Jak stworzyć zdrowy związek | Joanne Davila | TEDxSBU

Ludzie wiedzą, jak wygląda zdrowy związek, ale zazwyczaj nie potrafią sami takiego stworzyć. Psycholożka i badaczka Joanne Davila mówi, jak to zrobić, a także unikać toksycznych relacji, używając trzech umiejętności – wnikliwości, wzajemności i kontroli emocji.

Dr Davila ma wiele doświadczenia w badaniu relacji romantycznych oraz zdrowia psychicznego wśród młodzieży i dorosłych. Wydała wiele publikacji dotyczących tych tematów.

Prelekcja wygłoszona na konferencji TEDx. Konferencje TEDx korzystają z formatu TED, ale organizowane są niezależnie, przez lokalnych ochotników. Dowiedz się więcej na: http://ted.com/tedx

Intymność, bezpieczeństwo, szacunek,

dobra komunikacja, czucie się docenianym.

Te kilka spraw, według wielu osób,

sprawia, że związek jest zdrowy.

Badacze również się z tym zgodzą.

Istnieje wiele dzieł literackich
o związkach romantycznych,

w których można doszukać się
cech zdrowego związku;

wiele z nich właśnie wymieniłam.

Badacze zgadzają się też
co do charakteru związków toksycznych.

To kłócenie się tak często,
że nie można znaleźć wspólnego języka,

brak możliwości uzyskania
wsparcia od partnera,

pogarda, krytyka, wrogość, przemoc.

Takie problemy w związku
mogą sprawić ogromny ból.

Mogą prowadzić do zakończenia
związku i do rozwodu

oraz sprawiać, że ludzie czują się źle
fizycznie i emocjonalnie.

Dlatego ważne jest, żeby ludzie byli
w zdrowych związkach.

Lecz pojawia się problem.

Ile osób wie,

tak naprawdę wie, co robić na co dzień,

żeby stworzyć zdrowy związek?

Wiemy może, jak on wygląda,

ale większość ludzi
nie ma pojęcia, jak go stworzyć,

a nikt nas tego nie uczy.

Musimy nauczyć się,
jak być w zdrowych związkach.

Wiecie, kiedy to robimy?
Kiedy jest już za późno.

Nazywa się to terapią dla par.

Prowadzę takie terapie
i mogą być one czymś wspaniałym.

Ale wiele osób przychodzi na terapię

z problemami i zachowaniami tak wpojonymi,
że nie mogą ich już zmienić.

Jest za późno.

Wiecie, kiedy jeszcze próbujemy
uczyć ludzi, jak stworzyć zdrowy związek?

Zanim wezmą ślub.

Chodzi o kursy przedmałżeńskie.

To dobry pomysł.

Uczenie innych, jak być w zdrowym związku,

kiedy prawdopodobnie
jeszcze są szczęśliwi.

To może zadziałać.

Jednak moim zdaniem i tak jest za późno.

Czemu?

Bo ludzie wybrali już osobę,
z którą chcą się związać na całe życie.

A jeśli wybrali źle?

Żadne kursy przedmałżeńskie
tego nie zrekompensują.

Możliwość nauczenia ludzi,
jak być w zdrowym związku,

jest ograniczona,

bo nie bierzemy pod uwagę
trzech ważnych rzeczy.

Nie wiemy, czego naprawdę potrzebujemy
i chcemy od naszego partnera i związku,

jaką osobę wybrać,

i jak nabyć i używać pewnych umiejętności
od samego początku.

Nie chodzi mi o początek
konkretnego związku.

Myślę tu o samym początku,
tak wcześnie, jak się da.

Musimy nauczyć ludzi, szczególnie młodych,

jak stworzyć zdrowy związek.

Dlatego też z kolegami wymyśliliśmy

model funkcjonowania związku
oparty na umiejętnościach,

które mogą pomóc ludziom
stworzyć podstawy zdrowego związku

i zmniejszyć liczbę zachowań
prowadzących do toksycznych relacji.

