مێژوو بەرامبەر بە ئۆگەستس، پیتا گرینفیڵد- ئەڵێکس جێندڵه‌ر
-
0:07 - 0:11فەرمانڕەوایەتیەکەی دەستپێکی یەکێک
لە مەزنترین ئیمپڕاتۆریەتەکانی مێژوو بووە -
0:11 - 0:14و کۆتای یەکێک لە سەره‌تایترین
کۆمارەکان بووە. -
0:14 - 0:15ئایە یەكەم ئیمپڕاتۆری ڕۆم
-
0:15 - 0:20سەرکردەیەکی نموونەی بووە کەوا پێگه‌ی
شارستانیەتی خۆی لە مێژوو دەستەبەرکردوە -
0:20 - 0:23یاخود ستەمکارێک بووە هەموو
به‌ها ئەخڵاقیەکانی لەناوبردوە؟ -
0:23 - 0:26لە مێژوو بەرامبەر ئۆگەستس بزانە.
-
0:26 - 0:28بێدەنگی، بێدەنگی.
-
0:28 - 0:32بانگکراوی ئەمڕۆ بۆ دادگا گایس ئۆکتاڤیسە؟
-
0:32 - 0:34گایس جولیەس قەیسەر یان ئۆگەستس...
-
0:34 - 0:35ئایە پیاوێکی هەڵەمان هەییە؟
-
0:35 - 0:36نەخێر، بەڕێز دادوەر.
-
0:36 - 0:42گایس ئۆکتاڤیس لە ساڵی ٦٣ پێش زاین لەدایک
بووه، برازای گەورەی جولیەس قەیسەر بووە. -
0:42 - 0:44بوو بە گایس جولیەس قەیسەر
-
0:44 - 0:48مامی هەڵیگرتۆتەوە وەکو کوڕ ومیراتگری خۆی.
-
0:48 - 0:51لە ٢٧ پێش زانین نازناوی
ئۆگەستسی پێبەخشراوە -
0:51 - 0:54کاتێک ئەنجومەنی پیران پلەی
شەره‌فی زیاتریان پێبەخشی. -
0:54 - 0:59مەبەستت ئەوەیە کاتێک دەسەڵاتی تاکەکەسی
دامەزراند و بوو بە ئیمپڕاتۆری ڕۆم. -
0:59 - 0:59ئایە ئەمه خراپە؟
-
0:59 - 1:02ئایە لە کۆن هەموو شوێنێک
پادشا و ئیمڕاتۆری خۆیان نەبووە؟ -
1:02 - 1:04ڕاست دەکەیت، بەڕێز دادوەر،
-
1:04 - 1:07خەڵکی ڕۆم چەند سەدەیەک پێشتر
دەسەڵاتی پادشاکانیان لەناوبردبوو -
1:07 - 1:09تا کۆمارێک دابمەزرێنن،
-
1:09 - 1:14حکومەتێک ده‌بوو خزمەتی هەموو خەڵک بکات،
نەک بەتەنها یەک خانەوادەی دەسەڵاتدار. -
1:14 - 1:17و ئەوە ئۆکتاڤیس بوو ئەم
نەریتەی لەناوبرد. -
1:17 - 1:19ئۆکتاڤیس نموونەی نۆکەری گشتی بوو.
-
1:19 - 1:22لە تەمەنی ١٦ساڵیدا، بۆ دەستەی
پاپا هەڵبژێردرا -
1:22 - 1:24کەوا سەرپەرشتی پەرستی ئاینی دەکرد
-
1:24 - 1:28لە هیسپانیا شانبەشانی مامی قەیسەر
بۆ ڕۆم جەنگاوە -
1:28 - 1:31و بەرپرسیاری تۆڵەسەندنەوەی مردنی
قەیسەریشی گرتە ئەستۆ -
1:31 - 1:36کاتێک ئۆلیگاریشییە گەندەڵەکان لە
ئه‌نجوومه‌ندا ناپاکیان لێکرد و کوشتیان. -
1:36 - 1:39قەیسەر ستەمکارێکی برسی دەسەڵاتبووو
کەوا هەوڵیدا خۆیبکات بە پادشا -
1:39 - 1:43لەکاتێکدا لەگەڵ شاژنی میسری کلیۆپاترا
پەیمانی هاوسەرگیری دەبەست. -
1:43 - 1:44دوای مردنی،
-
1:44 - 1:46ئۆکتاڤیس پەیوەندی بە فەرماندەکەی
مارک ئەنتۆنی یەوە کرد -
1:46 - 1:49لە دەسپێکی شەڕی ناوخۆ
کەوا ڕۆمی پارچە پارچەکرد، -
1:49 - 1:54پادشان لە دواوە خەنجەری لە هاوپەیمانەکەی
دا تا دەسەڵاتی خۆی زیاد بکات. -
1:54 - 1:55ئەنتۆنی گەمژەیەک بوو.
