Dlaczego hałas źle wpływa na zdrowie i co możemy z tym zrobić
-
0:05 - 0:07Słyszycie?
-
0:10 - 0:12Wiecie co to jest?
-
0:13 - 0:14Cisza.
-
0:15 - 0:17Dźwięk ciszy.
-
0:17 - 0:20Simon & Garfunkel napisali o tym piosenkę.
-
0:20 - 0:23Ale obecnie cisza jest rzadkością,
-
0:23 - 0:27a my wszyscy płacimy za to zdrowiem,
-
0:27 - 0:30co się okazuje zaskakująco wysoką ceną.
-
0:31 - 0:35Na szczęście, są pewne rzeczy,
które możemy zrobić już teraz, -
0:35 - 0:38zarówno indywidualnie, jak i społecznie,
-
0:38 - 0:39by lepiej chronić zdrowie
-
0:39 - 0:44i korzystać z dobrodziejstw ciszy.
-
0:45 - 0:49Zakładam, że większość z was wie,
że hałas jest szkodliwy dla słuchu. -
0:49 - 0:53Za każdym razem, gdy wychodząc z koncertu
lub baru, słyszysz dzwonienie w uszach, -
0:53 - 0:56możesz być pewien, że twój słuch
właśnie doznał uszkodzeń, -
0:56 - 0:57prawdopodobnie trwałych.
-
0:58 - 0:59A teraz coś bardzo ważnego.
-
1:00 - 1:04Hałas wpływa na wiele
aspektów zdrowia, nie tylko słuch. -
1:05 - 1:07Są mniej znane,
-
1:07 - 1:10ale tak samo niebezpieczne
jak uszkodzenia słuchu. -
1:12 - 1:14Co rozumiemy przez hałas?
-
1:14 - 1:17Hałas jest definiowany
jako niechciany dźwięk. -
1:17 - 1:21Ma on fizyczny element - dźwięk,
-
1:21 - 1:23i psychologiczny,
-
1:23 - 1:26czyli okoliczności sprawiające,
że jest on niechciany. -
1:26 - 1:29Bardzo dobrym przykładem
jest koncert rockowy. -
1:29 - 1:33Osoba na takim koncercie,
wystawiona na działanie 100 decybeli, -
1:33 - 1:35nie myśli o muzyce jak o hałasie.
-
1:36 - 1:40Lubi ten zespół i nawet
zapłaciła sto dolarów za bilet, -
1:40 - 1:44więc nie ważne jak głośna byłaby muzyka,
nie będzie odbierana jako hałas. -
1:45 - 1:49Dla porównania weźmy osobę mieszkającą
trzy bloki od hali koncertowej. -
1:50 - 1:52Próbuje czytać książkę,
-
1:52 - 1:55ale nie może się skupić przez muzykę.
-
1:55 - 1:59Chociaż w tej sytuacji poziom ciśnienia
akustycznego jest dużo niższy, -
1:59 - 2:02to ta osoba wciąż postrzega to jako hałas,
-
2:02 - 2:08który w dłuższej perspektywie może
powodować konsekwencje zdrowotne. -
2:09 - 2:12Dlaczego ciche miejsca są takie ważne?
-
2:13 - 2:17Bo hałas wpływa na zdrowie
nie tylko słuchu. -
2:17 - 2:23Coraz trudniej znaleźć ciche miejsca,
-
2:23 - 2:27w czasach zwiększającego się
ruchu ulicznego, -
2:27 - 2:29rozwoju urbanizacji,
-
2:29 - 2:31placów budowy, klimatyzacji,
-
2:31 - 2:33dmuchaw do liści, kosiarek do trawy,
-
2:33 - 2:36koncertów na dworze i barów,
osobistych odtwarzaczy muzyki -
2:36 - 2:39i sąsiadów imprezujących
do trzeciej nad ranem. -
2:39 - 2:41Uff!
-
2:41 - 2:44W 2011 Światowa Organizacja
Zdrowia oszacowała, -
2:44 - 2:50że każdego roku tracimy
1,6 miliona zdrowych lat życia -
2:50 - 2:53z powodu hałasu płynącego z otoczenia
-
2:53 - 2:55tylko w Europie Zachodniej.
