İki siyasi sistemin hikayesi

Bu Batı'da standart bir varsayımdır: Bir toplum gelişirken, sonunda kapitalist, çok partili bir demokrasiye dönüşür. Değil mi? Çinli yatırımcı ve siyaset bilimcisi Eric X. Li aynı görüşte değil. Bu kışkırtıcı ve sınırları zorlayan konuşmada, seyircisinin başarılı modern bir toplumu yönetmenin birden fazla yolu olduğunu göz önünde bulundurmasını istiyor.

İyi sabahlar.

İsmim Eric Li ve burası doğduğum yer.

Fakat hayır, orada doğmadım.

Doğduğum yer burası:

Kültür Devrimi'nin zirve noktasında, Shanghai.

Büyükannem bana ilk ağlamalarım sırasında

ateş seslerini duyduğunu anlatır.

Büyürken bana insanlık hakkında bilmem gereken

tüm şeyleri açıklayan bir hikaye anlatılmıştı.

Hikaye şöyleydi.

Tüm toplumlar doğrusal bir gelişim ile şekillenir,

ilkel toplum ile başlar, daha sonra köle toplumu,

feodalizm, kapitalizm, sosyalizm

ve son olarak, tahmin edin nerede son buluruz?

Komünizm!

Er ya da geç, tüm insanlık,

kültür, dil, millet farketmeksizin

siyasi ve sosyal gelişimin

bu son aşamasına ulaşacaktır.

Tüm dünya insanları

evrendeki bu cennette birleşecek

ve sonsuza dek mutlu yaşayacaklar.

Ancak buraya gelmeden önce,

iyi ve kötü arasındaki mücadeleye katılırız,

sosyalizmin iyiliğine karşılık kapitalizmin kötülüğü,

ve iyilik kazanmalı.

Bu tabii ki Karl Marx'ın teorilerinden yola çıkarılarak

elde edilmiş bir üst anlatıydı.

Ve Çinliler bu numarayı yedi.

Bu muhteşem hikaye her gün bize öğretilirdi.

Bu bir parçamız haline gelmişti ve ona inanmıştık.

Hikaye çok satanlar listesindeydi.

Dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri

bu üst anlatı altında yaşadı.

Sonra, bir gecede bütün dünya değişti.

Bana gelince, gençliğimin yıkılmış dini ile hayal kırıklığına uğramış bir halde,

Amerika'ya gittim ve bir Berkeley hippisi oldum.

(Kahkahalar)

Reşit olmaya yakınken , bir şey daha oldu.

Tek bir büyük hikaye yeterli değilmiş gibi,

bana bir tane daha anlatıldı.

Bu da diğeri kadar muazzamdı.

Bu da tüm insan topluluklarının doğrusal gelişim içinde

tek bir sona doğru geliştiğini iddia ediyordu.

Hikaye şöyle devam ediyordu:

Tüm toplumlar, kültür fark etmeksizin,

Hristiyan, Müslüman ya da Konfüçyüsçü olsun,

grupların temel birimler olduğu

geleneksel toplumlardan,

atomize edilmiş bireylerin üstün birimler olduğu

modern toplumlara gelişmelidirler.

Bütün bu bireyler tanım gereği rasyoneldir,

ve hepsi tek bir şey ister:

Oy.

Tümü rasyonel olduğu için, bir kez oy verildiğinde,

iyi bir hükümet kurarlar

ve sonsuza kadar mutlu yaşarlar.

Tekrar, Dünya'da Cennet.

Er ya da geç, temsili demokrasi

herkesi zengin edecek serbest piyasa ile

tüm ülkelerin ve halkların tek siyasi sistemi olacaktır.

Ancak bu noktaya ulaşmadan önce,

iyi ve kötü arasındaki bir çatışma arasında kaldık.

(Kahkahalar)

"İyi" demokrasilere aittir

ve onlar seçim yapmayan kötülüğe karşı,

bazen zorla, demokrasiyi yayma göreviyle

yükümlüdürler.

(Video) George H.W. Bush: Yeni Dünya Düzeni

(Video) George W. Bush: ... dünyada zorbalığı bitirmek ...

(Video) Barack Obama: ... Gücü elinde tutan herkes için

tek bir standart.

