Return to Video

ကမ္ဘာ့" တတိယဝင်ရိုးစွန်း" ကို ကာကွယ်ဖို့ အရေးတကြီး နှိုးဆော်ချက်။

  • 0:02 - 0:06
    ၂၀၀၉ ခု အောက်တိုဘာလ ၁၇ ရက်နေ့မှာ
  • 0:06 - 0:11
    မောလ်ဒိုက်ရဲ့ သမ္မတ Mohamed Nasheed ဟာ
    တစ်မူထူးခြားတာတစ်ခု လုပ်ခဲ့တယ်။
  • 0:12 - 0:15
    ဝန်ကြီးအဖွဲ့အစည်းအဝေးကို
    ရေအောက်မှာ ကျင်းပခဲ့တယ်။
  • 0:20 - 0:24
    ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှု မထိန်းချုပ်ရင်
    သူ့နိုင်ငံမြုပ်နိင်တာ ကမ္ဘာကို သတိပေးဖို့
  • 0:24 - 0:29
    သူ့ဝန်ကြီးတွေကို ရေငုပ် ကိရိယာဝတ်စုံနဲ့
  • 0:29 - 0:31
    အဲ့ဒီအတိုင်း တကယ် ခေါ်သွားခဲ့တယ်။
  • 0:32 - 0:35
    ကမ္ဘာတစ်လွှားကို သူ့သတင်းစကား
    ပါးခဲ့လား၊ မပါးခဲ့ဘူးလာ မသိပေမဲ့
  • 0:35 - 0:37
    ကျွန်တော့နိုင်ငံက
    အသေအချာ ရလိုက်တယ်။
  • 0:38 - 0:40
    နိုင်ငံရေး ထွင်လုံးတစ်ခု မြင်ခဲ့တယ်။
  • 0:41 - 0:43
    ကျွန်တော်က နိုင်ငံရေးသမားဆိုတော့
  • 0:43 - 0:45
    ဒီအရာတွေကို သတိထားမိခဲ့တယ်။
  • 0:45 - 0:47
    ပြောကြစတမ်းဆို
  • 0:47 - 0:51
    မောလ်ဒိုက်ဟာ ကျွန်တော် လာတဲ့နေရာနဲ့
    ဝေးပါတယ်၊
  • 0:51 - 0:52
    ကျွန်တော့နိုင်ငံက ဘူတန်ပါ၊
  • 0:53 - 0:56
    ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ဖြစ်အံ့အံ့ ကံကြမ္မာ
    အတွက် တစ်စက်မျှ အိပ်ရေးမပျက်ခဲ့ဘူး။
  • 0:57 - 1:02
    နောက် နှစ်လသာသာရှိတဲ့အခါ
    နောက် နိုင်ငံရေး ထွင်လုံးတစ်ခုမြင်ခဲ့တယ်။
  • 1:02 - 1:06
    ဒီတစ်ခါတော့ နီပေါ ဝန်ကြီးချုပ်ပါ။
  • 1:06 - 1:10
    သူ့ဝန်ကြီး အစည်းအဝေးကို
    ဧဝရက်တောင်မှာ လုပ်ခဲ့တယ်။
  • 1:11 - 1:16
    ဟိမဝန္တာ ရေခဲမြစ်တွေ ပျော်ကျနေတာ
    ကမ္ဘာကို သတိပေးဖို
  • 1:16 - 1:18
    သူ့ဝန်ကြီးအားလုံးကို
  • 1:18 - 1:20
    ဧဝရက် တောင်ခြေ စခန်းအထိ ခေါ်သွားတယ်။
  • 1:21 - 1:23
    အခုတော့ ကျွန်တော့ကို
    စိတ်ပူစေလား။
  • 1:23 - 1:24
    ကျိန်းသေတာပေါ့ဗျာ။
  • 1:24 - 1:26
    ကျွန်တော်က ဟိမဝန္တာမှာ နေတာ။
  • 1:28 - 1:30
    ဒါပေမဲ့ သူ့သတင်းစကားက
    ကျွန်တော့ကို အိပ်ရေးပျက်စေလား။
  • 1:31 - 1:32
    မပျက်ခဲ့ပါဘူး။
  • 1:33 - 1:39
    နိုင်ငံရေးထွှင်လုံးက ကျွန်တော့ရဲ့လှတဲ့
    အိပ်စက်မှုကိုစွက်ဖက်ဖို့ အသင့်မဖြစ်ခဲ့ဘူး။
  • 1:39 - 1:41
    (ရယ်သံများ)
  • 1:41 - 1:42
    ကဲ ရှေ့ ၁၀ နှစ်ကို အမြန်သွားရအောင်။
  • 1:44 - 1:46
    ဒီနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီမှာ
  • 1:46 - 1:49
    ဒီအစီရင်ခံစာကို တွေ့ခဲ့တယ်။
  • 1:50 - 1:54
    ဒီအစီရင်ခံစာက
  • 1:54 - 2:00
    ဟိန္ဒူ ကပ်ရှ် ဟိမဝန္တာတောင်တွေပေါ်က
    ရေခဲ သုံးပုံတစ်ပုံဟာ ဒီရာစုအကုန်မှာ
  • 2:00 - 2:02
