Elizabeth Pisani: Seksi, droga dhe HIV - le të tregohemi të arsyeshëm
-
0:01 - 0:03"Njerëzit bëjnë budallallëqe.
-
0:03 - 0:05Këto përhapin HIV."
-
0:05 - 0:07Ky ishte titulli kryesor i një gazete në Mbretërinë e Bashkuar (Britaninë e Madhe)
-
0:07 - 0:09The Guardian, jo shumë kohë më parë.
-
0:09 - 0:12Jam kurioze - ngrini duart - kush është dakort me këtë titull?
-
0:14 - 0:16Po mirë, një ose dy guximtarë.
-
0:16 - 0:19Ky është në fakt një citat direkt nga një epidemiologjist
-
0:19 - 0:21që ka punuar në fushën e HIV për 15 vjet,
-
0:21 - 0:23ka punuar në 4 kontinente,
-
0:23 - 0:25dhe tani e keni përpara jush.
-
0:25 - 0:27Dhe unë kam ardhur tju mbush mendjen
-
0:27 - 0:29që ky titull është vetëm gjysëm i vërtetë.
-
0:29 - 0:32Njerëzit infektohen me HIV sepse bëjnë budallallëqe,
-
0:32 - 0:34por shumica e tyre bëjnë budallallëqe
-
0:34 - 0:37për arsye mjaft racionale.
-
0:37 - 0:40Në fakt, "racionalja" është paradigma kryesore
-
0:40 - 0:42në fushën e shëndetit publik.
-
0:42 - 0:45Dhe nëse vishni syzet e urithit të shëndetit publik,
-
0:45 - 0:48do të shihni se nëse u japim njerëzve informacionin që i duhet
-
0:48 - 0:50mbi çfarë u bën mirë dhe çfarë u bën keq,
-
0:50 - 0:52nëse u ofrohen shërbimet
-
0:52 - 0:54që ata mund të përdorin bazuar mbi informacionin,
-
0:54 - 0:56dhe me pak motivim,
-
0:56 - 0:58njerëzit marrin vendime racionale
-
0:58 - 1:00dhe do jetojnë gjatë dhe plot shëndet.
-
1:00 - 1:02Mrekulli.
-
1:02 - 1:05Kjo është pak problematike për mua sepse unë punoj në HIV,
-
1:05 - 1:07dhe ndonëse jam e sigurt që ju të gjithë e dini
-
1:07 - 1:10që HIV tregon për varfërinë dhe pabarazinë gjinore,
-
1:10 - 1:12dhe nëse ishit tek TED '07,
-
1:12 - 1:14tregon për çmimet e kafesë;
-
1:14 - 1:17faktikisht, HIV flet për seksin dhe drogën.
-
1:17 - 1:19Dhe nëse ka dy gjëra që i bëjnë
-
1:19 - 1:21njerëzit pakëz irracional,
-
1:21 - 1:24janë ereksionet dhe varësia.
-
1:24 - 1:26(të qeshura)
-
1:26 - 1:29Atëherë, fillojmë me ç'është racionale për një të droguar.
-
1:29 - 1:32Më kujtohet një bisedë me një shokun tim Indonezian, Frankie.
-
1:32 - 1:34Po hanim drekë, dhe ai po më tregonte
-
1:34 - 1:37për kohën kur ishte i burgosur në Bali për përdorim droge.
-
1:37 - 1:39Dhe ishte ditëlindja e dikujt, që me shumë njerëzi
-
1:39 - 1:41kishte futur heroinë kontrabandë në burg,
-
1:41 - 1:44dhe me shumë zemërgjerësi po e ndante me të tjerët
-
1:44 - 1:46me të gjithë kolegët e tij.
-
1:46 - 1:48Kështu që të gjithë u vunë në radhë,
-
1:48 - 1:50të gjithë të droguarit njëri pas tjetrit.
-
1:50 - 1:52Dhe ai që kishte datëlindjen
-
1:52 - 1:55mbushi shiringën,
-
1:55 - 1:57dhe filloi të injektonte njerëzit e vënë në radhë.
-
1:57 - 1:59Filloi duke injektuar të parin në radhë,
-
1:59 - 2:02dhe pas injektimit fshiu gjilpërën në këmishën e vetë,
-
2:02 - 2:04dhe vazhdon të injektojë personin tjetër.
-
2:04 - 2:08Dhe Frankie tha, "Unë isha i 22-ti në radhë,
-
2:08 - 2:11dhe unë e shihja gjilpërën që vinte drejt meje,
-
2:11 - 2:13dhe kishte gjak kudo.
-
2:13 - 2:15Dhe gjilpëra po bëhej gjithmonë më e më e turbullt.
-
2:15 - 2:18Dhe një pjesë e vogël e trurit tim po mendonte,
-
2:18 - 2:20"Kjo është shumë e pështirë
-
2:20 - 2:22dhe shumë e rrezikshme."