Eric X. Li. Şimdi --

(Kahkahalar) (Alkış)

Bu öykü de en çok satanlar listesine girdi.

Freedom House'a göre,

demokrasilerin sayısı 1970'de 45 iken

2010'da 115'e yükseldi.

Son yirmi yılda, batılı elitler bıkmadan

dünyada bu prospektüsü satmak için yarıştılar:

Birçok partinin siyasi güç için savaşması

ve herkesin onlar için oy vermesi

gelişen çilekeş dünyada

kurtuluşa giden tek yoldur.

Bu prospektüsü alanların kaderlerinde başarı vardır.

Almayanlar ise başarısızlığa mahkumdurlar.

Fakat bu defa Çinliler bunu yemedi.

Beni ancak bir kere aldatabilirsin.

(Kahkahalar)

Gerisi tarih.

Yalnızca 30 sene içinde, Çin dünyada

tarımla geçinen en fakir ülkelerden birisi olmaktan çıkıp, ekonomisi

en büyük olan ikinci ülke haline geldi.

650 milyon insan

yoksulluktan kurtuldu.

O süreç içinde, bütün dünyada fakirliğin azalmasının yüzde

seksenlik dilimi Çin'de gerçekleşti.

Bir diğer deyişle, bütün eski ve yeni demokrasiler

toplandığında, tek partili bir ülkenin oy kullanmadan yaptıklarının

yalnızca küçük bir bölümüne eşit oldu.

Bakın, ben bunlarla yetiştim: yemek fişleri.

Bir dönem aylık kişi başına düşen

et miktarı birkaç yüz gramdı.

Tabii ki, büyükannemin bütün öğünlerini ben yedim.

Ve kendime sordum, bu tabloda yanlış olan nedir?

Burada, memleketimdeyim,

işim hızla büyüyor,

girişimciler her gün şirketler açıyorlar,

orta sınıf insan tarihinde eşi görülmemiş

bir hız ve ölçekte genişliyor.

Fakat, muazzam hikayeye göre,

bunların hiçbiri olmamalıydı.

Böylelikle gittim ve elimden gelen tek şeyi yaptım. Çalıştım.

Evet, Çin, Çin Komünist Partisi, Parti ile yönetilen

tek partili bir ülke.

Ve seçim düzenlemiyorlar.

Zamanımızın baskın politik kuramları tarafından

3 varsayımda bulunulur.

Böyle bir sistem işlevsel olarak sert,

politik açıdan kapalı ve ahlaken gayrimeşrudur.

Gel gör ki, bu varsayımlar yanlış.

Varsayımların zıttı doğru.

Uyumluluk, meritokrasi, ve meşruiyet

Çin'in tek parti sisteminin

tanımlanmış 3 niteliğidir.

Şimdi, çoğu siyasal bilimci bize

tek parti sisteminin doğası gereği kendi kendini

düzenlemede yetersiz olacağını söyler.

Uzun süremez çünkü uyum sağlayamaz.

Şimdi gerçekler şunlar:

64 yıldır dünyanın en büyük ülkesini yöneterek,

Parti'nin politikalarının çeşitliliği son zamanlarda

diğer ülkelerden daha geniş,

radikal ortak arazi kullanımından Büyük Atılıma,

sonra çiftlik alanlarının özelleştirilmesi,

ardından Çin Kültür Devrimi,

ardından Deng Xiaoping'in serbest piyasa reformu,

ardından varis Jiang Zemin büyük adımı

Parti üyeliğini özel iş adamların açmasıyla attı.

Mao'nun döneminde hayal edilemez bir şey.

Dolayısıyla, Parti kendini oldukça dramatik bir şekilde düzeltiyor.

Geleneksel olarak, önceki işlev bozukluğunu düzeltmek için

yeni kanunlar çıkartılıyor.

Örneğin, dönem limitleri.

Siyasi liderler makamlarını ömür boyu sürdürürlerdi,

ve bunu güçlerini çoğaltmak ve kurallarını

ölümsüzleştirmek için kullanırlardı.

Mao modern Çin'in babasıydı,

fakat uzatılmış yönetimi talihsiz hatalara sebep oldu.

Bundan dolayı Parti 68 ile 70 yaş arasında

zorunlu emeklilikle dönem limitlerini başlattı.

