Return to Video

Prime Numbers

  • 0:01 - 0:03
    W tym filmie chciałbym powiedzieć wam
  • 0:03 - 0:08
    co to znaczy, że liczba jest pierwszą
  • 0:08 - 0:10
    Pojęcie, którym za chwilę się zajmiemy
  • 0:10 - 0:13
    jest bardzo prostą koncepcją
  • 0:13 - 0:15
    która, jak odkryjecie w dalszych etapach nauki matematyki
  • 0:15 - 0:18
    jest bardzo potrzebna
  • 0:18 - 0:21
    i znajduje swoje zastosowanie
  • 0:21 - 0:23
    na przykład w kryptografii
  • 0:23 - 0:26
    albo pomaga dekodowaniu informacji,
  • 0:26 - 0:28
    co robi twój właśnie komputer, korzystając właśnie z liczb pierwszych.
  • 0:28 - 0:30
    Jeśli nie wiesz co oznacza dekodowanie
  • 0:30 - 0:32
    nie musisz się teraz tym przejmować.
  • 0:32 - 0:34
    Musisz po prostu wiedzieć, że liczby pierwsze
  • 0:34 - 0:37
    są naprawde ważne. Podam więc definicję.
  • 0:37 - 0:39
    Sama definicja może być lekko niezrozumiała,
  • 0:39 - 0:44
    jednak kiedy zobaczysz przykłady, wszystko okaże się jasne.
  • 0:44 - 0:50
    Liczba jest pierwsza, jeśli jest liczbą naturalną,
  • 0:50 - 0:58
    na przykład 1, 2 albo 3
  • 0:58 - 1:00
    można też powiedzieć "dodatnią całkowitą",
  • 1:00 - 1:31
    jeśli jest liczbą podzielną przez dokładnie 2 liczby naturalne:
    1 i samą siebie.
  • 1:31 - 1:40
    To właśnie te dwie liczby.
  • 1:40 - 1:43
    To może być niejasne, zróbmy więc kilka przykładów.
  • 1:43 - 1:46
    Sprawdźmy kilka liczb, czy są pierwsze czy nie.
  • 1:46 - 1:49
    Zacznijmy od najmniejszych liczb naturalnych.
  • 1:49 - 1:52
    Liczba 1. Pewnie pomyślicie "1 jest podzielne przez 1"
  • 1:52 - 1:59
    i " 1 jest podzielne przez samą siebie", bingo! 1 jest liczbą pierwszą!
  • 1:59 - 2:02
    Pamiętaj jednak o naszej definicji, liczba ta musi być podzielna
  • 2:02 - 2:08
    przez dokładnie 2 liczby naturalne. 1 jest podzielne tylko przez 1 liczbę, przez 1.
  • 2:08 - 2:17
    Więc 1, jak się pewnie domyśliliłeś, nie jest liczbą pierwszą.
  • 2:17 - 2:21
    Przejdźmy do 2.
  • 2:21 - 2:28
    2 jest podzielna przez 1 i przez 2, i nie jest podzielna przez żadną inną liczbę naturalną.
  • 2:28 - 2:31
    Więc wygląda na to, że spełnia ona wymagania definicji.
  • 2:31 - 2:34
    Jest podzielna przez dokładnie dwie liczby naturalne.
  • 2:34 - 2:42
    Samą siebie i 1. Więc liczba 2 jest liczbą pierwszą.
  • 2:42 - 2:53
    Będę zaznaczał kółkiem wszystkie liczby pierwsze..
  • 2:53 - 2:55
    Liczba 2 jest interesująca, ponieważ
  • 2:55 - 2:58
    jest jedyną liczbą parzystą, która jest pierwsza
  • 2:58 - 3:00
    Jeśli się głębiej nad tym zastanowić, każda inna liczba parzysta, naturalna
  • 3:00 - 3:04
    będzie dodatkowo podzielna przez 2, więc nie będzie pierwszą.
  • 3:04 - 3:07
    Zastanowimy się nad tym głębiej innym razem.
  • 3:07 - 3:13