-
2:22 - 2:24por pjesa më e madhe e trurit tim po mendonte,
-
2:24 - 2:26"Shpresoj të mbetet pak drogë edhe për mua
-
2:26 - 2:28kur të arrijë tek unë.
-
2:28 - 2:30Aman të mbetet edhe për mua."
-
2:30 - 2:32Dhe duke më treguar këtë histori,
-
2:32 - 2:34Frankie më tha,
-
2:34 - 2:36"E di që për Zotin,
-
2:36 - 2:39droga të bën budalla."
-
2:40 - 2:43Dhe, në të vërtetë, nuk mund t'i vësh fajin për saktësi,
-
2:43 - 2:46por, në fakt, Frankie, në atë moment,
-
2:46 - 2:48ishte përdorues i varur nga heroina, dhe ishte në burg.
-
2:48 - 2:50Kështu që zgjedhja e tij ishte ose
-
2:50 - 2:53të pranonte atë gjilpërën ose të mos arrinte nirvanën.
-
2:53 - 2:55Dhe nëse ka një vend ku mezi pret të arrish nirvanën,
-
2:55 - 2:57Eshtë kur je në burg.
-
2:57 - 2:59Por unë jam një shkencëtare,
-
2:59 - 3:01dhe më pëlqen ti kthej historitë në statistika,
-
3:01 - 3:03prandaj ti hedhim një sy statistikave.
-
3:03 - 3:06Biseduam me 600 të droguar
-
3:06 - 3:08në 3 qytete në Indonezi,
-
3:08 - 3:10dhe ju thamë, "po mirë, e dini si përcillet virusi i HIV?"
-
3:10 - 3:12"Patjetër. Duke përdorur të njëjtën gjilpërë."
-
3:12 - 3:15E kam me të vërtetë, gati 100%. Po, duke përdorur të njëjtën gjilpërë.
-
3:15 - 3:17Dhe, "E dini ku mund të gjeni gjilpëra të pastra
-
3:17 - 3:19me një cmim që mund ta paguani dhe të evitoni infeksionin?"
-
3:19 - 3:21"Patjetër." 100 përqind.
-
3:21 - 3:23"Jemi të droguar; e dimë ku mund të gjejmë gjilpëra të pastra."
-
3:23 - 3:25"Keni ndonjë gjilpërë të pastër me vete?
-
3:25 - 3:27Ishim duke intervistuar njerëz në rrugë,
-
3:27 - 3:29në vendet ku kalonin kohën dhe përdornin drogë.
-
3:29 - 3:31"Keni gjilpëra të pastra me vete?"
-
3:31 - 3:34Një në katër veta, maksimumi.
-
3:34 - 3:36Prandaj nuk ishte asnjë surprizë
-
3:36 - 3:38proporcioni i atyre që përdorin gjilpëra të pastra
-
3:38 - 3:40cdo herë që përdorën drogë me injeksion javën e kaluar
-
3:40 - 3:43ishte rreth një në 10,
-
3:43 - 3:46ndërkohë që 9 të tjerët po përdornin të njëjtat gjilpëra.
-
3:46 - 3:48Prandaj keni këtë mospërputhje masive.
-
3:48 - 3:50Të gjithë e dinë që
-
3:50 - 3:52nëse përdorin të njëjtën gjilpërë do të infektohen me HIV,
-
3:52 - 3:54por ata vazhdojnë të përdorin të njëjtën gjilpërë.
-
3:54 - 3:57Ku qëndron arsyeja e gjithë kësaj? Mos arrihet nirvana më e mirë nëse përdor të njëjtën gjilpërë?
-
3:57 - 4:00Ja bëmë këtë pyetje një të droguari dhe na u përgjigj, "Jeni të cmendur?
-
4:00 - 4:02Askush nuk do të përdorë të njëjtën gjilpërë,
-
4:02 - 4:05ashtu si askush nuk do të përdorë të njëjtën furcë dhëmbësh me partnerin seksual.
-
4:05 - 4:07Ka një faktor pështirosje në mes.
-
4:07 - 4:10Jo, jo. Ne përdorim të njëjtat gjilpëra sepse nuk duam të shkojmë në burg."
-
4:11 - 4:14Atëherë, në Indonezi në atë kohë,
-
4:14 - 4:17nëse mbaje një gjilpërë, dhe të kapnin policët,
-
4:17 - 4:19mund të të fusnin në burg.
-
4:19 - 4:21Dhe kjo situatë e ndryshon pakëz ekuacionin, apo jo?
