Ngợi ca nhịp sống chậm

Nhà báo Carl Honoré tin rằng sự chú trọng của phương Tây vào tốc độ đã làm xói mòn sức khỏe, năng suất và chất lượng cuộc sống. Nhưng có một ý tưởng chung đã được sản sinh, khi mà mọi người hàng ngày bắt đầu phanh lại cuộc sống hiện đại của mình
lives.nscript.flv

Tôi muốn bắt đầu từ một quan sát của mình,

nếu như tôi có học được gì vài năm qua,

thì đó chính là sự trớ trêu

khi xuất bản 1 cuốn sách về sự chậm chạp

lại phải đi khắp nơi quảng cáo
thật nhanh

Tôi dành hết thời gian
những ngày này

qua lại khắp các thành phố, các studio,

từ cuộc phỏng vấn này đến
phỏng vấn khác,

đưa ra các mẫu sách ở khổ cực nhỏ.

Vì mọi người ngày nay

đều muốn làm sao để chậm lại,

nhưng họ muốn chậm lại theo cách
nhanh nhất có thể. Vậy nên...

tôi có lên sóng CNN ngày hôm nọ

nơi tôi dành nhiều thời gian
trang điểm hơn là chia sẻ trên sóng

Nhưng thực ra cũng không đáng ngạc nhiên

vì đó chính là thế giới chúng ta đang sống

một thế giới mà lúc nào cũng phải
không ngừng chuyển động

thế giới bị ám ảnh với tốc độ,

làm việc gì cũng phải nhanh hơn, nhồi nhét
mọi thứ nhiều hơn

với thời gian ngày càng ít ỏi

Mỗi khoảnh khắc trong ngày đều như thể

một cuộc đua với thời gian.

Có một thành ngữ của Carrie Fisher

trong phần tiểu sử của tôi; tôi sẽ nói lại

"Ngày nay kể cả sự thỏa mãn tức thì
cũng quá mất thời gian."

Và nếu bạn nghĩ về cách chúng ta cố gắng

làm mọi thứ tốt hơn, thì chúng ta làm gì?

Chúng ta đẩy nhanh mọi thứ
Ta từng quay số, giờ ta quay số nhanh

Chúng ta từng đọc, giờ là đọc lướt
Ta từng đi bộ, giờ là lướt đi

Và tất nhiên hẹn hò bình thường
đã trở thành hẹn hò siêu tốc.

Và thậm chí những việc
mà vốn sinh ra đã phải chậm chạp

chúng ta cũng cố tăng tốc chúng lên.

Khi ở New York,
tôi đi qua một phòng gym

có quảng cáo khóa tập mới vào buổi tối.

Và bạn đoán được không,
đó là khóa yoga cấp tốc.

Và đây là giải pháp hoàn hảo
cho ai đó luôn đói khát thời gian

cho ai đó muốn tập chào mặt trời,

nhưng chỉ muốn làm việc đó trong 20 phút.

Đây là những ví dụ thực sự hơi cực đoan,

và chúng cũng khá thú vị và buồn cười.

Nhưng có một điểm thực sự quan trọng,

và tôi nghĩ trong những ngày dài hối hả
phía trước,

chúng ta thường không thấy được sự tổn hại

mà cách sống như vận động viên chạy này
gây ra cho chúng ta.

Chúng ta quá đắm chìm trong văn hóa tốc độ

đến nỗi chúng ta không nhận ra những gì

nó lấy đi ở cuộc sống của chúng ta

ở cả sức khỏe, cả ăn uống, cả công việc

cả các mối quan hệ, môi trường
và cộng đồng của chúng ta.

Và đôi khi chúng ta cần

một hồi chuông cảnh tỉnh

để nhận ra sự thật chúng ta đang
lướt nhanh qua cuộc đời mình,

thay vì thực sự sống; rằng chúng ta

đang sống thật vội vã,
chứ không hề tốt đẹp

Và tôi nghĩ với nhiều người
sự cảnh tỉnh ấy

cần hiện diện dưới dạng bệnh tật.

Bạn biết đấy, bạn đốt hết năng lượng,
cuối cùng cơ thể hét lên,

"Tôi không thể chịu được nữa", nó bỏ cuộc.

Hay một mối quan hệ sẽ bốc hơi

vì chúng ta không có thời gian,

hay sự kiên nhẫn, an tâm

để ở bên người khác, lắng nghe họ.