-
2:57 - 3:01Hałas przeszkadza w komunikacji.
-
3:01 - 3:04Czasami musimy podnosić głos,
żeby rozmówca nas zrozumiał. -
3:04 - 3:07W ekstremalnych przypadkach
nawet wstrzymujemy rozmowę. -
3:08 - 3:12W hałaśliwym otoczeniu
łatwiej też o nieporozumienia. -
3:12 - 3:15Badania wykazują, że są to
prawdopodobne przyczyny tego, -
3:15 - 3:18że dzieci chodzące do szkół
w hałaśliwych otoczeniach -
3:19 - 3:22częściej mają gorsze wyniki
w nauce niż rówieśnicy. -
3:24 - 3:26Kolejnym ważnym skutkiem hałasu
-
3:26 - 3:29jest zwiększone ryzyko
chorób układu krążenia -
3:29 - 3:33u osób wystawionych
na znaczny poziom hałasu -
3:33 - 3:35przez dłuższy czas.
-
3:35 - 3:37Hałas to stres,
-
3:37 - 3:40szczególnie jeśli
nie można go kontrolować. -
3:40 - 3:44Ciało wydziela hormony stresu,
takie jak adrenalina i kortyzol, -
3:44 - 3:47które zmieniają skład krwi
-
3:47 - 3:49i strukturę naczyń krwionośnych,
-
3:49 - 3:53które, jak udowodniono, stają się
sztywniejsze już po jednej głośnej nocy. -
3:54 - 3:58Badania epidemiologiczne pokazują
zależności między wystawieniem na hałas -
3:58 - 4:02a zwiększonym ryzykiem nadciśnienia,
-
4:02 - 4:04zawału serca i udaru.
-
4:04 - 4:07Chociaż ogólny wzrost ryzyka
jest stosunkowo niewielki, -
4:07 - 4:11wciąż stanowi poważny
problem zdrowia publicznego, -
4:11 - 4:13ponieważ hałas jest wszechobecny,
-
4:13 - 4:16a wielu ludzi jest narażonych
na jego stosunkowo wysoki poziom. -
4:17 - 4:20Ostatnie badania wykazały,
że społeczeństwo amerykańskie -
4:20 - 4:25każdego roku mogłoby
zaoszczędzić 3,9 miliarda dolarów, -
4:25 - 4:29obniżając tylko koszty
leczenia chorób krążenia -
4:29 - 4:32przez zmniejszenie poziomu
hałasu środowiskowego o pięć decybeli. -
4:33 - 4:37Inne choroby jak rak,
cukrzyca czy otyłość, -
4:37 - 4:39też koreluje się ze szkodliwym
wpływem hałasu, -
4:39 - 4:41ale nie mamy jeszcze
dość dowodów na to, -
4:41 - 4:46że faktycznie są przez niego powodowane.
-
4:47 - 4:51Innym ważnym skutkiem
hałasu są zaburzenia snu. -
4:51 - 4:54Sen jest aktywnym mechanizmem regeneracji
-
4:54 - 4:56i przygotowywania
na kolejny okres aktywności. -
4:57 - 5:01Cicha sypialnia to podstawa,
jak to określają naukowcy, -
5:01 - 5:02"dobrej higieny snu".
-
5:03 - 5:06Układ słuchu działa jak strażnik.
-
5:06 - 5:09Cały czas monitoruje otoczenie
w poszukiwaniu niebezpieczeństw, -
5:09 - 5:11nawet kiedy śpimy.
-
5:11 - 5:17Zatem hałas w sypialni może sprawiać,
że potrzebujemy więcej czasu by zasnąć, -
5:17 - 5:19może nas obudzić w nocy
-
5:19 - 5:23albo uniemożliwić obniżenie
ciśnienia krwi w nocy. -
5:23 - 5:27Powstała hipoteza mówiąca,
że trwające miesiącami i latami -
5:27 - 5:29zakłócenia snu spowodowane hałasem
-
5:29 - 5:33zwiększają ryzyko chorób krążenia.
