-
ვთქვათ, გვაქვს ორი წრფე
-
ამ წრფეს ვუწოდოთ AB.
-
A და B არის ამ წრფეზე.
-
ვთქვათ, გვაქვს მეორე წრფეც.
-
ვუწოდოთ მას CD.
-
გადის C და D წერტილზე
და გრძელდება უსასრულოდ.
-
ახლა, ვთქვათ, რომ ორივე
წრფე მდებარეობს ერთსა და იმავე სიბრტყეზე--
-
და ამ შემთხვევაში, სიბრტყე
არის ჩვენი ეკრანი ანუ ქაღალდის ეს ნაწილი.
-
--და ისინი არასოდეს გადაიკვეთებიან.
-
ერთსა და იმავე სიბრტყეზე
არიან, მაგრამ არ კვეთენ ერთმანეთს.
-
თუ ეს ორი მართალია:
-
არ არიან ერთი და იგივე
წრფეები, არასოდეს გადაიკვეთებიან,
-
შესაძლოა იყვნენ ერთ სიბრტყეზე,
-
მაშინ ვიტყვით, რომ
ისინი პარალელურები არიან.
-
ზუსტად
ერთნაირი მიმართულება აქვთ.
-
ალგებრული თვალსაზრისი,
მათ ერთნაირი დახრილობა აქვთ
-
მაგრამ, მათ განსხვავებული
y გადაკვეთის წერტილი აქვთ.
-
სხვა წერტილებს შეიცავენ.
-
საკოორდინატო ღერძი რომ დაგვეხაზა
სხვადასხვა წერტილებში გადაკვეთდნენ.
-
მაგრამ ზუსტად
იგივე დახრილობა ექნებოდათ.
-
ახლა მინდა გავიგო კუთხეების
დამოკიდებულება პარალელურ წრფეებთან.
-
გვაქვს ორი პარალელური წრფე.
-
შეგვიძლია ვთქვათ, რომ
AB წრფე CD წრფის პარალელურია.
-
ზოგჯერ ამას ასეთი
გეომეტრიული ნახაზებით გამოსახავენ.
-
პატარა ისარს სვამენ,
რათა გაჩვენოთ, რომ ეს წრფეები პარალელურია.
-
თუ უკვე გამოიყენეთ
ერთი ისარი, შეგიძლიათ ორმაგი ისარი ჩასვათ
-
რათა აჩვენოთ, რომ
ეს წრფე ამ წრფის პარალელურია.
-
ახლა მინდა დავხაზო წრფე,
რომელიც ამ ორივე პარალელურ წრფეს კვეთს.
-
აი წრფე, რომელიც კვეთს ორივე მათგანს.
-
--ვეცდენი, ოდნავ უკეთ დავხაზო--
-
ვუწოდებ l წრფეს.
-
ამ წრფეს, რომელიც
ორივე პარალელურ წრფეს კვეთს,
-
ვუწოდებთ მკვეთს.
-
ის ორივე პარალელურ წრფეს კვეთს.
-
მინდა გავიგო, შედგენილი კუთხები
-
და მათი ურთიერთდამოკიდებულება.
-
კუთხეები, რომლებიც ორი
პარალელური წრფისა და მკვეთის
-
გადაკვეთით მიიღება.
-
შეგვიძლია ამ კუთხით დავიწყოთ.
-
ამ კუთხეს შეგვიძლია ვუწოდოთ--
-
აღნიშნვებს თუ გავაკეთებდით
ეს წერტილი იქნებოდა D, ეს- რაღაც სხვა
-
მაგრამ
უბრალოდ "ამ კუთხეს" ვუწოდებ.
-
ვიცით, რომ ის მისი
ვერტიკალური კუთხის ტოლი იქნება.
-
ეს კუთხე ამის ვერტიკალურია.
-
ანუ, აი ამ კუთხის ტოლი იქნება.
-
ასევე ვიცით, რომ ეს კუთხე
თავისი ვერტიკალური კუთხის ტოლი იქნება.
-
ანუ კუთხე,
რომელიც კვეთის მოპირდაპირეა.
-
ზოგწერ ორმაგი
კუთხოვანი აღნიშვნით შეგხვდებათ.
-
ზოგჯერ კი ასეთ რამეს წერენ
-
იმისთვის, რომ გაჩვენონ, რომ ეს
ორი არის ტოლი და ეს ორიც არის ტოლი.
-
ვიცით, რომ ზუსტად
იმავე რამის გაკეთება შეგვიძლია აქ.
-
ეს ორი იქნება ერთმანეთის
ტოლი და ეს ორი იქნება ერთმანეთის ტოლი.
-
ყველა ვერტიკალური კუთხეა.
-
საინტერესოა კავშირი აი
ამ კუთხესა და ამ კუთხეს შორის.
-
შეხედვითაც ცხადია
რა სახის კავშირია მათ შორის.
-
ორივე ზუსტად
ერთი და იგივე კუთხეა.