    ပျော်ကျနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ထားတယ်။
  • 2:03 - 2:05
    ဒါပေမဲ့ ဒါက
  • 2:05 - 2:09
    စက်မှုခေတ်မတိုင်မီ အဆင့်တွေကိုလွန်တဲ့
  • 2:09 - 2:13
    ၁.၅ စင်တီဂရိတ်ထိ
    ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်မှပါ။
  • 2:13 - 2:16
    ဒါမှမဟုတ် မထိန်းချုပ်နိုင်ရင်တော့
  • 2:16 - 2:18
    ရေခဲမြစ်တွေဟာ ပိုမြန်မြန်
    ပျော်ကျလိမ့်မယ်။
  • 2:21 - 2:24
    ၁.၅ ဒီဂရီ ဆဲလ်ဆီရပ်။ "မဖြစ်နိုင်လိုက်တာ"
    လို့ ကျွန်တော်တွေးမိတယ်။
  • 2:24 - 2:27
    ပါရီ သဘောတူညီချက်ရဲ့ အလှမ်းကျယ်လွန်းတဲ့
    သတ်မှတ်ချက်တွေတောင်
  • 2:28 - 2:31
    ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုကို နှစ်ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်ထိ
    ကန့်သတ်ဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့တာလေ၊
  • 2:31 - 2:36
    ၁.၅ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်က သူတိုခေါ်တဲ့
    အကောင်းဆုံး စိတ်မှန်းဖြစ်နိုင်ခြေပါ။
  • 2:37 - 2:39
    "အခုတော့ မမှန်နိုင်ဘူး"လို့ တွေးမိတယ်။
  • 2:40 - 2:42
    ဟိန္ဒူ ကပ်ရှပ် ဟိမဝန္တာဒေသဟာ
  • 2:42 - 2:46
    မြောက်နဲ့ တောင်ဝင်ရိုးစွန်းတွေပြီးရင်
  • 2:46 - 2:47
    ကမ္ဘာ့ တတိအကြီးဆုံး ရေးခဲသိုက်ပါ။
  • 2:47 - 2:50
    ဒါကြောင့် "တတိယ ဝင်ရိုးစွန်း"
    လို့လည်း ခေါ်ကြတာပါ။
  • 2:50 - 2:53
    ဒီဒေသမှာ ရေခဲအများ
    ကြီးရှိပါတယ်။
  • 2:53 - 2:56
    ဟုတ်ပါတယ်၊ ရေခဲမြစ်တွေဟာ
    ပျော်ကျနေပါတယ်။
  • 2:56 - 2:58
    ကျွန်တော်တို့ သိတယ်။
  • 2:58 - 3:00
    ကျွန်တော့နိုင်ငံက ဒါတွေဆီ ရောက်ဖူးတယ်။
  • 3:00 - 3:02
    ဒါတွေကို မြင်ဖူးတယ်၊ ဟုတ်တယ်၊
    ပျော်ကျနေတာပါ။
  • 3:02 - 3:04
    ခုခံနိုင်စွမ်းမဲ့နေတာပါ။
  • 3:04 - 3:07
    "ဒါပေမဲ့ ဒီလောက် ခံနိုင်စွမ်းမမဲ့နိုင်ဘူး"
    လို့တွေးတာ သတိရတယ်။
  • 3:09 - 3:11
    ဒါပေမဲ့ ဖြစ်နေရင်ရော။
  • 3:12 - 3:16
    ရေခဲမြစ်တွေဟာ မျော်လင့်တာထက်
    ပိုမြန်မြန် ပျော်ကျခဲ့မယ်ဆိုရင်ရော။
  • 3:16 - 3:21
    ရေခဲမြစ်တွေဟာ တွက်ထင်ခဲ့တာထက်
    အများကြီး ပျော်လွယ်မယ်ဆိုရင်ရော။
  • 3:21 - 3:24
    အကျိုးဆက်အနေနဲ့ ရေခဲကန်တွေ
  • 3:24 - 3:27
    အခု ဒါတွေက ရေခဲမြစ်တွေ
    ပျော်ကျလို့ ဖြစ်လာတဲ့ ကန်တွေရှိတယ်၊
  • 3:27 - 3:31
    ဒီကန်တွေဟာ အပိုဆောင်းလာတဲ့ ရေရဲ့
    အလေးချိန်အောက်မှာ ကျိုးပျက်ကုန်ရင်ရော။
  • 3:33 - 3:35
    ဒီရေလျှံတာတွေက အခြား
    ရေခဲကန်တွေထဲကို ဖြာဆင်းသွားက
  • 3:35 - 3:37
    ပိုကြီးမားတဲ့ ကျိုးပျက်မှုတွေ
    ဖန်တီးရင်ရော။
  • 3:38 - 3:42
    ဒါက ကျွန်တော့နိုင်ငံမှာ မကြုံစဖူး ရုတ်တရက်
    ရေကြီးမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေလိမ့်မယ်။
  • 3:43 - 3:45
    ဒါကကျွန်တော့နိုင်ငံကို ဖျက်ဆီးပစ်လိမ့်မယ်။
  • 3:46 - 3:49
    ဒါက နိုင်ငံကို ထိခိုက်ကာ
    ကသောင်းကနင်းဖြစ်စေလိမ့်မယ်။
  • 3:49 - 3:52
    ဒါက ကျွန်တော်တို့ရဲ့မြေ၊ အသက်မွေးမှုနဲ့
    ဘဝနေထိုင်မှုကို တကယ့်ကို
  • 3:53 - 3:55
    ဖျက်ဆီးဖို့ အလားအလာရှိလိမ့်မယ်။
  • 3:58 - 4:02
    ဒါကြောင့် ဒီအစီရင်ခံစာက
    နိုင်ငံရေး ထွင်လုံးတွေ
  • 4:02 - 4:06
    မတတ်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့
    ကျွန်တော့ကို အာရုံစိုက်မိစေတာပါ။
  • 4:06 - 4:07
    ဒါက နီပေါမှာ အခြေပြုတဲ့
  • 4:07 - 4:12
    ဘက်စုံပေါင်းစည်းထားတဲ့
    တောင် ဖွံဖြိုးရေး နိုင်ငံတကာ ဗဟိုဌာန
  • 4:12 - 4:13
    (သို့) ICIMOD က စုထားတာပါ။
  • 4:14 - 4:18
    သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ ကျွမ်းကျင်သူတွေဟာ
    ရေခဲမြစ်တွေကို လေ့လာတာ ဆယ်စုနှစ်ချီပါပြီ၊
  • 4:18 - 4:23
    အစီရင်ခံစာက ညဆို အိပ်မရအောင်ဖြစ်စေပြီး
    သတင်းဆိုးတွေနဲ့ မချိတင်ကဲဖြစ်နေတယ်၊
  • 4:23 - 4:25
    ဆိုလိုတာက ကျွန်တော့နိုင်ငံနဲ့
  • 4:25 - 4:27
    လူမျိုးတွေအတွက်ပါ။
  • 4:28 - 4:30
    ဒါနဲ့ အိပ်ရေးပျက်တဲ့ ညများစွာနောက်မှာ
  • 4:30 - 4:33
    ICIMOD ကို လည်ပတ်ဖို့
    နီပေါကိုသွားခဲ့တယ်။
  • 4:35 - 4:39
    အဲဒီမှာ အလွန် ကျွမ်းကျင်ကာ နှစ်မြှပ်ထားတဲ့
    သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရှိခဲ့တယ်။
  • 4:39 - 4:41
    ဒါက သူတို့ ပြောပြတာပါ။
  • 4:42 - 4:43
    နံပါတ် တစ်။
  • 4:44 - 4:48
    ဟိန္ဒူ ကပ်ရှပ် ဟိမဝန္တာ ရေခဲမြစ်တွေဟာ
    အခုဆို ပျော်ကျနေတာ အတော်ကြာပြီ။
  • 4:50 - 4:53
    ဥပမာ ဒီရေခဲမြစ်ကို ကြည့်ပါ။
  • 4:53 - 4:55
    ဒါက ဧဝရက်တောင်ပေါ်မှာပါ။
  • 4:55 - 5:01
    မြင်တဲ့အတိုင်း တစ်ခါက ဧရာမ ရေခဲမြစ်ဟာ
    ရေခဲအတော်များများကို ဆုံးရှုံးသွားပါပြီ။
  • 5:02 - 5:04
    နံပါတ် နှစ်။
  • 5:04 - 5:06
    ရေခဲမြစ်တွဟာ အခု ပိုပြီးမြန်မြန်ကို
    ပျော်ကျနေတယ်။
  • 5:06 - 5:12
    အတော် မြန်မြန်ပါ၊ တကယ်က ဒါဟာ
    ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုရဲ့ ၁.၅ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်ပါ၊
  • 5:12 - 5:15
    ရေခဲမြစ် သုံးပုံတစ်ပုံ အရည်ပျော်လိမ့်မယ်။
  • 5:16 - 5:19
    ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုရဲ့ ၂ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်မှာ
    ရေခဲမြစ်တွေရဲ့ထက်ဝက်
  • 5:19 - 5:22
    ပျောက်ကွယ်လိမ့်မယ်။
  • 5:22 - 5:25
    လက်ရှိ အလားအလာတွေ ဆက်ဖြစ်နေမယ်ဆို
  • 5:25 - 5:28
    ရေခဲမြစ် သုံးပုံနှစ်ပုံအပြည့်