-
4:21 - 4:24Sepse zgjedhja jote tani është ose
-
4:24 - 4:28të përdor gjilpërën time tani,
-
4:28 - 4:30ose të përdor një gjilpërë të dikujt tjetër
-
4:30 - 4:32të infektohem nga një sëmundje që mund
-
4:32 - 4:34të më vrasë pas 10 vjetësh,
-
4:34 - 4:37ose mund të përdor gjilpërën time
-
4:37 - 4:40dhe të shkoj në burg nesër.
-
4:40 - 4:42Pavarësisht që të droguarit mendojnë që
-
4:42 - 4:45është një ide e keqe të ekspozohen ndaj virusit HIV,
-
4:45 - 4:47ata mendojnë që është një ide akoma më e keqe
-
4:47 - 4:49të kalojnë vitin e ardhshëm në burg,
-
4:49 - 4:51ku ka shumë mundësi të gjenden në situatën e Frankie-t
-
4:51 - 4:54dhe të ekspozohen ndaj virusit HIV sidoqoftë.
-
4:54 - 4:56Papritur, duket totalisht racionale
-
4:56 - 4:58të përdorësh të njëjtën gjilpërë si të tjerët.
-
4:58 - 5:00Le ta shohim tani situatën nga pikëpamja e një politikë-bërësi.
-
5:00 - 5:02Ky është një problem shumë i lehtë.
-
5:02 - 5:05Më në fund, stimujt përputhen.
-
5:05 - 5:08Nga njëra anë kemi cfarë është racionale për shëndetin publik.
-
5:08 - 5:10Duam që njerëzit të përdorin gjilpëra të pastra,
-
5:10 - 5:12dhe të droguarit duan të përdorin gjilpëra të pastra.
-
5:12 - 5:14Prandaj mund ta eliminojmë këtë problemin
-
5:14 - 5:17duke vënë në dispozicion gjilpërat e pastra për të gjithë
-
5:17 - 5:19dhe duke hequr frikën e arrestimit.
-
5:19 - 5:21Tani, personi i parë që e kuptoi të gjithë këtë
-
5:21 - 5:23dhe që bëri dicka në nivel kombëtar
-
5:23 - 5:26ishte liberalja e mirënjëhur zemërbutë
-
5:26 - 5:28Margaret Thecër.
-
5:28 - 5:30Ajo zbatoi për herë të parë në botë
-
5:30 - 5:32një program kombëtar për shkëmbimin e gjilpërave
-
5:32 - 5:35dhe vende të tjera ndoqën shembullin e saj, Australia, Hollanda dhe disa të tjerë,
-
5:35 - 5:37dhe në të gjitha këto vende, sic mund ta shihni,
-
5:37 - 5:39asnjëherë më shumë se 4%
-
5:39 - 5:42u infektuan me virusin HIV, nga të droguarit që injektonin.
-
5:42 - 5:45Në vendet që nuk e bënë këtë, p.sh. qyteti i Nju Jork-ut
-
5:45 - 5:47Moska, Xhakarta,
-
5:47 - 5:49po diskutojmë, në kulmin e infeksionit
-
5:49 - 5:52një në dy injektues droge
-
5:52 - 5:55ishte i infektuar me këtë sëmundje fatale.
-
5:55 - 5:57Në fakt, Margaret Thecër nuk e bëri këtë
-
5:57 - 6:00sepse ndjente ndonjë dashuri të madhe për të droguarit.
-
6:00 - 6:03Ajo e bëri sepse ajo drejtonte një vend
-
6:03 - 6:05që kishte një sistem shëndetësor kombëtar.
-
6:05 - 6:08Prandaj, nëse ajo nuk investonte në parandalim efektiv,
-
6:08 - 6:10do ti duhej të paguante koston
-
6:10 - 6:12e trajtimit mjekësor më vonë,
-
6:12 - 6:14dhe është e qartë që këto kosto janë shumë më të larta.
-
6:14 - 6:17Prandaj ajo mori një vendim politik racional.
-
6:17 - 6:19Tani, nëse unë nxjerr
-
6:19 - 6:21syzet e mia prej një urithi të shëndetit publik,
-
6:21 - 6:24që të shoh këto statistika,
-
6:24 - 6:27duket shumë e thjeshtë, apo jo?
-
6:27 - 6:29Por në këtë vend,
-
6:29 - 6:32ku me sa duket qeveria nuk e ndjen veten të detyruar
-
6:32 - 6:34t'iu ofrojë shërbime të shëndetit publik për qytetarët e vet,
-
6:34 - 6:37ne kemi marrë një përqasje totalisht të ndryshme.
-
6:37 - 6:39Pra ajo që kemi bërë në Shtetet e Bashkuara
-
6:39 - 6:42është ti kthehemi dhe ti rikthehemi pafundësisht statistikave.
-
6:42 - 6:45Prandaj kemi përmbledhje te qindrave studimeve
-
6:45 - 6:47nga të gjithë njerëzit më të rëndësishëm
-
6:47 - 6:50të panteonit shkencor në Shtetet e Bashkuara,
-
6:50 - 6:52dhe këto studime tregojnë që
-
6:52 - 6:54programet e shkëmbimit të gjilpërave janë efektive, një pjesë e madhe e tyre.
