Patogeneza gruźlicy | Choroby zakaźne | NCLEX-RN | Khan Academy

Dowiedz się w jaki sposób gruźlica uszkadza płuca. Filmy te nie powinny być traktowane jako porady lekarskie, służą tylko do celów informacyjnych. Nie zastąpią one wizyty u lekarza, diagnostyki ani leczenia. W razie jakichkolwiek pytań dotyczących stanu zdrowia zawsze zwracaj się o poradę do wykwalifikowanych pracowników medycznych. Nigdy nie rezygnuj z profesjonalnej porady lekarskiej, ani nie zwlekaj z nią przez coś, co zobaczyłeś w filmie z Khan Academy. Stworzone przez School of Medicine Uniwersytetu Stanforda.

Obejrzyj następną lekcję: https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/rn-infectious-diseases/tuberculosis-rn/v/primary-and-secondary-tb?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn

Przegapiłeś poprzednią lekcję? https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/rn-infectious-diseases/tuberculosis-rn/v/tb-epidemiology?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn

Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji Akamai.

NCLEX-RN w Khan Academy: Zbiór pytań z treści zawartych w NCLEX-RN. Pytania dostępne są na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States License (dostępne pod: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/us/).

O Khan Academy: Khan Academy dostarcza materiały ćwiczeniowe, filmy instruktażowe oraz spersonalizowany pulpit, które umożliwiają uczniom samodzielną naukę w klasie i poza nią. Przygotowujemy materiały dotyczące przedmiotów ścisłych, w tym matematyki, programowania, historii, historii sztuki, ekonomii, a także innych dziedzin. Naszą misją jest poprowadzenie uczniów od przedszkola aż po rachunek różniczkowy przy pomocy najnowocześniejszej technologii adaptacyjnej, która identyfikuje zarówno mocne strony ucznia, jak i luki w nauce. Ponadto współpracujemy z takimi instytucjami jak NASA, Muzeum Sztuki Współczesnej, Kalifornijską Akademią Nauk oraz MI, aby dostarczane przez nas treści miały jak najwyższą jakość.

Za darmo. Dla każdego. Zawsze. #YouCanLearnAnything

Subskrybuj kanał Khan Academy NCLEX-RN: https://www.youtube.com/channel/UCDx5cTeADCvKWgF9x_Qjz3g?sub_confirmation=1

Subskrybuj kanał Khan Academy: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy

Cześć! Nazywam się Charles Prober.

A ja Morgan Theis.

Porozmawiamy dziś o patofizjologii gruźlicy,

Porozmawiamy dziś o patofizjologii gruźlicy,

czyli o tym jak gruźlica czyni człowieka chorym.

Na rysunku, po lewej stronie, znajduje się osoba chora na gruźlicę.

Na rysunku, po lewej stronie, znajduje się osoba chora na gruźlicę.

Właśnie zakaszlała lub kichnęła

i te małe białe kropki wydostały się z jej jamy ustnej.

i te małe białe kropki wydostały się z jej jamy ustnej.

Osoba po prawej jest zdrowa,

ale podatna na zakażenie.

Kiedy osoba po lewej kaszle,

a pamiętajmy, że choruje na gruźlicę,

pewna ilość bakterii wydostaje się na zewnątrz

i jeśli ktoś znajduje się w pobliżu,

kropelki wydzieliny mogą dostać się do jej nosa lub ust.

A niektóre spośród tych kropelek są zainfekowane bakteriami,

szacuje się, że około 10% z nich.

W takim wypadku bakterie wędrują przez drogi oddechowe

aż do płuc.

Są bardzo, bardzo malutkie,

dzięki czemu są w stanie przedostać się aż do pęcherzyków płucnych.

dzięki czemu są w stanie przedostać się aż do pęcherzyków płucnych.

Trzeba do tego średnicy około 5-10 mikrometrów.

Po dotarciu do płuc,

w miejscu infekcji uruchamiają się reakcje odpornościowe.

w miejscu infekcji uruchamiają się reakcje odpornościowe.

Na "dzień dobry", bakterie spotykają makrofagi

wyściełające całe drogi oddechowe.

Makrofagi pochłaniają komórki bakteryjne,

ale bakterie mogą dalej rozmnażać się wewnątrz makrofagów,

zwiększa się więc ich ilość.

Następnie bakterie mogą uwolnić się z makrofagów

i zostają wchłonięte przez inne makrofagi.

W ten sposób duża ilość komórek w dystalnych częściach dróg oddechowych

zostaje zainfekowana.

Jeśli te zainfekowane makrofagi się zgrupują

i dojdzie w tym miejscu do zniszczenia fragmentu płuca,

pojawia się charakterystyczny rodzaj zmiany patologicznej

nazywany ziarniniakiem.

O ziarniniakach mówi się często właśnie w kontekście gruźlicy

i nazywa się je tu czasem gruzełkami.

i nazywa się je tu czasem gruzełkami.

Zbudowane są one m. in. z makrofagów i innych komórek odpornościowych

starających się zwalczyć bakterie.

