Elizabeth Pisani: Tình dục, Thuốc kích thích và HIV -- Hãy dùng lý trí
-
0:01 - 0:03"Mọi người làm những việc ngu ngốc.
-
0:03 - 0:05Làm cho HIV lan tràn"
-
0:05 - 0:07Đó là tiêu đề ở một tờ báo của Anh,
-
0:07 - 0:09Người Bảo Vệ, cách đây không lâu.
-
0:09 - 0:12Tôi rất tò mò --giơ tay -- ai đồng ý với điều này?
-
0:14 - 0:16Ồ, một hay hai tâm hồn dũng cảm.
-
0:16 - 0:19Đây thật ra là một câu nói từ một bác sĩ dịch tễ học
-
0:19 - 0:21đã hoạt động trong lĩnh vực này 15 năm qua,
-
0:21 - 0:23làm việc ở 4 châu lục,
-
0:23 - 0:25và bạn đang nhìn vào cô ấy.
-
0:25 - 0:27Và bây giờ tôi bắt đầu phản biện
-
0:27 - 0:29rằng điều này chỉ đúng một nửa.
-
0:29 - 0:32Mọi người mắc HIV vì họ làm những điều ngu ngốc,
-
0:32 - 0:34Nhưng phần lớn đang làm những điều ngu ngốc
-
0:34 - 0:37vì những lý do hợp lý một cách hoàn hảo .
-
0:37 - 0:40Hiện thời, "lý trí" là một mẫu thức mạnh
-
0:40 - 0:42trong y tế cộng đồng.
-
0:42 - 0:45Và nếu bạn đeo cặp kính mọt sách y tế cộng đồng lên,
-
0:45 - 0:48bạn sẽ thấy rằng nếu chúng ta cung cấp cho mọi người những thông tin mà họ cần
-
0:48 - 0:50cái mà có lợi cho họ hay có hại cho họ,
-
0:50 - 0:52nếu bạn cung cấp cho họ những dịch vụ
-
0:52 - 0:54nếu bạn cung cấp cho họ những dịch vụ,
-
0:54 - 0:56và một chút động lực,
-
0:56 - 0:58mọi người sẽ có những quyết định "lý trí"
-
0:58 - 1:00sống một cuộc sống lâu dài và khoẻ mạnh.
-
1:00 - 1:02Tuyệt vời.
-
1:02 - 1:05Điều đó là vấn đề cho tôi vì tôi làm việc với HIV,
-
1:05 - 1:07và mặc dù tôi chắc là bạn đều biết
-
1:07 - 1:10rằng HIV là về sự nghèo khổ và thiếu công bằng giới tính,
-
1:10 - 1:12và nếu bạn tham gia TED'07,
-
1:12 - 1:14nó về giá cà -fê;
-
1:14 - 1:17thật ra, HIV là về tình dục và thuốc kích thích,
-
1:17 - 1:19Và nếu tồn tại 2 thứ làm cho
-
1:19 - 1:21con người một chút thiếu lý trí,
-
1:21 - 1:24đó là trạng thái cương và sự nghiện ngập
-
1:24 - 1:26[Tiếng cười]
-
1:26 - 1:29Vậy nên, chúng ta cùng bắt đầu với thứ mà lý trí cho một người nghiện.
-
1:29 - 1:32Lúc này, tôi nhớ cuộc nói chuyện với người bạn Indonesia của tôi, Frankie.
-
1:32 - 1:34Chúng tôi ăn trưa và anh ấy kể cho tôi
-
1:34 - 1:37về khoảng thời gian anh ấy trong tù ở Bali vì tiêm chích.
-
1:37 - 1:39Đó là sinh nhật một ai đó, và họ
-
1:39 - 1:41tuồn một ít hê-rô-in vào trại giam,
-
1:41 - 1:44và anh ấy đã hào phóng chia sẻ
-
1:44 - 1:46với tất cả bạn bè.
-
1:46 - 1:48Thế là tất cả mọi người xếp hàng,
-
1:48 - 1:50tất cả kẻ nghiện trong một hàng.
-
1:50 - 1:52và kẻ sinh nhật
-
1:52 - 1:55làm đầy ống,
-
1:55 - 1:57và hắn đi xuống và bắt đầu tiêm mọi người.
-
1:57 - 1:59Hắn tiêm kẻ đầu tiên,
-
1:59 - 2:02và sau đó hắn lau kim vào áo,
-
2:02 - 2:04và tiêm những kẻ kế tiếp
-
2:04 - 2:08Và Frankie nói, "Tớ là kẻ thứ 22 trong hàng,
-
2:08 - 2:11và tớ có thể thấy cái kim đang xuống chỗ tớ,
-
2:11 - 2:13và máu me ở khắp nơi.