    ပျောက်ကွယ်သွားလိမ့်မယ်။
  • 5:30 - 5:31
    နံပါတ် သုံး။
  • 5:32 - 5:37
    ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုဆိုတာက တောင်တွေဟာ
    မိုးပိုရပြီး နှင်းရတာ ပိုနည်းတာပါ၊
  • 5:39 - 5:42
    နှင်းကျတာနဲ့မတူပဲ မိုးက
    ရေခဲကို ပျော်ကျစေတာပါ၊
  • 5:43 - 5:45
    ဒါက ရေခဲမြစ်တွေရဲ့
    ကျန်းမာမှုကို ထိခိုက်စေပါတယ်။
  • 5:46 - 5:48
    နံပါတ် လေး။
  • 5:49 - 5:52
    ဒေသတွင်းက ညစ်ညမ်းမှုက ရေခဲမြစ်တွေပေါ်
    ပို့ချတဲ့ ကာဗွန်နက်ပမာဏကို
  • 5:52 - 5:55
    တိုးပွားစေခဲ့တယ်။
  • 5:55 - 5:56
    ကာဗွန်နက်ဟာ ကျပ်ခိုးလိုဟာပါ။
  • 5:56 - 5:58
    ကဗွန်နက်က အပူကို စုပ်ယူပြီး
  • 5:58 - 6:01
    ရေခဲမြစ်တွေ ပျော်ကျခြင်းကို
    အရှိန်မြှင့်ပေးတာပါပဲ။
  • 6:02 - 6:03
    အနှစ်ချုပ်ရရင်
  • 6:04 - 6:07
    ရေခဲမြစ်တွေဟာ
    အလျှင်အမြန် ပျော်ကျနေပြီး
  • 6:08 - 6:11
    ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုက ၎င်းတို့ကို
    ပိုမြန်မြန် ပျော်ကျအောင်လုပ်နေပါတယ်။
  • 6:13 - 6:14
    ဒါပေမဲ့ ဒါက ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ
  • 6:16 - 6:20
    ဆိုလိုတာက ဟိန္ဒူ ကပ်ရှ် ဟိမဝန္တာဒေသ၊
  • 6:20 - 6:23
    အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ပါကစ္စတန်၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊
  • 6:23 - 6:28
    နီပေါ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် မြန်မာ
    မှာ နေထိုင်တဲ့ သန်း ၂၄၀ ရှိတဲ့ လူတွေနဲ့
  • 6:28 - 6:31
    ကျွန်တော် ချစ်ရပါတဲ့နိုင်ငံ ဘူတန်
  • 6:31 - 6:33
    ဒီလူတွေကိ တိုက်ရိုက် ထိခိုက်မှာပါ။
  • 6:35 - 6:37
    ရေခဲမြစ်တွေ ပျော်ကျတဲ့အခါ
  • 6:37 - 6:39
    မိုးပိုများပြီး နှင်းပိုနည်းတဲ့အခါ
  • 6:39 - 6:43
    ရေပြုမူပုံမှာ ဧရာမအပြောင်းအလဲတွေ
    ဖြစ်လိမ့်မယ်။
  • 6:44 - 6:45
    လွန်ကဲမှုတွေ ပိုများလိမ့်မယ်၊
  • 6:47 - 6:50
    ပို ပြင်းတဲ့မိုး၊ပိုများတဲ့
    ရုတ်တရက်ရေကြီးမှု၊ပိုများတဲ့မြေပြိုမှု
  • 6:50 - 6:53
    ပိုများတဲ့ ရေခဲကန် ကျိုးပျက်
    ရေလျှံတာတွေပါ။
  • 6:53 - 6:57
    ဒါအားလုံးက ကမ္ဘာမြေမှာ အဆင်းရဲဆုံး
    လူတစ်ချို့ရှိပြီးသား
  • 6:57 - 7:02
    ဒေသတစ်ခုထဲမှာ စိတ်ကူး
    မရနိုင်တဲ့ ပျက်စီးမှု ဖြစ်စေမှာပါ။
  • 7:04 - 7:07
    ဒါပေမဲ ထိခိုက်ခံရမယ့် လူတွေက
    ဒီအနီးဆုံး ဒေသထဲက
  • 7:07 - 7:08
    လူတွေတင် မဟုတ်ပါဘူး။
  • 7:08 - 7:12
    ရေစုန်မှာ နေထိုင်နေတဲ့ လူတွေကိုပါ
    ထိခိုက်စေမှာပါ။
  • 7:14 - 7:18
    အကြောင်းက ဟိန္ဒူ ကပ်ရှ်
    ဟိမဝန္တာတောင်တွေမှာ
  • 7:18 - 7:21
    အစပြုတဲ့ အဓိက မြစ် ၁၀ စင်းကြောင့်ပါ။