Kiedy ziarniniak urośnie na tyle, żeby dało się go zobaczyć gołym okiem,

patomorfolog opisze to jako objaw Gohna.

G-O-H-N-A

Nazwa pochodzi od dr. Gohna, który go opisał.

Po zakażeniu makrofagów i uformowaniu się ziarniniaka,

Po zakażeniu makrofagów i uformowaniu się ziarniniaka,

jeśli organizm nie jest w stanie utrzymać infekcji w ryzach,

rozszerza się ona do regionalnych węzłów chłonnych,

czyli tych znajdujących się w obrębie płuc.

Wówczas węzły chłonne także zostają objęte zapaleniem.

A ziarniniaki plus zajęcie węzłów chłonnych

to już "zespół Gohna".

Można to zauważyć na RTG klatki piersiowej,

czy to zleconym z powodu jakichś objawów,

czy nawet w ramach badań okresowych.

Radiolog spojrzy i pomyśli,

że wygląda to jak przebyte zakażenie gruźlicą.

Później pokażemy jeszcze radiogramy przedstawiające ziarniniaki i zespół Gohna.

Później pokażemy jeszcze radiogramy przedstawiające ziarniniaki i zespół Gohna.

Przypadek, o którym mówimy

to przykład zakażenia pierwotnego.

Ta osoba zostaje zakażona gruźlicą.

Dla wielu na tym się kończy.

Bakterie zostają "uśpione" i pozostają w utajeniu do końca życia

Bakterie zostają "uśpione" i pozostają w utajeniu do końca życia

nie powodując żadnych problemów.

nie powodując żadnych problemów.

Czy te osoby na dobre pozbywają się bakterii?

Czy te osoby na dobre pozbywają się bakterii?

Nie jest do końca wyjaśnione,

czy bakterie zostają faktycznie zabite, czy tylko uśpione.

Istnieją doniesienia o przypadkach,

kiedy faktycznie udało się całkowicie pozbyć bakterii,

ale z klinicznego punktu widzenia

niestety musimy zakładać,

że jeśli ktoś raz został zakażony gruźlicą, to już na zawsze

i potencjalnie mogą pojawiać się problemy, o których za chwilę opowiem.

W 90% przypadków tutaj historia się kończy.

Jednak zostaje jeszcze to 10%

W połowie z tych przypadków, czyli w 5%,

zakażenie postępuje dalej

i w krótkim czasie po zainfekowaniu gruźlicą pojawiają się kłopoty.

i w krótkim czasie po zainfekowaniu gruźlicą pojawiają się kłopoty.

Może dojść do lokalnej progresji zakażenia

i wtedy ognisko Gohna ulega powiększeniu.

Rozszerza się aż pojawia się gruźlica płuc,

Rozszerza się aż pojawia się gruźlica płuc,

będąca rodzajem choroby zapalnej płuc.

Ale bakterie mogą też pójść dalej.

Infekcja może rozszerzać się dalej

i dosięgnąć innych narządów,

zwłaszcza wątroby, innych części płuc,

a nawet mózgu i innych odległych miejsc organizmu.

U 5% zarażonych pacjentów

dochodzi do lokalnej bądź rozsianej progresji choroby.

Jednym z wariantów takiego rozsiania gruźlicy jest ten,

Jednym z wariantów takiego rozsiania gruźlicy jest ten,

kiedy w różnych narządach pojawiają się

mnogie, ale niewielkie ogniska choroby

przypominające nieco ziarno prosa.

Taką postać choroby nazywamy gruźlicą prosówkową.

Najczęściej występuje ona w płucach.

Wtedy te maleńkie ogniska rozrzucone są w całych płucach.

Wtedy te maleńkie ogniska rozrzucone są w całych płucach.

Ale to tylko jedna z możliwych form gruźlicy.

Zatem gruźlica pierwotna, 5% przypadków.

Kolejne 5-10% to pacjenci,

u których aktywna gruźlica rozwinęła się z zakażenia utajonego,

co nazywamy gruźlicą popierwotną.

Jest ona efektem uaktywnienia się "uśpionego" ogniska gruźlicy.

Jest ona efektem uaktywnienia się "uśpionego" ogniska gruźlicy.

Takie przypadki to około 5%

spośród wszystkich zakażonych osób.

Reaktywacja bakterii.

Czy to może się wydarzyć w każdym momencie życia?

Czy to może się wydarzyć w każdym momencie życia?

Tak, to może się stać w absolutnie każdym momencie,

tak po kilku miesiącach od zakażenia,

jak i po wielu, wielu latach.

Jak mówiłem,

reaktywacja określana jest jako gruźlica popierwotna,

w przeciwieństwie do tej pierwotnej.

Prawdopodobieństwo wystąpienia reaktywacji

zależne jest od wielu czynników,

w tym kondycji układu odpornościowego pacjenta.

W sytuacji, kiedy u osoby z zakażeniem utajonym

dojdzie z jakiegoś powodu do osłabienia odporności,

szczególnie odporności komórkowej,

ryzyko reaktywacji zakażenia jest stosunkowo duże.