-
2:13 - 2:15Nó càng lúc càng ngu xuẩn,
-
2:15 - 2:18Và một góc nhỏ trong đầu tớ nghĩ,
-
2:18 - 2:20Cái này thật là gớm ghiếc
-
2:20 - 2:22Và thực sự nguy hiểm,
-
2:22 - 2:24Và thực sự nguy hiểm,
-
2:24 - 2:26'Làm ơn hãy còn sót lại chút thuốc
-
2:26 - 2:28lúc nó đến chỗ tớ
-
2:28 - 2:30Làm ơn hãy để lại một chút.
-
2:30 - 2:32Và sau đó, kể cho tôi câu chuyện này,
-
2:32 - 2:34Frankie nói,
-
2:34 - 2:36"Bạn biết đấy,
-
2:36 - 2:39thuốc kích thích làm bạn ngu ngốc."
-
2:40 - 2:43Và bạn biết đấy, bạn không thể chê trách anh ấy vì tính chính xác
-
2:43 - 2:46nhưng thật ra, Frankie lúc đó
-
2:46 - 2:48là một con nghiện heroin, và ở trong tù.
-
2:48 - 2:50Nên sự lựa chọn của anh không phải
-
2:50 - 2:53là chấp nhận cây kim bẩn thỉu đó hay là trạng thái bay bổng
-
2:53 - 2:55Và nếu có một nơi mà bạn thực sự muốn thăng hoa
-
2:55 - 2:57Đó là khi bạn ở trong tù.
-
2:57 - 2:59Nhưng tôi là một nhà khoa học,
-
2:59 - 3:01Và tôi không thích tạo dữ liệu từ những câu chuyện vặt,
-
3:01 - 3:03nên hãy cùng nhìn vào một số dữ liệu.
-
3:03 - 3:06Chúng ta đã nói về 600 kẻ nghiện
-
3:06 - 3:08ở 3 thành phố ở Indonesia,
-
3:08 - 3:10và chúng ta đã nói, "Bạn có biết bạn mắc HIV như thế nào không?"
-
3:10 - 3:12"Ồ vâng. Bằng việc dùng chung kim tiêm."
-
3:12 - 3:15Ý tôi là, gần 100%. Vâng, bằng việc dùng chung kim tiêm.
-
3:15 - 3:17Và, "Bạn có biết nơi bạn có thể lấy kim sạch
-
3:17 - 3:19với giá mà bạn có thể trả để tránh việc đó không?"
-
3:19 - 3:21"Ồ, vâng tôi biết". 100 %.
-
3:21 - 3:23"Chúng tôi là những kẻ nghiện nặng; chúng tôi biết nơi để lấy kim sạch."
-
3:23 - 3:25"Thế bạn có đang mang một cây kim theo mình không?"
-
3:25 - 3:27Chúng tôi thực sự phỏng vấn mọi người trên đường phố,
-
3:27 - 3:29ở những nơi mà họ tụ tập và tiêm chích.
-
3:29 - 3:31"Bạn có mang theo kim sạch không?"
-
3:31 - 3:34Một trên bốn, tối đa.
-
3:34 - 3:36Thế nên không có gì là đáng ngạc nhiên
-
3:36 - 3:38phần mà sử dụng kim tiêm sạch
-
3:38 - 3:40để tiêm chích tuần trước
-
3:40 - 3:43chỉ khoảng 1 trên 10,
-
3:43 - 3:46và 9 phần còn lại là dùng chung.
-
3:46 - 3:48Vậy là bạn có sự không tương xứng lớn này.
-
3:48 - 3:50Tất cả mọi người đều biết rằng
-
3:50 - 3:52Nếu họ dùng chung kim tiêm, họ sẽ nhiễm HIV,
-
3:52 - 3:54nhưng họ vẫn cứ dùng chung như thường.
-
3:54 - 3:57Thế điều đó là về cái gì. Có phải là bạn sẽ thăng hoa hơn nếu bạn dùng chung hay gì?
-
3:57 - 4:00Chúng tôi đã hỏi một phần tử tạp nham và họ trả lời, "Bạn điên à?
-
4:00 - 4:02Bạn không muốn chung kim tiêm hơn là bạn muốn
-
4:02 - 4:05chung bàn chải với người mà bạn ngủ cùng.
-
4:05 - 4:07Có một vấn đề ở đó.
-
4:07 - 4:10Không, không. Chúng tôi dùng chung kim tiêm vì chúng tôi không muốn vào tù."
-
4:11 - 4:14Ở Indonesia hiện thời,
-
4:14 - 4:17nếu bạn mang theo kim tiêm và bị cảnh sát tóm,
-
4:17 - 4:19họ sẽ tống bạn vào tù.
-
4:19 - 4:21Và nó thay đổi phương trình một chút đúng không.