Çok fazla duyduğumuz şeylerden biri,

"Siyasi reformlar ekonomik reformların çok gerisinde kaldı,"

ve "Çin'in siyasi reformlara ihtiyacı var."

Fakat bu iddia siyasi önyargılar ardına

saklanmış belagat bir tuzaktır.

Bakın, bazıları hiçbir tecrübeye bağlı kalmadan ne tür değişikler görmek

istediklerine karar vermişler

ve sadece bu tür değişiklikler siyasi reform olarak adlandırılabilirmiş.

İşin gerçeği, siyasi reformlar asla durmadı.

30 yıl, 20 yıl ve hatta 10 yıl öncesiyle kıyaslarsak,

Çin toplumu yaşamın her alanından,

ülkenin yönetim şeklinden,

en yerel düzeyden en yüksek merkeze kadar,

bugün tanınmaz bir haldedir.

Artık böyle değişiklikler en temel

türden siyasi reformlar olmadıkça mümkün değildir.

Şimdi ben Parti'nin siyasi reformda dünyanın önde

gelen uzmanı olduğu fikrini öne sürmeyi göze alabilirim.

İkinci bir varsayım ise tek partili bir ülkede,

güç birkaç insanın elinde toplanmaktadır,

ve bunu kötü bir hükümet ve yolsuzluk takip eder.

Yolsuzluk kesinlikle büyük bir sorundur,

fakat ilk önce daha geniş bir çerçeveden bakalım.

Şimdi, belki bu size mantıkdışı gelebilir.

Parti, günümüzde dünyadaki en meritokratik

siyasi kurumlardan bir tanesi olabilir.

Çin'in en rütbeli yönetim organı, The Politburo'nun 25 üyesi vardır.

En yenisinde, sadece beş kişi ayrıcalıklı

altyapıdan gelmiştir, sözümona küçük prensler.

Diğer 20'si, cumhurbaşkanı ve başbakan dahil,

tamamen sıradan bir altyapıdan gelmişlerdir.

300 veya daha fazla üyesi olan daha büyük merkezi komitede,

güç ve zenginlik içinde doğanların oranı

çok daha az.

Kıdemli Çin liderlerinin büyük bir çoğunluğu

zirveye giden yol için çalışıp yarıştılar.

Bunu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki

yönetici elitlerle karşılaştıracak olursak,

bence Parti'yi yukarıya doğru hareketlilikte

zirveye yakın bulacaksınız.

O halde sorulacak soru şudur: Tek partili bir ülkede

bu nasıl mümkün olabilir?

Şimdi Batılılarca az bilinen

güçlü bir siyasi kuruma geliyoruz:

Parti'nin Organizasyon Departmanı.

Bu departman, bazı en başarılı kurumları

kıskandırabilecek derecede, beşeri kaynaklı

dev bir motor gibi çalışır.

3 parçadan oluşan

döner bir piramit gibi işler:

Kamu hizmeti, devlete ait şirketler,

ve üniversiteler ya da topluluk programları

gibi sosyal hizmet kurumları.

Çin memurları için ayrı fakat bir o kadar

entegre olmuş kariyer yolları düzenlerler.

Üniversite mezunlarını 3 alanda da başlangıç

seviyesine yerleştirirler, ve "keyuan" [katip] denilen

en alt düzeyde başlarlar.

Ardından başlıca dört elit tabakaya

doğru terfi edilirler.

fuke [daire müdür vekili], ke [kısım amiri], fuchu [kısım müdür yardımcısı], ve chu [kısım müdürü].

Bunlar Karate Kid'den hareketler değil.

Bu ciddi bir iş.

Herhangi bir köyde sağlık hizmetinden,

şehirde dış yatırıma,

şirket yöneticiliğine kadar

iş olanakları oldukça geniş.

Yılda bir, departman performanslarını inceler.

Amirleri, yaşıtları ve astlarıyla görüşürler.

Onların kişisel tutumlarını incelerler.

Kamuoyunda görüş anketleri düzenlerler.

Ardından kazananları terfi ederler.

Kariyerleri boyunca, bu kadrolar üç

bölümün hepsinden girip çıkabilirler.

