Return to Video

ئەفسانەی تایلنۆ نەفرەتی درووست کراو- بیڵ کیگان

  • 0:07 - 0:09
    پێش ئەوەی جیهانی مرۆڤ دەست پێبکات،
  • 0:09 - 0:15
    جیهانی خواوەندەکان هەبوو، کە لە دەشت،
    شاخ و باخەکان پێکهات بوو.
  • 0:15 - 0:18
    چوار برا لەم جیهانە ئاسمانییە دەسوڕانە.
  • 0:18 - 0:20
    جگە لە خۆیان هیچ خێزانێکیان نەبوو.
  • 0:20 - 0:23
    تەنانەت نەیاندەزانی کە باوانییان کێن.
  • 0:23 - 0:26
    یەکێک لە براکان ناوی دیمینان بوو،
    لە براکانی جیاواز بوو.
  • 0:26 - 0:29
    پێستی بە برینی بە ئازار داپۆشرا بوو،
  • 0:29 - 0:33
    تێنەدەگەیشت کە بۆچی
    تەنها ئەو پێستی بەم جۆرەیە.
  • 0:33 - 0:37
    ڕۆژێک، روحی باڵا، یایا،
    لە دەرەوەی باخچەکەی بوو،
  • 0:37 - 0:41
    دیمینان و براکانی خۆیان خستە ماڵی یایا.
  • 0:41 - 0:46
    دوای نان خواردن و سوڕانەوە، کولەکەیەکی
    شەش مانگی زەبەلاحیان لە سوچێکدا دیت.
  • 0:46 - 0:49
    بەڵام کاتێک ویستیان سەیری ناوەوەی
    کولەکەکە بکەن لە دەستیان کەوتە خوارەوە.
  • 0:49 - 0:53
    کولەکەکە تێکشکاو و بووە هۆی درووست بوونی
    لافاوێک کە چوار براکەی ڕاماڵی،
  • 0:53 - 0:57
    و بۆ هەمیشە لە خاکی ئاسمانییەکان
    جیای کردنەوە.
  • 0:57 - 1:01
    ئاوی ناو کولەکەکە جیهانێکی
    تازەی درووست کرد.
  • 1:01 - 1:06
    ئەم جیهانە بە زەریاکان داپۆشرابوو و
    لە جیهانی خواوەندەکان نەبوو.
  • 1:06 - 1:08
    ئەم جیهانە ئاوییانە پڕ بوون
    لە ماسی، بوونەوەریتر،
  • 1:08 - 1:11
    دورگە و شاخ.
  • 1:11 - 1:16
    جیهانی ئاوەکان بە تەواوەتی لە
    جیهانی ئاسمانییەکان جیاکرابووەوە،
  • 1:16 - 1:18
    برایەکان بە بێ ئامانج دەسوڕانەوە،
  • 1:18 - 1:21
    و لە هەموو کاتێک زیاتر ونبووبوون.
  • 1:21 - 1:25
    ڕۆژێک، سێ لە برایەکان لە
    سەر ماڵێک گیرسانەوە.
  • 1:25 - 1:30
    بایامانوکو خاوەنی ماڵەکە، کەسێکی
    بە تەمەن بوو و بانگێشتی کردن بۆ ماڵەکەی.
  • 1:30 - 1:34
    کاتێک دیمینان دواتر گەیشتە ماڵەکە،
    ئەویش چووە ماڵەکە.
  • 1:34 - 1:38
    بایامانوکو بە براکان دەڵێت
    من باپیرە گەورەتانم
  • 1:38 - 1:41
    دیارییەکی تایبەتیان پێ دەبەخشێت
    کە پارچە سەمونێکی کاساڤا بوو.
  • 1:41 - 1:44
    مێژووی خێزانەکەیانیان
    بۆ براکان ئاشکرا کرد:
  • 1:44 - 1:48
    خواوەندی دایکە زەوی، ئیتیب، کاهوبابایە
  • 1:48 - 1:50
    لە کاتی لە دایکبوونی براکان مردووە.
  • 1:50 - 1:55
    براکان سوپاسی پیاوەکەیان کرد بۆ
    مێواندارێتی و ئاشکرا کردنی ڕابردوویان.
  • 1:55 - 1:59
    پێش ئەوەی بڕۆن، بایاماکاکۆ
    سەیری دیمینانی کرد،