-
4:21 - 4:24Bởi vì lựa chọn của bạn giờ không phải là,
-
4:24 - 4:28bây giờ tôi sử dụng kim tiêm của riêng tôi,
-
4:28 - 4:30hay là tôi dùng chung kim tiêm
-
4:30 - 4:32và mắc bệnh mà
-
4:32 - 4:34có thể sẽ giết chết tôi 10 năm nữa,
-
4:34 - 4:37hay là tôi có thể sử dụng kim tiêm riêng bây giờ
-
4:37 - 4:40và vào tù ngày mai.
-
4:40 - 4:42và khi mà những phần tử tạp nham nghĩ thế
-
4:42 - 4:45Mặc dù đó là ý kiến tồi khi đối mặt với HIV,
-
4:45 - 4:47họ nghĩ rằng còn tồi tệ hơn
-
4:47 - 4:49khi phải ngồi tù vào năm tới,
-
4:49 - 4:51Nơi mà họ sẽ có thể ở trong tình huống của Frankie
-
4:51 - 4:54và đối mặt với HIV.
-
4:54 - 4:56Đột nhiên, nó trở nên rất logic
-
4:56 - 4:58nên dùng chung kim tiêm.
-
4:58 - 5:00Bây giờ, chúng ta cùng nhìn vào điều này từ góc nhìn của một nhà lập pháp.
-
5:00 - 5:02Đây thực sự là vấn đề đơn giản .
-
5:02 - 5:05Bỗng nhiên, động cơ của bạn thẳng hàng.
-
5:05 - 5:08Chúng ta có điều mà logic với y tế cộng đồng.
-
5:08 - 5:10Bạn muốn mọi người dùng kim tiêm sạch,
-
5:10 - 5:12và người nghiện muốn dùng kim tiêm sạch.
-
5:12 - 5:14Vì vậy chúng ta có thể giải quyết vấn đề này
-
5:14 - 5:17đơn giản bằng cách làm cho kim tiêm sẵn có với tất cả mọi người
-
5:17 - 5:19và xoá đi lỗi sợ bị bắt
-
5:19 - 5:21Giờ, người đầu tiên nhận ra điều này
-
5:21 - 5:23và làm điều gì đó về nó ở cấp quốc gia
-
5:23 - 5:26là một người rộng mở và nổi tiếng
-
5:26 - 5:28Margaret Thatcher
-
5:28 - 5:30và bà ấy đã thi hành
-
5:30 - 5:32chương trình thay đổi kim tiêm quốc gia đầu tiên của thế giới
-
5:32 - 5:35và một vài nước khác đã noi theo, Úc, Hà Lan và một vài nước khác,
-
5:35 - 5:37và ở tất cả những nước này, bạn có thể thấy
-
5:37 - 5:39không hơn 4 phần trăm dân số
-
5:39 - 5:42mắc phải HIV do dụng cụ tiêm
-
5:42 - 5:45Ở những nơi không làm việc nay, ví dụ như New York
-
5:45 - 5:47Mát-xcơ-va, Jakarta,
-
5:47 - 5:49đỉnh cao là
-
5:49 - 5:52một trong hai dụng cụ tiêm
-
5:52 - 5:55bị nhiễm thứ bệnh dịch chết người này
-
5:55 - 5:57Margaret Thatcher không làm việc này vì
-
5:57 - 6:00bà ấy có tình yêu lớn với những người nghiện
-
6:00 - 6:03Bà làm vậy vì bà điều hành một đất nước
-
6:03 - 6:05có một dịch vụ y tế quốc dân
-
6:05 - 6:08Vì vậy, nếu bà không đầu tư vào một biện pháp phòng trừ có hiệu quả
-
6:08 - 6:10thì bà sẽ phải đối mặt với chi phí
-
6:10 - 6:12của việc điều trị sau này,
-
6:12 - 6:14và rõ ràng rằng những chi phí đó cao hơn nhiều
-
6:14 - 6:17Vậy nên bà ấy đã đưa ra một quyết định phù hợp với logic chính trị
-
6:17 - 6:19Giờ, nếu tôi mang ra
-
6:19 - 6:21cặp kính mọt sách y tế cộng đồng của tôi ở đây
-
6:21 - 6:24và nhìn vào những số liệu này
-
6:24 - 6:27nó có vẻ như một kẻ không có não, phải không.
-
6:27 - 6:29Nhưng ở đất nước này.