-
6:54 - 6:57Tani, ato studime që tregojnë se programet nuk janë efektive --
-
6:57 - 7:00po mendoni që kjo është një nga ato slide dinamike që të mërzisin,
-
7:00 - 7:02dhe unë do të shtyp këtë butonin dhe pjesa tjetër do të shfaqet në ekran,
-
7:02 - 7:05po jo, kjo është e gjithë slide.
-
7:05 - 7:07(të qeshura)
-
7:07 - 7:10Nuk ka asgjë në anën tjetër.
-
7:12 - 7:14Prandaj, në mënyrë totalisht irracionale,
-
7:14 - 7:16do të mendonim,
-
7:16 - 7:19ama, prisni një moment, politikanët janë racionalë gjithashtu,
-
7:19 - 7:22dhe ata po veprojnë sipas cfarë mendojnë që duan votuesit e tyre.
-
7:22 - 7:24Edhe ne vëzhgojmë se si votuesit reagojnë
-
7:24 - 7:26shumë mirë ndaj gjërave të tilla
-
7:26 - 7:29dhe jo shumë mirë ndaj gjërave të këtilla.
-
7:29 - 7:36(të qeshura)
-
7:36 - 7:39Prandaj bëhet shumë racionale
-
7:39 - 7:42që tu refuzojmë shërbimet injektuesve.
-
7:42 - 7:44Tani le të flasim për seksin.
-
7:44 - 7:47A jemi më racional kur vjen fjala për seksin?
-
7:47 - 7:49Epo unë as që dua të merrem me
-
7:49 - 7:51pozicionet qartësisht irracionale
-
7:51 - 7:53të njerëzve si Kisha Katolike,
-
7:53 - 7:56që mendojnë se nëse shpërndan prezervativa,
-
7:56 - 8:00të gjithë do të shkojnë me vrap të bëjnë seks.
-
8:00 - 8:02Nuk e di nëse Papa Benedikt
-
8:02 - 8:04shikon TED-Fjalimet në internet,
-
8:04 - 8:07por nëse e shikoni, kam një lajm për ju Benedikt.
-
8:07 - 8:10Unë mbaj prezervativa me vete gjithë kohën,
-
8:10 - 8:12dhe nuk bëj seks kurrë.
-
8:12 - 8:14(të qeshura)
-
8:14 - 8:16Nuk është kaq e lehtë.
-
8:16 - 8:18Merrini, mbase ju do të keni më shumë fat.
-
8:18 - 8:24(duartrokitje)
-
8:24 - 8:26Dakort, seriozisht,
-
8:26 - 8:29HIV nuk është kaq i lehtë
-
8:29 - 8:31për tu transmetuar seksualisht.
-
8:31 - 8:33Prandaj, varet nga sa virus ka
-
8:33 - 8:35në gjakun dhe lëngjet e tjera trupore.
-
8:35 - 8:38Dhe ajo që kemi është një nivel shumë të larte virusi,
-
8:38 - 8:40që në fillim, menjëherë pas infektimit,
-
8:40 - 8:42dhe kur fillojmë të prodhojmë antitrupa,
-
8:42 - 8:44dhe pastaj vazhdon me nivele goxha të ulëta
-
8:44 - 8:46për një kohë të gjatë, 10 ose 12 vjet,
-
8:46 - 8:49me rritje të shpejta kur keni një infeksion tjetër seksualisht të transmetueshëm,
-
8:49 - 8:51por në thelb, nuk ndodh asgjë
-
8:51 - 8:53deri kur fillojnë simptomat e SIDAs.
-
8:53 - 8:55Dhe në atë fazë
-
8:55 - 8:57nuk dukeni mirë, nuk ndiheni mirë,
-
8:57 - 8:59dhe nuk po bëni shumë seks.
-
8:59 - 9:01Prandaj transmetimi seksual i HIV
-
9:01 - 9:04në thelb, varet nga sa partnerë keni
-
9:04 - 9:07në këto periudha të shkurtra kohe
-
9:07 - 9:09kur keni kulmet e aktivitetit të virusit.
-
9:09 - 9:12Në fakt, kjo i cmend njerëzit
-
9:12 - 9:15sepse do të thotë që duhet të flasin për
-
9:15 - 9:17disa grupe që kanë më shumë partnerë seksualë
-
9:17 - 9:19në një kohë të shkurtër sesa grupe të tjera,
-
9:19 - 9:21dhe kjo konsiderohet stigmatizuese.
-
9:21 - 9:23Gjithmonë kam qenë kurioze mbi këtë
-
9:23 - 9:25sepse mendoj që stigma është një gjë e keqe,
-
9:25 - 9:27kurse seksi është një gjë goxha e mirë,
-
9:27 - 9:30por e lëmë më mirë këtë pikë.