-
5:34 - 5:38Często nie zdajemy sobie sprawy
z zakłóceń snu spowodowanych hałasem, -
5:38 - 5:41bo kiedy śpimy, jesteśmy nieświadomi.
-
5:41 - 5:45Kiedy badano wpływ
hałasu ulicznego na sen, -
5:45 - 5:48badani często budzili się rano, mówiąc:
-
5:48 - 5:51"Wspaniale mi się spało, od razu zasnąłem
-
5:51 - 5:53i się nie budziłem".
-
5:53 - 5:55Patrząc na fizjologiczne sygnały
-
5:55 - 5:57zarejestrowane w nocy,
-
5:57 - 6:00często można było zauważyć
liczne przebudzenia -
6:00 - 6:03i bardzo podzieloną strukturę snu.
-
6:03 - 6:08Te przebudzenia były zbyt krótkie,
by badany odzyskał przytomność -
6:08 - 6:11i pamiętał je następnego dnia rano,
-
6:11 - 6:14ale mogą mieć znaczący wpływ
-
6:14 - 6:16na jakość snu.
-
6:18 - 6:20Więc kiedy głośne jest zbyt głośne?
-
6:21 - 6:25Dobrą miarą nadmiernego hałasu
jest zmiana zachowania. -
6:26 - 6:28Kiedy musisz głośniej mówić,
by zostać zrozumianym -
6:28 - 6:30albo kiedy pogłaśniasz telewizor.
-
6:31 - 6:34Kiedy unikasz wychodzenia
na zewnątrz albo zamykasz okno. -
6:34 - 6:37Kiedy przenosisz sypialnię do piwnicy
-
6:37 - 6:40albo decydujesz się
na izolację akustyczną. -
6:40 - 6:43Wiele osób przeprowadza się
w cichsze miejsca, -
6:43 - 6:46ale nie każdy może sobie na to pozwolić.
-
6:48 - 6:52Co możemy zrobić, by poprawić
dźwięk w naszym otoczeniu -
6:52 - 6:54i lepiej chronić nasze zdrowie?
-
6:54 - 6:58Po pierwsze, jeśli coś jest
zbyt głośne, powiedz o tym. -
6:59 - 7:01Można odnieść wrażenie,
że wielu właścicieli kin myśli, -
7:01 - 7:06że na film przychodzą
tylko osoby słabo słyszące. -
7:06 - 7:09Jeśli twoje skargi nie przyniosą skutku,
-
7:09 - 7:11poproś o zwrot kosztów i wyjdź.
-
7:11 - 7:14Zazwyczaj ten sposób działa na managerów.
-
7:15 - 7:18Rozmawiaj ze swoimi dziećmi
o wpływie hałasu na zdrowie; -
7:18 - 7:23konsekwencje głośnego słuchania muzyki
odczują, kiedy będą starsze. -
7:23 - 7:26Przenieś swoją sypialnię
w cichszą część domu, -
7:26 - 7:29gdzie ukryjesz się przed hałasem z ulicy.
-
7:30 - 7:33Jeśli szukasz nowego mieszkania,
-
7:33 - 7:35skup się na ciszy.
-
7:35 - 7:38Pojedź do tego miejsca
o różnych porach dnia, -
7:38 - 7:40porozmawiaj o hałasie z sąsiadami.
-
7:41 - 7:45Korzystaj ze słuchawek
wygłuszających w trakcie podróży -
7:45 - 7:48albo w pracy, jeśli masz w biurze hałas.
-
7:49 - 7:52Ogólnie mówiąc, szukaj cichych miejsc,
-
7:52 - 7:55szczególnie w weekendy i na wakacjach.
-
7:55 - 7:58Pozwól się sobie uspokoić.
-
7:59 - 8:01Cztery lata temu wziąłem udział
-
8:01 - 8:05w konferencji dotyczącej hałasu w Japonii.
-
8:05 - 8:08Kiedy wróciłem do Stanów Zjednoczonych,
-
8:08 - 8:10na lotnisku uderzyła mnie ściana dźwięku.