-
6:29 - 6:32nơi chính phủ rõ ràng là không cảm thấy bị ép buộc
-
6:32 - 6:34khi đưa ra sự chăm sóc sức khoẻ cho người dân,
-
6:34 - 6:37chúng ta đã lựa chọn một con đường hoàn toàn khác
-
6:37 - 6:39Tất cả những gì chúng ta đã từng làm ở Mỹ
-
6:39 - 6:42là xem xét số liệu, không ngừng xem xét số liệu
-
6:42 - 6:45Vậy đây là những bản tổng kết của hàng trăm cuộc nghiên cứu
-
6:45 - 6:47bởi những người quan trọng
-
6:47 - 6:50của đền thờ khoa học tại Hoa Kỳ
-
6:50 - 6:52và đây là những nghiên cứu cho thấy rằng
-
6:52 - 6:54rất nhiều những chương trình kim tiêm hiệu quả
-
6:54 - 6:57Giờ, những cái chỉ ra rằng chương trình kim tiêm không hiệu quả
-
6:57 - 7:00bạn cho rằng đó là một trong những cái slide khó chịu này
-
7:00 - 7:02và tôi nhấn cái điều khiển của tôi và nó sẽ hiện lên
-
7:02 - 7:05nhưng mà không phải, thế là hết cái slide rồi.
-
7:05 - 7:07(Tiếng cười)
-
7:07 - 7:10Không có gì ở phía bên kia.
-
7:12 - 7:14Vì thế, hoàn toàn vô lý
-
7:14 - 7:16bạn sẽ nghĩ vậy
-
7:16 - 7:19ngoài ra, chờ chút, chính trị gia cũng có lý trí
-
7:19 - 7:22và họ đang trả lời những gì mà họ nghĩ cử tri mong muốn
-
7:22 - 7:24Vậy cái ta thấy là cử tri trả lời
-
7:24 - 7:26rất tốt cho những vấn đề như thế này
-
7:26 - 7:29và không tốt lắm cho những thứ như thế này
-
7:29 - 7:36(Tiếng cười)
-
7:36 - 7:39Vì vậy nó trở nên khá logic
-
7:39 - 7:42khi từ chối dịch vụ cho dụng cụ tiêm
-
7:42 - 7:44Giờ hãy nói về tình dục
-
7:44 - 7:47Chúng ta có có lý trí hơn về tình dục không?
-
7:47 - 7:49Dù sao, tôi cũng sẽ chẳng nhắm vào
-
7:49 - 7:51vị trí vô lý rõ ràng
-
7:51 - 7:53của những người như nhà thờ Catholic
-
7:53 - 7:56người nghĩ rằng bằng một cách nào đó nếu bạn đưa ra một bao cao su
-
7:56 - 8:00mọi người sẽ chạy ra và quan hệ
-
8:00 - 8:02Tôi không biết nếu giáo hoàng Benedict có
-
8:02 - 8:04xem TEDTalks trực tuyến không
-
8:04 - 8:07nhưng nếu ông có, tôi có tin cho ông Benedict
-
8:07 - 8:10Tôi lúc nào cũng mang bao cao su
-
8:10 - 8:12và tôi không bao giờ làm thế
-
8:12 - 8:14(Tiếng cười)
-
8:14 - 8:16Nó không dễ thế đâu
-
8:16 - 8:18Đây, có thể bạn sẽ may mắn hơn.
-
8:18 - 8:24(Tiễng vỗ tay)
-
8:24 - 8:26Okay, không đùa nữa,
-
8:26 - 8:29HIV thật ra không dễ
-
8:29 - 8:31để truyền qua đường tình dục thế đâu
-
8:31 - 8:33Nên, nó phụ thuộc vào ở đó có bao nhiêu virus
-
8:33 - 8:35trong máu bạn và trong dịch của cơ thể
-
8:35 - 8:38Và những gì ta có là một mức virus rất, rất cao
-
8:38 - 8:40lúc đầu, khi bạn mới bị nhiễm
-
8:40 - 8:42sau đó bạn sẽ bắt đầu tạo kháng thể
-
8:42 - 8:44và sau đó nó sẽ tiếp tục ở đó với mức khá thấp
-
8:44 - 8:46trong một thời gian dài, 10 hay 12 năm
-
8:46 - 8:49bạn sẽ có gai nếu bạn tiếp tục bị nhiễm thêm qua đường tình dục
-
8:49 - 8:51nhưng cơ bản, hầu như không có gì xảy ra
-
8:51 - 8:53cho đến khi bạn bắt đầu có triệu chứng AIDS
-
8:53 - 8:55Và ở mức độ đó, ở đây,
-
8:55 - 8:57bạn trông sẽ không tốt, bạn cũng sẽ không cảm thấy tốt
-
8:57 - 8:59bạn không quan hệ nhiều
-
8:59 - 9:01Vậy nên sự truyền HIV qua đường tình dục
-
9:01 - 9:04chủ yếu được định đoạt bởi bao nhiêu bạn tình bạn có
-
9:04 - 9:07trong khoảng thời gian ngắn
-
9:07 - 9:09khi bạn có lượng virus trong máu cao nhất
-
9:09 - 9:12Hiện nay, điều này làm mọi người điên lên
-
9:12 - 9:15vì nó có nghĩa rằng bạn sẽ phải nói về
-
9:15 - 9:17một số nhóm có nhiều bạn tình hơn
-
9:17 - 9:19trong thời gian ngắn hơn những nhóm khác
-
9:19 - 9:21và điều đó có vẻ bêu xấu.
