Pse do te mbeshtetemi tek robotet

Alarmistet flasin mbi idene qe robotet thjesht do te zevendesojne punen e njeriut. Ne fakt, ata mund te behen bashkepunetore te ngushte, duke na liruar kohe qe ta harxhojme per sfida me pak te rendomta dhe mekanike. Rodney Brooks nxjerr ne pah sa e rendesishme mund te jete kjo nderkohe qe numri i te rriturve ne moshe pune ulet dhe numri i pensionisteve rritet. Ai na prezanton me Baxter, roboti me sy te levizshem dhe me krahe qe reagojne ndaj prekjes,te cilet mund te punojne se bashku me nje popullsi ne plakje -- dhe qe mund t'i ndihmojne dhe ne shtepi gjithashtu.

Arthur C.Clarke,

nje shkrimtar fantastiko shkencor i viteve 1950,

ka thene qe, "E mbivleresojme teknologjine ne terma afatshkurter,

dhe e nenvleresojme ate ne terma afatgjate".

Mendoj qe kjo vjen ca nga frika qe kemi

se punet po zhduken per shkak te inteligjences artificiale dhe roboteve.

Ne e mbivleresojme teknologjine ne terma afatshkurter.

Por jam i shqetesuar nese do te kemi teknologjine qe na nevojitet ne terma afatgjate.

Per shkak se demografia do te na lere shume pune qe duhen bere

dhe ne, shoqeria jone, do te mbeshtetemi tek krahet prej çeliku te roboteve ne te ardhmen.

Keshtu qe kam frike se nuk do kemi robote te mjaftueshem.

Por frika per humbjen e puneve per shkak te teknologjise ka ekzistuar per nje kohe te gjate.

Ne 1957, ishte nje film me Spencer Tracy dhe Katherine Hepburn.

Ju e dini si perfundoi,

Spencer Tracy mori nje kompjuter, nje mainframe te vitit 1957,

per te ndihmuar punonjesit e biblotekave.

Keto biblotekare u pergjigjeshin pyetjeve te drejtoreve,

"Cilet jane emrat e drerit te Santa"?

Dhe ato e kerkonin pergjigjen.

Ai kompjuter mainframe do t'i ndihmonte ne kete pune.

Sigurisht qe nje mainframe ne 1957 nuk ishte aq e nevojshme per ate pune.

Biblotekaret ishin te frikesuar qe profesioni i tyre do te zhdukej.

Por kjo nuk ndodhi ne fakt.

Numri i puneve per biblotekaret u rrit per nje kohe te gjate pas 1957.

Vetem atehere kur u fut ne loje Interneti,

web-i dhe motorret e kerkimit

qe u ul nevoja per biblotekaret.

Mendoj qe cdokush ne 1957 e nenvleresoi teresisht

nivelin e teknologjise qe mbajme sot ne duart dhe xhepat tone.

Ne thjesht mund te pyesim: "Cilet jane emrat e drereve te Santa?" dhe na tregohet ne çast--

ose gjithcka tjeter qe duam te pyesim.

Me qe ra fjala, rrogat e biblotekareve u rriten me shpejt

se rrogat e profesioneve te tjera ne Sh.B.A ne te njejten periudhe kohe,

sepse biblotekaret u bene partnerë me kompjuterat.

Kompjuterat u bene mjete, dhe ato kishin me shume mjete per te perdorur

dhe u bene me te efektshem gjate asaj kohe.

E njejta gje ndodhi ne zyra.

Ne kohet e vjetra, njerezit perdornin tabela.

Tabelat jane letra,

dhe ato i kryenin llogaritjet me dore.

Ketu ndodhi dicka interesante.

Me revolucionin e kompjuterave personal rreth viteve 1980

programet tabelore u pershtaten per zyrtaret,

jo per t'i zevendesuar zyrtaret,

por i respektoi zyrtaret si te afte per te qene programues.

Keshtu qe zyrtaret u bene programues te tabelave.

Kjo i rriti aftesite e tyre.

Ato nuk kishin me nevoje te benin llogarite e rendomta,

ato mund benin shume me teper.

Ne sot, po fillojme te shohim robotet ne jetet tona.

Ne te majte eshte PackBot nga iRobot.

Kur ushtaret ndeshnin bomba ne rruge ne Irak dhe Afganistan,

ne vend te vishnin kostumin kundereksploziv dhe ta "ngacmonin me shkop",

sic benin deri nga viti 2002,

ata tani dergojne robotet.

