Gënjeshtra që shpiku racizmin

Për të kuptuar dhe çrrënjosur mendimin racist, nisuni në fillim. Kjo është ajo që bëri gazetari dhe dokumentaristi John Biewen, duke ngritur një mori informacionesh befasuese dhe provokuese për "origjinën" e racës. Ai ndan gjetjet e tij, duke dhënë përgjigje për pyetjet themelore rreth racizmit - dhe shtron një rrugë shembullore për praktikimin e një aleance efektive.

Çfarë po ndodh me ne njerëzit e bardhë?

(Të qeshura)

E kam menduar shumë këtë gjë
vitet e fundit

dhe e di që nuk jam i vetmi

Shikoni, e kuptoj

njerëzit me ngjyrë kanë shekuj duke e bërë
këtë pyetje

Por mendoj që një numër në rritje i
njerëzve të bardhë po e bëjnë poashtu,

duke marrë parasysh çfarë po ndodhë

në vendin tonë.

Dhe vini re unë thashë ''Çfarë po ndodh
me ne njerëzit e bardhë?''

sepse në këtë moment, nuk jam duke folur
për ata njerëzit e bardhë,

ata me kryçet e thyera dhe me kapele
e me pishtarë.

Ata jenë një problem dhe një kërcënim.

Janë përgjegjës për shumicën
e terrorizmit në vendin tonë

siç ju në Charlottesville e dini më mirë
se shumica.

Por unë po flas për diçka më të madhe
dhe më të përhapur.

Unë jam duke folur për të gjithë ne

njerëzit e bardhë hapur dhe qartë.

Dhe ndoshta, sidomos,
njerëzit sikur unë,

i vetë-pëshkruar si progresiv,

s'dua të jem racist.

Njerëzit e bardhë të mirë.

(Të qeshura)

Ndonjë njeri i mirë i bardhë në sallë?

(Të qeshura)

Jam rritur të jem ai lloj njeriu.

Isha fëmijë i vogël në të 60-tat
dhe 70-tat

dhe për të ju dhënë një përshtypje
të prindërve të mi:

sondazhet aktuale të opinionit publik
në atë kohë

treguan që vetëm një pakicë e vogël, e
rreth 20 përqind të amerikanëve të bardhë

pranuan dhe mbështetën

Martin Luther King dhe punën e tij
me lëvizjen e të drejtave të njeriut

gjersa Dr.King ishte akoma gjallë.

Jam krenar të them, që prindërit e mi
bënin pjesë në atë grup

Raca ishte temë e folur në shtëpinë tonë

Dhe kur shfaqjet që kishin të bëjnë me
racën dilnin në televizion,

na ulnin neve fëmijëve para televizionit
dhe siguroheshin që ishim duke shikuar

filmat e Sidney Poitier, ''Roots''...

Mesazhi ishte i lartë dhe i qartë,

dhe unë e kuptova:

racizmi është gabim; racistët janë
njerëz të këqinj.

Në të njejtën kohë,

ne jetonim në një vend me shumë njerëz
të bardhë në Minnesota.

Dhe do të flas vetëm për vete,

mendoj që më ka lejuar të besoj se ata
racistët e bardhë në ekranin e TV

po transmetoheshin nga ndonjë vend tjetër.

Nuk ishte për ne, me të vërtetë.

Unë nuk ndihesha i implikuar

Tani, do të thoja, që jam akoma duke
e marrë veten nga ajo përshtypje e parë.

U futa në gazetari

një pjesë sepse më interesonin
gjërat si barazia dhe drejtësia.

Për një kohë të gjatë, racizmi ishte
një enigmë për mua.

Pse është akoma në mesin tonë kur është
shumë e qartë që është gabim?

Pse kjo forcë kaq e vazhdueshme?

Ndoshta isha në mëdyshje sepse akoma
nuk isha duke shikuar në vendin e duhur

ose duke pyetur pyetjet e duhura.

