Lịch sử xấu xí: Trại giam người Mỹ gốc Nhật - Densho
-
0:08 - 0:10Ngày 7 tháng 12 năm 1941,
-
0:10 - 0:16Aki Kurose 16 tuổi trải qua nỗi kinh hoàng
cùng hàng triệu người dân Mỹ -
0:16 - 0:19khi máy bay Nhật
tấn công Trân Châu Cảng. -
0:19 - 0:21Cô không hề biết rằng
-
0:21 - 0:23sự kiện đó sẽ sớm
-
0:23 - 0:27khiến gia đình cô
và hơn 120.000 người Mỹ gốc Nhật khác -
0:27 - 0:30bị ghẻ lạnh
trên đất nước mình, -
0:30 - 0:32cả về mặt xã hội lẫn thể xác.
-
0:32 - 0:34Tính đến năm 1941,
-
0:34 - 0:39cộng đồng người Mỹ gốc Nhật
đã có lịch sử phát triển hơn 50 năm ở Mỹ. -
0:39 - 0:41Khoảng một phần ba là người nhập cư,
-
0:41 - 0:45nhiều trong số đó định cư ở Bờ Tây
và đã sinh sống ở đó hàng thập kỷ. -
0:45 - 0:48Phần còn lại sinh ra là công dân Mỹ,
như Aki. -
0:48 - 0:51Khai sinh là Akiko Kato ở Seattle,
-
0:51 - 0:53Aki lớn lên trong một khu đa sắc tộc,
-
0:53 - 0:57nơi cô luôn rằng
mình là người Mỹ -
0:57 - 1:01cho đến một ngày sau cuộc tấn công,
một giáo viên nói với cô: -
1:01 - 1:03"Các ngươi là kẻ
đánh bom Trân Châu Cảng." -
1:03 - 1:07Phân biệt chủng tộc,
nghi kị và sợ bị phá hoại, -
1:07 - 1:11người ta đã chụp mũ người Mỹ gốc Nhật
như là những kẻ phản bội tiềm năng. -
1:11 - 1:15Đặc vụ FBI bắt đầu lục soát nhà,
tịch thu tài sản -
1:15 - 1:18và giam lỏng không qua xét xử
những người lãnh đạo trong cộng đồng . -
1:18 - 1:22Phạm vi cực đoan này
không ảnh hưởng ngay đến gia đình Aki -
1:22 - 1:29nhưng ngày 19 tháng 2 năm 1942, tổng thống
Roosevelt ban hành sắc lệnh 9066. -
1:29 - 1:33Sắc lệnh cho phép trục xuất bất kỳ
những kẻ thù khả nghi nào, -
1:33 - 1:37bao gồm bất cứ ai
có gốc gác một phần từ Nhật Bản, -
1:37 - 1:40khỏi những 'vùng quân sự'.
-
1:40 - 1:41Đầu tiên,
-
1:41 - 1:46người Mỹ gốc Nhật bị ép rời khỏi
vùng cấm và di cư trong nội địa. -
1:46 - 1:48Nhưng vì bị chính phủ đóng băng
tài khoản ngân hàng -
1:48 - 1:51và bị áp đặt những quy định tại địa phương
như giờ giới nghiêm, -
1:51 - 1:55nhiều trong số đó không thể rời đi -
như gia đình Aki. -
1:55 - 2:01Tháng Ba, một thông cáo cấm người Mỹ
gốc Nhật không được thay đổi chỗ cư trú, -
2:01 - 2:04giam họ trong những vùng quân sự.
-
2:04 - 2:07Tháng Năm, quân đội
chuyển Aki và gia đình cô -
2:07 - 2:11cùng hơn 7.000 người Mỹ gốc Nhật
đang sống ở Seattle -
2:11 - 2:14đến "Trại Harmony"
ở Puyallup, Washington. -
2:14 - 2:17Đó là một trong vài
trung tâm giam giữ dã chiến -
2:17 - 2:20tại khu triển lãm và đường đua cũ,
-
2:20 - 2:25nơi toàn bộ các gia đình bị tập trung
trong một căn cứ và trại lính tồi tàn. -
2:25 - 2:27Những tháng sau đó,
-
2:27 - 2:30quân đội di dời người Mỹ gốc Nhật
vào một trại dài hạn hơn -
2:30 - 2:33vùng hoang vắng
miền Tây và Nam, -
2:33 - 2:38chuyển Aki và gia đình cô
đến Minidoka ở phía Nam bang Idaho. -
2:38 - 2:40Được canh chừng bởi lính có vũ trang,
-
2:40 - 2:45nhiều trong số những trại này vẫn đang
được xây dựng khi tù nhân chuyển đến. -
2:45 - 2:49Những nhà tù xây vội vàng này
bị quá tải và mất vệ sinh. -
2:49 - 2:53Tù nhân thường xuyên mắc bệnh và
không được chăm sóc y tế đúng cách. -
2:53 - 2:55Cơ quan tái định cư thời chiến
-
2:55 - 2:58dùng sức lao động của tù nhân
để duy trì trại giam. -
2:58 - 3:03Nhiều người làm việc trong trại
hoặc dạy học trong phòng họp tồi tàn, -
3:03 - 3:06trong khi người khác trồng ngũ cốc
và nuôi gia súc. -
3:06 - 3:11Vài người Mỹ gốc Nhật chống đối,
tổ chức đình công, thậm chí, nổi loạn. -
3:11 - 3:15Nhưng nhiều người khác,
như cha mẹ Aki, cam chịu. -
3:15 - 3:19Họ không ngừng tìm kiếm cách để tạo lại
vỏ bọc của cuộc sống bên ngoài trại, -
3:19 - 3:23nhưng không thể trốn tránh thực tế.