Keshtu roboti ben punet e rrezikshme.

Ne te djathte jane ca TUG-e nga nje kompani e quajtur Aethon ne Pittsburg.

Keto ndodhen ne qindra spitale ne te gjithe Shtetet e Bashkuara.

Ato çojne çarçafet e palare ne lavanteri.

Ato i cojne enët e palara ne kuzhine.

Ato sjellin ilacet nga farmacia.

Kjo u mundeson infermiereve dhe asistenteve te tyre

qe te mos bejne pune te rendomta duke çuar gjera sa andej ketej

por te harxhojne me shume kohe me pacientet.

Ne fakt, robotet jane bere prezent ne jetet tona ne shume menyra.

Por mendoj qe kur behet fjale per robote fabrikash, njerezit jane disi te frikesuar,

sepse ata jane te rrezikshem nese ndodhesh prane tyre.

Per t'i programuar ata, duhet qe te kuptoni vektoret 6-dimensionale dhe kuaternionet.

Dhe njerezit e zakonshem s'mund te nderveprojne me ta.

Keshtu kjo eshte teknologji e çuar dëm.

E ka zhvendosur punetorin nga teknologjia.

Mendoj qe duhet me te vertete te shikojme teknologjite

me te cilat punetoret e zakoshem mund te nderveprojne.

Dhe keshtu dua t'iu tregoj sot per Baxter, per te cilin kemi folur.

Baxter, e shikoj si valen e pare te roboteve me te cilet

njerezit e zakonshem mund te nderveprojne ne ambjente industriale.

Baxter eshte ketu lart.

Ky eshte Chris Harbert nga Rethink Robotics.

Kemi nje transportues aty.

Dhe nese ndricimi nuk eshte shume ekstrem --

Aha! Ja ku eshte. E ka ngritur objektin nga transportuesi.

Do te vije dhe ta sjelle ketu.

Pastaj do kthehet, te kape nje objekt tjeter.

Gjeja interesante eshte se Baxter ne thelb eshte praktik.

Me qe ra fjala, cfare po ndodh me syte?

Syte jane atje tek ekrani.

Syte shikojne perpara atje kur roboti do beje dicka.

Keshtu nje person qe po ndervepron me robotin

e kupton se ku do te shkoje roboti dhe nuk habitet nga levizjet e tij.

Ketu Chris ja mori objektin robotit,

dhe Baxter nuk u perpoq ta ule poshte.

e kuptoi qe duhej te merrte nje tjeter.

Ka nje sens praktik, shkon dhe merr objektet.

Dhe Baxter eshte i parrezikshem per te ndervepruar me te.

Nuk do donit ta beni kete me nje robot industrial.

Por me Baxter nuk ka problem.

Ai e ndjen forcen, e kupton qe Chris eshte aty

dhe nuk e shtyn dhe ta lendoje.

Por mendoj qe gjeja me interesante rreth Baxter eshte nderfaqja e perdoruesit.

Keshtu Chris do te vije te kape krahun tjeter tani.

Dhe kur i kap nje krah, ai shkon ne nje gjendje graviteti te kompensuar dhe zero-force

dhe grafiket shfaqen ne ekran.

Mund te shikoni disa ikona ne te majte te ekranit qe kane te bejne me krahun e djathte.

Ai do te mare dicka ne doren e tij, do ta sjelle ate ketu,

do te shtype nje buton dhe ta lere ate gje.

Roboti e kupton, ah, ai e ka fjalen qe une duhet ta leshoj objektin.

Vendos nje ikon te vogel aty.

Ai vjen ketu, dhe i bashkon gishtat,

dhe roboti konkludon, aha, ti do qe une te ngre nje objekt.

Dhe vendos ikonen jeshile.

Ai do te percaktoje nje zone nga ku roboti duhet te ngreje objekte.

E leviz pak dhe roboti e kupton qe ishte nje kerkim zone.

Ai nuk kishte nevoje ta zgjedhe kete nga nje menu.

Dhe tani ai do filloje dhe trajnoje pamjen visuale te atij objekti

nderkohe qe ne vazhdojme te flasim.

Ndersa ne vazhdojme ketu,

dua t'iu tregoj si ndodh kjo ne fabrika.

Keto robote ne i shesim cdo dite.

Ato dergohen ne fabrika ne te gjithe shtetin.

Ky eshte Mildred.

