Vərəm patogenezi | Yoluxucu xəstəliklər | NCLEX-RN | Khan Akademiyası

Vərəmin ağciyərlərə necə zərər verdiyini tam olaraq öyrənin. Bu videolar tibbi məsləhət vermir və yalnız məlumat vermək üçündür. Videoların peşəkar tibbi məsləhət, diaqnoz və ya müalicənin əvəzi olması nəzərdə tutulmayıb. Tibbi vəziyyətlə bağlı suallarınız üçün həmişə ixtisaslı bir sağlamlıq məsləhətçisindən məsləhət alın. Heç bir Khan Academy videosunda oxuduğunuz və ya gördüyünüz bir şey olduğuna görə heç vaxt peşəkar tibbi məsləhətləri laqeyd yanaşmayın və ya müraciətində gecikməyin. Stanford Tibb Fakültəsi tərəfindən hazırlanmışdır.

Növbəti dərsi izləyin: https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/rn-infectious-diseases/tuberculosis-rn/v/primary-and-secondary-tb?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex -rn

Əvvəlki dərsi qaçırdınız? https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/rn-infectious-diseases/tuberculosis-rn/v/tb-epidemiology?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn

Khan Academy-də NCLEX-RN: NCLEX-RN-də yer alan məzmundan suallar toplusu. Bu suallar Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Amerika Birləşmiş Ştatları Lisenziyası (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/us/ saytında mövcuddur) altında mövcuddur.

Khan Academy haqqında: Khan Academy şagirdlərə sinifdə və xaricində öz templəri ilə təhsil almağa imkan verən təcrübə məşqləri, təlimat videoları və fərdi öyrənmə panelini təklif edir. Riyaziyyat, elm, kompüter proqramı, tarix, sənət tarixi, iqtisadiyyat və s. Riyaziyyat tapşırıqlarımız güclü və öyrənmə boşluqlarını müəyyən edən ən müasir, uyğunlaşma texnologiyasından istifadə edərək uşaqları uşaq bağçasından hesablamaya istiqamətləndirir. Xüsusi məzmun təklif etmək üçün NASA, Müasir İncəsənət Muzeyi, Kaliforniya Elmlər Akademiyası və MIT kimi qurumlarla da əməkdaşlıq etdik.

Pulsuz. Hər kəs üçün. Əbədi. # Hərşeyiöyrənəbilərsiniz

Khan Academy’nin NCLEX-RN kanalına abunə olun: https://www.youtube.com/channel/UCDx5cTeADCvKWgF9x_Qjz3g?sub_confirmation=1
Khan Academy-yə abunə olun: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy

Salam, mən Çarles Prober.

Mən də Morqan Teis.

Bu gün tuberkulozun

patofizyolojisi barədə,

bu tuberkulozun insanları
necə xəstə etdiyindən danışacağıq.

Bu çizgi fimldə sol tərəfdə infeksiyaslı

şəxs var.

O adam öskürür və ya asqırır

və bu kiçik ağ nöqtələrin hamısı

insanın ağzından çıxan hissəciklərdir.

Sağdakı şəxs vərəmə yoluxmağa

həssas olan amma sağlam fərddir.

Soldakı adam öskürəndə,

əgər onda vərəm varsa,

o zaman bu basilin bəziləri öskürəklə

yaxın təmasda olduqları insana keçəcək,

damlacıqlara keçəcək.

Təxminən % 10 olduğu təxmin edilən

bu yoluxmuş damlacıqların bir hissəsi
həssas fərdin

hava yolundan aşağıya doğru
irəliləyir və ağciyərə enir.

Onlar çox çox balaca olmalıdırlar

ağciyərin ən uzaq bölgəsi olan

alveola çatmaq üçün.

Təqribən diametrləri
5 və ya 10 mikron olmalıdır.

Bu basillər bir dəfə insanın
ağciyərinə girdilərsə,

ev sahibinin, insanın immun sisteminin
bazal səviyədə

aktivləşdirirlər.

İmmunitet sisteminin
bu basillərlə qarşılaşan ilk hissəsi

ağciyər tənəffüs yollarında olan
makrofajlardır.

Bu makrofajlar basilləri içərisinə alır

və basillər makrofaj içində çoxalırlar,

sayıca artırlar.

Makrofaj sonradan basili sərbəst buraxır.

Digər makrofajlar onları götürür,

və nəticədə bir nəfərin
ağciyərinin distal hissəsində

yoluxmuş bir sıra hüceyrə olur.

Bu makrofajlar daha sonra
bir araya gəldikdə

və ağciyər məhvi meydana gəldikdə,

nəticədə ağciyərdə qranuloma adlanan

müəyyən bir lezyon meydana gətirirlər.

Qranuloma
(tuberkuloz xəstəliyində daha çox

tuberkuloma işlədilir)
tuberkuloz infeksiyasına

qarşı reaksiya göstərən
makrofaj və

başqa iltihab hüceyrələr

qrupudur.

Bu qranuloma bir insanın görməsi üçün
kifayət qədər

böyüyübsə,
yəni bir patoloq ağciyərə baxanda

bunu görürsə,
buna Gohn fokusu deyilir, G-O-H-N,

əlbətdə Dr. Gohn"un adı verilib.

Makrofajlarda lokal infeksiya yaranıb

qranuloma formalaşdıqdan sonra,

infeksiya həmin lokal ərazidə
nəzarət altına alınmırsa,

infeksiyanın
regional limfa düyünlərinə yayılır,

yəni ağciyərdəki limfa düyünlərinə.

Sonra bu regional limfa düyünlərində
immun reaksiya yaranır.