-
1:55 - 1:57هەڵمەتێکی بەدی لە پارشا بەرپاکرد
-
1:57 - 2:00و پلانی دانا هەرێمەکانی ڕۆم بۆ
-
2:00 - 2:03بۆ شانشینی کەسی بۆ خۆی
و کلیۆپاترا بگۆڕێت. -
2:03 - 2:06ئایە قەیسەر بەوانە
تۆمەتبارکرابوو؟ -
2:06 - 2:06باشە...
-
2:06 - 2:09کەواتە ئۆکتاڤیس ئەنتۆنی لەناوبرد
بەهۆی ئەوەی هەوڵیدەدا ببێت بە پادشا -
2:09 - 2:11و پاشان خۆی بوو بە پادشا؟
-
2:11 - 2:12ڕاستە.
-
2:12 - 2:17تەنانەت دەتوانیت لە نازناوە هەڵگیراوەکەی
"کەسە بلیمەتەکە" نخۆشی خۆبەزل زانی ببینیت. -
2:17 - 2:19ئەوە شەرەفێکی ئاینی بوو.
-
2:19 - 2:21ئۆگەستس لە پێناوی خۆی
بە دوای دەسەڵات نە دەگەڕا. -
2:21 - 2:25وەکو براوەی شەڕی ناوخۆ
و فەرماندەی زۆربەی سوپاکان، -
2:25 - 2:28ئەرکی ئەوە تا یاسا و
فەرمان بۆ ڕۆم بگەڕێنێتەوە -
2:28 - 2:30تاببێتە هۆی ئەوەی دەستەکانی دیکە
واز لە شەرکردن بێنن. -
2:30 - 2:34ئەو یاسای نەگەڕاندەوە بەڵکو
وای لە یاساکرد تا لە پەرژەوەندی ئەو دابێت! -
2:34 - 2:35ڕاست نییە.
-
2:35 - 2:37ئۆگەستس کاری کرد تا پێگەی
ئەنجوومەنی پیران بگەڕێنێتەوە، -
2:37 - 2:40ئاسایشی خۆراکی بەرەوەپێشەوەبرد
بۆ چینە نزمە کۆمەڵایەتیەکان، -
2:40 - 2:44و دەستی لە فەرماندەی سوپا کشاندوە
کاتێک دەست بەرداری پێگە ئەنجومەنیەکەی بوو. -
2:44 - 2:46ئەو قسانە هەمووی خه‌یاڵە.
-
2:46 - 2:48کاریگەریە سەربازیەکەی و
سامانی کەسی بەکارهێنا -
2:48 - 2:51تا ئەنجومەنی پیران پاڵپشتی بکەن،
-
2:51 - 2:53کاتێکدا پارێزگاری لە پێگەکانی
دەسەڵات دەکرد -
2:53 - 2:56و مافی ئاهەنگێڕان بۆ
سەرکەوتنی سەربازی. -
2:56 - 2:59بە بە‌هێزترین سوپا کۆنتڕۆڵی
هەرێمەكانی دەکرد. -
2:59 - 3:00و ئەگەر ئەوەندە بەس نەبووبێت،
-
3:00 - 3:05پێگە ئەنجوومەنیەکی دووجار زیاتر به‌كار
هێناوە بۆ بەرزکردنەوەی پلەی کوڕه‌زاكانی. -
3:05 - 3:08بەئاشکرا هەوڵیدەدا دەسەڵاتی
بنەماڵەیی دابمەزرێنێت. -
3:08 - 3:10بەڵام بەم هەموو دەسەڵاتە چی کرد؟
-
3:10 - 3:12خۆشحاڵم ئەم پرسیارەت کرد
بەڕێز دادوەر. -
3:12 - 3:15دەستکەوتەکانی ئۆگەستس زۆر
زیاترن لەوەی باسی دەکەین. -
3:15 - 3:18بەشێوەیەکی یەکسان باجی
بەسەر هەموو هەرێمەکان سەپاند، -
3:18 - 3:21کۆتایی بە چەوساندنەوەی تایبەتی
بەڕێوبەرەکانی باجی ناوخۆی هێنا. -
3:21 - 3:25خودی خۆی پشتگیری دارایی تۆڕی ڕێگاکان و
دامەزرانی پەیامنێرانی کردوە -
3:25 - 3:29بۆئەوەی هەواڵەکان و سوپاکان بتوانن
بەئاسانی بە هەموو شانیشنەکە بگو.ازرێنه‌وه -
3:29 - 3:31و هەرلەژێر دەسەڵاتی ئەو بوو
-
3:31 - 3:34کە زۆربەی بینا بەناوبانگەکانی ڕۆما
دروستکراون. -
3:34 - 3:38زۆربەی نووسەرانی ئەو سەردەمە بەشێوەیەکی
گشتی زۆربەیان ستایشی دەسەڵاداریەکەی دەکەن. -
3:38 - 3:40ئایە نووسەرەکان هەڵبژاردنی دیکەیان هەبوو؟
-
3:40 - 3:44ئۆگەستس زۆر خەڵکی بە تاوانبارکردنی
ئاڵۆز و نادیار دوورده‌خسته‌وه، -
3:44 - 3:47لەنێوانیان ئۆڤید،
یەکێک لە مەزنترین شاعیرەکانی ڕۆم. -
3:47 - 3:52و لەبیرتچو باسی یاسای خۆتێهەڵقورتاندن بکەی
کە پەیوەستە بە ژیانی هاونشتیمانیانەوە- -
3:52 - 3:53سزای داوێن پیسی،
-
3:53 - 3:55قەدەخەکردنی هاوسەرگیری لەنێوان
چینەکانی کۆمەڵگە، -
3:55 - 3:58تەنانەت هەرکەسێک هاوسەرگیری
نەکردایە سزای دەدا. -
3:58 - 4:02هەوڵیدەدا تا برەو بە هاونیشتیمانیەتی بدات
و حکومەتێکی ڕێکوپێک دابمەزرێنیت. -
4:02 - 4:03و سەرکەوتووش بوو.