Zamanla, iyi olanlar dört temel seviyenin ötesine,

fuju [Büro dairesi şefi] ve ju [Büro şefi] seviyelerine geçerler.

Böylece yüksek mevki memuriyete girerler.

Bu noktada, tipik bir görev milyonlarca nüfusu

olan bir ilçeyi ya da yüz milyonlarca dolar

gelir sağlayan bir şirketi yönetmek olacaktır.

Sistemin ne kadar rekabetçi olduğunu göstereceğim.

2012'de, 900,000 fuke ve ke seviyesi,

600,000 fuchu ve chu seviyesi,

ve sadece 40,000 fuju ve ju seviyesi vardı.

Ju seviyesinden sonra,

en iyi olanların azı birkaç kademe daha çıkar,

ve sonunda merkez komitede yerlerini alırlar.

Bu süreç 20-30 yıl civarı sürer.

Peki kayırma rol oynar mı? Tabi ki oynar.

Ama erdem esas sürücü olarak kalır.

Esas itibarıyla, Organizasyon Departmanı,

Çin'in yüzyıllarca yıllık rehberlik sisteminin modern

versiyonunu sürdürmektedir.

Çin'in yeni cumhurbaşkanı, Xi Jinping,

çok ilginçtir ki, önceki bir liderin oğludur.

Kendi türünde yüksek mevkiye ulaşan ilk kişidir.

Onun için bile bu kariyere ulaşmak 30 yılını aldı.

Muhtar olarak başladı,

ve Politburo'ya girinceye kadar,

toplam nüfusu 150 milyon olan bölgeleri

yönetti ve

1.5. trilyon Amerikan doları GDP topladı.

Şimdi, beni lütfen yanlış anlamayın, olur mu?

Bu kimseyi küçük görmek değil. Sadece gerçekleri yansıtan bir cümle.

George W. Bush, onu hatırladınız mı?

Bu küçük görmek değil.

(Kahkahalar)

Texas'ın eyalet başkanı olmadan önce,

ya da Barack Obama başkanlığa gelmeden önce,

Çin'in sisteminde küçük bir ilçe başkanı bile

olamazlardı.

Winston Churchill bir zamanlar, "Demokrasi, geriye kalanlar

hariç en kötü yönetim şeklidir." demiş.

Belli ki kendisi Organizasyon Departmanını hiç duymamış.

Şimdi, Batılılar her zaman genel oy hakkı ile olan

çok partili seçimleri meşru olmanın

tek kaynağı olarak varsaymışlardır.

Bir keresinde bana " Çin Komünist Partisi seçimle başa

gelmiyor. Meşruiyet bunun neresinde?" diye sormuşlardı.

Bende "Peki ya yeterlik?" dedim.

Bütün gerçekleri biliyoruz.

1949'da, Parti başa geldiğinde,

Çin iç savaşta yıpranmış, dış saldırılar nedeniyle bölünmüştü.

Ortalama yaşam süresi ise 41'di.

Bugün, Çin dünyadaki en büyük ikinci ekonomiye,

güç santralına sahiptir. Ayrıca insanları

artan bir refah içinde yaşamaktadır.

Pew Research Çin halkının tutumu hakkında anketler

düzenler ve işte son yıllardaki rakamlar.

Ülkenin gidişatı açısından memnuniyet: yüzde 85.

Kendilerinin beş yıla kıyasla daha iyi durumda olduğunu düşünenler:

yüzde 70.

Geleceğin daha iyi olacağını düşünenlerin oranı

yüzde 82 kadar büyük.

Financial Times dünya çapındaki gençlerin yaklaşımı hakkında

anket yapar ve işte geçen hafta sonuçları gelen yeni sayılar.

Çin'in Y neslinin yüzde doksanüçü

ülkelerinin geleceği açısından iyimser.

Şimdi eğer bu meşruiyet değilse, meşruiyet nedir emin değilim.

Buna kıyasla, dünya çapındaki bir çok temsili demokrasi

sönük performanslardan dolayı sıkıntı çekiyor.

Bu seyirci kitlesi için bunun Washington'dan

Avrupa başkentlerine kadar ne kadar işlevsiz olduğuna dair detaya girmeme gerek yok.

