အိပ်ရေးမဝမှုက သင့်စိတ်ထဲ ခံစားရမှုတွေကို သက်ရောက်နိုင်ပုံ
-
0:00 - 0:05အိပ်ရေးမ၀မှုက ဦးနှောက်ထဲ စိတ်ခံစားရမှုကို
တကယ်တမ်း ဘယ်လို အကျိုးသက်ရောက်ပါသလဲ။ -
0:05 - 0:07အိပ်ရေးမဝမှုက ဘာဖြစ်လို့များ ကျုပ်တို့ကို
-
0:07 - 0:12စိတ်ပိုင်းအရ မဆင်မခြင်နဲ့
လွန်ကဲစွာ တုံ့ပြန်လာစေတာလဲ။ -
0:12 - 0:14[သိပ္ပံနည်းကျ အိပ်ခြင်း]
-
0:15 - 0:18လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်များစွာတုန်းက ကျုပ်တို့ဟာ
ဦးနှောက် ပုံရိပ်ကို လေ့လာခဲ့ကြတယ်။ -
0:19 - 0:21ကျုပ်တို့ဟာ ကျန်းမာတဲ့
သက်ကြီးအုပ်စုနဲ့ လေ့လာခဲ့ကြတယ်။ -
0:21 - 0:24ကျုပ်တို့ဟာ တချို့ကို တညတာ
အပြည့်အဝ အိပ်စေခဲ့ကြတယ် -
0:24 - 0:26ကျန်တဲ့ တချို့ကို အိပ်မရအောင်
ပြုလုပ်ခဲ့ကြတယ်။ -
0:27 - 0:31ပြီးတော့ နောက်တစ်နေ့တွင် သူတို့အားလုံးကို
MRI စကင်နာစက်ထဲ ထည့်လိုက်ပြီး -
0:31 - 0:35သူတို့ရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဦးနှောက်
အပိုင်းရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို လေ့လာခဲ့ကြတယ်။ -
0:35 - 0:38ကျုပ်တို့ အထူးအာရုံပြု
လေ့လာခဲ့ကြတဲ့ အပိုင်းကို -
0:38 - 0:40amygdala လို့ခေါ်ပါတယ်။
-
0:40 - 0:43အဲဒီ amygdala ဟာဖြင့် အားကောင်းတဲ့
တုံ့ပြန်မှုများ ထုတ်လုပ်ပေးမှုအတွက်၊ -
0:43 - 0:47အနှုတ်လက္ခဏာ တုံ့ပြန်မှုများ အပါအဝင်အတွက်၊
-
0:48 - 0:50တာဝန်ရှိကြတဲ့ နေရာများအနက်
ဗဟိုချက် အစိတ်အပိုင်း တစ်ခု ဖြစ်တယ်။ -
0:51 - 0:54ဒါနဲ့ တညလုံး အိပ်ရေး အပြည့်အဝ ရခဲ့ကြတဲ့
လူတွေကို စစ်ကြည့်တော့၊ -
0:54 - 0:59amygdala ထဲမှ တုံပြန်မှုဟာ
အတော့ကို ကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး -
0:59 - 1:02သင့်လျော်မှု ရှိခဲ့တာကို တွေ့မြင်ကြရတယ်။
-
1:02 - 1:04တုံ့ပြန်မှု လုံးဝကို မရှိခဲ့ဘူးလို့
မဆိုနိုင်ပေမဲ့၊ -
1:04 - 1:07တုံ့ပြန်မှုဟာ သင့်တော် ဆီလျော်ခဲ့ပါတယ်။
-
1:07 - 1:09ဒါပေမဲ့ အိပ်မရအောင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြရတဲ့
လူတွေမှာ ကျတော့၊ -
1:09 - 1:14ခုနက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဦးနှောက်
ဗဟိုချက်ဟာ လွန်ကဲစွာ တုံ့ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ -
1:15 - 1:19လက်တွေ့တွင်၊ အိပ်ရေးမဝမှု အခြေအနေ
မျိုးထဲတွင် amygdala ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုဟာ -
1:19 - 1:22၆၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး ပိုမြင့်မားခဲ့တယ်။
-
1:22 - 1:24ဘာဖြစ်လို့ အဲဒီလို ဖြစ်လာရတာလဲ။
-
1:25 - 1:26ကျုပ်တို့ ရှာတွေ့ခဲ့ကြတာက
-