Sự thức tỉnh của tôi đến khi tôi bắt đầu

đọc truyện trước giờ ngủ cho con trai,

và tôi thấy rằng vào cuối ngày,

tôi vào phòng con và không thể đi chậm,
bạn biết đấy

tôi sẽ đọc lướt cuốn "Con mèo trong mũ."

Tôi sẽ, bạn biết không, bỏ qua vài dòng,

vài đoạn, thi thoảng là cả một trang,

và bởi con tôi thuộc lòng cuốn sách
nên chúng tôi lại cãi nhau.

Và khoảnh khắc đáng nhẽ phải thoải mái,
thân mật

âu yếm nhất trong ngày,

khi một ông bố ngồi đọc truyện cho con,

thay vào đó trở thành trận đấu trí,

trận chiến giữa tốc độ của tôi

và sự chậm rãi của con.

Và điều này tiếp túc một thời gian nữa,

cho tới khi tôi đọc được một bài báo

về các mẹo dùng thời gian
cho người bận rộn

Và một trong số đó liên quan tới bộ sách

"Truyện trước giờ ngủ trong một phút."

Dù giờ tôi không dám nói những từ đó,

nhưng phản ứng lúc đó của tôi lại khác.

Phản ứng đầu tiên của tôi là thốt lên,

"Tạ ơn Chúa - một ý tưởng thật tuyệt vời!

Đây chính là những gì mình tìm kiếm
để tăng tốc độ kể chuyện."

Nhưng thật may,

tôi nảy ra một ý, và phản ứng khác đi,

tôi dừng lại, và nghĩ,

"Ôi, tôi thật sự đã đến mức này rồi sao?

Tôi thật sự vội đến mức

tráo câu chuyện trước khi ngủ của con mình
với thứ như vậy sao?"

Và tôi gạt bài báo đó đi

tôi đang lên máy bay, và ngồi đó,

không làm gì cả - lâu rồi tôi mới như vậy

Tôi chỉ nghĩ, nghĩ thật sâu và thật lâu.

Và khi xuống máy bay, tôi quyết định
muốn làm việc gì đó với nó.

Tôi muốn nghiên cứu toàn bộ
văn hóa sống vội này,

và nó đang làm gì với tôi
và những người khác.

Và có hai câu hỏi trong đầu tôi.

Đầu tiên, sao chúng ta có thể
sống nhanh như vậy?

Và thứ hai, có khả năng nào,

hay thậm chí là có ai mong muốn,
được chậm lại không?

Giờ, nếu bạn nghĩ đến

thế giới đã tăng tốc như nào,
một nghi can chắc chắn sẽ hiện ra

Bạn nghĩ đến, sự đô thị hóa,

chủ nghĩa tiêu dùng, nơi làm việc,
công nghệ.

Nhưng nếu bạn mổ xẻ

những yếu tố đó, bạn sẽ biết được
cái chi phối sâu xa hơn

trọng yếu của vấn đề,

là chúng ta nghĩ về thời gian thế nào.

Ở các nền văn hóa khác,
thời gian chạy tuần hoàn.

Nó được xem là chuyển động

trong những vòng tròn to, không ngừng nghỉ

Nó luốn tự làm tươi mới mình.

Trái lại, ở phương Tây, thời gian hẹp hơn.

Nó là nguồn lực có hạn;

luôn luôn trôi chảy.

Bạn hoặc là dùng nó, hoặc mất nó.

"Thời gian là tiền bạc," Benjamin Franklin
đã nói vậy.

Và tôi nghĩ điều đó tác động tới tâm lý

khiến chúng ta tạo ra một đẳng thức

Thời gian khan hiếm, và chúng ta làm gì?

Chúng ta tăng tốc, phải không?

Cố làm nhiều hơn với ít thời gian hơn.

Chúng ta khiến mọi lúc trong ngày

trở thành cuộc đua tới một cái đích

mà tình cờ, ta chả bao giờ tới được,

nhưng dù thế nào vẫn là đích.

Và tôi đoán câu hỏi là,

liệu có thể thoát ra khỏi tư duy đó không?

Và may mắn thay, câu trả lời là có, bởi

những gì tôi phát hiện
khi bắt đầu quan sát

đó là có phản ứng toàn cầu
chống lại văn hóa này

nói với chúng ta nhanh hơn là tốt hơn,
bận bịu luôn là nhất.