  • 1:59 - 2:03
    دوکەڵی توتنی ناو سییەکانی
    بە پشتی دیمینان کرد.
  • 2:03 - 2:09
    ئەو بەشەی کە دوکەڵەکەی بەرکەوت،
    زوورایەو بۆنی ناخۆشی دەرکرد.
  • 2:09 - 2:11
    دیمینان زۆر زوو بێهۆش بوو
  • 2:11 - 2:15
    و پشتی زۆر ئازاری هەبوو بەجۆرێک براکانی
    پێان وابوو دەمرێت.
  • 2:15 - 2:19
    نەیاندەزانی چی بکەن، برینەکەیان کردەوە.
  • 2:19 - 2:23
    کیسەڵێک هاتە دەرەوە و ڕای کرد.
  • 2:23 - 2:27
    بە ئاسانی لە نێوان زەریا و
    وشکانییەکان هاتووچۆی دەکرد.
  • 2:27 - 2:30
    کاتێک دیمینان بە هۆش هاتەوە،
  • 2:30 - 2:34
    لە کۆتاییدا تێگەیشت نەخۆشییەکەی چییە:
  • 2:34 - 2:39
    تایبەتمەندی کاراکاراکوڵی هەبوو،
    دەیتوانی لەگەڵ خواوەندەکان پەیوەندی بگرێت.
  • 2:39 - 2:44
    ئەو ئەڵقەی پەیوەندی نێوان جیهانی
    ئاسمانەکان و زەوی بوو.
  • 2:44 - 2:49
    دیمینان یەکەم کەس بوو لە کۆمەڵێک
    کەس کە ئەم تایبەتمەندیان هەبوو.
  • 2:49 - 2:54
    جیهانی زەریاکان، ئەو جیهانەی دیمینان و
    براکانی لە ئاوی کولەکەکە درووستیان کرد
  • 2:54 - 2:55
    دەبێتە جیهانی مرۆڤەکان،
  • 2:55 - 2:59
    ئەو کەسانەی کە تایبەتمەندی کاراکاراکۆلیان
    هەیە و دوای دیمینان کەوتن و توانیان
  • 2:59 - 3:01
    پارسەنگی نێوان خواوەند و مرۆڤ ڕابگرن.
  • 3:01 - 3:04
    بەڵام ئەم تایبەتمەندییە
    دەگمەنە گران لە سەریان وەستا:
  • 3:04 - 3:07
    دیمینان و گشت پەیڕەوکەرانی
  • 3:07 - 3:12
    بە دەست هەمان ئەو ئازارە دەگمەنانەی
    دیمینانەوە دەیان ناڵاند،
  • 3:12 - 3:15
    تاتۆی تایانۆ و کارەکتەریتر
    لە سەر لاشەیان دەردەکەوێت
  • 3:15 - 3:18
    و پشتی چەماوە و
    بازوی بێهێزیان دەناسرێنەوە،
  • 3:18 - 3:24
    کاراکاراکۆل هەم نەفرەت و
    هەم خواپێدراوییە لە نێوان جیهانەکان.
Title:
ئەفسانەی تایلنۆ نەفرەتی درووست کراو- بیڵ کیگان
Speaker:
بیڵ کیگان
Description:

تەواوی وانەکە بەم بەستەرە چاو لێبکە:
https://ed.ted.com/lessons/the-taino-myth-of-the-cursed-creator-bill-keegan

پێش ئەوەی جیهانی مرۆڤەکان دەست پێبکات، جیهانی خواوەندەکان هەبوو. چوار برا لەم جیهانە ئاسمانییە دەسوڕانەوە. ڕۆژێک براکان چونە ماڵێکی ڕوحانی و لەوێ کولەکەیەکی زەبەلاحیان لە سوچێکدا بینی. بەڵام کاتێک ویستیان سەیری ناوەوەی کولەکەکە بکەن، لە دەستیان بەربووەوە و شکا. لە شکانیدا، ئاوی ناو کولەکەکە لافاوێکی دروست کرد و هەر چوار براکەی ڕاماڵی و جیهانێکی نوێ درووست کرد. بیڵ کیگان باسی ئەفسانەی تاینۆ و دامینان و زەریاکان دەکات.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:24

Kurdish (Central) subtitles

Revisions