-
9:21 - 9:23Tôi vẫn luôn luôn có chút tò mò về điều này
-
9:23 - 9:25vì tôi nghĩ bêu xấu là một điều không tốt
-
9:25 - 9:27trong khi quan hệ nhiều là một điều khá tốt
-
9:27 - 9:30nhưng chúng ta cứ để nó ở đó đã
-
9:30 - 9:32sự thật là 20 năm
-
9:32 - 9:34nghiên cứu sâu sắc
-
9:34 - 9:36đã cho ta thấy rằng
-
9:36 - 9:39đây là những nhóm thường có
-
9:39 - 9:41một số lượng lớn bạn tình trong một khoảng thời gian ngắn
-
9:41 - 9:43và những nhóm đó là, trên toàn cầu,
-
9:43 - 9:46là những người bán dâm và những khách quen của họ
-
9:46 - 9:48họ là những người đồng tính ở bữa tiệc
-
9:48 - 9:50những người mà có, trung bình, gấp 3 lần số bạn tình
-
9:50 - 9:52của người bình thường ở bữa tiệc
-
9:52 - 9:54và họ là những người thích quan hệ khác giới
-
9:54 - 9:56tới từ những đất nước có
-
9:56 - 9:58truyền thống đa thê
-
9:58 - 10:01và có mức độ tự quản của phụ nữ cao
-
10:01 - 10:04và hầu hết các nước ở đông hoặc nam châu Phi
-
10:04 - 10:07Và điều đó được thể hiện bởi bệnh dịch ta thấy ngày hôm nay
-
10:07 - 10:10Bạn có thể thấy nhưng con số đáng sợ này từ châu Phi
-
10:10 - 10:12Đây là tất cả các nước tại nam Phi
-
10:12 - 10:14nơi giữa khoảng một trong bảy
-
10:14 - 10:16và một trong ba
-
10:16 - 10:18người trưởng thành
-
10:18 - 10:20bị nhiễm HIV
-
10:20 - 10:22Hiện tại, trong phần lại của thế giới
-
10:22 - 10:25chúng ta có cơ bản không có gì xảy ra trong phần lớn dân số
-
10:25 - 10:27tỉ lệ rất, rất thấp
-
10:27 - 10:30nhưng chúng ta có mức nhiễm HIV cực cao
-
10:30 - 10:33trong những phần dân số ở mức nguy hiểm cao nhất
-
10:33 - 10:35như tiêm chích ma tuý, gái bán dâm
-
10:35 - 10:37và người đồng tính
-
10:37 - 10:39Và bạn sẽ nhận ra rằng đó là số liệu địa phương tại Los Angeles
-
10:39 - 10:4225 phần trăm người đồng tính
-
10:43 - 10:46Tất nhiên, bạn không thể bị nhiễm HIV chỉ vì quan hệ không an toàn
-
10:46 - 10:49Bạn chỉ có thể bị HIV vì quan hệ không an toàn
-
10:49 - 10:52với một người dương tính
-
10:52 - 10:54Trên phần lớn thế giới,
-
10:54 - 10:56số ít trường hợp bảo vệ hỏng này
-
10:56 - 10:58không đứng vững,
-
10:58 - 11:00chúng ta thực sự đang lam rất tốt
-
11:00 - 11:02trong việc
-
11:02 - 11:04Tỉ lệ dùng bao cao su giữa khoảng 80 và 100 phần trăm
-
11:04 - 11:07trong hoạt động bán dâm tại hầu hết các nước
-
11:07 - 11:10và, một lần nữa, nó là bởi vì sự thẳng hàng của động cơ
-
11:10 - 11:12Điều logic cho y tế cộng đồng
-
11:12 - 11:14cũng logic cho từng gái bán dâm
-
11:14 - 11:17vì sẽ thật sự không tốt cho công việc nếu có thêm STI
-
11:17 - 11:19Không ai muốn vậy cả.
-
11:19 - 11:21Và, thực ra, khách hàng không muốn về nhà với một
-
11:21 - 11:24Vì vậy, cốt yếu là, bạn phải có thể đạt được
-
11:24 - 11:27một mức sử dụng bao cao su cao trong bán dâm
-
11:27 - 11:29Nhưng trong mối quan hệ "có tình dục"
-
11:29 - 11:31sẽ khó hơn nhiều vì,
-
11:31 - 11:33với vợ bạn hay bạn trai
-
11:33 - 11:36hay bất kỳ ai mà bạn mong có thể biến thành một trong số đó,
-
11:36 - 11:39chúng ta thường có ảo tưởng về sự lãng mạn
-
11:39 - 11:41và lòng tin và thân tình
-
11:41 - 11:44và không có thiếu lãng mạn
-
11:44 - 11:47như câu hỏi, "bao cao su của anh hay của em, em yêu?"