Regional limfa düyünləri
və yoluxmuş qranuloma

Gohn kompleksi adlanır.

Bu, bir insanın ya rutin olaraq,
ya da hər hansı

bir səbəblə etdiyi bir
sinə rentgenoqrafiyasında

aydın görsənə bilər.

Bunu görən radyoloq deyəcək ki,

"Bu əvvəlki vərəm infeksiyasına
bənzəyir."

Radioqrafiyalarda həm qranuloma,

həm də Gohn kompleksinin
bir nümunəsini göstərəcəyik.

Bütün bu infeksiyaya,
indi yoluxmuş insana,

birincil infeksiya deyilir.

Fərd vərəmə yoluxub.

Bir çox şəxs üçün bu,
hekayənin sonudur.

Tüberküloz gizli bir vəziyyət olaraq
adlandırılan

vəziyyətdə qalır və

heç bir problem yaratmadan
insanın bütün

həyatı boyunca gizli qalır.

Tamamilə bakteriyadan

qurtulurlar bəs?

Bakteriyanın tamailə öldürülüb

öldürülmədiyi aydın deyil.

Bəzi faktlar var ki,

bəziləri bakteriyanı yox edir,

ancaq klinik baxımdan,
bir dəfə vərəmə

yoluxduğunuzda,
sonsuza qədər sizinlə olduğunu

və sonrakı problemlərə
səbəb ola biləcəyini

düşünmək lazımdır,
bu barədə indi danışacağıq.

İnsanların 90 faizi üçün,
məsələ burda bitir.

Amma 10 faizi üçün yox.

Təqribən bu 10 faizin yarısı,
yəni 5 faizin birincil infeksiyaları

proqressivdir, yəni onlar dəvam edirlər

və vərəmə yoluxduqdan bir müddət sonra

problem yaradırlar.

Bu problem infeksiyanın
lokal proqressiyası kimi

izah oluna bilər,
beləliklə ağciyər Gohn fokusu

daha da böyüyür və nəticədə

vərəm pnevmoniyası ilə nəticələnir,

yəni vərəmin yaratdığı
ağciyər xəstəliyi ilə.

Və ya bundan da qabağa gedə bilərlər.

İnfeksiya geniş şəkildə yayılır,

bədəndəki bir çox orqanlara yayılır,

əsasən də qaraciyərə,
ağciyərin digər hissələrinə,

hətta beyin və digər orqanlara.

lokal progressyon yada yayılım xəstələrin

təqribən 5 faizində olur.

Bu yayılma ilə əlaqələndirilən bir model

budur ki (bu tək model deyil),

infeksiya bir çox orqanı
çox kiçik olduqları üçün

"darı" (millets) adlanan kiçik

ləkələrlə doldurmasıdır,

Ən çox ağciyərlərdə,

bu kiçik nöqtələri gördüyünüz

ağciyərlərdə görsənir.

Bu yayılan infeksiyanın bir növüdür.

Bu birincil infeksiyadır
ve 5 faizi təşkil edir.

Xəstələrin əlavə 5-10% -i
infeksiyanın

gizli vəziyyətindən çıxır və

ikincil xəstəlik adlananan
vəziyətə keçirlər.

Bu əvvəlki gizli ya da yatan infeksiyanın

yenidən aktivləşməsi ilə olur.

Yenə də, yoluxmuş ümumi əhalinin

təxminən 5% -nin bu yenidən aktivasiya

xəstəliyinə tutulduğu təxmin edilir.

Bu həyatızın hər hansısa

bir nöqtəsində baş

verə bilər?--- Bu tamamilə

həyatınızın hər hansı bir yerində
ola bilər, xəstəlikdən bir neçə

ay sonra ya da çox çox illər sonra.

Bu yenidən aktivləşmə, yazdığım kimi,

ikincil vərəm adlanır

birincil infeksiyadan fərqli olaraq;
bu ikincil infeksiyadır.

Birinin yenidən aktivləşmə ehtimalı,

əslində
xəstənin immuniteti də daxil olmaqla

bir çox faktordan təsirlənir.

Yəni əgər gizli vərəm keçirən insanın
basqılanmış

immun sistemi, xüsusən də basqılanmış

hüceyrə vasitəçili immun sistemi varsa,

onların yenidən aktivləşmə ehtimalı
nisbətən çox yüksək ola bilər.

Artan reaktivasiya şansına
səbəb olduğu bilinən

bəzi immunitet faktorları,

insan immun çatışmazlığı virusu ilə

birlikdə infeksiyadır.

Bu, dünya miqyasında böyük bir virus,
immun çatışmazlığı virusudur (HİV).

Digər faktor isə şəxsin
orqan nəqli olması

ya da başqa səbəblərə,
məsələn xərçəngə görə,

kemoterapi qəbul etməsidir.

Transplantasiya üçün, biz onlara

immun basğılayıcı dərman veririk

ki, nəqli rədd etməsinlər,

amma bu onları
riskdə qoyur.

Bu onların T-hüceyrələrini
öldürür,

buna görə yüksək riskləri olur.

Sonra, narkotik maddəni intravenöz şəkildə

sui-istifadə edən
xəstələrdə də risk artır,

olduqca böyük şəkildə.

Bu qruplar birlikdə, hər biri ümumi

aktivləşmə populyasiyasından

10 qatdan daha çox riskdədirlər.

Reaktivasiyanı daha az dərəcədə təsir edən

digər xəstə faktorları da var.

Ümumi populyasiya ilə müqayisədə yenidən

aktivasiya şansı 2 və ya
3 qat artmış ola bilər.