Wyróżniliśmy trzy umiejętności -

wnikliwość, wzajemność i kontrolę emocji.

Są one podstawą czegoś, co nazywamy
kompetencją romantyczną.

Kompetencja romantyczna
to zdolność przystosowania się

do funkcjonowania we wszystkich
aspektach i momentach związku,

od poznania swoich potrzeb,

do znalezienia odpowiedniej osoby,
budowania zdrowych związków,

i kończenia tych toksycznych.

Zaraz opowiem więcej
o tych umiejętnościach,

ale najpierw - wiedzcie,
że nie wzięliśmy tego znikąd.

Wyróżniliśmy te umiejętności
poprzez dokładny przegląd teorii i badań.

Reprezentują one wspólne punkty

wiodących teorii i wyników badań
na temat zdrowych związków.

Zawierają wspólne elementy,

więc sądzimy, że mogą pomóc ludziom
w różnych momentach związku

i w różnych przypadkach - nieważne,
czy ktoś jest w związku, czy nie.

Powiem teraz o tych umiejętnościach.

Pierwsza z nich to wnikliwość.

Wnikliwość polega na świadomości,
zrozumieniu i nauce.

Będziecie mieli lepsze pojęcie o tym,
kim jesteście, czego potrzebujecie,

czego pragniecie
i dlaczego robicie to, co robicie.

Załóżmy, że odpyskowaliście coś
partnerowi lub partnerce.

Dzięki wnikliwości człowiek widzi,

że partnerka nie robi nic złego,

tylko mamy w sobie jeszcze stres z pracy.

Po prostu trzeba się zrelaksować,

żeby nie rzutowało to na związek.

Dzięki wnikliwości możecie też
lepiej się poznać.

Partner spóźnił się na randkę.

Dzięki wnikliwości dowiesz się, dlaczego.

A może twój partner ciągle się spóźnia?

Problem nie leży w tobie,
ani w waszym związku.

Taki po prostu jest twój partner.

Wnikliwość pozwoli przewidzieć

pozytywne i negatywne skutki działań.

Na przykład - wiesz,
że nie stanie się nic dobrego,

jeśli wyślesz tego paskudnego SMS-a.

Może lepiej zadzwonić.

Dzięki wnikliwości zaczniesz
uczyć się na błędach

i następnym razem zachowasz się inaczej.

Może zrozumiesz, że jesteś osobą,

która angażuje się bardzo szybko -

romans cię pochłania,

a potem wszystko się psuje.

Następnym razem powiesz:

"Może następnym razem
wezmę się za to na spokojnie

i nie powtórzę błędu".

Wnikliwość pozwoli ci zrozumieć,

czego potrzebujesz w związku.

Może jesteś osobą,

która ceni monogamię.

Nie pozwalasz, żeby partner
umawiał się z kimś innym.

A może zorientujesz się,
że jest odwrotnie,

że nie czas się ustatkować,

i że potrzebujesz kogoś,
kto to zaakceptuje.

Na tym polega wnikliwość.

Drugą umiejętnością jest wzajemność.

Wzajemność to wiedza,
że oboje macie potrzeby,

i że wasze potrzeby są tak samo ważne.

Dzięki wzajemności

będziesz umieć jasno i bezpośrednio
wyrazić swoje potrzeby,

co sprawi, że łatwiej będzie je zaspokoić.

Powiedzmy, że musisz iść
na stresujące rodzinne spotkanie

i chcesz, żeby partnerka poszła z tobą.

Możesz wprost powiedzieć:

"Wiesz, jak mnie to stresuje.

Bardzo chcę, żebyś tam ze mną była.

Załagodzisz mój stres.

Czy dasz radę pójść ze mną?"

Wzajemność pozwoli wam także
otworzyć się na potrzeby partnerów.

Powiedzmy, że twój partner uwielbia
zaraz rano iść na siłownię,

bo dzięki temu
cały dzień czuje się lepiej.

Wzajemność pozwoli ci wspierać go,

nawet jeśli bardzo chcesz,
żeby zostawał z tobą w łóżku.