Birkaç istisna dışında, temsili demokrasiyi benimseyen

gelişmekte olan ülkelerin bir çoğu hala

fakirlik ve iç kargaşa içinde kıvranmakta.

Hükümetler seçiliyor, ve sonrasındaki birkaç ay içinde

destekleri yüzde 50'nin altına düşüyor

ve gelecek seçimlere kadar kötüleşiyor.

Demokrasi seçmenin ve pişman olmanın

sonsuz çemberi haline gelmekte.

Bu hızda korkarım ki meşruiyetini

kaybedecek olan Çin'in tek partili sistemi değil,

demokrasidir.

Şimdi, Çin'in birinci sınıf , bir çeşit süper güç

olma yolunda olduğuna dair

yanlış bir izlenim bırakmak istemiyorum.

Çin çok büyük zorluluklara yüzleşiyor.

Bunun gibi zorlayıcı değişimle gelen sosyal ve

ekonomik problemler akıllara durgunluk veriyor.

Kirlilik ilk sırada. Besin güvenliği. Nüfus sorunları.

Siyasi cephede, en büyük sorun yolsuzluk.

Yolsuzluk geniş bir alana yayılmış, sistemi ve sistemin

ahlak yasasını baltalıyor.

Fakat çoğu araştırmacı bu hastalığa yanlış tanıyı koyuyor.

Yolsuzluğun tek parti sisteminden dolayı kaynaklandığı söylüyorlar.

ve bundan dolayı, iyileştirebilmek için,

bütün sistemi ortadan kaldırmalısınız.

Lakin daha dikkatli bir bakış bize tam tersini anlatır.

Son yıllarda Transparency International, 170

ülke arasından Çin'i 70 ve 80 arasında sıralıyor ve

ve bu rakam gittikçe yükseliyor.

Hindistan, dünyadaki en büyük demokrasi,

94'üncü sırada ve düşüyor.

Çin'in altında kalan 100 küsür ülkeye gelince,

yarısından fazlası temsili demokrasi ile yönetiliyor.

Sonuçta eğer seçimler yolsuzluğun ilacıysa,

nasıl oluyor da bu ülkeler bunu düzeltemiyor?

Şimdi, ben riskli bir kapitalistim. Bahse girerim.

Bu konuşmayı kendimi sınıra koymadan ve biraz

tahmin yürütmeden bitirmek adil olmaz.

İşte tahminlerim.

Gelecek 10 yıl içinde, Çin Amerika'yı geçecek

ve dünyanın en büyük ekonomisi olacak.

Kişi başına düşen gelir bütün gelişmiş ülkelerin

zirvesinin yakınanı gelecek.

Yolsuzluk frenlenecek ama yok olmayacak

ve Çin Yolsuzluk Algısı Endeksinde 10-20

sıra atlayıp 60'ın üzerine çıkacak.

Ekonomik reform hızlanacak, politik reform devam edecek,

ve tek partili sistem sıkı duracak.

Biz bir çağın karanlığında yaşıyoruz.

Evrensel çıkarımlar yapan üst anlatılar

bizi 20'inci yüzyılda yüzüstü bıraktı

ve 21'inci yüzyılda da yüzüstü bırakıyorlar.

Üst anlatı, demokrasiyi içten öldüren

bir kanserdir.

Şimdi, bir şeyi netleştirmek istiyorum.

Burada demokrasi hakkında yakınmaya gelmedim.

Tam tersine, demokrasinin Batı'nın yükselmesine ve

modern dünyanın yaratılmasına katkıda bulunduğunu düşünüyorum.

Bu birçok Batılı elitin kendi siyasi düzenleri hakkında

yaptığı bir iddia, kibir, Batı'nın şu anki

sorunlarının kalbindedir.

Eğer kendi yollarını diğerlerine zorla benimsetmekle

daha az zaman harcasalardı,

ve evlerinde biraz daha siyasi reform yapsalardı;

demokrasilerine daha iyi bir şans verebilirlerdi.

Çin'in siyasi modeli asla temsili demokrasi

ile yer değişmeyecek çünkü Batılıların aksine

evrenselmiş gibi davranmıyor.

İhraç edilemez. Fakat açık olarak asıl nokta bu,

Çin örneğinin önemi

bunun bir alternatif sağlaması değil,

ama alternatiflerin olduğunun bir göstergesi olmasıdır.