1:26 - 1:30ဒီကိစ္စထဲမှာ ဦးနှောက်ထဲက နောက်တစ်နေရာ
ပါဝင်ပတ်သက်နေတာကိုပါ။ -
1:30 - 1:33ဦးနှောက်ရဲ့ အဲဒီအပိုင်းကို ကျတော့
prefrontal cortex လို့ ခေါ်ပြီး၊ -
1:33 - 1:36၎င်းဟာ ကျုပ်တို့ မျက်လုံးတွေရဲ့
အပေါ်တည့်တည့်တွင် တည်ရှိပါတယ်။ -
1:36 - 1:39အဲဒီ prefrontal cortex ဆိုတဲ့ဟာက
-
1:39 - 1:42ကျုပ်တို့ ဦးနှောက်ရဲ့
CEO နဲ့တူတယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ -
1:42 - 1:45၎င်းဟာ အဆင့်မြင့်၊ အမှုဆောင်၊
အထက်မှနေပြီး အောက်သို့ ချပေးတဲ့ -
1:46 - 1:48ဆုံးဖြတ်ချက်များနဲ့ တုံ့ပြန်ရာတွင်
သိပ်ကို တော်ပါတယ်။ -
1:49 - 1:52တကယ်တမ်းမှာ အဲဒီအပိုင်းဟာ ဦးနှောက်ထဲက
အဖွံ့ဖြိုးဆုံး နေရာ တစ်ခုပါ။ -
1:53 - 1:56ပြီးတော့ ၎င်းဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
နက်ရှိုင်းတဲ့ ဗဟိုချက်ဖြစ်တဲ့ -
1:56 - 1:59amygdala ကို ထိန်းချုပ်ပေးတဲ့
အပိုင်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ -
2:00 - 2:03ခုနက အိပ်ရေးကို အပြည့်အဝ
ရရှိခဲ့ကြတဲ့ လူတွေဆီမှာ -
2:03 - 2:06prefrontal cortex နဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
နက်ရှိုင်းတဲ့ ဦးနှောက်အပိုင်းအကြား -
2:06 - 2:08ဆက်သွယ် ချိတ်ဆက်မှုဟာ
-
2:08 - 2:12ကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး အားကောင်းခဲ့ပါတယ်။
-
2:12 - 2:14ဒါပေမဲ့ အိပ်မရအောင် ပြုလုပ်ခံခဲ့ကြရတဲ့
လူတွေဆီမှာ ကျတော့၊ -
2:14 - 2:18ခုနက prefrontal cortex နဲ့ စိတ်ပိုင်း
ဆိုင်ရာ နက်ရှိုင်းတဲ့ ဦးနှောက်အပိုင် -
2:18 - 2:21amygdala တို့ အကြားက
ဆက်သွယ်မှုရော ချိတ်ဆက်မှုပါ -
2:21 - 2:23သိသိသာသာကြီး လွန်ကဲပြင်းထန်နေခဲ့တယ်။
-
2:23 - 2:25အဲဒါရဲ့ အကျိုးဆက် အဖြစ်၊
-
2:25 - 2:27amygdala ဟာ အိပ်ရေး မပြည့်ဝခဲ့မှုကြောင့်
-
2:27 - 2:29တုံ့ပြန်ရာတွင် များစွာမှ လွန်ကဲနေခဲ့တယ်။
-
2:30 - 2:32အဲဒါက အိပ်လို့မရတဲ့ အခါမှာ
-
2:32 - 2:36ကျုပ်တို့ဟာ စိတ်ပိုင်း ခံစားမှုအရှိန်
မြင့်မားလာပြီး -
2:36 - 2:39ထိန်းချုပ်ရေး ဘရိတ်ကျတော့
နည်းပါးလာတဲ့ သဘောမျိုးပါ။ -
2:39 - 2:43ကျုပ်တို့ အိပ်ရေးမဝကြခြင်းဟာ
စိတ်ပိုင်းခံစားမှု အရ -
2:43 - 2:46ကျုပ်တို့ ထိန်းသိမ်းမရ ဖြစ်လာတတ်မှုရဲ့
-
2:46 - 2:48အကြောင်းရင်း ဖြစ်တာကို တွေ့မြင်ကြရတယ်။
-
2:48 - 2:51ဒီတော့ လူတွေဆီကနေပြီး
အိပ်ရေးဝမှုကို ယူပစ်လိုက်ရင် -
2:51 - 2:53ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ မကောင်းတဲ့
အချက်က အဲဒီလိုရှိပါတယ်။ -
2:53 - 2:55ဒါပေမဲ့ ကိုယ် မရရှိလိုက်တဲ့ အိပ်စက်မှုကို
-
2:55 - 2:57ပြန်ရတဲ့အခါမှာ ကောင်းမွန်တာ တစ်ခုကိုပါ