  • 7:22 - 7:27
    ဒီမြစ်တွေဟာ ရေစုန်မှာ နေထိုင်နေတဲ့
    လူ ၁.၆ ဘီလီယံကျော်ကို
  • 7:27 - 7:28
    စိုက်ပျိုးရေးနဲ့
  • 7:28 - 7:33
    သောက်သုံးရေအတွက် အရေးပါတဲ့
    ရေကို ထောက်ပံ့ပေးတယ်။
  • 7:33 - 7:36
    ဒါက လူသား ငါးဦးမှာ တစ်ဦးပါ။
  • 7:37 - 7:39
    ဒါကြောင့် ဟိန္ဒူ ကပ်ရှ်
    ဟိမဝန္တာ တောင်တွေကို
  • 7:41 - 7:42
    "အာရှရဲ့ ရေစင်တွေ"လို့ခေါ်တာပါ။
  • 7:44 - 7:45
    ဒါပေမဲ့ ရေခဲမြစ်တွေပျော်ကျရင်
  • 7:46 - 7:48
    မုတ်သုန်လေက ပြင်းထန်သွားရင်
  • 7:48 - 7:51
    ဒီမြစ်တွေဟာ သိသိသာသာ ရေလျှံမှာဆိုတော့
  • 7:51 - 7:54
    ရေကို မလိုအပ်တဲ့အခါ
    ဒလဟောကျတာတွေနဲ့
  • 7:54 - 7:57
    ရေကို အသည်းအသန် လိုအပ်တဲ့အခါ
  • 7:57 - 7:59
    မိုးခေါင်ရေရှားမှုတွေ ဖြစ်လိမ့်မယ်။
  • 7:59 - 8:05
    အတိုချုပ်ရရင် အာရှ ရေစင်ဟာ ပြိုကျပြီး
  • 8:05 - 8:11
    လူသား ငါးပုံတစ်ပုံအတွက်
    ကပ်ဆိုက်စေလိမ့်မယ်။
  • 8:15 - 8:16
    ကျန်ရှိတဲ့ ကမ္ဘာက ဂရုစိုက်သင့်လား။
  • 8:18 - 8:20
    ဥပမာ ခင်ဗျားတို့ ဂရုစိုက်သင့်လား။
  • 8:20 - 8:24
    သတိရပါ၊ မော်လ်ဒိုက်ကျွန်းတွေ ရေအောက်
    ရောက်သွားနိုင်တယ်လို့ ကြားစဉ်က
  • 8:24 - 8:26
    ကျွန်တော် ဂရုမစိုက်ခဲ့ဘူး။
  • 8:26 - 8:29
    ဒါက ပြဿနာရဲ့ အခရာ မဟုတ်လား။
  • 8:29 - 8:30
    ကျွန်တော်တို့ ဂရုမစိုက်ကြဘူး။
  • 8:32 - 8:35
    ကိုယ်တိုင် မထိခိုက်ခင်အထိ
    ကျွန်တော်တို့ ဂရုမစိုက်ကြဘူး။
  • 8:36 - 8:38
    ဆိုလိုတာက သိတယ်၊ ရာသီဥတု
    ပြောင်းလဲမှု တကယ်ဆိုတာ သိတယ်။
  • 8:38 - 8:41
    စိုးရိမ်၊အံ့သြဖွယ် အပြောင်းအလဲကို
    ရင်ဆိုင်ရတာ သိကြတယ်။
  • 8:41 - 8:43
    ဒါက အမြန်လာနေတာ သိကြတယ်။
  • 8:43 - 8:44
    ဒါပေမဲ့ အများစုက
  • 8:46 - 8:49
    အရာတိုင်းဟာ ပုံမှန်ဖြစ်သလို
    ပြုမူနေကြတယ်။
  • 8:50 - 8:52
    ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ အားလုံး
  • 8:53 - 8:54
    ဂရုစိုက်ရမှာပါ။
  • 8:54 - 8:59
    ရေခဲမြစ်တွေ ပျော်ကျခြင်းကြောင့်
    ထိခိုက်ခံရသူတွေအတွက် ဂရုမစိုက်နိုင်ရင်
  • 8:59 - 9:01
    ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်တော့ ဂရုစိုက်သင့်တယ်လေ။
  • 9:02 - 9:05
    အကြောင်းက ဟိန္ဒူ ကပ်ရှ်
    ဟိမဝန္တာတောင်တွေဟာ
  • 9:05 - 9:09
    ဒေသတစ်ခုလုံးဟာ ကမ္ဘာဂြိုဟ်ရဲ့
    သွေးခုန်နှုန်းလိုပါ။
  • 9:11 - 9:13
    ဒီဒေသ ဖျားနာရင်
  • 9:13 - 9:16
    နောက်ဆုံး ကမ္ဘာဂြိုဟ်တစ်ခုလုံး
    ခံစားရမှာပါ။
  • 9:17 - 9:18
    လောလောဆယ်မှာတော့
  • 9:19 - 9:22
    အမြန် ပျော်ကျနေတဲ့ ရေခဲမြစ်တွေနဲ့အတူ
  • 9:22 - 9:24
    ဒီဒေသဟာ ချူချာရုံတင်မက
  • 9:24 - 9:25
    အကူအညီ တောင်းခံနေတာပါ။
