Όταν η τεχνολογία θα μπορεί να διαβάζει το μυαλό, πώς θα προστατέψουμε την ιδιωτικότητά μας;

Η τεχνολογία που μπορεί να αποκωδικοποιεί την εγκεφαλική σας δραστηριότητα και να δείξει τι σκέφτεστε και τι αισθάνεστε βρίσκεται στον ορίζοντα, λέει η νομικός επιστήμονας και ειδικός της ηθικής Νίτα Φαραχάνι. Τι θα σημαίνει αυτό για την ήδη παραβιασμένη ιδιωτικότητά μας; Σε μια προειδοποιητική ομιλία, η Φαραχάνι προειδοποιεί την κοινωνία όπου οι άνθρωποι συλλαμβάνονται επειδή σκέφτονται τη διάπραξη ενός εγκλήματος (όπως στο «Minority Report») και ιδιωτικά συμφέροντα πωλούν τα εγκεφαλικά μας δεδομένα -- και υποστηρίζει το δικαίωμα στη γνωστική ελευθερία που προστατεύει την ελευθερία της σκέψης και της αυτοδιάθεσης

Στους μήνες που ακολούθησαν
τις προεδρικές εκλογές του 2009 στο Ιράν,

ξέσπασαν διαμαρτυρίες σε όλη την χώρα.

Η ιρανική κυβέρνηση κατέστειλε με βία

αυτό που έγινε γνωστό
ως το Πράσινο Κίνημα του Ιράν.

Διέκοψαν ακόμη και τηλεφωνικά σήματα

για να διακόψουν την επικοινωνία
μεταξύ των διαδηλωτών.

Οι γονείς μου, που μετανάστευσαν
στις Η.Π.Α. στα τέλη του 1960,

παρέμειναν για αρκετό διάστημα εκεί,

όπου ζει η μεγάλη
εκτεταμένη οικογένεια μου.

Όταν τηλεφωνούσα
την οικογένεια μου στην Τεχεράνη

κατά τη διάρκεια κάποιων από
των πιο βίαιων καταστολών της διαδήλωσης,

κανείς δεν τόλμησε να συζητήσει
μαζί μου για αυτά που συνέβαιναν.

Αυτοί ή εγώ ξέραμε να αλλάζουμε
γρήγορα το θέμα συζήτησης.

Όλοι καταλαβαίναμε τις πιθανές συνέπειες

μιας πράξης που μπορούσε
να θεωρηθεί ως αντιφρονούσα.

Μακάρι να μπορούσα να ξέρω τι σκέφτονταν

ή τι αισθάνονταν.

Αν μπορούσα όμως;

Ή ακόμη χειρότερα,

αν μπορούσε η Ιρανική κυβέρνηση;

Θα τους είχαν συλλάβει
για αυτά που είχαν στο μυαλό τους;

Αυτή η μέρα μπορεί να είναι
πιο κοντά από όσο νομίζετε.

Με τις αναπτυγμένες ικανότητες
της νευροεπιστήμης, τεχνητής νοημοσύνης

και μηχανικής εκμάθησης,

μπορεί σε λίγο καιρό να ξέρουμε πιο πολλά
για το τι συμβαίνει στο ανθρώπινο μυαλό.

Ως βιοηθικός, νομικός, φιλόσοφος

και Ιρανο-Αμερικάνα,

με απασχολεί για το πώς αυτό
θα επηρεάσει το μέλλον των ελευθεριών μας

και τι είδους προστασία θα χρειαστούμε.

Πιστεύω πρέπει να έχουμε
δικαίωμα στη γνωστική ελευθερία,

ως ανθρώπινο δικαίωμα
που πρέπει να προστατευτεί.

Εαν όχι, η ελευθερία της σκέψης,

η πρόσβαση και ο έλεγχος του εγκεφάλου μας

και ιδιωτικότητα
των σκέψεων μας απειλούνται.