-
2:57 - 2:59ကျုပ်တို့ ခံစားရနိုင်တာ တွေ့ခဲ့ပါတယ်။
-
2:59 - 3:02အိပ်စက်မှုဟာ၊ အထူးသဖြင့် မျက်လုံးတွေ
လျင်မြန်စွာ လှုပ်ရှားတဲ့ အိပ်စက်မှုဟာ၊ -
3:02 - 3:07စိတ်ပိုင်းခံစားမှု အတွက် ရှေးဦးသူနာပြုမှု
ပုံစံတစ်မျိုးနဲ့ တူပါတယ်။ -
3:07 - 3:09ညအချိန်မှာ ကျုပ်တို့ အိပ်စက်နေစဉ်
-
3:09 - 3:12တစ်နေ့တာအတွင်း ကျုပ်တို့ ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြရတဲ့
-
3:12 - 3:15စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
ခက်ခဲခဲ့တဲ့ ခံစားရမှုတွေကို -
3:15 - 3:19ပြန်ခံစားကြရပြီး အိပ်စက်မှုက
ကုသပေးတဲ့ ဆေးနဲ့တူပြီး -
3:19 - 3:23ခက်ခဲခဲ့တဲ့ ခံစားရမှုတွေကို ပြေလျော့
လာအောင် ပြုလုပ်ပေးတာပါ။ -
3:23 - 3:28အိပ်စက်ချိန်ဟာ အနာအဆာ အားလုံးကို
ကုသပေးတာ ဟုတ်ချင်မှ ဟုတ်နိုင်ပေမဲ့၊ -
3:28 - 3:35အိပ်ချိန်အတွင်းမှာသာ စိတ်ပိုင်းခံစားမှု
များမှ နာလန်ထူအောင် လုပ်ပေးနိုင်တာပါ။ -
3:35 - 3:37အဲဒါကြောင့်မို့လို့သာ နောက်တစ်နေ့ကျရင်
-
3:37 - 3:40အဲဒီလို စိတ်ခံစားမှုများဆိုင်ရာ မှတ်မိတာ
တွေကို မေ့ပစ်ကျော်လွှားနိုင်ကြတာပါ။
- Title:
- အိပ်ရေးမဝမှုက သင့်စိတ်ထဲ ခံစားရမှုတွေကို သက်ရောက်နိုင်ပုံ
- Speaker:
- Matt Walker
- Description:
-
more » « less
ကျုပ်တို့ဟာ နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်မရခဲ့ပါက ကျုပ်တို့ရဲ့ စိတ်ကူးနိုင်စွမ်းသာမက ကျုပ်တို့ရဲ့ စိတ်ထဲက ခံစားရမှုများကိုပါ သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။ အိပ်စက်မှုဆိုင်ရာ သိပ္ပံပညာရှင် ဖြစ်သူ Matt Walker က ညအချိန်မှာ ကျုပ်တို့ရဲ့ အိပ်စက်မှုဟာ ကျုပ်တို့ ဦးနှောက်ထဲက စိတ်ခံစားမှုများ ဆိုင်ရာ နေရာကို သက်ရောက်နိုင်ပုံနဲ့ အိပ်ရေးဝမှုကို ကျုပ်တို့ဟာ ကျုပ်တို့ရဲ့ စိတ်ခံစားမှုများ အတွက် ရှေးဦးသူနာပြုမှုလို ခံယူသင့်တာ ဘာကြောင့်လဲကို ရှင်းလင်း တင်ပြထားပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED Series
- Duration:
- 03:40
|
Myo Aung approved Burmese subtitles for How sleep affects your emotions | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How sleep affects your emotions | |
|
|
Myo Aung accepted Burmese subtitles for How sleep affects your emotions | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How sleep affects your emotions | |
|
Sanda Aung edited Burmese subtitles for How sleep affects your emotions | |
|
|
Sanda Aung edited Burmese subtitles for How sleep affects your emotions |