Wzajemność pozwala także
brać pod uwagę potrzeby drugiej osoby

przy podejmowaniu decyzji
dotyczących związku.

Powiedzmy, że masz
propozycję świetnej pracy,

ale wiesz, że to oznacza
mniej wolnego czasu

i zdajesz sobie sprawę, jak ważne
jest spędzanie czasu z partnerką.

Patrząc na potrzeby
drugiej osoby, powiesz:

"Bardzo chcę tam pracować,
to dla mnie ważne,

ale martwię się, że nie będę
mieć dla ciebie czasu.

Jeśli obiecam znaleźć dla nas czas,

zgodzisz się, jeśli wezmę tę pracę?"

W ten sposób zwracamy uwagę
na uczucia partnera w związku.

Trzecia umiejętność to kontrola emocji.

Polega ona na kontrolowaniu swoich uczuć,

które są reakcją na wydarzenia w związku.

Kontrolując emocje,
będziesz w stanie zachować spokój

i patrzeć na związek z perspektywy.

Możesz pomyśleć: "Boże, to katastrofa!
Najgorsza na świecie!

Jak ja sobie z tym poradzę!?"

Kontrolując swoje emocje, pomyślisz:

"Dam sobie z tym radę.

Wszystko będzie w porządku.

Wymyślę, co robić.

Wszystko będzie OK".

Kontrola emocji
pozwoli tolerować złe emocje

i nie okazywać ich impulsywnie,

i podejmować przemyślane decyzje.

Powiedzmy, że czekasz,
aż partner ci odpisze.

SMS nie przychodzi,
zaczynasz się denerwować,

patrzysz co sekundę na telefon.

Dzięki kontroli emocji powiesz sobie:

"Uspokój się.

Napisze do ciebie.

Nie musisz ciągle patrzeć na telefon.

Odłóż go i skup się na czymś innym".

Kontrola emocji pozwoli ci
zachować szacunek do siebie

i zaspokajać własne potrzeby,

nawet kiedy coś nie gra w związku.

Zerwaliście.

Bardzo ci smutno, tęsknisz za partnerem.

Kontrola emocji da ci siłę,

żeby powiedzieć sobie,
że wszystko będzie OK;

że będziesz czuć się strasznie,

ale przetrwasz to.

Jeśli desperacko chcesz wrócić do kogoś,

nie będziesz z siebie zadowolona

i nie chcesz przecież być w związku,
który ci szkodził.

Wnikliwość, wzajemność i kontrola emocji.

Wierzę, że ludzie, którzy potrafią
używać ich na co dzień,

tworzą zdrowe związki.

Dam przykład, jak to działa.

Pewnego dnia rozmawiałam
z kobietą, która powiedziała,

że gdy partner spytał,
co chce na urodziny,

odpowiedziała, że nic.

I wiecie co? Nic nie dostała.

Wściekła się i się pokłócili.

Czemu?

Bo tak naprawdę chciała coś dostać,
tylko nie chciała mu powiedzieć.

Miał się magicznie domyślić.

Czyli czytać w myślach.

To kiepski pomysł i nigdy nie działa.

Jeśli wykorzystałaby te umiejętności,

wnikliwość pozwoliłaby jej zauważyć,

że chce coś dostać

i będzie źle, jeśli tego nie otrzyma.

Dzięki wnikliwości mogłaby zauważyć,

że jej partner jest kimś,
która weźmie jej słowa dosłownie.

Wzajemność pozwoliłaby jej
poprosić o to, co chciała dostać,

jasno i wprost.

A kontrola emocji pozwoliłaby jej
poradzić sobie z uczuciami,

które stały jej na przeszkodzie.

Może się bała.

"Co on sobie pomyśli,
jak o coś konkretnie poproszę?"

A może czuła się winna.

Wie, że oszczędzają na wakacje

i pomyślała, że on uzna, że jest chciwa.

Jeśli użyłaby wtedy umiejętności,
potrafiłaby powiedzieć:

"Wiesz co?