-
9:30 - 9:32E vërteta është që 20 vjet
-
9:32 - 9:34kërkimesh shumë të mira
-
9:34 - 9:36na kanë treguar se
-
9:36 - 9:39ka disa grupe që janë më të ngjashme të ndërrojnë
-
9:39 - 9:41një numër të lartë partnerësh për një periudhë të shkurtër kohe,
-
9:41 - 9:43dhe ato grupe janë, në nivel botëror,
-
9:43 - 9:46njerëzit që shesin seks dhe partnerët e tyre të rregullt,
-
9:46 - 9:48janë burrat homoseksualë që kanë dalë për tu dëfryer
-
9:48 - 9:50që kanë mesatarisht, tre herë më shumë partnerë
-
9:50 - 9:52se sa heteroseksualët që kanë dalë për tu dëfryer,
-
9:52 - 9:54dhe ata janë heteroseksualë
-
9:54 - 9:56që vijnë nga vende që kanë
-
9:56 - 9:58tradita poligamie
-
9:58 - 10:01dhe nivele relativisht të larta autonomie për gratë,
-
10:01 - 10:04dhe gati të gjitha këto vende janë në Afrikën jugore ose lindore.
-
10:04 - 10:07Dhe kjo pasqyrohet në këtë epideminë që kemi sot.
-
10:07 - 10:10Prandaj ju mund ti shihni këto imazhe të tmerrshme nga Afrika.
-
10:10 - 10:12Të gjitha këto janë vende në jug të Afrikës
-
10:12 - 10:14ku një në shtatë
-
10:14 - 10:16dhe një në tre
-
10:16 - 10:18të të gjithë të rriturve
-
10:18 - 10:20janë të infektuar me HIV.
-
10:20 - 10:22Tani, në pjesën tjetër të botës,
-
10:22 - 10:25asgjë nuk ndodh në popullsinë në përgjithësi,
-
10:25 - 10:27nivele shumë shumë të ulëta,
-
10:27 - 10:30por kemi nivele shumë të larta të infeksionit me HIV
-
10:30 - 10:33në këto popullatat e tjera që janë më të rrezikuarat,
-
10:33 - 10:35si të droguarit me gjilpëra, punonjëset e seksit,
-
10:35 - 10:37dhe meshkujt homoseksualë.
-
10:37 - 10:39Vini re informacionin lokal nga Los Anxheles.
-
10:39 - 10:42prevalenca 25% ndër meshkujt homoseksualë.
-
10:43 - 10:46Patjetër, që nuk infektohesh nga HIV vetëm duke bërë seks të pambrojtur.
-
10:46 - 10:49Mund të infektohesh nga HIV duke bërë seks të pambrojtur
-
10:49 - 10:52me një person të infektuar me HIV.
-
10:52 - 10:54Në pjesën më të madhe të botës,
-
10:54 - 10:56pa marrë parasysh këto raste falimentimi
-
10:56 - 10:58të parandalimit
-
10:58 - 11:00kemi patur goxha sukses këto ditë
-
11:00 - 11:02në fushën e tregtisë së seksit.
-
11:02 - 11:04Përdorimi i prezervativave midis 80 dhe 90%
-
11:04 - 11:07në seksin që tregtohet në shumicën e vendeve.
-
11:07 - 11:10Përsëri ndodh sepse masat shtytëse janë të renditura.
-
11:10 - 11:12Cfarë është racionale për shëndetin publik
-
11:12 - 11:14është gjithashtu racionale për punëtoret e seksit
-
11:14 - 11:17sepse është keq për shitjet po të kesh një infeksion veneriale.
-
11:17 - 11:19Asnjë nuk e do.
-
11:19 - 11:21Faktikisht, asnjë nga klientët e tyre nuk duan të kthehen në shtëpi rrjedhje qelbi.
-
11:21 - 11:24Në thelb, mund të arrish
-
11:24 - 11:27nivele të larta përdorimi të prezervativëve në seksin komercial.
-
11:27 - 11:29por në marrëdhënie intime,
-
11:29 - 11:31është shumë më e vështirë sepse,
-
11:31 - 11:33me gruan tuaj apo të dashurin tuaj,
-
11:33 - 11:36ose me dikë që ju shpresoni do të bëhet një nga këto gjëra për ju,
-
11:36 - 11:39ne kemi këtë iluzionin e romancës
-
11:39 - 11:41të besimit dhe intimitetit,
-
11:41 - 11:44dhe asgjë nuk e vret romancën më shumë se sa
-
11:44 - 11:47pyetja "Prezervativi im apo i yti, zemër?"
-
11:47 - 11:50Prandaj kur përballesh me këtë fakt,
-
11:50 - 11:53të duhet një shtysë shumë e fortë
-
11:53 - 11:56që të përdorësh prezervativa.