Trên thế giới, nhiều người đang làm
những điều không ai hiểu nổi

họ sống chậm lại, và thấy rằng,

dù người khôn vẫn thường nói rằng
nếu bạn chậm lại, bạn sẽ chết,

điều ngược lại mới là đúng:

đó là chỉ khi chậm lại đúng lúc,

con người mới làm mọi việc tốt hơn.

Họ ăn tốt hơn; họ "yêu" tốt hơn;
họ tập thể dục tốt hơn;

họ làm việc tốt hơn; họ sống tốt hơn.

Và ở cái tình thế nước sôi lửa bỏng

của một loạt khoảnh khắc và nơi chốn
cùng các tuyên bố,

ẩn giấu thứ mà nhiều người nghĩ đến như là

"Vận động chậm rãi toàn cầu."

Giờ nếu bạn cho phép tôi
nói khác đi một chút,

tôi sẽ nhanh chóng cho bạn thấy
cái nhìn tổng thể

về cái đang diễn ra trong
Chuyển động chậm. Nếu nói về thức ăn,

nhiều người chắc biết
phong trào đồ ăn chậm

Bắt nguồn từ Ý, nhưng đã lan ra toàn cầu,

và giờ đã có hơn 100,000 thành viên

ở 50 nước.

Và nó được chi phối bởi thông điệp giản dị
mà hợp tình hợp lý,

là chúng ta nhận được nhiều niềm vui
và sức khỏe hơn

từ thức ăn khi chúng ta

trồng trọt, nấu nướng và tiêu thụ chúng
ở tốc độ hợp lý.

Tôi nghĩ cũng là do sự bùng nổ

của việc canh tác hữu cơ, và sự khôi phục
của chợ nông dân,

là những minh họa khác

về sự thật con người đang tuyệt vọng
tránh xa

ăn và nấu và tạo ra thực phẩm của họ

dựa trên thời gian biểu công nghiệp.

Họ muốn trở lại nhịp sống chậm hơn.

Và nhờ phong trào thực phẩm chậm,
có một thứ đã lớn lên

gọi là phong trào thành phố chậm,
đã bắt đầu từ Ý

nhưng đã lan ra khắp châu Âu và hơn thế.

Và trong phong trào này, các thị trấn

bắt đầu nghĩ lại về cách họ sắp xếp
bối cảnh thành thị

để mọi người cảm thấy dễ dàng đi chậm lại

ngửi mùi hoa hồng và kết nối với mọi người

Vậy nên họ có lẽ sẽ kìm hãm giao thông

hoặc đặt thêm các ghế đá công viên,
một vài không gian xanh.

Và những thay đổi này sẽ lớn hơn
cả tổng những bước đi trong đó,

bởi tôi nghĩ khi dự án đó thực sự biến đổi
thành phố đó chậm đi,

nó sẽ như một tuyên bố triết học.

Nó nói với thế giới, và với những người
trong thị trấn đó,

rằng chúng ta tin trong thế kỉ 21,

sự chậm rãi có một vai trò quan trọng.

Khi nói về thuốc, nhiều người đã thất vọng

với loại nhanh chóng hồi phục tinh thần

bạn có thể tìm thấy ở các cửa hàng thuốc.

Và hàng triệu người trên thế giới

đang chuyển qua các loại thuốc
bổ sung và thay thế khác,

thường tác động điều trị theo cách

chậm hơn, mềm mỏng hơn, toàn diện hơn.

Giờ ban bồi thẩm đang cân nhắc
các phương điều trị pháp bổ sung,

và tôi cá nhân nghi ngờ thuốc xổ cafe

sẽ nhận được sự ủng hộ đông đảo.

Nhưng những phương thức điều trị khác

như châm cứu hay mát xa, và thậm chí
chỉ là nghỉ ngơi,

rõ ràng là có một vài lợi ịch.

Và các cao đắng y tế nhỏ khắp nơi

đang bắt đầu nghiên cứu cách hoạt động
của những thứ này

và chúng ta học được gì từ chúng.

Tình dục. Có quan hệ nhanh chóng đó nhỉ?

Tôi đang đến

ồ, tôi không cố ý chơi chữ đâu nhé.

Tôi đang đi thật chậm tới Oxford,

và qua một quầy báo, tôi thấy cuốn tạp chí

tạp chí cho đàn ông, và nó ghi ở bìa,

"Làm thế nào để cho người kia
cực khoái chỉ trong 30 giây."