Gelin birlikte üst anlatıların çağını kapatalım.

Komünizm ve demokrasinin ikisi de takdire şayan olabilir,

fakat üniteryen üniversalizmin çağı kapandı.

Gelin insanlara ve çocuklarımıza toplumu yönetmenin

tek bir yolu olduğunu

ve bütün toplumların sonunda tek bir geleceğe doğru

bir gelişim sağlaması gerektiğini anlatmayı bırakalım.

Bu yanlış, bu sorumsuzca.

Ve her şeyden kötüsü, sıkıcı.

Evsenselliğin çokluluğa yol açmasına izin verin.

Belki de daha ilginç bir çağ önümüzde.

Bunu hoş karşılayacak kadar cesur muyuz?

Teşekkürler.

(Alkış)

Teşekkürler, teşekkürler, teşekkürler, sağolun.

Bruno Guissani: Eric, birkaç dakikalığına benimle kal

çünkü sana birkaç soru sormak istiyorum.

Sanırım buradaki bir çok kişi ve genel olarak Batılı ülkelerdeki insanlar,

demokratik sistemlerin işlevsiz olmaya başladıklarına dair

analizine katılıyor.

Fakat aynı zamanda, birçoğu seçilmemiş,

gözetimden ya da danışmaktan mahrum,

milli menfaatin ne olduğuna karar veren

bir otoritenin düşüncesini sarsıcı bulur.

Çin modelinde insanların

sözüne olanak veren, aslen, yanlış olarak

tanımladığınız milli iradeyi tanımlayan mekanizm nedir?

EXL: Biliyorsunuz, siyaset bilimcisi, Frank Fukuyama,

Çin'in sistemini "duyarlı otoritarizm" olarak adlandırdı.

Bu tam olarak doğru değil, ama bence yaklaşıyor.

Çin'deki en büyük kamuoyu yoklaması şirketini

biliyorum, tamam?

En büyük müşterileri kim biliyor musunuz?

Çin Hükümeti.

Sadece merkez hükümetten değil,

şehir ve ilçe yönetimlerinden,

en yerel mahalle bölgelerine kadar.

Her zaman anket düzenliyorlar.

Çöp toplanma hizmetinden memnun musunuz?

Ülke'nin genel gidişatından memnun musunuz?

İşte Çin'de insanların ihtiyaçlarına ve düşüncelerine karşı

hassaslık gösteren farklı bir tür mekanizma mevcut.

Gelmek istediğim nokta şu: Bence sadece tek bir

siyasi düzenin var olduğu düşüncesine takılıp kalmamalıyız.

seçim, seçim,seçim --

sistemi hassaslaştıran.

Aslında artık seçimlerin dünyada duyarlı

hükümetler oluşturduklarından emin değilim.

(Alkış)

Çoğunluk katılmışa benziyor.

Demokratik sistemlerin özelliklerinden birtanesi

toplumun kendisini ifade edebilme özgürlüğüdür.

Ve Çin'deki hükümetin ve otoritelerin

almış olduğu desteği rakamsal verilerle gösterdin.

Fakat sonra diğer faktörlerden bahsettin

tıpkı, bilirsin, büyük zorluklar, ve tabii,

farklı yönlere giden birçok başka veriler mevcut:

Onbinlerce karışıklıklar, protestolar

ve çevre protestoları, bunun gibi.

Çin modelinin Parti'nin dışında,

halkın kendini ifade edebileceği

bir yer olmadığını ima ediyor gibisin.

EXL: Çin'de, çevre ya da her bir alanda,

enerjik bir halk var.

Ama bu farklı. Siz bunu tasdik edemezsiniz.

Çünkü, Batılı tariflerle, sözde halk

siyasi sistemden ayrı olmalı ya da hatta ona

karşı durmalı,

ama bu kavram Çin kültürüne yabancı.

Binlerce yıldır, sivil toplumunuz var,

fakat istikrarlı ve tutarlılar

ve siyasi düzenin bir parçasılar, ve bence

bu büyük bir kültürel fark.

BG: Eric, bilgilerini TED'le paylaştığın için teşekkürler.
EXL: Teşekkürler.