Σκεφτείτε το εξής:

Ο μέσος άνθρωπος κάνει
χίλιες σκέψεις την ημέρα.

Καθώς δημιουργείται μια σκέψη,

όπως μια μαθηματική πράξη
ή ένας αριθμός, μια λέξη,

νευρώνες αλληλεπιδρούν στον εγκέφαλο,

δημιουργώντας μια μικρή
ηλεκτρική εκκένωση.

Σε μια κυρίαρχη ψυχολογική
κατάσταση, όπως η χαλάρωση,

εκατοντάδες και χιλιάδες νευρώνες
ενεργοποιούνται στον εγκέφαλο,

δημιουργώντας ταυτόχρονες ηλεκτρικές
εκκενώσεις σε συγκεκριμένα μοτίβα

που μπορούν να μετρηθούν
με ηλεκτροεγκεφαλογραφία, ή ΗΕΓ.

Στην πραγματικότητα, αυτό βλέπετε τώρα.

Βλέπετε την εγκεφαλική δραστηριότητά μου
που κατεγράφη σε πραγματικό χρόνο

με μια απλή συσκευή
που φόρεσα στο κεφάλι μου.

Βλέπετε την εγκεφαλική δραστηριότητά μου
όταν ήμουν χαλαρή και περίεργη.

Για να μοιραστώ αυτήν την πληροφορία

φόρεσα μια από τις αρχικές
ΗΕΓ συσκευές για καταναλωτές

όπως αυτή εδώ,

που κατέγραψε την ηλεκτρική δραστηριότητα
στον εγκέφαλό μου σε πραγματικό χρόνο.

Παρόμοιο με τις συσκευές παρακολούθησης
φυσικής κατάστασης που μπορεί να φοράτε

για να μετρήσετε τους παλμούς σας
ή τα βήματά που κάνατε,

ή ακόμη και τον ύπνο σας.

Δεν είναι και η πιο εκλεπτυσμένη
τεχνική νευροαπεικόνισης στην αγορά.

Είναι όμως ήδη η πιο φορητή

και η πιο πιθανή να επηρεάσει
την καθημερινότητά μας

Αυτό είναι καταπληκτικό.

Με μια απλή, φορητή συσκευή,

μπορούμε να δούμε κυριολεκτικά
μέσα στον ανθρώπινο εγκέφαλο

και να μάθουμε πτυχές του ψυχικού
μας τοπίου χωρίς να αρθρώσουμε λέξη.

Αν και δεν μπορούμε ακόμη
να αποκρυπτογραφήσουμε σύνθετες σκέψεις,

μπορούμε να υπολογίσουμε
την ανθρώπινη διάθεση,

και με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης,

μπορούμε να αποκωδικοποιήσουμε
μονοψήφιους αριθμούς

ή σχήματα ή απλές λέξεις
που κάποιος σκέφτεται

ή που ακούει ή που βλέπει.

Παρά κάποιων περιορισμών στην ΗΕΓ,

μπορούμε να πούμε
πως με την τεχνολογική ανάπτυξη,

όλο και περισσότερο αυτό
που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο

μπορεί και θα αποκωδικοποιηθεί στο μέλλον.

Ήδη, με αυτές τις συσκευές,

ένας επιληπτικός μπορεί
να προβλέψει μια επιληπτική κρίση

προτού συμβεί.

Ένας παραπληγικός μπορεί να γράψει
σε υπολογιστή μόνο με τις σκέψεις του.

Μια αμερικανική εταιρεία έχει αναπτύξει
μια τεχνολογία να ενθέσει τους αισθητήρες

στο προσκέφαλο των αυτοκινήτων

για να παρακολουθούν
τη συγκέντρωση του οδηγού,

την απόσπαση και το γνωστικό
φορτίο ενώ οδηγούν.

Η Nissan, οι ασφαλιστικές εταιρείες
και η ΑΑΑ έχουν κρατήσει σημειώσεις.

