Dzień z życia peruwiańskiego szamana - Gabriel Prieto

Obejrzyj pełną lekcję: https://ed.ted.com/lessons/a-day-in-the-life-of-an-ancient-peruvian-shaman-gabriel-prieto

Jest rok 1400 p.n.e. Poranek w świątyni rybaków jest niezwykle spokojny, a to tylko jeden z wielu niepokojących znaków dla wioskowego szamana Quexo. Mieszkańcy utrzymują się z morza, lecz w tym roku wiatr ustał, a ryby zniknęły. Szaman spotkał się już z takim zjawiskiem — jego jedyną nadzieją na poprawę sytuacji jest specjalny rytuał. Gabriel Prieto przedstawia w skrócie dzień z życia peruwiańskiego szamana.

Lekcja: Gabriel Prieto, reżyseria: Globizco Studios.

Ze świątyni rybaków
wioskowy szaman Quexo

spogląda zmartwiony na ocean.

Poranek jest niezwykle spokojny,

a brak wiatru to kolejny
niepokojący zwiastun.

Jest rok 1400 przed naszą erą.

Wioska Quexo mieści się na pustyni

między Andami a Oceanem Spokojnym.

Mieszkańcy utrzymują się
z morza, zbierają trzcinę,

suszą ją na słońcu
i używają do budowy łodzi.

Każdego letniego dnia

mężczyźni wypływają na statkach
na połów rekinów i innych ryb,

a kobiety w tym czasie
zbierają jeżowce i skorupiaki.

Zimą sztormy przynoszą ogromne fale,
które nabierają siły na oceanie

i uderzają w brzeg.

Zazwyczaj rybacy łowią
więcej niż potrzebuje wioska,

ale w tym roku
wiatr ustał, a ryb jest mało.

Quexo spotkał się już z takim zjawiskiem.

Ryby znikają, a potem
przychodzą gwałtowne deszcze,

a wraz z nimi powodzie niszczące osady.

Quexo musi powstrzymać złą pogodę,
zanim nadejdzie sztorm.

Jedyną nadzieją jest specjalny rytuał,
który przygotowywał.

Quexo spędza dużo mniej czasu na morzu
niż inni mieszkańcy wioski.

Został szamanem po tym,
jak pewnego ranka ujrzał znak na morzu,

jak przedtem jego ojciec i dziadek.

Tego ranka

wraz ze wschodem słońca,
udaje się w święte góry.

Zbiera tam kaktusy do ceremonii,
zioła takie jak "koński ogon",

"łamacz kamieni" i waleriana
oraz minerał hematyt.

Tymczasem w wiosce wszyscy
przygotowują się do wyruszenia

na świąteczne obchody
w świątyni w głębi lądu.

Święto zwiastuje początek sezonu urodzaju,

jednak widmo sztormu
nie pozwala Quexo świętować.

Całe rodziny ruszają na święto,
gdzie będą obozować przez kilka dni.

Zapakowali ze sobą wodorosty,
wyrzeźbione kości, tykwy, maty trzcinowe

oraz inne dobra do handlu
na świątynnym targu.

Quexo upewnia się,
że towary są najwyższej jakości.

Ma ze sobą zebrane zioła,
by wymienić je na cynober,

minerał pochodzący z Andów.

Potrzebuje go do odprawienia
rytuału odpędzającego sztormy.

Około południa na pustyni
wyłania się rozległa świątynia.

Gromadzą się tu ludzie z wybrzeża i z gór.

Kobiety zajmują się handlem,
szukają bawełny oraz ceramiki.

Mężczyznom nie wolno handlować,

wyjątkiem są szamani.

Mimo że Quexo jest mężczyzną,
w rytuałach staje się w połowie kobietą,

Ta dwuznaczność nadaje elastyczności
jego roli, również poza ceremoniami.

Quexo nie może znaleźć cynoberu na targu,

więc udaje się do świątyni,

mijając dzieci bawiące się na placu.

Przywdziewa strój ceremonialny,
nakłada czerwony pigment, kolczyki

oraz naszyjnik z rekinich zębów i kręgów.

W środku ceremonie są już w trakcie,

a szamani wypili święty kaktusowy napój.

Wielu z nich to przyjaciele Quexo
z poprzednich obchodów,

jednak brakuje wśród nich górskich
szamanów posiadających cynober.

Quexo ogarnia panika.

Jeśli górscy szamani się nie zjawią,

Quexo będzie musiał udać się w góry.

Ta niebezpieczna podróż
zajęłaby mu 5 dni cennego czasu,

którego nie może zmarnować.

Ale może nie ma wyboru.

Odmawia świętego napoju
i wyrusza w stronę gór.

Zaraz po opuszczeniu osady,
dostrzega nadciągającą grupę.

Lamy wskazują na to,
że ludzie ci pochodzą z gór.

Quexo podbiega do ich szamana.

Ledwo zatrzymując się, by go powitać,
oferuje mu hematyt, suszone wodorosty

oraz muszle do zmielenia na wapno
i żucia z liśćmi koki.

W zamian górski szaman
daje mu cenny cynober.

Trzymając w ręce klucz do rytuału,

Quexo zmierza do świątyni rybaków

w nadziei na powstrzymanie katastrofy.