  • 9:28 - 9:30
    ဒါက ကျန်တဲ့ကမ္ဘာကို ဘယ်လို
    ထိခိုက်စေမှာလဲ။
  • 9:30 - 9:35
    ရှင်းနေတဲ့ အနာဂတ် ဖြစ်နိုင်ခြေ
    တစ်ခုက ကုဋေချီတဲ့
  • 9:35 - 9:39
    ရာသီဥတု ဒုက္ခသည်တွေကြောင့်
    ဖြစ်တဲ့ အလားအလာရှိတဲ့ မတည်ငြိမ်မှုပါ၊
  • 9:39 - 9:42
    သူတို့ဟာ ရေ လုံးဝ(သို့)နည်းနည်းမျှ
    မရှိတာကြောင့် (သို့)
  • 9:42 - 9:45
    ရေခဲမြစ်တွေ ပျော်ကျတာက
    အသက်မွေးမှုတွေကို ပျက်စီးတာကြောင့်
  • 9:45 - 9:46
    အတင်း ရွေ့ပြောင်းခံရမယ့်သူတွေပါ။
  • 9:47 - 9:51
    ကျွန်တော်တို့ ပေါ့ပေါ့လေး ယူဆလို့မရတဲ့
    နောက်ထပ်ဖြစ်နိုင်ခြေက
  • 9:51 - 9:54
    ရေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်နိုင်ခြေနဲ့
  • 9:55 - 10:02
    နူကလိယ စွမ်းအင် သုံးခုရှိတဲ့ ဒေသတစ်ခုထဲက
    နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုပါ။
  • 10:02 - 10:07
    တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်ပါ။
  • 10:09 - 10:14
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဒေသတွင်းက အခြေအနေဟာ
    အစိုးရအချင်းချင်း ဌာသစ်တစ်ခု ဖန်တီးမှုကို
  • 10:14 - 10:19
    ခိုင်လုံစေလောက်အောင် လုံလောက်တဲ့
    စိုးရိမ်ဖွယ်ရာလို့ ယုံကြည်မိပါတယ်။
  • 10:20 - 10:24
    ဒီတော့ ကမ္ဘာ့ အဲဒီအပိုင်းမှ
    ဒေသခံတစ်ဦးအနေနဲ့
  • 10:24 - 10:27
    ဒီနေ့ ဒီမှာ အဆိုပြုချင်တာက
  • 10:27 - 10:30
    Third Pole Council တည်ထောင်မှုပါ။
  • 10:32 - 10:35
    ကမ္ဘာ့ တတိယ အကြီးဆုံး ရေခဲသိုက်
    ကာကွယ်ရေးရဲ့
  • 10:35 - 10:39
    တစ်မူထူးတဲ့ တာဝန် ပေးအပ်ထားတဲ့
  • 10:39 - 10:42
    အဆင့်မြင့် အစိုးရအချင်းချင်းဆိုင်ရာ
    အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုပါ။
  • 10:44 - 10:46
    Third Pole Council တစ်ခုမှာ
  • 10:46 - 10:50
    ဒေသတွင်းက ရှစ်နိုင်ငံစလုံး
    အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေအဖြစ်
  • 10:50 - 10:51
    တန်းတူ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေ
  • 10:51 - 10:54
    အဖြစ် ပါဝင်မှာဖြစ်ပြီး
  • 10:54 - 10:57
    ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဒေသတွင်းက
  • 10:57 - 11:00
    ကိုယ်ကျိုးမျှော်လင့်ချက်ရှိတဲ့ အခြား
    နိုင်ငံတွေလည်း မဲမပေးတဲ့ အဖွဲ့ဝင်တွေအဖြစ်
  • 11:00 - 11:02
    ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။
  • 11:02 - 11:04
    ဒါပေမဲ့ ကြီးမားတဲ့ စိတ်ကူးက
  • 11:04 - 11:08
    အတူတကွ အလုပ်လုပ်ဖို့
    ပါဝင်သူတွေအားလုံး စုစည်းဖို့၊
  • 11:08 - 11:12
    ရေခဲမြစ်တွေရဲ့ ကျန်းမာမှုကို စောင့်ကြည့်
    ရန် အတူတကွ အလုပ်လုပ်ဖို့၊
  • 11:12 - 11:17