Wiem, że oszczędzamy na wycieczkę,

ale spodobał mi się jeden naszyjnik,

a na dodatek nie był bardzo drogi".

Dostałaby go.

Ona poczułaby się szanowana i doceniona.

On byłby szczęśliwy.

Zbliżyliby się do siebie.

Cała sytuacja skończyłaby się dobrze.

Nie byłoby kłótni,

która mogła zaszkodzić związkowi.

To była tylko anegdota.

Mamy dane, które również to potwierdzają.

Badałam kompetencje romantyczne,

zdolność młodych do używania wnikliwości,

wzajemności i kontroli emocji.

W jednym z naszych badań

braliśmy pod uwagę trzynasto-
i czternastoletnie dziewczynki

i zauważyliśmy, że te, które miały
większe kompetencje romantyczne,

czuły się bezpieczniej w swoich relacjach.

Nawiązanie relacji
nie sprawiało im trudności,

potrafiły ufać, nie martwiły się,
że zostaną odrzucone.

Dziewczynki kompetentne romantycznie

czuły się lepiej.

Były pewniejsze oczekiwań
co do przyszłych małżonków;

czuły, że to może się udać.

Dziewczynki z większymi
kompetencjami romantycznymi

zachowywały się typowo dla swojego wieku,

chodziły na randki, flirtowały,

przytulały się i całowały.

Dziewczynki z większymi
kompetencjami romantycznymi

mniej angażowały się w zachowania
nietypowe, na przykład seks,

który można uznać za aktywność ryzykowną
dla trzynasto- czy czternastolatki.

Więc nawet w tak wczesnym wieku,

mimo że większość z nich
nigdy nie była w związku,

im bardziej były kompetentne romantycznie,

tym bardziej potrafiły się dostosować

i lepiej się czuły.

Widzimy to też wśród dorosłych
między 18 a 25 rokiem życia.

Ludzie bardziej kompetentni romantycznie
czują się pewniej w swoich związkach.

Podejmują lepsze decyzje,

widzą, gdy coś idzie nie tak

i śmiało podejmują odpowiednie kroki.

Potrafią szukać wsparcia i je oferować.

Chętniej mówią, czego potrzebują

i korzystają z tego, co daje im partner.

Są lepszym oparciem.

Nie wiemy tego tylko z ich relacji,

ale widzieliśmy to na własne oczy
w naszej pracowni,

gdzie poprosiliśmy ich o rozmowę
o prywatnym problemie.

Ci bardziej kompetentni romantycznie

byli usatysfakcjonowani związkiem,

szczęśliwsi.

Rzadziej zgłaszali objawy depresji

i stanów lękowych.

Ogólnie mówiąc,

kompetencja romantyczna w młodym wieku

oznacza lepsze, bardziej elastyczne
funkcjonowanie w związku

i lepsze samopoczucie.

Wracając do punktu wyjścia,

musimy uczyć ludzi
bycia w zdrowych związkach.

Tak jak powiedziałam wcześniej,

może i wiemy, jak taki związek wygląda,

ale większość nie wie, jak go stworzyć,

a nikt nas tego nie uczy.

I to jest problem.

Musimy pomóc ludziom określić sobie,
czego oczekują od związku.

Pomóc im znaleźć właściwego partnera.

Pomóc podejmować słuszne decyzje

i radzić sobie z trudnościami w związku.

Musimy pomóc im wykorzystać
te umiejętności

od samego początku.

O to chodzi w idei
kompetencji romantycznej.

O używanie wnikliwości,
wzajemności i kontroli emocji,

żeby zmniejszyć liczbę
destrukcyjnych zachowań,

na przykład kłótni, braku wsparcia,

wrogości, krytyki, pogardy i przemocy.

Musimy stworzyć podstawy dobrych związków,

takie jak intymność, bezpieczeństwo,
szacunek, dobra komunikacja,

czucie się docenianym.

Czy nie każdy z naszych związków
by na tym skorzystał?

Myślę, że tak.

Dziękuję.

(Brawa)