,

επισκεφθείτε άμεσα τον γιατρό σας,

οι γρήγορες κινήσεις μπορούν
να σας σώσουν τη ζωή.