Và, bạn thấy đấy, kể cả việc này

ngày nay cũng được bấm giờ .

Giờ, bạn biết rồi đấy,

tôi cũng muốn nhanh như người bên cạnh,

nhưng tôi nghĩ cũng có những điểm tệ

nếu làm việc đó chậm
chậm từ ở phòng ngủ.

Bạn biết đấy, bạn chú trọng vào đó
- những thứ sâu hơn,

như là, các dòng chảy tâm lý, tình cảm,
tinh thần,

và bạn sẽ có sự cực khoái tốt hơn
từ thời gian chuẩn bị.

Bạn sẽ thấy thỏa mãn hơn rất nhiều.

Ý tôi là, chị em nhà Pointer nói nó nghe
hùng hồn hơn nhỉ,

khi họ hát bài ca ngợi "người tình với
bàn tay chậm rãi"

Giờ, chúng ta đều cười Sting

vài năm trước khi anh ta vận dụng Tantric,

nhưng tiến lên vài năm thôi,
giờ bạn thấy các đôi ở mọi độ tuổi

lũ lượt kéo đến các buổi hướng dẫn,

hoặc chỉ dựa trên chính sức mình trong
phòng ngủ, tìm cách

làm chậm lại và quan hệ tốt hơn.

Và đương nhiên, người Ý
dường như luôn biết

nơi để tìm ra niềm vui

họ cho chạy chương trình Slow Sex.

Nơi làm việc,

Hầu hết các nơi trên thế giới

- Bắc Mỹ là một ngoại lệ đáng chú ý -

giờ làm việc đã giảm xuống.

Và châu Âu là một ví dụ đó,

và mọi người thấy rằng chất lượng
cuộc sống được cải thiện

khi họ làm việc ít hơn,

và năng suất theo giờ làm thì tăng lên.

Hiện tại, rõ ràng là có vấn đề với

chế độ 35 giờ làm một tuần ở Pháp

quá nhiều, quá nhanh, quá cứng nhắc.

Nhưng những quốc gia khác ở châu Âu,
nhất là các nước Bắc Âu,

đã cho thấy rằng hoàn toàn có thể

có một nền kinh tế tăng trưởng

mà không cần làm việc quá sức.

Và Na-uy, Thụy Điển,

Đan Mạch và Phần Lan giờ xếp hạng

trong top 6 những quốc gia cạnh tranh nhất
trên thế giới,

họ làm việc với số giờ mà sẽ làm
người Mĩ

phát khóc vì ghen tị.

Và nếu bạn không xét tới tầm quốc gia nữa,

mà chú ý tới các công ty nhỏ,

nhiều công ty nhận ra

họ cần để cho nhân viên

hoặc làm việc ít giờ hơn hoặc nghỉ ngơi

để ăn trưa, hoặc ngồi trong một căn phòng
yên tĩnh

tắt điện thoại và máy tính đi
- bạn ở phía sau kia

điện thoại,

trong ngày làm việc hoặc cuối tuần,
để họ có thời gian nghỉ ngơi

và để cho não chuyển sang

suy nghĩ sáng tạo.

Dù vậy ngày nay, không chỉ có người lớn

mới làm việc quá sức. Cả trẻ con cũng vậy

Tôi 37 tuổi, và tạm biệt tuổi thơ
vào khoảng giữa những năm 80

nhìn bọn trẻ bây giờ, tôi bất ngờ với cách

mà chúng chạy đua với bài tập.

với học thêm, với hoạt động ngoại khóa

mà các thế hệ đi trước không hề có.

Và một vài những email đau xót nhất

mà tôi nhận được trên trang web của mình

thực ra lại từ thanh thiếu niên

đang ở bờ vực của sự cạn kiệt, cầu xin tôi

viết thư cho cha mẹ chúng,

để giúp chúng sống chậm lại, thoát khỏi

cái guồng quay khủng khiếp này.

Nhưng may thay, cha mẹ cũng có cảm giác đó

và bạn sẽ thấy, các thị trấn ở Mỹ

giờ đang thống nhất và cấm các hoạt động
ngoại khóa

vào một ngày nhất định của tháng,

để mọi người thư giãn, có thời gian
cho gia đình, sống chậm lại.