Mildred eshte nje punetor ne fabrike ne Connecticut.

Ajo ka punuar ne vijen e fabrikes per 20 vjet.

Nje ore pasi shikoi robotin e saj te pare industrial,

ajo e kishte programuar ate qe te beje disa pune ne fabrike.

Aje vendosi qe me te vertete i donte robotet.

Roboti do bente detyrat e thjeshta te perseritura qe ajo i bente me pare.

Tani ajo ka robotin qe i ben ato.

Kur shkuam ne fillim te flasim me njerez ne fabrika

rreth asaj se si mund t'i benim robotet te ndervepronin me ta me mire,

nje nga pyetjet qe u beme ishte,

"A doni qe femijet tuaj te punojne ne fabrike?"

Te tere thane "Jo, dua nje pune me te mire per femijet e mi."

Si rezultat i asaj, Mildred eshte shume i ngjashem

me punetoret e sotem te fabrikave ne SH.B.A.

Ata jane me te vjeter dhe po behen cdo dite e me te vjeter.

Nuk ka shume te rinj qe po vijne te punojne ne fabrike.

Nderkohe qe punet e tyre po behen me te renda,

ne duhet t'iu sigurojme atyre mjete me te cilat mund te bashkepunojne

ne menyre qe te jene pjese e zgjidhjes,

qe te vazhdojne te punojne dhe ne te vazhdojme te prodhojme ne SH.B.A.

Dhe vizioni jone eshte se Mildred qe eshte punetor linje

behet Mildred trajnuesi i roboteve.

Ajo del e fituar,

po ashtu si zyrtaret e viteve 1980 dolen te fituar me ato qe mund te benin.

Nuk po u japim atyre mjete qe duhet te studiojne per vite me rradhe qe te mesojne t'i perdorin.

Ato jane mjete qe mund te mesojne t'i perdorin ne pak minuta.

Ka dy forca te medha qe jane edhe te vullnetshme dhe te pashmangshme.

Ato jane ndryshimi klimaterik dhe demografia.

Demografia me te vertete do te ndryshoje boten tone.

Kjo eshte perqindja e te rriturve qe jane moshe pune.

Eshte ulur pak gjate 40 viteve te fundit.

Por gjate 40 viteve te tjera do te ndryshoje ne menyre dramatike, madje edhe ne Kine.

Perqindja e te rriturve qe jane moshe pune po bie ne menyre dramatike.

Dhe eshte kthyer ne drejtim te kundert, njerezit qe jane moshe pensioni po rriten shume shpejt,

ndersa "baby boomers" po behen moshe pensioni.

Kjo do te thote qe do kete me shume njerez me pensione me te vogla

qe garojne per sherbime.

Per me teper, ndersa vjeterohemi ne behemi me te dobet

dhe s'mund te bejme te gjitha gjerat qe benim me pare.

Nese shikojme statistikat per moshat e kujdestareve personale,

para syve tone ato kujdestare personale po vjeterohen gjithmone e me teper.

Kjo po ndodh statistkisht pikerisht tani.

Ndersa numri i njerezve te vjeter, mbi moshen e pensionit po rritet,

do kete me pak njerez per t'u kujdesur per ta.

Une mendoj qe ne me te vertete do te kemi robote per te na ndihmuar.

Nuk e kam fjalen per robote si shoqerues.

E kam fjalen per robote qe bejne gjerat qe ne normalisht i bejme per veten

por veshtiresohen ndersa plakemi.

Marrja e ushqimeve nga makina, ngjitja e shkalleve dhe vendosja e tyre ne kuzhine.

Ose madje, nderkohe qe vjeterohemi me shume,

drejtimi i makinave kur shkojme te vizitojme njerezit.

Mendoj qe robotika u jep njerezve nje mundesi per dinjitet ndersa vjeterohen

duke pasur kontroll mbi zgjidhjen robotike.

Keshtu ata s'kane pse te mbeshteten tek njerezit qe po behen te rralle per t'i ndihmuar.

Keshtu qe mendoj qe do harxhojme me shume kohe

me robote si Baxter

dhe duke punuar me robote si Baxter ne jeten e perditshme. Dhe qe ne do te ...

Ketu, Baxter, ne rregull.

Ne te gjithe do te fillojme te mbeshtetemi tek robotet gjate 40 viteve te ardhshme

si pjese te jetes sone te perditshme.

Shume faleminderit.

(Duartrokitje)