-
ეს კუთხე რომ ტრანსპორტირით გაგეზომათ
-
ზუსტად იმავე
მნიშვნელობას მიიღებდით, რასაც აქ.
-
პარალელური წრფეები
რომ დამეხაზა-- ასე უფრო ცხადი იქნება.
-
დავუშვათ, რომ ეს
ორი წრფე პარალელურია.
-
აქ კი მკვეთი მაქვს.
-
იმის თქმა მინდა, რომ ეს კუთხე
ზუსტად იმავე სიდიდის იქნება, რაც ეს.
-
წარმოიდგინეთ, ამ წრფის დახრა.
-
ასე თუ აიღებთ წრფეს,
ცხადია რომ ეს ამას უდრის.
-
სხვათა შორის
ამის დამტკიცება არ გვაქვს.
-
ასეთ საკითხებს
მათემატიკოსები ინტუიციურად ცხადს უწოდებენ.
-
ეს წრფე რომ დაგეხარათ,
იტყოდით, რომ ეს კუთხეები ტოლია.
-
კუთხეების გასაზომად
ტრანსპორტირის გამოყენებაც შეგიძლიათ.
-
ტრანსპორტირს აქ თუ დაამაგრებით,
-
კუთხის ერთი კათეტი
ნულ გრადუსზე იქნებოდა
-
მეორე კი ამ წერტილს განსაზღვრავდა.
-
ხოლო,
ტრანსპორტირს აქ თუ დაამაგრებდით
-
ზუსტად იგივე მოხდებოდა.
-
ერთი მხარე ამ პარალელურ წრფეზე იქნებოდა,
-
მეორე მხარე კი ზუსტად
იმავე წერტილზე მიანიშნებდა.
-
ამგვარად, ვიცით რომ
ეს მხარე ამ მხარესთან ერთად
-
ამ მხრის ტოლიცაა.
-
ეს იმას
გვეუბნება, რომ ესეც ამის ტოლია.
-
ანუ, ყველა მწვანეთი აღნიშნული ტოლია.
-
და ზოსტად იმავე არგუმენტით
ამ კუთხეს იგივე სიდიდე ექნება, რაც ამას.
-
ხოლო ეს ამის ტოლი იქნება.
-
იმიტომ რომ
მოპირდაპირე, ანუ ვერტიკალურები არიან.
-
მნიშვნელოვანია
გავიაზროთ ის, რაც დავასკვენით.
-
ვერტიკალური კუთხეები ტოლია
-
და შესაბამისი კუთხეებიც --
მსგავს გადაკვეთის წერტილებზე-- ტოლია.
-
ახალი ტერმინი გაგაცანით.
-
ეს და ეს შესაბამისი კუთხეებია.
-
ისინი გადაკვეთის
მარჯვენა, ზედა კუთხეებს წარმოადგენენ.
-
ისინი აქაც გადაკვეთის
მარჯვენა ზედა კუთხეს წარმოადგენენ.
-
ეს იქნებოდა
მარცხენა ზედა კუთხე, ესეც.
-
ისინი ყოველთვის
ტოლი, შესაბამისი იქნება.
-
კიდევ ერთხელ, ეს ცხადი ჭეშმარიტებაა.
-
ამასთან, სხვა ტერმინებიც გვხვდება.
-
ჩვენ დავამტკიცეთ არა
მარტო ის რომ ეს კუთხე ამ კუთხის ტოლია,
-
არამედ ის ამ კუთხესაც უდრის.
-
და ეს ორი კუთხე
-- აღნიშვნებით წინ წავიდეთ --
-
პატარა
ასოებით კუთხეებს აღვნიშავ.
-
დავარქვათ a, b, c, d
-
ამათ კი e, f, g, h.
-
ვერტიკალური კუთხეების
თვისებიდან ვიცით, რომ b უდრის c-ს.
-
ჩვენ ასევე ვიცით, რომ b
f-ის ტოლია, რადგან შესაბამისი კუთხეებია.
-
ხოლო f g-ს უდრის.
-
ანუ, ვერტიკალური
და შესაბამისი კუთხეები ტოლია.
-
ასევე, ვიცი, რომ b g-ს ტოლია
-
ანუ ვამბობთ, რომ
შიგაჯვარედინი კუთხეები ტოლია.
-
--ხედავთ, რომ ისინი
გადაკვეთის შიგნით არიან, ორ წრფეს შორის,
-
მკვეთის მოპირდაპირე მხარეებზე.
-
არ არის აუცილებელი
იცოდეთ შიგაჯვარედინი კუთხეების ტერმინი
-
უბრალოდ, უნდა მიხვდეთ, რომ
ვერტიკალური და შესაბამისი კუთხეები ტოლია.
-
ასევეა სხვა კუთხეებისთვისაც.
-
ვიცით, რომ a უდრის
d-ს, რაც უდრის h-ს, ასევე e-ს.