-
4:03 - 4:05میراته‌كه‌یی خۆی دەدوێت:
-
4:05 - 4:07٤٠ ساڵ سەقامگیری ناوخۆیی،
-
4:07 - 4:12سوپایەکی تایبەت کەوا هەموو سنووره‌كانی
ڕۆمی لە هەموو ئاڕاستەکانەوە فراونکرد، -
4:12 - 4:15و حکومەتێك هێشتا وەکو نمونەیەکی
چاکەکاری شارستانی بیری ده‌كرێته‌وه. -
4:15 - 4:17سپارده‌کەی ئیمپڕاتۆریەتێک بوو
-
4:17 - 4:21کەوا لە داگیرکاری بێ کۆتا بەردەوام بوو
تا ڕووخا، -
4:21 - 4:24و نەریتی تاک ڕەوی سوپا.
-
4:24 - 4:27هەرکاتێک دیکتاتۆرێک لە پۆشاکی فەرمی
فەرماندەیەک بوو حوکمی تاک ڕەوی جێبەجێکرد -
4:27 - 4:30لەکاتێکیشدا داوای ئەوەی دەکرد لە جێگای
خەڵک ڕەفتار بکات، -
4:30 - 4:33ئۆگەستسی قەیسەرمان هەیە تا سوپاسی بکەین.
-
4:33 - 4:35کەواتە دەڵێیت ئۆگەستس
ئیمپڕاتۆرێکی باش بووە، -
4:35 - 4:38و تۆش دەڵێیت شتی وا لە گۆڕێ نییە؟
-
4:38 - 4:41ڕاهاتووین تا ئاهەنگ بۆ
سەرکردە مێژووییەکان بگێڕین -
4:41 - 4:43بۆ دەستکەوتەکانیان و سەرکەوتنەکانیان.
-
4:43 - 4:47بەڵام دەکرێت کەسێک هەرلەسەرەتاوە
دەسەڵاتێکی وه‌های هەبێت -
4:47 - 4:50تا خودی مێژوو بخاتە دادگاوە.
- Title:
- مێژوو بەرامبەر بە ئۆگەستس، پیتا گرینفیڵد- ئەڵێکس جێندڵه‌ر
- Speaker:
- پیتا گرینفیڵد- ئەڵێکس جێندڵه‌ر
- Description:
-
more » « less
بۆ بینینی تەواوی وانەکە کرتە لەسەر ئەم بەستەرەیە بکە
:https://ed.ted.com/lessons/history-vs-augustus-alex-gendler-and-peta-greenfieldفەرمانڕەوایەتیەکەی دەستپێکی یەكێک لە مەزنترین ئیمپڕاتۆریەتیەکانی مێژوو بوو... و کۆتایی یەكێک لە سەرەتایترین کۆمارەکان بوو، ئایە یەکەم ئیمپڕاتۆری ڕۆم سەرکردەیەکی نموونەی بوو کەوا پێگەی شارستانیەتی لە مێژوودا دەستەبەرکردوە یاخود ستەمکارێک بووە کەوا هەموو به‌ها ئەخڵاقیەکانی لەناوبردوە؟ پیتا گرینفیڵد- ئەڵێکس جێندڵه‌ر ئەم بابەتە گرینگە دەبەنە ناو دادگای مێژوو بەرامبەر بە ئۆگەستس.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:05
|
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for History vs. Augustus | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for History vs. Augustus | |
|
zhila mawlood accepted Kurdish (Central) subtitles for History vs. Augustus | |
|
|
zhila mawlood edited Kurdish (Central) subtitles for History vs. Augustus | |
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for History vs. Augustus | |
|
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for History vs. Augustus | |
|
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for History vs. Augustus | |
|
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for History vs. Augustus |