    Sprawdźmy więc 3. Więc, 3 jest z pewnością podzielne przez 1 i przez 3
  • 3:13 - 3:16
    i nie jest podzielne przez nic pomiędzy,
  • 3:16 - 3:20
    nie jest podzielne przez 2. Więc 3 jest liczbą pierwszą.
  • 3:20 - 3:25
    Sprawdźmy 4.
  • 3:25 - 3:30
    4 na pewno dzieli się przez 1 i 4, ale
  • 3:30 - 3:36
    jest też podzielna przez 2. Więc dzieli się
  • 3:36 - 3:40
    przez 3 liczby natualne: 1, 2 i 4.
  • 3:40 - 3:45
    Wniosek z tego taki, że nie spełnia wymogów definicji czyli nie jest pierwszą.
  • 3:45 - 3:48
    Sprawdźmy 5.
  • 3:48 - 3:51
    Dzieli się przez 1,
  • 3:51 - 3:58
    Ale przez 2, 3 czy 4 nie
  • 3:58 - 4:01
    właściwie można podzielić 5 na 4, ale otrzymalibyśmy resztę.
  • 4:01 - 4:05
    No i oczywiście jest podzielne przez 5.
  • 4:05 - 4:10
    Więc jeszcze raz, 5 jest podzielne dokładnie przez 2 liczby naturalne: 1 i 5
  • 4:10 - 4:14
    Wniosek: 5 jest pierwsze. Przejdźmy dalej.
  • 4:14 - 4:17
    Jak widzisz mamy tu do czynienia ze schematem,
  • 4:17 - 4:20
    spróbujmy więc z czymś naprawdę trudnym,
  • 4:20 - 4:26
    co przyprawia ludzi o zawrót głowy. Sprawdźmy 6.
  • 4:26 - 4:35
    Jest podzielna przez 1, 2, 3 i 6.
  • 4:35 - 4:38
    Ma więc ona 4 naturalne "czynniki".
  • 4:38 - 4:40
    Myślę, że można to tak nazwać.
  • 4:40 - 4:43
    Więc nie ma dokładnie dwóch liczb przez które się dzieli bez reszty.
  • 4:43 - 4:47
    Ma ich cztery, więc nie jest pierwszą.
  • 4:47 - 4:50
    Przejdźmy do 7.
  • 4:50 - 4:56
    7 dzieli się przez 1, ale nie przez 2, 3, 4, 5 i 6,
  • 4:56 - 5:01
    ale dzieli się przez 7,
  • 5:01 - 5:04
    więc 7 jest pierwsza. Myślę, że wiesz już mniej więcej o co chodzi.
  • 5:04 - 5:07
    Spośród wszystkich liczb jak 1, 2, 3, 4, 5,
  • 5:07 - 5:09
    uczysz się odkąd masz dwa lata,
  • 5:09 - 5:12
    bez zera, wykluczając liczby ujemne,
  • 5:12 - 5:14
    a także frakcje i liczby urojone,
  • 5:14 - 5:16
    dziesiętne i całą resztę,
  • 5:16 - 5:19
    mając wszystkie liczby któryych używasz do liczenia.
  • 5:19 - 5:21
    Jeśli masz tylko dwie z nich,
  • 5:21 - 5:24
    jeśli jedna jest podzielna przez samą siebie i przez 1,
  • 5:24 - 5:26
    to jest to liczba pierwsza.
  • 5:26 - 5:27
    Ja tłumaczę to tak,
  • 5:27 - 5:30
    że jeśli pomijamy wyjątek - 1,
  • 5:30 - 5:32
    liczby pierwsze są częściami składowymi liczb,
  • 5:32 - 5:33
    nie da się ich bardziej podzielić
  • 5:33 - 5:35
    Są jak atomy.
  • 5:35 - 5:36
    Jeśli zastanowisz się czym jest atom,
  • 5:36 - 5:38
    albo co mieli na myśli ludzie, kiedy pierwszy raz
  • 5:38 - 5:40
    pomyśleli o nich w sposób, w który ty robisz to teraz,
  • 5:40 - 5:42
    nie da się dalej dzielić.
  • 5:42 - 5:44
    Teraz już wiemy, że dzielenie atomów jest możliwe,
  • 5:44 - 5:46
    i że jeśli to zrobisz, możesz spowodować eksplozję nuklearną.
  • 5:46 - 5:50