A e keni vënë re

që kur njerëzit në mediat tona
kryesisht të bardha

raprtojnë në ato që konsiderojnë
të jenë probleme racore,

çfarë ne konsiderojmë të jenë
probleme racore,

çfarë ajo zakonisht do të thotë është
që ne po drejtojmë kamerat

dhe mikrofonat tonë dhe vështrimin tonë

tek njerëzit me ngjyrë,

duke bërë pyetje si,

Si janë njerëzit e me ngjyrë të zezë ose
amerikanët vendas, latino ose

Aziatiko-Amerikanët,
si janë duke kaluar?''

në një komunitet ose në lidhje me
disa çështje

ekonominë, edukimin.

Unë kam bërë pjesën time te atij
lloji të gazetarisë

përgjatë shumë viteve.

Por pastaj George Zimmerman vrau
Trayvon Martin,

u ndoq nga një varg i pandalur i të
shtënave nga policët e profilit të lartë

drejt njerëzve të zinj
të paarmatosur

ngritja e lëvizjes Black Lives Matter,

Dylann Roof dhe masakra e Charleston,

#OscarsSoWhite --

të gjitha incidentet nga jeta e përditshme
Amerikane

këto incidente haptazi raciste

që ne tani mund ti shohim sepse po kapen
në telefonat e mençur

dhe po dërgohen nëpër internet.

Dhe nën këto incidente të dukshme,

këtyre informatave kokëforta,

studimet tregojnë racizmin sistemik në çdo
institucion që kemi:

ndarja e shtëpive, diskriminimi në punë,

pabarazitë racionalisht të thella në
shkollat tona

dhe sistemin e drejtësisë penale.

Dhe ajo që vërtetë më
bëri të shoh

dhe e di që nuk jam i vetëm në këtë:

ngritja e Donad Trump

dhe zbulimi që një shumicë e madhe e
amerikanëve të bardhë

do e përvetësonin ose të paktën pranonin

ky lloj i tillë i papërpunuar, i hidhur
i politikës së identitetit të bardhë.

Kjo ishte e gjitha shqetësuese për mua
si qenie njerëzore

Si gazetar, e gjeta veten
duke e kthyer lenten përreth,

duke menduar,

''Wow, njerëzit e bardhë janë historia.

E bardha është një histori.''

Dhe gjithashtu duke menduar,
''A mund ta bëjë këtë?

Si do të tingëllonte një seri e progameve
në radio për bardhësinë?

(Të qeshura)

"Dhe oh, si dhe -
kjo mund të bëhet e pakëndshme ".

nuk kisha parë pothuajse asnjë gazetari
që shikonte thellë në bardhësinë,

por, patjetër, njerëzit me ngjyrë
dhe sidomos intelektualët e zinj

kanë bërë kritika të mprehta
të kulturës supremaciste të bardhë

me shekuj

dhe e dija që në dy apo tre dekadat
e fundit

studiuesit kishin bërë punë
interesante

duke parë racën
përmes kornizës së bardhësisë,

çfarë është, si e morrëm atë,
si funksionon në botë.

Fillova të lexoj,

dhe ju kërkova ndihmë disa ekspertëve
udhëheqës në temën dhe historinë e racës.

Një nga pyetjet e para që më bënë ishte,

''Prej nga të qenit person i bardhë

erdhi si idea në rradhë të parë?''

Shkenca është e qartë.

Ne jemi një racë njerëzore.

Të gjithë jemi të lidhur

të gjithë rrjedhim nga
një paraardhës i përbashkët në Afrikë.

Disa njerëz u larguan nga Afrika
në vende më të ftohta dhe të errëta

dhe humbën shumë nga melanina e tyre,

disa nga ne më shumë se tjerët

(Të qeshura)

Por gjenetikisht, ne jemi të gjithë
99.9 përqind të njejtë.

Ka më shumë diversitet gjenetik
brenda atyre që ne i quajmë grupe racore

sesa ka midis grupeve racore.

Nuk ka gjen për të bardhën apo të zezën
apo aziatiken

ose çfarëdo tjetër.

Atëherë, si ndodhi kjo?

Si e morëm këtë gjë?

Si filloi racizmi?