Bài tập là một chuyện khác. Có vài lệnh
cấm giao bài tập

đã xuất hiện ở những nước phát triển

ở những trường mà giao chồng chất bài tập
hàng năm trời,

và giờ học phát hiện ra ít hơn lại tốt hơn

Gần đây có một trường hợp ở Scotland

một trường tư trả phí với thành tích cao

cấm giao bài tập

cho trẻ dưới 13 tuổi

và phụ huynh với kì vọng cao
hoảng sợ nói,

"Con tôi sẽ tụt hạng mất"- hiệu trưởng nói

"Không, không, bọn trẻ cần thư giãn
vào lúc cuối ngày."

Và chỉ mới tháng trước,
khi có kết quả kiểm tra

và ở cả toán, khoa học, điểm tăng lên 20%

so với trung bình năm ngoái.

Và tôi nghĩ có một điều khá mới mẻ, đó là

các trường đại học danh tiếng
thường được nêu ra như là lý do

mọi người cố gắng nhồi nhét con mình

đã bắt đầu nhận thấy chât lượng học sinh

đến trường họ đang giảm. Nhứng đứa trẻ này
có điểm rất cao

CV với đầy đủ hoạt động ngoại khóa,

tới mức làm bạn thèm muốn.

Nhưng chúng thiếu cảm xúc, thiếu đi

khả năng để sáng tạo

và chúng không biết mơ mộng. Và các trường
Liên đoàn Ivy, Oxford

và Cambridge.., bắt đầu gửi một thông điệp

tới phụ huynh và học sinh rằng họ cần
thư giãn một chút.

Ví dụ, ở Harvard, họ gửi

một lá thư tới những sinh viên
chưa tốt nghiệp - năm nhất -

nói rằng họ sẽ còn tiến xa hơn

nếu họ chịu nghỉ ngơi, nếu học ít hơn

nhưng dành thời gian cho
những thứ khác cần thiết

để tận hưởng chúng, để thưởng thức chúng.

Và thậm chí đôi khi họ không cần làm gì cả

Và lá thư đó gọi là -tôi thấy rất sáng tạo

"Chậm lại đi!" - với dấu chấm than ở cuối.

Nên dù bạn thấy thế nào, thì thông điệp
với tôi luôn là:

Ít hơn thường là nhiều hơn,

Chậm hơn thường tốt hơn

Nhưng đương nhiên

không dễ để sổng chậm lại, phải không?

Ý tôi là, bạn biết tôi có một vé đặt nhanh

khi đang tìm sách về lợi ích
của chậm chạp

và đó là sự thật, nhưng không là tất cả.

Tôi thực ra đang tới bữa ăn tối

được Slow Food tổ chức lúc đó.

Và nếu chưa đủ xấu hổ, thì tôi mua cái vé
ở Ý đó.

Và nếu các bạn đã từng lái xe trên
đường cao tốc nước Ý,

bạn sẽ biết tôi đã đi nhanh thế nào

(Tiếng cười)

Nhưng tại sao lại thật khó để chậm lại?

Tôi nghĩ có hàng triệu lý do.

Một trong số đó là đi nhanh thật vui,
tốc độ rất quyến rũ mà.

Và các hóc môn thúc đẩy. Thật khó để từ bỏ

Và tôi nghĩ có một không gian siêu hình

mà tốc độ trở thành cái ngăn cách chúng ta

khỏi các câu hỏi lớn hơn, sâu sắc hơn

Chúng ta lấp đầy tâm trí bởi sự xao lãng,

bận bịu, nên chúng ta không cần hỏi

mình có ổn không? có hạnh phúc không?
con mình lớn lên tốt không

Chính trị gia có thực sự đại diện
dân chúng đưa ra quyết định?

Một lý do khác - tôi nghĩ, lý do lớn nhất

sao ta thấy sống chậm lại khó,
là do định kiến văn hóa

rằng chúng ta phải chống lại sự chậm chạp.

"Chậm" là một từ xấu trong văn hóa
chúng ta

Nó ám chỉ "lười biếng", "ì trệ",

cho người luôn bỏ cuộc.

Bạn biết đấy, "anh ấy hơi chậm".

Thực ra đồng nghĩa với ngu ngốc.

Tôi đoán mục đích của chương trình
Chậm lại

hay mục tiêu chính, là giải quyết
định kiến

và để nói rằng đúng,

đôi khi chậm lại không phải đáp án

Cảm ơn rất nhiều.