    Ale ta sama koncepcja dotyczy liczb pierwszych.
  • 5:50 - 5:53
    Nie da się ich bardziej rozdrobnić
  • 5:53 - 5:57
    na mniejsze liczby naturalne.
  • 5:57 - 6:01
    Tak jak 6. Możesz powiedzieć, że 6 to 2 razy 3
  • 6:01 - 6:04
    można podzielić 6, i zauważyć, że jest to możliwe,
  • 6:04 - 6:06
    żeby otrzymać same liczby pierwsze.
  • 6:06 - 6:09
    Właściwie podzieliliśmy 6 na czynniki pierwsze.
  • 6:09 - 6:11
    7 nie da się bardziej podzielić.
  • 6:11 - 6:15
    Wszystko co możesz powiedzieć to to, że 7 mieści się 1 raz w 7.
  • 6:15 - 6:17
    W tym wypadku nie bardzo rozdrobniliśmy 7.
  • 6:17 - 6:19
    Ciągle mamy 7.
  • 6:19 - 6:21
    6 też da przedstawić w postaci iloczynu,
  • 6:21 - 6:24
    4 też, jako 2 razy 2.
  • 6:24 - 6:26
    Po tym jak już sobie to wyjaśniliśmy, pomyślmy
  • 6:26 - 6:27
    o większych liczbach, zastanówmy się
  • 6:27 - 6:30
    kiedy większe liczby będą pierwsze
  • 6:30 - 6:35
    Sprawdźmy 16.
  • 6:35 - 6:39
    To oczywiste, że jest ona podzielna przez 1 i samą siebie,
  • 6:39 - 6:42
    czyli 16 jest podzielne przez 1 i 16.
  • 6:42 - 6:44
    Zaczynamy z 2.
  • 6:44 - 6:46
    Jeśli jesteś w stanie znaleźć cokolwiek innego pomiędzy
  • 6:46 - 6:48
    wiesz, że nie masz do czynienia z liczbą pierwszą.
  • 6:48 - 6:51
    Dla 16 masz np 2 razy 8,
  • 6:51 - 6:53
    masz 4 razy 4,
  • 6:53 - 6:55
    sporo tu czynników,
  • 6:55 - 6:58
    tylko pomiędzy 1 i 16.
  • 6:58 - 7:02
    Więc 16 nie jest pierwsza. Co z 17?
  • 7:02 - 7:06
    1 i 17 na pewno składają się na 17,
  • 7:06 - 7:11
    2 nie składa się na 17, 3 też, 4, 5, 6, 7, 8,...
  • 7:11 - 7:15
    żadna z tych liczb, nic między 1 i 17
  • 7:15 - 7:21
    nie składa się na 17, więc 17 jest pierwsza
  • 7:21 - 7:24
    A teraz pora na coś trudniejszego.
  • 7:24 - 7:27
    Wielu poległo na tym zadaniu.
  • 7:27 - 7:34
    Co z 51? Czy 51 jest pierwsza?
  • 7:34 - 7:37
    Jeśli chcesz się sprawdzić, zastopuj wideo w tym miejscu
  • 7:37 - 7:40
    i postaraj się roztrzygnąć samodzielnie,
  • 7:40 - 7:42
    czy 51 jest pierwsza.
  • 7:42 - 7:45
    Jeśli nie możesz znaleźć żadnej liczby z przedziału 1 do 51,
  • 7:45 - 7:48
    która dzieli 51. Wygląda na to, że...
  • 7:48 - 7:50
    Wow, co za dziwna liczba.
  • 7:50 - 7:52
    Pewnie sądzisz że jest pierwsza,
  • 7:52 - 7:54
    podam teraz prawidłową odpowiedź.
  • 7:54 - 8:00
    Nie jest, ponieważ jest podzielna dodatkowo przez 3 i 17
  • 8:00 - 8:03
    3 razy 17 daje 51.
  • 8:03 - 8:05
    Ten przykład tłumaczy,
  • 8:05 - 8:06
    o co chodzi z liczbami pierwszymi
  • 8:06 - 8:09
    i mam nadzieję, że nabierzesz trochę wprawy
  • 8:09 -
    w przyszłości, może znajdziesz coś wśród naszych ćwiczeń.
Title:
Prime Numbers
Description:

more » « less
Video Language:
English
Duration:
08:13

Polish subtitles

Revisions