Mendoj se po të më kishe pyetur
të spekuloj për këtë,

në injorancën time, disa vite më parë,

Unë ndoshta do të kisha thënë,

"Epo, mendoj diku
prapa thellë në histori ,

njerëzit u ndeshën me njëri-tjetrin,

dhe ata e konsideruan njëri-tjetrin
të çuditshëm.

'Lëkura jote ka ngjyrë tjetër,
flokët e tu janë ndryshe,

ju visheni çuditshëm.

Unë vetëm do shkoj përpara
dhe të hidhem në përfundim

se meqë je ndryshe

se je disi më pak se unë,

dhe ndoshta kjo e bën atë në rregull
që unë të të keqtrajtoj ".

Apo jo?

A është kjo si diçka
çfarë imagjinojmë apo supozojmë?

Dhe nën atë lloj skenari,

e gjitha është një keqkuptim
i madh, tragjik.

Por duket se është e gabuar.

Së pari, raca është një shpikje e kohëve
të fundit.

është vetëm disa qindra vjeç
e vjetër.

Para saj, po,
njerëzit e ndanë veten e tyre

nga feja, grupi fisnor, gjuha,

gjëra të tilla.

Por për shumicën e historisë
njerëzore,

njerëzit nuk kishin asnjë nocion të racës.

Në Greqinë e Lashtë, për shembull -

dhe këtë e mësova nga
historiani Nell Irvin Painter -

grekët menduan se ishin më të mirë
sesa njerëzit e tjerë të cilët njihnin,

por jo për shkak të ndonjë ideje
se ata ishin natyrshëm superiorë.

Ata thjesht menduan se kishin zhvilluar
kulturën më të përparuar.

Kështu që ata shikuan përreth Etiopianëve,

por edhe persët dhe keltët,

dhe ata thanë: "Ata janë të gjithë
barbarikë në krahasim me ne.

Nga ana kulturore, ata thjesht
nuk janë grekë ".

Dhe po, në botën antike,
kishte shumë skllavëri,

por njerëzit i robëruan njerëzit
që nuk dukeshin si ta,

dhe ata shpesh skllavëronin njerëz
që dukeshin.

A e dini se fjala angleze "slave"
rrjedh nga fjala "Sllav"?

Sepse njerëzit sllavë ishin skllavëruar
nga të gjitha llojet e njerëzve,

përfshirë evropianët perëndimorë,

per shekuj.

Skllavëria nuk kishte të bënte as me racë,

sepse askush se kishte menduar
racën akoma.

Po kush e bëri?

I'a shtrova atë pyetje një historiani
tjetër kryesor,

Ibram Kendi.

Nuk e prisja që ai do t’i përgjigjej
asaj pyetje

në formën e emrit të një personi
dhe një date,

sikur po flisnim rreth llambës.

(Të qeshura)

Por ai e bëri.

(Të qeshura)

Ai tha, në hulumtimin e tij të lodhshëm,

ai gjeti atë që besonte të ishte
artikulimi i parë i ideve raciste.

Dhe ai e quajti fajtorin.

Ky njeri duhet të jetë më i famshëm,

ose famëkeq.

Emri i tij është Gomes de Zurara.

Burrë portugez.

Shkroi një libër në vitet 1450

në të cilën ai bëri diçka
që askush nuk e kishte bërë kurrë më parë,

sipas Dr.Kendi.

Ai ngjiti së bashku të gjithë
njerëzit e Afrikës -

një kontinent i gjerë, i larmishëm -

dhe ai i përshkroi ata si një grup
i veçantë,

inferior dhe shtazarak.

Duke mos pasur mendjen se
në atë kohë parakoloniale

disa nga kulturat më të sofistikuara
në botë ishin në Afrikë.

Pse do ta bënte ky njeri këtë pretendim?

Rezulton se, i ndihmon për
të ndjekur paratë.

Para së gjithash, Zurara u punësua
për të shkruar atë libër

nga mbreti Portugez,

dhe vetëm disa vjet më parë,

tregtarët e skllevërve -

ja ku po shkojmë-

tregtarët e skllevërve të lidhur me
kurorën Portugeze

në mënyrë efektive kishte filluar
tregtinë e skllevërve në Atlantik.