-
8:11 - 8:13To pokazuje, że nie zdajemy sobie sprawy
-
8:13 - 8:15ze stałego poziomu hałasu,
na który jesteśmy wystawieni -
8:15 - 8:19i jak wiele mogą nam dać ciche miejsca.
-
8:21 - 8:22Co jeszcze możemy zrobić z hałasem?
-
8:23 - 8:27Tak jak zostawiamy ślad węglowy,
tak też zostawiamy ślad dźwiękowy. -
8:27 - 8:30Są pewne sposoby, by go zmniejszyć.
-
8:31 - 8:36Na przykład, nie kośmy trawnika
o 7 rano w sobotę. -
8:36 - 8:38Sąsiedzi będą wdzięczni.
-
8:38 - 8:41Albo używajmy grabi,
zamiast dmuchawy do liści. -
8:41 - 8:45Redukcja hałasu u źródła
ma najwięcej sensu, -
8:45 - 8:48więc planując zakup nowego samochodu,
-
8:48 - 8:51klimatyzacji, blendera, czegokolwiek,
-
8:51 - 8:52skupmy się na ich głośności.
-
8:53 - 8:57Wielu producentów podaje
poziom generowanego hałasu, -
8:57 - 8:59a niektórzy opierają na tym nawet reklamę.
-
8:59 - 9:01Korzystaj z tych informacji.
-
9:02 - 9:05Wiele osób uważa, że zaostrzone
przepisy dotyczące emisji hałasu -
9:05 - 9:08to dobry, a nawet oczywisty pomysł,
-
9:08 - 9:10ale to nie takie proste, jak się wydaje.
-
9:10 - 9:13Wiele czynności emitujących hałas,
-
9:13 - 9:15generuje również przychody.
-
9:15 - 9:20Pomyślmy o lotnisku
i wszystkim co z nim związane. -
9:21 - 9:24Nasze badania pokazują politykom,
jakiego wpływu na zdrowie -
9:24 - 9:27mogą się spodziewać
przy określonym hałasie, -
9:27 - 9:29a to pozwala na ulepszenie
polityki dotyczącej hałasu. -
9:31 - 9:33Robert Koch podobno powiedział,
że pewnego dnia -
9:33 - 9:38ludzkość będzie walczyć z hałasem tak,
jak kiedyś z cholerą czy zarazą. -
9:39 - 9:41Zdaje się, że do tego doszliśmy
-
9:41 - 9:43i mam nadzieję, że wygramy tę walkę.
-
9:43 - 9:47A kiedy wygramy,
będziemy świętować w ciszy. -
9:47 - 9:48(Śmiech)
-
9:48 - 9:49Dziękuję.
-
9:49 - 9:52(Brawa)
- Title:
- Dlaczego hałas źle wpływa na zdrowie i co możemy z tym zrobić
- Speaker:
- Mathias Basner
- Description:
-
Obecnie cisza jest trudno dostępnym dobrem. Hałas uliczny, budowy, klimatyzacja, kosiarka sąsiada... Jak twierdzi Mathias Basner, naukowiec badający hałas, te wszystkie niechciane dźwięki mogą mieć zaskakująco duży wpływ na nasze zdrowie. Dowiedz się, jak hałas wpływa na Twoje zdrowie i sen oraz jakie korzyści może dać cisza.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:04
![]() |
Marta Konieczna approved Polish subtitles for Why noise is bad for your health -- and what you can do about it | |
![]() |
Marta Konieczna edited Polish subtitles for Why noise is bad for your health -- and what you can do about it | |
![]() |
Marta Grochowalska accepted Polish subtitles for Why noise is bad for your health -- and what you can do about it | |
![]() |
Marta Grochowalska edited Polish subtitles for Why noise is bad for your health -- and what you can do about it | |
![]() |
Marta Grochowalska edited Polish subtitles for Why noise is bad for your health -- and what you can do about it | |
![]() |
Magdalena Porowska edited Polish subtitles for Why noise is bad for your health -- and what you can do about it | |
![]() |
Marta Grochowalska declined Polish subtitles for Why noise is bad for your health -- and what you can do about it | |
![]() |
Marta Grochowalska edited Polish subtitles for Why noise is bad for your health -- and what you can do about it |