-
11:56 - 11:59Kjo për shembull. Ky zotëri quhet Jozef.
-
11:59 - 12:01Vjen nga Haiti, dhe është i sëmurë me SIDA,
-
12:01 - 12:04dhe nuk besoj se po bën shumë seks tani,
-
12:04 - 12:06por ai është një rikujtim për popullatën
-
12:06 - 12:08përse ju do të dëshironit të
-
12:08 - 12:10përdorni prezervativë.
-
12:10 - 12:12edhe kjo është në Haiti dhe na kujton
-
12:12 - 12:15përse mund të doni të ishit duke bërë seks tani, mbase.
-
12:16 - 12:19Cuditërisht, edhe ky është Jozef
-
12:19 - 12:22pas gjashtë muajsh trajtimi me ilace antiretrovirale.
-
12:23 - 12:26Jo për gjë e quajmë Efekti Lazarus.
-
12:28 - 12:31Por po ndryshon ekuacionin
-
12:31 - 12:33e cfarë është racionale
-
12:33 - 12:36në marrjen e vendimeve mbi gjërat seksuale.
-
12:36 - 12:38Prandaj kemi këtë situatë
-
12:38 - 12:40ku disa njerëz thonë: "Nuk ka shumë rëndësi
-
12:40 - 12:43sepse, aktualisht, trajtimi është një mënyrë parandalimi efektive
-
12:43 - 12:45sepse ul ngarkesën virale dhe rrjedhimisht
-
12:45 - 12:47e bën më të vështirë transmetimin e virusit HIV."
-
12:47 - 12:50Prandaj, nëse e shihni këtë punën e viremisë përsëri,
-
12:50 - 12:52nëse filloni trajtimin kur jeni të sëmurë,
-
12:52 - 12:55atëherë cfarë ndodh? Ngarkesa virale ulet.
-
12:55 - 12:58Por në krahasim me cfarë? Cfarë ndodh nëse nuk bën trajtimin?
-
12:59 - 13:01Në fakt, vdes,
-
13:01 - 13:03prandaj ngarkesa virale bëhet zero.
-
13:03 - 13:06Dhe e gjithë kjo jeshilja këtu, duke përfshirë këto rritjet e menjëhershme,
-
13:06 - 13:10që ndodhin kur nuk shkoje dot në farmaci
-
13:10 - 13:13apo të mbaruan ilacet, apo dole për party për tre ditë rresht
-
13:13 - 13:15dhe harrove të pije ilacet,
-
13:15 - 13:18ose sepse ke fituar rezistencë ndaj ilaceve, apo cfarëdo arsye,
-
13:18 - 13:20i gjithi ky virus
-
13:20 - 13:23nuk do të ishte atje jashtë, po të mos kishte trajtime dhe ilace.
-
13:23 - 13:26A po ju them, oh mirë, strategji parandalimi fantastike,
-
13:26 - 13:28nuk duhet ti japim më njerëzve ilace?
-
13:28 - 13:30Patjetër që jo. Patjetër që jo,
-
13:30 - 13:33duhet të zgjerojmë trajtimin antiretroviral sa më shumë që të mundemi.
-
13:33 - 13:35Por unë po vë në pikëpyetje
-
13:35 - 13:37ata njerëz që thonë që më shumë trajtim
-
13:37 - 13:39është e vetmja formë parandalimi që na duhet.
-
13:39 - 13:42Kjo nuk është domosdosmërisht e vërtetë,
-
13:42 - 13:44dhe mendoj që mund të mësojmë më shumë nga eksperiencat e meshkujve homoseksualë
-
13:44 - 13:47në vende të pasura ku kanë pasur trajtimin në dispozicion
-
13:47 - 13:49për gati 15 vjet deri tani,
-
13:49 - 13:51dhe cfarë kemi vënë re është që
-
13:51 - 13:53në fakt, përdorimi i prezervativave,
-
13:53 - 13:55që ishte shumë shumë i lartë --
-
13:55 - 13:58komuniteti i homoseksualëve ju përgjigj shumë shpejt virusit HIV,
-
13:58 - 14:00me shumë pak ndihmë
-
14:00 - 14:02nga urithët e shëndetit publik, do të thosha --
-
14:02 - 14:05që niveli i përdorimit të prezervativëve ka rënë dramatikisht që kur filloi trajtimi
-
14:05 - 14:07për dy arsye faktikisht.
-
14:07 - 14:09Një është hipoteza që "Epo mirë,
-
14:09 - 14:11ai është i infektuar, ka shumë mundësi që po merr ilace,
-
14:11 - 14:14dhe ngarkesën virale duhet ta ketë të ulët, prandaj jam goxha i sigurt."