Ata ishin evropianët e parë të lundrojnë
drejt në Afrikën nën-Sahariane

për të rrëmbyer dhe skllavëruar
njerëzit afrikanë.

Kështu që papritmas ishte vërtet e
dobishme

të kemi një histori për inferioritetin
e njerëzve afrikanë

për të justifikuar këtë tregti të re

për njerëzit e tjerë, për kishën,

për veten e tyre.

Dhe me një vijë të një stilolapsi,

Zurara i shpiku të dyja
të zezën dhe bardhën,

sepse ai në thelb krijoi
nocioni e të qenit i zi.

përmes këtij përshkrimi të afrikanëve,

dhe siç thotë Dr. Kendi,

e zeza nuk ka kuptim pa të bardhën.

Vendet e tjera evropiane ndoqën
shembullin e portugezëve

për kërkim në Afrikës për pronë njerëzore
dhe punë falas

dhe në miratimin e këtij trillimi

për inferioritetin e njerëzve afrikanë.

Mua mu duk sqaruese.

Racizmi nuk filloi nga një keqkuptim,

filloi me një gënjeshtër.

Ndërkohë, këtu në Amerikën koloniale,

njerëzit që tani e quajnë veten të bardhë
ishin të zënë duke marrë këto ide raciste

dhe duke i kthyer ato në ligj,

ligje që zhveshën të gjitha të drejtat e
njeriut nga njerëzit që i quanin të zinj

dhe mbylljen e tyre në veçanti në markën
tonë të egër të pronës së skllavërisë,

dhe ligjeve që u dhanë përfitime
edhe njerëzve të bardhë më të varfër,

përfitime jo të mëdha në aspektin material

por e drejta për të mos qenë të
skllavëruar përjetë,

të drejtën për të mos pasur të dashurit
tuaj marrë nga krahët e juaj dhe shitur,

dhe ndonjëherë të mira të vërteta.

Shpërndarjet e tokës falas
në vende si Virxhinia

vetëm për njerëzit e bardhë

filluar shumë më parë se
Revolucioni Amerikan

dhe vazhduar shumë më vonë.

Tani, mund ta imagjinoj

do të kishte njerëz që më dëgjonin -
nëse ata janë ende duke dëgjuar

që mund të mendojnë

"Eja, kjo është e gjitha histori e lashtë.
Pse ka rëndësi kjo?

Gjërat kanë ndryshuar.

A nuk mundemi thjesht ta kapërcejmë atë
dhe të vazhdojmë tutje? "

Apo jo?

Por unë do të argumentoja,
për mua sigurisht,

duke mësuar këtë histori
ka sjellë një zhvendosje të vërtetë

në mënyrën se si unë e kuptoj racizmin
sot.

Për të rishikuar, dy gjëra të shpejta
për ti marrë nga sa kam thënë deri më tani

një, raca nuk është një gjë biologjikisht,

është një histori që disa njerëz vendosën
të tregonin;

dhe dy, njerëzit treguan atë histori

për të justifikuar shfrytëzimin brutal të
qenieve të tjera njerëzore për përfitim.

Unë nuk i mësova ato dy fakte në shkollë.

Unë dyshoj se shumica nuk i mësuam

Nëse i keni mësuar keni pasur
një mësues special.

Apo jo?

Por sapo të zhyten në mendjen tonë

për një gjë, bëhet e qartë

se racizmi nuk është kryesisht
një problem i qëndrimeve,

të fanatizmit individual.

Jo, është një mjet.

Është një mjet për të na ndarë
dhe për të ngritur sistemet -

sistemet ekonomike, politike dhe sociale

të japin avantazhpër disa njerëz
dhe disavantazh për tjerët.

Është mjet për të bindur
shumë njerëz të bardhë

që mund të jenë duke marrë ose jo, shumë
jashtë shoqërisë sonë të shtresuar

për të mbështetur status quo-në.