Θα μπορούσατε ακόμη να βλέπατε την
διάλεξε-τη-δική σου ταινία περιπέτειας

«Η στιγμή», η οποία με ΗΕΓ εξοπλισμό,

αλλάζει την ταινία με βάση
τις αντιδράσεις του εγκεφάλου σας,

δίνοντας διαφορετικό τέλος
κάθε φορά που χάνεται η προσοχή σας.

Αυτά μπορεί να ακούγονται ωραία,

και ως βιοηθικός

είμαι μεγάλη υποστηρίκτρια
στην ενδυνάμωση των ανθρώπων

να πάρουν την υγεία
και την ευημερία στα χέρια τους

δίνοντάς τους πρόσβαση
σε πληροφορίες για τον εαυτό τους

συμπεριλαμβάνοντας αυτή την εκπληκτική νέα
τεχνολογία εγκεφαλικής αποκωδικοποίησης.

Όμως ανησυχώ.

Ανησυχώ πως εθελοντικά
ή άθελά μας θα παρατήσουμε

το τελευταίο προπύργιο της ελευθερίας,
την πνευματική μας ιδιωτικότητα.

Ότι θα πουλήσουμε την εγκεφαλική
μας δραστηριότητα

για επιστροφή χρημάτων
ή ασφαλιστικές εκπτώσεις,

ή δωρεάν πρόσβαση
σε λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης

ή ακόμη να κρατήσουμε τις δουλειές μας.

Παρεμπιπτόντως, στην Κίνα,

οι οδηγοί των τρένων υψηλής ταχύτητας
στη γραμμή Πεκίνο-Σανγκάη,

από τις πιο πολυσύχναστες παγκοσμίως,

οφείλουν να φορούν
ΗΕΓ συσκευές όταν οδηγούν

για να παρακολουθούν
τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τους.

Σύμφωνα με κάποιες πηγές ειδήσεων,

σε εργοστάσια της Κινεζικής κυβέρνησης

οι εργάτες οφείλουν να φορούν ΗΕΓ
αισθητήρες να βλέπουν την παραγωγικότητα

και τη συναισθηματική τους
κατάσταση στη δουλειά.

Εργάτες απολύονται

αν το μυαλό τους δείχνει χαμηλή
συγκέντρωση στη δουλεία τους,

ή συναισθηματική αναταραχή.

Δεν θα συμβεί αύριο,

όμως κατευθυνόμαστε προς
έναν κόσμο εγκεφαλικής διαφάνειας.

Δε νομίζω πως οι άνθρωποι καταλαβαίνουν
πως αυτό μπορεί να αλλάξει τα πάντα.

Από τους ορισμούς για την ιδιωτικότητα
των δεδομένων, τους νόμους μας,

μέχρι των ιδεών μας για ελευθερία.

Στο εργαστήριό μου
στο πανεπιστήμιο του Ντουκ,

διεξήγαμε μια έρευνα σε εθνικό επίπεδο
στις Ηνωμένες Πολιτείες

για να δούμε αν οι άνθρωποι εκτιμούν

την ευαισθησία των πληροφοριών
του εγκεφάλου τους.

Τους ζητήσαμε να χαρακτηρίσουν
την ευαισθησία όπως την αντιλαμβάνονται

για 33 διαφορετικές πληροφορίες,

από τους αριθμούς
κοινωνικής ασφάλισής τους

μέχρι το περιεχόμενο
των τηλεφωνικών συνομιλιών τους,

το ιστορικό των σχέσεών τους,

τα συναισθήματά τους, το άγχος τους,

τις εικόνες στο μυαλό τους

και τις σκέψεις τους.

Παραδόξως, χαρακτήρισαν τους αριθμούς της
κοινωνικής ασφάλειας ως το πιο ευαίσθητο

σε σύγκριση με τις υπόλοιπες πληροφορίες,

συμπεριλαμβανομένου
των εγκεφαλικών τους δεδομένων.