-
14:14 - 14:16Dhe gjëja tjetër që po ndodh është që njerëzit thjesht
-
14:16 - 14:18nuk tremben më nga virusi HIV
-
14:18 - 14:21sa tremben nga SIDA, dhe kanë të drejtë.
-
14:21 - 14:24SIDA është sëmundja shpërfytyruese që të vriste,
-
14:24 - 14:26kurse HIV është virusi i padukshëm
-
14:26 - 14:28që të bën të pish një kokërr ilaci cdo ditë.
-
14:28 - 14:30Dhe kjo është e mërzitshme,
-
14:30 - 14:33por a është aq e mërzitshme sa
-
14:33 - 14:35të të duhet të përdorësh një prezervativ cdo herë që bën seks,
-
14:35 - 14:37pavarësisht nga sa i dehur je,
-
14:37 - 14:40pavarësisht nga sa vija ke bërë, cfarëdo lloj gjëje?
-
14:40 - 14:42Nëse shohim të dhënat, vëmë re që
-
14:42 - 14:44përgjigja për këtë pyetje
-
14:44 - 14:46është HMMMMM.
-
14:46 - 14:48Këto janë të dhënat nga Skocia.
-
14:48 - 14:50E shihni kulmin tek përdoruesit e drogës me gjilpërë
-
14:50 - 14:52para se të fillonte programi kombëtar i shkëmbimit të gjilpërave.
-
14:52 - 14:54Pastaj u ul deri poshtë
-
14:54 - 14:56dhe si tek heteroseksualët, shumica në seksin komercial
-
14:56 - 14:58si dhe në përdoruesit e drogës,
-
14:58 - 15:01nuk kemi shumë aktivitet pas fillimit të trajtimit,
-
15:01 - 15:03dhe kjo ndodh sepse shtysat përputhen
-
15:03 - 15:05ashtu sic ju thashë më parë.
-
15:05 - 15:07Por për meshkujt homoseksualë,
-
15:07 - 15:09kemi një rritje të theksuar
-
15:09 - 15:11duke filluar 3 apo 4 vjet
-
15:11 - 15:13pasi trajtimi mund ta merrje lehtësisht.
-
15:13 - 15:15Këto janë infeksionet e reja.
-
15:15 - 15:17Cfarë do të thotë kjo?
-
15:17 - 15:20Do të thotë që efekti i kombinuar i të qënit më pak të shqetësuar
-
15:20 - 15:23dhe të paturit të më shumë virus në popullsi,
-
15:23 - 15:25më shumë njerëz që jetonin jetë më të gjata, më të shëndetshme,
-
15:25 - 15:27me më shumë shanse për të bërë seks
-
15:27 - 15:29të infektuar me HIV,
-
15:29 - 15:32është më i fortë se sa efekti i ngarkesës virale më të ulët,
-
15:32 - 15:34dhe kjo është dicka shumë shqetësuese.
-
15:34 - 15:36Cfarë do të thotë kjo?
-
15:36 - 15:39Do të thotë që duhet bërë më shumë parandalim, kur kemi më shumë trajtim.
-
15:39 - 15:41A po ndodh kjo?
-
15:41 - 15:44Jo, dhe unë e quaj dilema e dhembshurisë.
-
15:44 - 15:47Kemi folur shumë për dhembshurinë këto ditë.
-
15:47 - 15:50Dhe cfarë po ndodh në fakt është që njerëzit nuk janë
-
15:50 - 15:52të zotë të ndërtojnë
-
15:52 - 15:55shërbime të shëndetit seksual dhe riprodhues për punëtoret e seksit,
-
15:55 - 15:58jo të zotët tu japim gjilpëra të droguarve,
-
15:58 - 16:01por kur kanë kaluar nga të qënit
-
16:01 - 16:04njerëz transgresivë, sjelljet e të cilëve nuk duam ti aprovojmë,
-
16:04 - 16:06dhe bëhen viktima të SIDA-s,
-
16:06 - 16:08ne bëhemi shumë të dhembshur
-
16:08 - 16:10dhe u blejmë ilace shumë të shtrenjta për të gjithë jetën.
-
16:10 - 16:12Nuk ka kuptim
-
16:12 - 16:14nga pikëpamja e shëndetit publik.
-
16:14 - 16:18Dua tja jap fjalën e fundit, Ines.
-
16:18 - 16:21Ines është një prostitutë transgjinore në rrugët e Xhakartës.
-
16:21 - 16:23Eshtë një femër me penis.
-
16:23 - 16:25Përse e bën këtë punën ajo?
-
16:25 - 16:28Patjetër sepse e kanë detyruar
-
16:28 - 16:30sepse ajo nuk ka mundësi të tjera më të mira, etj etj
-
16:30 - 16:32sikur të mund ti tregonim asaj se si të qepte
-
16:32 - 16:35dhe të gjente një punë të mirë në një fabrikë, gjithcka do të shkonte shumë mire.