-
11:47 - 11:50Nên, thay vào đó,
-
11:50 - 11:53bạn rất cần một sự khích lệ lớn
-
11:53 - 11:56để dùng bao cao su
-
11:56 - 11:59Đây, là một ví dụ. Người đàn ông này tên là Joseph.
-
11:59 - 12:01Anh ấy từ Haiti, và anh ấy có AIDS,
-
12:01 - 12:04và anh ấy có lẽ lâu rồi không quan hệ
-
12:04 - 12:06nhưng anh ấy là sự nhắc nhở trong dân,
-
12:06 - 12:08vì sao bạn mong đang
-
12:08 - 12:10dùng bao cao su.
-
12:10 - 12:12Cái này cũng ở Haiti và cũng là một sự nhắc nhở
-
12:12 - 12:15về tại sao bạn có thể sẽ muốn quan hệ.
-
12:16 - 12:19Giờ, khá vui, đây lại là Joseph
-
12:19 - 12:22sau 6 tháng dùng thuốc cai nghiện
-
12:23 - 12:26Không phải tự nhiên mà ta gọi nó là Hiệu Ứng Lazarus
-
12:28 - 12:31Nhưng nó đang thay đổi phương trình
-
12:31 - 12:33của cái gì là logic
-
12:33 - 12:36trong ra quyết định về tình dục
-
12:36 - 12:38Nên, cái ta có --
-
12:38 - 12:40vài người nói, "Ồ, cũng chẳng quan trọng lắm
-
12:40 - 12:43vì, thực ra, điều trị là một biện pháp phòng trừ tốt
-
12:43 - 12:45vì nó hạ thấp gánh nặng virus và thế nên
-
12:45 - 12:47làm cho khó truyền HIV hơn"
-
12:47 - 12:50Giờ, nếu bạn nhìn lại vụ virus trong máu,
-
12:50 - 12:52nếu bạn bắt đầu điều trị khi bạn ốm
-
12:52 - 12:55điều gì xảy ra? Gánh nặng virus của bạn giảm xuống
-
12:55 - 12:58Nhưng so sánh với cái gì? Cái gì sẽ xảy ra nếu bạn không điều trị?
-
12:59 - 13:01Để xem nào, bạn chết,
-
13:01 - 13:03nên gánh nặng virus của bạn xuống 0
-
13:03 - 13:06Và tất cả các thứ màu xanh ở đây, kể cả gai,
-
13:06 - 13:10là bởi vì bạn đã không thể tới hàng thuốc
-
13:10 - 13:13hoặc bạn hết thuốc, hoặc bạn chè chén, tiệc tùng 3 ngày liên tục
-
13:13 - 13:15và quên không uống thuốc,
-
13:15 - 13:18hoặc vì bạn bắt đầu có kháng thuốc, hay vì cái gì cũng được,
-
13:18 - 13:20tất cả chỗ virus đó
-
13:20 - 13:23mà sẽ không ở ngoài đó, trừ khi điều trị.
-
13:23 - 13:26Giờ, tôi đang nói về, ồ, đúng rồi, chiến thuật phòng vệ tốt
-
13:26 - 13:28hãy dừng chữa trị cho mọi người?
-
13:28 - 13:30Tất nhiên là không rồi,
-
13:30 - 13:33chúng ta cần mở rộng điều trị chống HIV nhất chúng ta có thể.
-
13:33 - 13:35Nhưng cái ta đang làm là nghi ngờ
-
13:35 - 13:37những người nói rằng điều trị nhiều hơn
-
13:37 - 13:39là tất cả biện pháp phòng trừ ta cần
-
13:39 - 13:42Điều đó đơn giản không cần đúng,
-
13:42 - 13:44và tôi nghĩ chúng ta có thể học được nhiều từ trải nghiệm của người đồng tính
-
13:44 - 13:47ở những nước giàu nơi việc điều trị đã phổ biến rộng rãi
-
13:47 - 13:49đến giờ đã 15 năm,
-
13:49 - 13:51và những gì ta thấy là
-
13:51 - 13:53thực ra, tỉ lệ dùng bao cao su,
-
13:53 - 13:55cực kì, cực kì cao --
-
13:55 - 13:58cộng đồng đồng tính phản ứng rất nhanh với HIV
-
13:58 - 14:00với cực kì ít sự trợ giúp
-
14:00 - 14:02từ những mọt sách y tế cộng đồng, tôi chắc rằng --
-
14:02 - 14:05tỉ lệ dùng bao cao su đã giảm mạnh từ sau việc điều trị
-
14:05 - 14:07vì 2 lý do.
-
14:07 - 14:09Một là do sự suy đoán, "Ồ xem nào,
-
14:09 - 14:11nếu anh ta bị, anh ta chắc đang điều trị,
-
14:11 - 14:14và gánh nặng virus của anh ta chắc là thấp, nên mình khá là an toàn."