"Mund të jetë më keq. Të paktën
unë jam i bardhë"

Sapo kuptova origjinën e racizmit,

Unë pushova së qeni i mistifikuar nga
fakti se është akoma me ne.

Mendoj, e dini, duke parë prapa,

Kam menduar për racizmin
si një lloj si për Tokën e rrafshët

thjesht mendim i keq, i vjetruar
që do të zbehej vetvetiu

pa kaluar shumë kohë.

Por jo, ky mjet i bardhësisë

është ende duke bërë punën
që u shpik për të bërë.

Njerëz të fuqishëm shkojnë në punë
çdo ditë,

duke shfrytëzuar dhe përforcuar
këtë armë të vjetër

në sallat e pushtetit,

në disa studio transmetuese
mund të përmendim ...

Nuk kemi nevojë të zhurmojmë

nëse këta njerëy besojnë atë që po thonë

nëse ata vërtetë janë racistë.

Kjo nuk është ajo për të cilën bëhet
fjalë.

Bëhet fjalë për librat e xhepave
dhe fuqinë.

Më në fund, mendoj
mësimi më i madh nga të gjithë -

dhe më lini të flas në veçanti
te njerëzit e bardhë për një minutë:

sapo të kuptojmë se njerëzit
të cilët duken si ne

shpikën nocionin e racës

në mënyrë që të përfitojnë nga vetja
dhe ne,

a nuk është më e lehtë për të parë
që është problemi ynë për ta zgjidhur?

është problem i njerëzve të bardhë.

Jam i turpëruar të them
që për një kohë të gjatë,

Mendoja se racizmi ishte kryesisht një
luftë që njerëzit me ngjyrë duhej luftuar,

si njerëzit në ekranin e televizorit
kur isha fëmijë.

Ose, sikur të isha anash
në një garë sportive,

në njërën anë njerëzit me ngjyrë,

nga ana tjetër ata racistë të vërtetë,

Sherifi Jugor,

njerëzit me kapuçë.

Dhe sinqerisht po shpresoja
që njerëzit me ngjyrë të fitojnë luftën.

Por jo.

Nuk ka anë.

Jemi të gjithë së bashku.

Jemi të implikuar.

Dhe nëse nuk po i bashkohem luftës
për të çmontuar një sistem

kjo më jep përparësi,

Unë jam bashkëpunëtor.

Kjo nuk ka të bëjë me turpin apo fajin.

Faji i bardhë nuk bën asgjë,

dhe sinqerisht, nuk ndiej shumë faj.

Historia nuk është faji im apo i juaji.

Ajo që unë ndiej është një sens i fortë
të përgjegjësisë

për të bërë diçka.

E gjithë kjo ka ndryshuar rrugën
që mendoj dhe i qasem punës sime

si tregimtar dokumentaresh

dhe si mësues.

Por përtej kësaj, përveç kësaj,
çfarë do të thotë?

Ç'do të thotë për secilin prej nesh?

A do të thotë se ne mbështesim udhëheqësit

që duan të shtyjnë përpara
me një bisedë rreth reparacioneve?

Në komunitetet tona,

a po gjejmë njerëz që punojnë për të
transformuar institucionet e padrejta

dhe duke mbështetur atë punë?

Në punën time

a jam unë personi i bardhë
i cili shfaqet me inat

për takimin e diversitetit dhe barazisë,

apo mundohem ta kuptoj si të jem
bashkëpunëtor i vërtetë

për kolegët të mi me ngjyrë?

Më duket s kudo ku shfaqemi,

duhet të shfaqemi me përulësi
dhe dhembshuri

dhe një gatishmëri për të ulur poshtë
këtë fuqi që nuk e fituam.

Besoj se edhe ne mund të përfitojmë

nëse do të mund të krijonim një shoqëri

që nuk është ndërtuar mbi shfrytëzimin
apo shtypjen e dikujt.

Por në fund të fundit ne
duhet ta bëjmë këtë,

ne duhet të shfaqemi,

të kuptojmë se si të veprohet.

Sepse është e drejtë.

Faleminderit.

(Duartrokitje)