-
3:23 - 3:28Giống như nhiều người trẻ bị giam,
Aki quyết tâm thoái khỏi trại. -
3:28 - 3:31Cô hoàn thành năm cuối
trường phổ thông Minidoka, -
3:31 - 3:34và được tổ chức
chống phân biệt chủng tộc Quaker hỗ trợ, -
3:34 - 3:38cô đăng ký vào
Đại Học Friends ở Kansas. -
3:38 - 3:44Tuy nhiên với gia đình Aki, không có gì
thay đổi mãi đến cuối năm 1944. -
3:44 - 3:46Một phiên toà của Toà Án Tối Cao
-
3:46 - 3:50tuyên bố rằng việc tiếp tục giam giữ
công dân Mỹ mà không xét xử -
3:50 - 3:51là vi phạm hiến pháp.
-
3:51 - 3:53Mùa thu năm 1945,
-
3:53 - 3:56chiến tranh kết thúc
và các trại giam đóng cửa. -
3:56 - 4:00Những người bị giam giữ còn lại
được cho khoảng 25 đô la -
4:00 - 4:03và một vé tàu để trở về
nơi ở trước chiến tranh, -
4:03 - 4:07nhưng nhiều người không còn nhà
hay nghề nghiệp để trở về. -
4:07 - 4:10Gia đình Aki may mắn
giữ lại được căn hộ của họ, -
4:10 - 4:14và Aki, cuối cùng, cũng trở về Seattle
sau khi học xong. -
4:14 - 4:18Tuy nhiên, định kiến hậu chiến khiến
việc tìm việc làm trở nên khó khăn. -
4:18 - 4:21Người bị giam giữ
đối mặt với kỳ thị và sự oán giận -
4:21 - 4:24từ những đồng nghiệp và chủ thuê,
tìm người thay thế họ. -
4:24 - 4:27May mắn thay, người Mỹ gốc Nhật
không cô đơn -
4:27 - 4:30trong cuộc chiến chống lại
kỳ thị chủng tộc. -
4:30 - 4:34Aki tìm được công việc ở một trong những
liên đoàn lao động đa chủng tộc ở Seattle -
4:34 - 4:37và tham gia uỷ ban quốc hội
về bình đẳng chủng tộc. -
4:37 - 4:40Cô trở thành một giáo viên,
và vài thập niên sau đó, -
4:40 - 4:44đóng góp của cô cho nền giáo dục
có ý thức xã hội về đa văn hoá, -
4:44 - 4:46đã tác động đến hàng ngàn sinh viên.
-
4:46 - 4:51Tuy nhiên, nhiều cựu tù nhân,
đặc biệt là thế hệ già, -
4:51 - 4:54không thể tái thiết lại
cuộc sống sau chiến tranh. -
4:54 - 4:57Con cái của họ
phát động một cuộc vận động -
4:57 - 5:02kêu gọi nước Mỹ chuộc lỗi
cho sự bất công lịch sử này. -
5:02 - 5:07Trong năm 1988, chính phủ Mỹ chính thức
xin lỗi vì sự giam giữ trong thời chiến- -
5:07 - 5:11thừa nhận đó là một kết quả của
nạn phân biệt chủng tộc, hiếu chiến, -
5:11 - 5:14và sự thất bại trong lãnh đạo
về chính trị. -
5:14 - 5:16Ba năm sau lời xin lỗi này,
-
5:16 - 5:18Aki Kurose được trao
Giải Thưởng Nhân Quyền -
5:18 - 5:21từ chi hội Seattle của Liên Hợp Quốc,
-
5:21 - 5:26tán dương tầm nhìn của cô về hoà bình,
tôn trọng con người bất kể xuất thân.
- Title:
- Lịch sử xấu xí: Trại giam người Mỹ gốc Nhật - Densho
- Speaker:
- Densho
- Description:
-
Xem bài học đầy đủ tại: https://ed.ted.com/lessons/ugly-history-japanese-american-internment-camps-densho
Ngày 7 tháng 12 năm 1941, Aki Kurose 16 tuổi trải qua nỗi kinh hoàng cùng hàng triệu người dân Mỹ khi máy bay Nhật tấn công Trân Châu Cảng. Cô không hề biết rằng sự kiện này sẽ sớm khiến gia đình cô và hơn 120.000 người Mỹ gốc Nhật khác bị ghẻ lạnh trên đất nước mình, cả về mặt xã hội lẫn thể xác. Cùng Densho tìm hiểu về nạn phân biệt chủng tộc và nghi kị đã mở lối đến những trại giam người Mỹ gốc Nhật một cách bất công.
Bài giảng của Densho, đạo diễn Lizete Upīte.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:27
Nhu PHAM approved Vietnamese subtitles for Ugly history: Japanese American incarceration camps | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Ugly history: Japanese American incarceration camps | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Ugly history: Japanese American incarceration camps | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Ugly history: Japanese American incarceration camps | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Ugly history: Japanese American incarceration camps | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Ugly history: Japanese American incarceration camps | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Ugly history: Japanese American incarceration camps | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Ugly history: Japanese American incarceration camps |