Do innych czynników immunologicznych

zwiększających ryzyko reaktywacji

należy zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności - HIV.

należy zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności - HIV.

HIV, kolejny ogromny światowy problem.

Kolejnymi czynnikami są transplantacja oraz chemioterapia,

Kolejnymi czynnikami są transplantacja oraz chemioterapia,

na przykład z powodu raka.

Po przeszczepach

podawanie leków immunosupresyjnych jest bardzo ważne,

by nie doszło do odrzutu,

jednak naraża ono na reaktywację gruźlicy.

Dokładnie, immunosupresanty hamują limfocyty T

podnosząc to ryzyko.

W grupie zwiększonego ryzyka

są także osoby przyjmujące narkotyki dożylnie,

to ryzyko jest u nich dość znaczne.

W każdej z tych grup

prawdopodobieństwo reaktywacji zakażenia gruźlicą

jest około 10-krotnie większe niż w populacji ogólnej.

Są jeszcze inne czynniki,

które nasilają to ryzyko w mniejszym stopniu,

2-3 razy w porównaniu do populacji ogólnej.

2-3 razy w porównaniu do populacji ogólnej.

Dotyczy to pacjentów niedożywionych,

pacjentów z cukrzycą,

a nawet tych, którzy tylko palą papierosy.

Choć "tylko" nie jest tu chyba najlepszym określeniem.

Wszystko to naraża pacjenta

na większe ryzyko reaktywacji gruźlicy

z utajenia do aktywnej postaci choroby.

Przypomnij, jak bardzo rośnie to ryzyko

u osób z HIV, po przeszczepie i przyjmujących narkotyki?

Co najmniej 10-krotnie większe,

Co najmniej 10-krotnie większe,

bo w niektórych przypadkach

szacuje się, że wzrasta ono nawet 70-krotnie.

Na koniec chciałbym jeszcze raz wspomnieć o tym, że gruźlica popierwotna

rozwija się oczywiście na podłożu utajonego zakażenia,

rozwija się oczywiście na podłożu utajonego zakażenia,

ale może też być skutkiem ponownego zakażenia gruźlicą.

Czyli w sytuacji kiedy aktywna postać choroby

nie rozwija się przez aktywację uśpionych bakterii,

tylko kiedy znów ma się kontakt z osobą chorą na gruźlicę

i tym razem bakterie nie wchodzą w stan uśpienia

tylko rozwija się choroba.

Kolejna ekspozycja.

Czyli kolejny kontakt z chorym

i reaktywacja własnego, uśpionego zakażenia

skutkuje pojawieniem się tych samych objawów, tak?

skutkuje pojawieniem się tych samych objawów, tak?

Otóż to.

Może dojść do lokalnej progresji choroby,

albo - jeśli upośledzona jest odporność

może dojść do rozsiewu choroby,

na przykład w postaci gruźlicy prosówkowej.

Na sam koniec chciałbym pokazać jeszcze dwa obiecane zdjęcia.

To, na którym wszystko jest różowe,

przedstawia obraz mikroskopowy ziarniniaka.

Warto zwrócić uwagę na kilka szczegółów.

Po pierwsze, w samym środku ziarniniaka

znajduje się mocno różowy, jednorodny materiał.

Ten materiał to martwe makrofagi

oraz inne resztki, które zostały pochłonięte

i utworzyły ten gęsty rdzeń.

Zdarza się, że w środku pojawiają się zwapnienia

i wtedy widać je na RTG,

takim jak to obok.

Zwapniałe elementy widoczne są jako białe plamki na tle płuca.

Jeszcze do tego wrócimy.

Innym ważnym elementem ziarniniaka

jest ta zapalna otoczka wokół rdzenia.

jest ta zapalna otoczka wokół rdzenia.

Te niebieskie komórki

to limfocyty, monocyty i makrofagi,

których aktywacja jest reakcją na bakterie wywołujące gruźlicę.

których aktywacja jest reakcją na bakterie wywołujące gruźlicę.

Nierzadko w centrum ziarniniaka

pojawiają się ogniska martwicy.

Tutaj może tego nie widać,

ale zdarza się i nazywamy to wtedy "martwicą serowaciejącą",

bo ma konsystencję serka wiejskiego.

Drugie RTG obrazuje ziarniniaka z ogniskami wapnienia.

Drugie RTG obrazuje ziarniniaka z ogniskami wapnienia.

To właśnie ziarniniak, o którym mówiliśmy na początku - objaw Gohna.

Widać też powiększenie węzłów chłonnych w pobliżu serca.

Widać też powiększenie węzłów chłonnych w pobliżu serca.

Jak mówiłem, objaw Gonha plus powiększenie węzłów chłonnych

Jak mówiłem, objaw Gonha plus powiększenie węzłów chłonnych

to zespół Gohna.

To wyraźny, radiograficzny dowód na to,

że ta osoba była kiedyś zarażona gruźlicą

że ta osoba była kiedyś zarażona gruźlicą

i może dojść do reaktywacji zakażenia.