    ရေခဲဖြစ်တွေ ကာကွယ်ရန်အကောင်အထည်ဖော်မှုနဲ့
    မူဝါဒတွေ ပုံဖော်ဖို့ အတူတကွ လုပ်ဆောင်ဖို့၊
  • 11:17 - 11:19
    တစ်ဆင့်တက်ကာ
  • 11:19 - 11:24
    ရေခဲမြစ်တွေကို တည်မှီနေတဲ့ ဘီလီယံချီတဲ့
    လူတွေကို ကာကွယ်ဖို့ပါ။
  • 11:26 - 11:27
    အတူတကွ အလုပ်လုပ်ဖို့လိုပါတယ်၊
  • 11:29 - 11:33
    အကြောင်းက တစ်ကမ္ဘာလုံး တွေးခြင်း၊
    ဒေသအလိုက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဟာ
  • 11:35 - 11:36
    အလုပ်မဖြစ်တာကြောင့်ပါ။
  • 11:36 - 11:37
    ဒါကို ဘူတန်မှာ စမ်းကြည့်ဖူးတယ်။
  • 11:38 - 11:43
    ဒေသအလိုက် လုပ်ဆောင်ဖို့
    ကြီးမားတဲ့ စွန့်လွှတ်မှုတွေ လုပ်ထားပြီး
  • 11:45 - 11:50
    တစ်ဦးချင်း အကန့်အသတ်နဲ့ အားထုတ်မှုတွေက
    ဆက်လက် အရေးပါပေမဲ့
  • 11:50 - 11:53
    ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုရဲ့ အပြင်းအထန်
    တိုက်ခိုက်မှုကို မခံနိုင်ကြပါဘူး။
  • 11:54 - 11:57
    ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကို ခံနိုင်ဖို့
    ကျွန်တော်တို့ အတူတကွ လုပ်ရမှာပါ။
  • 11:58 - 12:02
    ကျွန်တော်တို့ဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံး တွေးပြီး
    ဒေသအလိုက် လုပ်ဆောင်ရမျာပါ။
  • 12:03 - 12:07
    အတူတကွ လုပ်ဆောင်ဖို့၊
    ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကို
  • 12:07 - 12:08
    အတူတကွ တိုက်ဖို့၊
  • 12:09 - 12:10
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့အသံတွေကို
    အတူတူ ကြားရဖို့
  • 12:11 - 12:13
    ကျွန်တော်တို့ရဲ ဒေသတစ်ခုလုံး
    အတူတူ စုစည်းရမှာပါ။
  • 12:16 - 12:20
    ဒါက အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ်ပါဝင်ပါတယ်။
  • 12:21 - 12:23
    သူတို့ဟာ ဒီကစားပွဲကို
    အရှိန်မြှင့်ရမှာပါ။
  • 12:24 - 12:29
    ရေခဲမြစ်တွေကို ကာကွယ်ဖို့
    တိုက်ပွဲရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုကို ယူရမှာပါ။
  • 12:29 - 12:33
    ဒီအတွက် ဒီနှစ်နိုင်ငံ၊
    ဒီသြဇာကြီးတဲ့ ဘီလူးကြီးတွေဟာ
  • 12:33 - 12:35
    သူတို့ရဲ့ ဖန်လုံအိမ် ၊
    ဓာတ်ငွေ့တွေကို လျှော့ချ
  • 12:37 - 12:39
    ညစ်ညမ်းမှုကို ထိန်းချုပ်ကာ
    တိုက်ပွဲကို ဦးဆောင်ရပါမယ်။
  • 12:41 - 12:44
    ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့
    တစ်ကမ္ဘာလုံးတိုက်ပွဲကို ဦးဆောင်ပါ။
  • 12:46 - 12:49
    အားမာန်သစ်တဲ့ အရေးပေါ်အသိ
    တစ်ခုနဲ့ပါ။
  • 12:49 - 12:53
    ဒီအခါမှပဲ၊ ဒါပဲဖြစ်လောက်တာပါ၊
  • 12:53 - 12:55
    ရေခဲမြစ်တွေအပေါ် တည်မှီနေတဲ့
  • 12:55 - 12:57
    ကျွန်တော်တို့ဒေသနဲ့ အခြားဒေသတွေဟာ
    ကပ်ဆိုးကြီးတွေကို
  • 12:57 - 13:02
    ရှောင်ရှားဖို့ အခွင့်အလမ်းရမှာပါ။