Αυτό πιστεύω είναι επειδή
δεν μπορούν να καταλάβουν ακόμη

ή πιστεύουν στις συνέπειες αυτής της νέας
τεχνολογίας αποκωδικοποίησης εγκεφάλου.

Στην τελική, άμα ξέρουμε
τον εσωτερικό κόσμο του κάθε εγκεφάλου,

οι αριθμοί ασφάλισης
είναι το τελευταίο που μας απασχολεί.

(Γέλια)

Σκεφτείτε το.

Σε έναν κόσμο εγκεφαλικής διαφάνειας,

ποιος θα τολμούσε να σκεφτεί
να πάει κόντρα στο σύστημα;

Ή να κάνει μια δημιουργική σκέψη;

Φοβάμαι πως οι άνθρωποι
θα αυτο-λογοκρίνονται

από τον φόβο να εξοστρακιστούν
από την κοινωνία,

ή ότι θα χάσουν τη δουλειά τους
από έλλειψη προσοχής

ή συναισθηματικής αστάθειας,

ή επειδή θα σκέφτονται
συλλογική δράση κατά των εργοδοτών τους.

Το να εκδηλωθεί κάποιος
δεν θα είναι πλέον επιλογή,

γιατί ο εγκέφαλός τους θα έχει
αποκαλύψει τις σεξουαλικές προτιμήσεις,

τις πολιτικές ιδεολογίες

ή τις θρησκευτικές προτιμήσεις τους,

πολύ πιο πριν από την στιγμή
που άνθρωποι επιθυμούν να τις πουν

σε άλλους ανθρώπους.

Ανησυχώ για την ικανότητα των νόμων μας
να συμβαδίσουν με την τεχνολογική αλλαγή.

Η πρώτη τροποποίηση
του συντάγματος για παράδειγμα,

που προστατεύει την ελευθερία του λόγου.

Προστατεύει και την ελευθερία της σκέψης;

Αυτό σημαίνει πως μπορούμε να μεταβάλλουμε
τις σκέψεις μας όπως θέλουμε;

Ή ότι η κυβέρνηση ή η κοινωνία
θα μας λέει πως να σκεφτόμαστε;

Μπορεί το NSA να κατασκοπεύει το μυαλό μας
χρησιμοποιώντας συσκευές;

Μπορούν οι εταιρείες που συλλέγουν
δεδομένα μέσω των εφαρμογών

να πουλήσουν τις πληροφορίες σε τρίτους;

Αυτή τη στιγμή, δεν θα ήταν παράνομο.

Θα μπορούσε να είναι ακόμη
πιο προβληματικό

σε χώρες που δεν έχουν
τις ίδιες ελευθερίες

που έχουν οι άνθρωποι
στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τι θα γινόταν κατά τη διάρκεια
του Πράσινου Κινήματος του Ιράν

αν η κυβέρνηση παρακολουθούσε
το μυαλό της οικογένειάς μου,

και έβλεπε πως συμφωνούν
με τους διαδηλωτές;

Είναι τόσο εξεζητημένο
να φανταστούμε μια κοινωνία

στην οποία άνθρωποι
θα συλλαμβάνονται για τη σκέψη

διάπραξης εγκλήματος,

όπως στην κοινωνία της ταινίας
επιστημονικής φαντασίας «Minority Report».

Ήδη, στις Ηνωμένες Πολιτείες,
στην Ιντιάνα,

ένας 18-χρονος χρεώθηκε
με την προσπάθεια εκφοβισμού του σχολείου

δημοσιεύοντας ένα βίντεο όπου
πυροβολεί ανθρώπους στους διαδρόμους...

Μόνο που οι άνθρωποι ήταν ζόμπι

και το βίντεο τον έδειχνε να παίζει
παιχνίδι αυξημένης πραγματικότητας

με το πρόσχημα ότι απεικόνιζε
την υποκειμενική βούλησή του.

Για αυτό ακριβώς το μυαλό μας
απαιτεί ειδική προστασία.