-
14:14 - 14:16Và nguyên nhân khác là mọi người đơn giản là
-
14:16 - 14:18không sợ HIV
-
14:18 - 14:21khi họ bị AIDS, và chắc chắn vậy.
-
14:21 - 14:24AIDS là một căn bệnh làm bạn biến dạng và giết bạn,
-
14:24 - 14:26và HIV là một virus vô hình
-
14:26 - 14:28làm bạn phải uống thuốc mỗi ngày.
-
14:28 - 14:30Và điều đó thật khó chịu
-
14:30 - 14:33Nhưng điều đó khó chịu bằng
-
14:33 - 14:35phải dùng bao cao su mỗi lần bạn quan hệ
-
14:35 - 14:37không kể bạn say đến mức nào,
-
14:37 - 14:40không kể bao nhiêu thuốc kích dục bạn dùng, không kể gì?
-
14:40 - 14:42Nếu ta nhìn vào dữ liệu, ta có thể thấy rằng
-
14:42 - 14:44câu trả lời cho câu hỏi đó
-
14:44 - 14:46là ừmmm
-
14:46 - 14:48Đây là những dữ liệu từ Scotland
-
14:48 - 14:50Bạn có thể thấy đỉnh cao của tiêm chích ma tuý
-
14:50 - 14:52trước khi họ bắt đầu chương trình thay đổi kim tiêm quốc gia.
-
14:52 - 14:54Sau đó nó đi xuống
-
14:54 - 14:56và trong cả những người không đồng tính, chủ yếu trong việc bán dâm
-
14:56 - 14:58và trong những người dùng ma tuý
-
14:58 - 15:01bạn thực sự không có mấy chuyện xảy ra sau khi bắt đầu điều trị
-
15:01 - 15:03và đó là do sự thẳng hàng của động cơ
-
15:03 - 15:05mà tôi nói lúc trước.
-
15:05 - 15:07Nhưng trong những người đồng tính,
-
15:07 - 15:09bạn có một mức tăng khá lớn
-
15:09 - 15:11bắt đầu 3 hay 4 năm
-
15:11 - 15:13sau khi việc điều trị trở nên phổ biến.
-
15:13 - 15:15Đây là sự nhiễm bệnh mới
-
15:15 - 15:17Điều đó có nghĩa là gì?
-
15:17 - 15:20Điều đó có nghĩa là tác dụng kết hợp của ít lo lắng hơn
-
15:20 - 15:23và có nhiều virus ngoài đó trong dân chúng hơn,
-
15:23 - 15:25nhiều người sống lâu hơn, khoẻ mạnh hơn,
-
15:25 - 15:27có nhiều khả năng nhiễm
-
15:27 - 15:29HIV hơn
-
15:29 - 15:32đang mạnh hơn tác dụng của việc hạ gánh nặng virus
-
15:32 - 15:34và đây là một vấn đề rất đáng lo.
-
15:34 - 15:36Điều đó có nghĩa gì?
-
15:36 - 15:39Điều đó có nghĩa rằng chúng ta cần làm nhiều hơn về phòng vệ và điều trị
-
15:39 - 15:41Đó có phải là cái đang diễn ra không?
-
15:41 - 15:44Không, và tôi gọi nó là
-
15:44 - 15:47Chúng ta đã nói rất nhiều về lòng trắc ẩn gần đây
-
15:47 - 15:50Và cái đang thực sự diễn ra là mọi người
-
15:50 - 15:52mọi người không thể thực sự đặt mình vào
-
15:52 - 15:55dịch vụ sức khoẻ sinh sản và tình dục an toàn cho những người bán dâm.
-
15:55 - 15:58không thể phân phát kim tiêm cho những phần tử tạp nham
-
15:58 - 16:01nhưng khi họ chuyển từ
-
16:01 - 16:04những kẻ đáng ghê tởm, những kẻ mà ta không muốn thương xót
-
16:04 - 16:06tới những nạn nhân của AIDS
-
16:06 - 16:08chúng ta tới với lòng trắc ẩn
-
16:08 - 16:10và mua cho họ những thuốc cực kì đắt suốt phần đơi còn lại
-
16:10 - 16:12Nó chẳng có lý chút nào
-
16:12 - 16:14từ góc nhìn y tế cộng đồng
-
16:14 - 16:18Tôi muốn cho, cái gần như là lời cuối cùng, cho Ines
-
16:18 - 16:21Ines là một gái bán dâm chuyển giới trên phố ở Jakarta
-
16:21 - 16:23Cô ta là một cô nàng với một dương vật
-
16:23 - 16:25Sao cô ta lại làm công việc đó?