  • 13:04 - 13:05
    အချိန်က ကုန်နေတာပါ။
  • 13:06 - 13:10
    အခု အတူတူ လုပ်ဆောင်ရမှာပါ။
  • 13:10 - 13:17
    ဒါမှမဟုတ်ရင် နောက်တစ်ခါ နိပေါရဲ့ ဝန်ကြီး
    အစည်းအဝေးကို ဧဝရက်တောင်ပေါ်မှာ ကျင်းပရင်၊
  • 13:17 - 13:19
    ဒီခမ်းနားတဲ့ နောက်ခံကားဟာ
  • 13:21 - 13:22
    လုံးဝ ခြားနားသွားနိုင်ပါတယ်။
  • 13:25 - 13:26
    ပြီးတော့ ဒါဖြစ်လာရင်
  • 13:28 - 13:30
    ရေခဲမြစ်တွေ ပျော်ကျရင်
  • 13:30 - 13:34
    မြင့်လာတဲ့ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်တွေက
    မော်လ်ဒိုက်ကို မြှုပ်ပစ်နိုင်ပါတယ်။
  • 13:35 - 13:40
    ပြီးတော့ ကမ္ဘာကို အရေးပေါ်
    အကူအညီတောင်းခံချက်ပို့ဖို့
  • 13:40 - 13:42
    ရေအောက်ဝန်ကြီးအဖွဲ့အစည်းအဝေးတွေ
    သူတို့ ကျင်းပနိုင်ပေမဲ့
  • 13:42 - 13:45
    သူတို့ရဲ့ ကျွန်းတွေ ဆက်တည်ရှိမှသာ
  • 13:45 - 13:49
    သူတို့ရဲ့နိုင်ငံ ဆက်တည်ရှိနိုင်မှာပါ။
  • 13:51 - 13:56
    မောလ်ဒိုက်ကျွန်းတွေဟာ
    အဝေးကြီးမှာ ရှိနေပါသေးတယ်။
  • 13:57 - 14:01
    သူတို့ရဲ့ကျွန်းတွေဟာ ကျွန်တော်နေတဲ့
    နေရာကနေ ဝေးပါတယ်။
  • 14:02 - 14:07
    ဒါပေမဲ့ အခု အဲဒီမှာ ဖြစ်ပျက်တာကို
    ကျွန်တော် အနီးကပ် အာရုံစိုက်ပါတယ်။
  • 14:09 - 14:12
    ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။
  • 14:12 - 14:17
    (လက်ခုပ်သံများ)
Title:
ကမ္ဘာ့" တတိယဝင်ရိုးစွန်း" ကို ကာကွယ်ဖို့ အရေးတကြီး နှိုးဆော်ချက်။
Speaker:
Tshering Tobgay
Description:

ဟိန္ဒူကပ်ရှ် ဟိမဝန္တာ ဒေသဟာ မြောက်နဲ့ တောင်ဝင်ရိုးစွန်းတွေပြီးရင် ကမ္ဘာ့ တတိယ အကြီးဆုံး ရေခဲသိုက်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ပျော်ကျနေတဲ့နှုန်းအတိုင်း ဆက်ပျော်ကျနေမယ်ဆိုရင် ၎င်းရဲ့ ရေခဲမြစ် သုံးပုံနှစ်ပုံဟာ ဒီရာစုနှစ်အဆုံးမှာ ပျောက်ကွယ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒီအတိုင်း ဒါတွေကို ပျော်ကျခွင့်ပေးလိုက်ရင် ဘာများဖြစ်သွားလိမ့်မလဲ။ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာပညာရှင်နဲ့ ဘူတန်ရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Tshering Tobgay ကနေပြီး ရေခဲမြစ်တွေကို ကာကွယ်ရန်နှင့် မြေနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းတွေကို ဖျက်ဆီးပစ်မယ့် ကြီးမားလှတဲ့ ရေကြီးမှုကနေ ရေစုန်မှာရှိတဲ့ ဘီလီယံ နှစ်သန်းရှိတဲ့ လူတွေကို ကယ်တင်ဖို့ အစိုးရအချင်းချင်းဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်ဌာနတစ်ခု ဖန်တီးဖို့အရေးပေါ် နှိုးဆော်ချက်တစ်ခုဖန်တီးရင်း "အာရှရဲ့ ရေစင်တွေ"ဆီကနေ နောက်ဆုံး အခြေအနေကို မျှဝေထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
14:33

Burmese subtitles

Revisions