विलिएम काम्कवाम्बा: म कसरी हावा दोहन गर्छु

जम्मा १४ वर्षको उमेर, अनि कसरी गरीबी र भोकमरी, एउटा मलावीको किशोरले विन्डमिलको निर्माण गरेर आफ्नो घरको बिधुत आवस्कतालाई पूर्ति गरे| अहिले २२ बर्षको उमेरमा, विलिएम काम्कवाम्बा, जो यहाँ टेडमा दोश्रो पटक बोल्दैछन, उनको आफ्नै जीवनलाई परिवर्तन गर्ने आबिस्कारको त्यो सनसनीपूर्ण कथा आज आफ्नै शब्दमा सुनाउदैछन्|

धन्यबाद |

दुइ वर्ष अगाडि म तान्जानियाको अरुशामा 'टेड' को मंचमा बोलेको थिएँ,

मैले एकदमै संक्षेपमा मेरो एउटा बिशिस्ठ सिर्जनाको बारेमा बोलेको थिएँ|

यो एउटा सामान्य मेशिन थियो जसले मेरो जिन्दगि नै परिवर्तन गरिदियो|

त्यो भन्दा अगाडि

म कहिले पनि मेरो मलावीमा भएको घरबाट बाहिर

हिडेको थिईन|

मैले कहिल्यै कम्पुटर प्रयोग गरेको पनि थिईन|

मैले कहिल्यै इन्टरनेट भन्ने पनि देखेको थिईन|

अनि त्यो दिन, मंचमा म निकै अत्तालिएको थिएँ|

मेरो बोली हरायो|

म बान्ता गर्न चाहन्थे|

(हाँसो)

म त्यती धेरै खैरा र गोरा मान्छेहरुबाट कहिल्यै पनि

घेरिएको थिईन/

(हाँसो)

त्यहाँ एउटा यस्तो कथा थियो कि जुन मैले सुनाउने थिईन|

तर ठिकै छ, अहिले त म राम्रै अनुभव गर्दै छु |

म त्यो कथा आज भन्न चाहन्छु |

हामी सात जना बच्चाहरु छौ हाम्रो परिवारमा|

सबै बहिनिहरु, म बाहेक |

यो चाही म हु मेरो बुबासँग, जतिखेर म बच्चा थिएँ |

मैले बिज्ञानको चमत्कार पत्ता लगाउनु भन्दा पहिले,

म एउटा सामान्य किसान थिएँ

एउटा गरीब किसानहरुको देशको/

अरुहरुले जस्तै, हामीले मकै खेति गर्थ्यौ/

एउटा वर्षमा चाही हाम्रो भाग्य एकदमसँग बिग्रियो|

सन् २००१ मा हामीले साह्रै नराम्रो खडेरी बेहोर्नु पर्यो|

त्यसको पाँच महिना भित्र सबै मलावीका जनता भोकमरीले मर्न थाले|

हाम्रो परिवारले दिनमा एक छाक मात्र खान्थ्यौँ, बेलुका मात्र|

त्यो पनि हरेकको लागि जम्मा तीन गास मकैको ढिडो मात्र|

र त्यो खाना हाम्रो शरीरमा सिंचित त हुन्थ्यो

तर पेटसम्म पुग्न पाउदैनथ्यो|

मलावीमा, माध्यमिक शिक्षाको लागि

पैसा तिर्नु पर्छ|

भोकमरी लागेपछि, म स्कुलबाट निक्लिन बाध्य भएँ|

मैले आफ्नो बुबालाई हेरें,

अनि त्यो सुख्खा खेतलाई हेरें|

र यो नै मेरो भबिष्य थियो जुन म स्वीकार गर्न सक्दिनथे|

म माध्यमिक तहमा भर्ना हुदा निकै खुसि थिएँ|

त्यसैले म शिक्षाको लागि जे पनि गर्न सक्छु भन्ने

कुरामा प्रतिबद्ध थिएँ|

त्यसैले म पुस्तकालय गएँ,

मैले किताबहरु पढे, बिज्ञानका , बिशेषतः भौतिक शास्त्रका|

मैले अंग्रेजी पढ्न त्यती राम्रो जान्दिनथें|

त्यसैले मैले चित्र र तस्बिरहरुको सहारामा

त्यहाँ लेखेका शब्द हरु बुझ्दथें |

एउटा किताबले मलाई यो दिव्यज्ञान मेरो हत्केलामा राखिदियो|

यसमा भनिएको थियो कि विन्डमिलले पानीलाई पम्प गरेर बिधुत पैदा गर्न सक्छ|

पानी पम्प गरिनु अर्थात् सिचाई

भोकमरीकोको प्रतिरक्षा,

जुन हामीले त्यो समयमा सामना गरि राखेका थियौं |

त्यसैले मैले मेरो निम्ति एउटा विन्डमिल बनाउछु भन्ने निधो गरे|

तर मसँग सरसामग्री त केही पनि थिएन |

त्यसैले म कवाडीखानामा गएँ|

जहाँ मैले मेरा सरसामग्रीहरु फेला पारें|

थुप्रै मान्छेहरुले, मेरो आमाले पनि,

मलाई बौल्हायो भने|

(हाँसो)

मैले एउटा टेक्टरको पंखा

कम्पन नियन्त्रक, पिभिसी पाइप भेट्टाएँ|

एउटा साइकलको फ्रेम

र एउटा थोत्रो साइकलको डाइनामो

प्रयोग गरि मैले मेरो मेसिन बनाएँ|

पहिले एउटा बत्ति बल्यो|

र त्यस पछि चार ओटा,

स्वीच सर्किट ब्रेकर सहित,

सबै संरचना बिधुतिय घन्टी जस्तै गरि बनाइएको थियो|

अर्को मेसिनले चाही सिंचाइको लागि

पानी पम्प गर्थ्यो|

मान्छेहरुको लामो लर्को मेरो घरको अगाडी देखा पर्न थाल्यो

(हाँसो)

मोबाइल चार्ज गर्नको लागि|

(ताली)

मैले तिनीहरुबाट छुटकारा पाउन सकिन|

(हाँसो)

अनि पत्रकारहरु पनि आए,

तिनीहरु बाट ब्लगरहरु तानिए

अनि ति सबै कुराहरुले मलाई यो टेड भन्ने ठाउँबाट कल आउने बनाए|

मैले कहिल्यै हवाइजहाज देखेको थिइन पहिले|

म कहिल्यै होटेलमा पनि सुतेको थिईन |

त्यसैले, त्यो दिन अरुशाको त्यो मंचमा,

मेरो बोली हरायो|

मैले यति मात्रै भनें कि,™

"मैले प्रयास गरें, अनि यसलाई बनाएँ|"

त्यसैले म यो भन्न चाहन्छु कि

ति सबै मानिसहरुलाई, म जस्तै

अफ्रिकनहरुलाई, र ती सबै गरीबहरू

जो आफ्नो सपनाको खातिर संघर्स गर्दै छन,

भगवानले आसिर्बाद दिऊन|

सायद तपाईंहरु कुनैदिन यो इन्टरनेटमा हेर्नु हुनेछ |

म तपाईंहरुलाई भन्छु कि, आफुप्रति विश्वास राख्नुस|

जे सुकै होस् तर हरेस नखानुस|

धन्यबाद

(ताली)