Historia tatuażu - Addison Anderson

Pełna lekcja pod adresem: http://ed.ted.com/lessons/the-history-of-tattoos-addison-anderson

Jeżeli masz tatuaż, wpisujesz się w bogatą historię, mającą swój początek co najmniej 8000 lat temu. Skąd wzięła się ta praktyka upiększania ciała i jak zmieniała się przez stulecia? Addison Anderson śledzi historię tatuażu.

Lekcja: Addison Anderson, animacja: The Think Blot.

Myślisz o tatuażu?

Upiększając ciało, dodasz kolejną historię

do sięgających 8000 lat dziejów tatuażu.

Wytatuowane mumie
z różnych zakątków świata dowodzą,

że modyfikacje ciała
towarzyszą nam od tysięcy lat,

i że naprawdę były wieczne,

w cywilizacjach bez korekty laserowej.

Mumia z kultury Chinchorro
z preinkaskiego Peru

ma wąsy wytatuowane nad górną wargą.

Ötzi, zmumifikowany człowiek lodu z Alp
ma wzory wzdłuż kręgosłupa,

za kolanem i wokół kostek,

być może wynik prymitywnej akupunktury.

Mumia Amunet, kapłanki z czasów
Średniego Państwa Egiptu,

ma tatuaże symbolizujące
seksualność i płodność.

Jeszcze starsze od mumii

są figurki wytatuowanych ludzi

i narzędzia do tatuażu
liczące dziesiątki tysięcy lat.

Nie wiadomo,
od czego zaczęła się historia tatuaży,

ale skąd wzięła się nazwa "tatuaż"?

To angielska modyfikacja słowa "tatao",

używanego przez Polinezyjczyków na Tahiti.

Właśnie tam w 1769 roku
dotarł angielski kapitan James Cook

i natrafił na obficie wytatuowanych ludzi.

Przez opowieści o odkryciach Cooka
i tatuaże na ciałach jego załogi

słowo "tatuować"
wyparło wcześniejsze określenia,

jak "okaleczać", "malować" czy "barwić"

i zapoczątkowało nową modę
wśród arystokratów wiktoriańskiej Anglii.

Wiktorianie podchodzili z rezerwą

do tak drastycznego zabiegu.

Niechęć, a nawet prawne zakazy,
często towarzyszyły tatuażom.

Choć publicznie część Brytyjczyków
potępiała tatuaże,

za zamkniętym drzwiami,
daleko od wścibskich sąsiadów,

znaleźlibyśmy je u wielu.

Podobno królowa Wiktoria
miała tygrysa walczącego z pytonem,

a tatuaże stały się bardzo popularne
wśród towarzyszy broni kapitana Cooka,

którzy upamiętniali nimi swoje podróże.

Przepłynąłeś Atlantyk? Zrób sobie kotwicę.

Byłeś na południe od równika?
Pora wytatuować sobie żółwia.

Jednak ludzie Zachodu tatuowali się

na długo przed spotkaniem
Samoańczyków czy Maorysów.

Krzyżowcy mieli krzyż jerozolimski,
by w razie śmierci

pochowano ich jako chrześcijan.

Rzymscy żołnierze na wale Hadriana
mieli tatuaże wojenne,

a Piktów za wałem nazywali "Piktami"
właśnie ze względu na ich tatuaże.

Od wieków tatuowano też ludzi
wbrew ich woli.

Grecy i Rzymianie
tatuowali niewolników i najemników,

by zniechęcić do ucieczek i dezercji.

Przestępców w Japonii
tatuowano już VII wieku.

Najbardziej osławione
jest tatuowanie numerów

na ciałach więźniów
nazistowskich obozów koncentracyjnych,

w celu późniejszej identyfikacji
nagich zwłok.

Przymusowe tatuowanie więźniów
zmienia obecnie swój wydźwięk,

bo ludzie mają inny stosunek
do tego fragmentu historii.

Primo Levi, ocalony z Auschwitz,
przebywając w Niemczech odkrywał ramiona,

aby przypomnieć o zbrodniach,
które symbolizował jego wytatuowany numer.

Dziś, niektórzy potomkowie
ofiar Holocaustu

tatuują na rękach
obozowe numery swoich krewnych.

Żydowska Tora potępia tatuaże,

ale jak inaczej utrwalić to,
czego nie wolno zapomnieć?

Kryminaliści i banici w Japonii,
gdzie tatuowanie było zakazane

od połowy XIX wieku
do czasów po II wojnie światowej,

dodawali zdobienia
do więziennych tatuaży,

inspirując się drzeworytami,
literaturą popularną

oraz ikonografią mitologiczną.

Dla członków Yakuzy tatuaże były oznaką
dozgonnej lojalności i odwagi.

W końcu trwały wiecznie,
a ich wykonanie było bardzo bolesne.

W kulturze Maorysów tatuaże należały
do głównego nurtu tradycji.

Kto uciekł przed potwornym bólem
podczas tatuowania,

miał niedokończone moko,
jako oznakę swojego tchórzostwa.

Dzisiaj, poza fanatykami tradycji,

większość tatuażystów
używa nowoczesnych maszynek,

takich jak ta, opatentowana w 1891 roku
przez Samuela O'Reilly'ego,

zbudowana na bazie pióra kopiującego
Tomasza Edisona z roku 1876.

Tatuaże mają bogatą historię
i dają wiele możliwości.

Który wybierzesz?

To będzie śmiała deklaracja
twojej osobowości

lub tego, kim chcesz być.

Przyrodnik na pokładzie statku Cooka
tak opisał mieszkańców Tahiti:

"U każdego z nich oznaczona jest
inna część ciała.

Być może zależy to od nastroju
lub sytuacji życiowych".

Może nastrój i sytuacja życiowa

podyktują ci wybór jakiegoś symbolu
dziedzictwa kulturowego,

znaku związanego z duchowością,
energią seksualną

lub staromodną oznakę buntu.

Może tatuaż upamiętni twoje dokonania,

albo gusta, według których cudnie wygląda
Hulk Hogan dosiadający nosorożca.

To twój manifest, twoje ciało, twój wybór.

Dwie zasady:

znajdź tatuażystę,
którego nie zażenuje twój pomysł,

no i jeśli nie wiesz, co wybrać, zawsze
możesz wytatuować sobie słowo "Mama".