Aν το μυαλό μας είναι εξίσου
ευάλωτο στην παρακολούθηση

όπως είναι τα οικονομικά μας
αρχεία και συναλλαγές,

αν το μυαλό μας μπορεί να παραβιαστεί
όπως η διαδικτυακή μας παρουσία,

τα κινητά και οι εφαρμογές μας,

τότε είμαστε στο χείλος μιας επικίνδυνης
απειλής για τη συλλογική ανθρωπότητά μας.

Πριν πανικοβληθείτε,

πιστεύω πως υπάρχουν λύσεις
για αυτά τα ζητήματα,

πρέπει όμως να συγκεντρωθούμε
στα σωστά πράματα.

Όσον αφορά την προστασία της
ιδιωτικότητας γενικά,

πολεμάμε μια μάχη που δεν κερδίζεται

προσπαθώντας να περιορίσουμε
τη ροή της πληροφορίας.

Αντ' αυτού, πρέπει να επικεντρωθούμε
στο να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα

κατά της κακομεταχείρισης
των πληροφοριών μας.

Αν οι άνθρωποι μπορούσαν να αποφασίζουν
για τη διαχείριση των πληροφοριών τους

και πιο σημαντικά,
να έχουν νομική αποκατάσταση

αν οι πληροφορίες τους κακομεταχειριστούν,

όπως αν γίνουν επαγγελματικές
διακρίσεις εις βάρος τους

ή στην υγεία ή στην παιδεία,

αυτό θα μπορούσε να χτίσει εμπιστοσύνη.

Σε κάποιες περιπτώσεις,

θέλουμε να μοιράζουμε
πολλές προσωπικές πληροφορίες.

Μελετώντας συγκεντρωτικά δεδομένα
μπορούν να μας πουν πολλά

για την υγεία και την ευεξία μας,

όμως για να μοιραζόμαστε
με ασφάλεια τις πληροφορίες μας,

χρειαζόμαστε ειδική προστασία
για την πνευματική μας ιδιωτικότητα.

Για αυτό χρειαζόμαστε το δικαίωμα
στη γνωστική ελευθερία.

Αυτό το δικαίωμα θα μας εξασφαλίσει
την ελευθερία της σκέψης,

την ελευθερία της αυτοδιάθεσης,

και θα εξασφάλιζε το δικαίωμα
της συγκατάθεσης ή της άρνησης

στην πρόσβαση και στη μεταβολή
του εγκεφάλου μας από άλλους.

Αυτό το δικαίωμα θα μπορούσε
να αναγνωριστεί

ως μέρος της Οικουμενικής Διακήρυξης
για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

η οποία έχει καθιερωμένους μηχανισμούς

για την επιβολή τέτοιου είδους
κοινωνικών δικαιωμάτων.

Στη διάρκεια του Πράσινου
Κινήματος του Ιράν

οι διαδηλωτές χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο
και το κλασικό στόμα σε στόμα

για τον συγχρονισμό των διαδηλώσεων.

Κάποιοι από τους πιο καταπιεστικούς
περιορισμούς του Ιράν

καταργήθηκαν ως αποτέλεσμα αυτού.

Αν όμως η Ιρανική κυβέρνηση είχε
χρησιμοποιήσει εγκεφαλική επιτήρηση

για να προτρέψει τις διαδηλώσεις;

Θα γνώριζε ο κόσμος για το μήνυμα
των διαδηλωτών;

Έχει έρθει η ώρα να ξεκινήσουμε επανάσταση
για τη γνωστική ελευθερία μας.

Για να διασφαλίσουμε
ομαλή τεχνολογική ανάπτυξη

που θα μας επιτρέψει
να αγκαλιάσουμε το μέλλον

καθώς προστατεύοντάς μας από κάθε άνθρωπο,
εταιρεία ή κυβέρνηση

που προσπαθεί παράνομα να έχει πρόσβαση
ή να αλλάξει τις ενδότατες ζωές μας.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)