-
16:25 - 16:28Tất nhiên, cô ta bị bắt buộc phải làm vậy
-
16:28 - 16:30vì cô ấy không có lựa chọn tốt hơn, vân vân và vân vân
-
16:30 - 16:32và nếu ta có thể dạy cô ấy khâu vá
-
16:32 - 16:35và kiếm cho cô 1 việc trong nhà máy, mọi chuyện đã tốt rồi
-
16:35 - 16:37Đây là những gì công nhân nhận được 1 giờ tại Indonesia
-
16:37 - 16:39trung bình, 20 cents
-
16:39 - 16:41Nó thay đổi chút ít giữa các vùng
-
16:41 - 16:44Tôi nói về người bán dâm, 15000 người bọn họ
-
16:44 - 16:46trong cái slide này.
-
16:46 - 16:48Và đây là những gì gái bán dâm
-
16:48 - 16:50nói họ thu được trong 1 giờ
-
16:50 - 16:53Vây, đây không phải là 1 công việc tốt, nhưng với nhiều người
-
16:53 - 16:55đây thực sự là một sự lựa chọn có lý
-
16:55 - 16:57Được rồi, Ines
-
17:00 - 17:05Chúng ta có công cụ, kiến thức và tiền
-
17:05 - 17:09và lời cam kết chống HIV nữa
-
17:09 - 17:15Ines: Vậy tại sao sự thịnh hành vẫn gia tăng?
-
17:15 - 17:18Tất cả là chính trị.
-
17:18 - 17:21Khi bạn động tới chính trị, không có gì có lý
-
17:21 - 17:24Elizabeth Pisani: "Khi bạn động tới chính trị, không có gì có lý"
-
17:24 - 17:27Vậy, từ góc nhìn của một gái bán dâm.
-
17:27 - 17:29các chính trị gia chẳng có lý gì cả
-
17:29 - 17:31Từ góc nhìn của mọt sách y tế cộng đồng
-
17:31 - 17:34người nghiện đang làm những chuyện ngu ngốc
-
17:35 - 17:38Ý của tôi là sự thật là mọi người đều có cái lý riêng
-
17:38 - 17:40Số cách để có lý bằng với
-
17:40 - 17:42số người trên hành tinh này
-
17:42 - 17:44và đó là một trong những vinh quang của con người
-
17:44 - 17:46Nhưng những cách để có lý đó
-
17:46 - 17:48lại không hoàn toàn tách biệt khỏi nhau
-
17:48 - 17:50Vậy nó có lý
-
17:50 - 17:52khi người chích ma tuý dùng kim chung
-
17:52 - 17:55vì một quyết định ngu ngốc của chính trị gia
-
17:55 - 17:57và nó có lý khi một chính trị gia
-
17:57 - 18:00quyết định ngu ngốc như vậy
-
18:00 - 18:02vì họ đang phản ứng với
-
18:02 - 18:04cái mà họ nghĩ là cử tri mong muốn
-
18:04 - 18:06Nhưng có một chuyện:
-
18:06 - 18:08Chúng ta là cử tri
-
18:08 - 18:11Không phải tất cả bọn họ, tất nhiên, nhưng TED là một cộng đồng có quan điểm
-
18:11 - 18:13và tất cả những người có trong phòng này
-
18:13 - 18:16và những người đang xem trên mạng
-
18:16 - 18:19Tôi nghĩ có một nhiệm vụ yêu cầu các chính trị gia
-
18:19 - 18:22là chúng ta ra chính sách dựa trên cơ sơ khoa học
-
18:22 - 18:24và lẽ phải
-
18:24 - 18:26Nó sẽ rất khó cho chúng ta
-
18:26 - 18:29cá nhân có ảnh hưởng lên cái gì là có lý
-
18:29 - 18:31cho tất cả Frankie và tất cả Ines ngoài kia
-
18:31 - 18:34Nhưng ít nhất bạn cũng có thể dùng lá phiếu của mình
-
18:34 - 18:37để ngăn các chính trị gia làm những điều ngu ngốc
-
18:37 - 18:39làm lây truyền HIV
-
18:39 - 18:41Cám ơn
-
18:41 - 18:50(Vỗ tay)
- Title:
- Elizabeth Pisani: Tình dục, Thuốc kích thích và HIV -- Hãy dùng lý trí
- Speaker:
- Elizabeth Pisani
- Description:
-
Được trang bị với logic vững vàng, trí tuệ và cặp kính "y tế cộng đồng mọt sách", Elizabeth Pisani tiết lộ những mâu thuẫn to lớn trong hệ thống chính trị hiện thời, thứ mà ngăn những đồng đô-la chống lại sự lan tràn HIV một cách hiệu quả. Nghiên cứu của cô với đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao -- từ những phần tử tạp nham ở trong tù cho tới nô lệ tình dục trên những con phố ở Campuchia -- cho thấy thỉnh thoảng những đo lường ngược bản năng mà có thể ngăn sự lan tràn của dịch bệnh đáng sợ này.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 18:54