-
16:35 - 16:37Ja cfarë fitojnë punëtoret e fabrikave në një orë pune në Indonezi,
-
16:37 - 16:39mesatarisht, 20 qindarka.
-
16:39 - 16:41Varion pak nga krahina në krahinë.
-
16:41 - 16:44Unë bisedoj me punonjëset e seksit, 15,000 prej tyre
-
16:44 - 16:46për këtë imazh spcifikisht.
-
16:46 - 16:48Dhe kjo është cfarë punëtoret e seksit.
-
16:48 - 16:50fitojnë në një orë.
-
16:50 - 16:53Prandaj, nuk është një punë e mirë, por për shumë njerëz
-
16:53 - 16:55është një zgjedhje shumë racionale.
-
16:55 - 16:57Ok, Ines.
-
17:00 - 17:05Kemi mjetet, njohurinë, të ardhurat,
-
17:05 - 17:09dhe zotimin për parandalimin e HIV, gjithashtu.
-
17:09 - 17:15Ines: Përse vazhdon të rritet niveli i infeksioneve?
-
17:15 - 17:18Gjithcka është politike.
-
17:18 - 17:21Kur i futesh politikës, asgjë nuk merret vesh.
-
17:21 - 17:24Elizabeth Pisani: "Kur fillon të merresh me politikën, asgjë nuk merret vesh."
-
17:24 - 17:27Prandaj, nga pikëpamja e një punëtorje të seksit,
-
17:27 - 17:29politikanët nuk merren vesh.
-
17:29 - 17:31Nga pikëpamja e urithit të shëndetit publik,
-
17:31 - 17:34të droguarit po bëjnë gjëra pa mend.
-
17:35 - 17:38Dua të them që e vërteta është që cdo njeri ka një arsyetim të ndryshëm.
-
17:38 - 17:40Ka aq shumë mënyra për të qenë i arsyeshëm
-
17:40 - 17:42sa ka edhe qënie njerëzore në planet,
-
17:42 - 17:44dhe kjo është një nga lavditë e ekzistencës njerëzore.
-
17:44 - 17:46Por këto mënyra të të qënit të arsyeshëm.
-
17:46 - 17:48nuk janë të pavarura njëra nga tjetra.
-
17:48 - 17:50Prandaj është racionale për
-
17:50 - 17:52njër një përdorues droge me gjilpëra
-
17:52 - 17:55sepse një vendim idiot është marrë nga një politikan,
-
17:55 - 17:57dhe është e arsyeshme për një politikan
-
17:57 - 18:00për ta marrë këtë vendim idiot
-
18:00 - 18:02sepse po u përgjigjen
-
18:02 - 18:04atyre që mendojnë që votuesit duan.
-
18:04 - 18:06Por këtu qëndron problemi:
-
18:06 - 18:08Ne jemi votuesit.
-
18:08 - 18:11Nuk jemi të gjithë, patjetër, por TED është një komunitet me lidera të opinionit publik,
-
18:11 - 18:13dhe cdokush që është në këtë dhomë,
-
18:13 - 18:16dhe cdokush që po e shikon këtë video në internet,
-
18:16 - 18:19unë mendoj që e ka për detyrë ti kërkojë politikanëve
-
18:19 - 18:22të marrin vendimet e politikës mbi bazën e provave shkencore
-
18:22 - 18:24dhe duke u bazuar në bon sens (Logjikën e thjeshtë).
-
18:24 - 18:26Do të jetë shumë e vështirë për të gjithë ne
-
18:26 - 18:29që në mënyrë individuale të influencojmë cfarë është e arsyeshme
-
18:29 - 18:31për cdo Frankie dhe cdo Ines atje jashtë.
-
18:31 - 18:34Por të paktën mund ta përdorni votën tuaj
-
18:34 - 18:37të ndaloni që politikanët të bëjnë gjëra idiote
-
18:37 - 18:39që shpërndajnë virusin HIV.
-
18:39 - 18:41Falemnderit.
-
18:41 - 18:50(duartrokitje)
- Title:
- Elizabeth Pisani: Seksi, droga dhe HIV - le të tregohemi të arsyeshëm
- Speaker:
- Elizabeth Pisani
- Description:
-
E armatosur me logjikën e saj të hekurt, sensin e humorit dhe syzet prej "një urithi të shëndetit publik", Elizabeth Pisani shpalos morinë e mospërputhjeve në sistemet tona politike që i ndalojnë të gjitha dollarët tanë të luftojnë përhapjen e HIV. Hulumtimet e saj me popullësitë-në-rrezik -- nga të droguarit deri tek punonjëset e seksit në Kamboxhia -- tregojnë masat, ndonjëherë kundër-intuitive, që mund të ndalnin përhapjen e kësaj sëmundjeje shkatërruese.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 18:54