Елизабет Писани: Секс, дрога и ХИВ - ајде да се вразумиме
-
0:01 - 0:03„Луѓето прават глупави работи.
-
0:03 - 0:05Заради тоа ХИВ вирусот се шити низ светот.“
-
0:05 - 0:07Ова, не многу одамна, беше наслов во британскиот весник,
-
0:07 - 0:09Гардијан.
-
0:09 - 0:12Љубопитна сум, дигнете раце, кој се согласува?
-
0:14 - 0:16Па, една или две храбри души.
-
0:16 - 0:19Ова е всушност директен цитат од епидемиолог
-
0:19 - 0:21која работи на полето на ХИВ 15 години,
-
0:21 - 0:23која работела на четири континенти
-
0:23 - 0:25и стои сега пред вас.
-
0:25 - 0:27Сега ќе објаснам дека
-
0:27 - 0:29ова е само половина од вистината.
-
0:29 - 0:32Луѓето добиваат ХИВ затоа што прават глупави работи,
-
0:32 - 0:34но многу од нив прават глупави работи
-
0:34 - 0:37од совршено разумни причини.
-
0:37 - 0:40Сега, „разумно“ е доминантната парадигма
-
0:40 - 0:42во јавното здравство.
-
0:42 - 0:45И ако ги ставите очилата на сезнајко од јавното здравство,
-
0:45 - 0:48ќе видите дека ако им ги дадете на луѓето потребните информации
-
0:48 - 0:50за она што е добро, а што лошо за нив,
-
0:50 - 0:52ако им дадете услуги кои
-
0:52 - 0:54може да ги користат да дејствуваат со таа информација,
-
0:54 - 0:56малку мотивација,
-
0:56 - 0:58луѓето ќе донесат разумни одлуки
-
0:58 - 1:00и ќе живеат долг и здрав живот.
-
1:00 - 1:02Прекрасно.
-
1:02 - 1:05Малку е проблематично за мене затоа што работам во полето на ХИВ,
-
1:05 - 1:07и иако сум сигурна дека сите знаете
-
1:07 - 1:10дека ХИВ се врти околу сиромаштијата и не-еднаквоста на половите
-
1:10 - 1:12а ако бевте на TED '07,
-
1:12 - 1:14знаете дека се врти околу цените на кафето;
-
1:14 - 1:17всушност, ХИВ се врти околу сексот и дрогите.
-
1:17 - 1:19А ако има две работи што ги прави
-
1:19 - 1:21човечките суштества по малку ирационални,
-
1:21 - 1:24тоа се ерекциите и зависностите.
-
1:24 - 1:26(смеа)
-
1:26 - 1:29Па, ајде да почнеме со она што е разумно за еден зависник.
-
1:29 - 1:32Се сеќавам дека зборував со еден мој пријател од Индонезија, Френки.
-
1:32 - 1:34Ручавме и тој ми раскажуваше
-
1:34 - 1:37за времето кога бил во затвор на Бали за користење на дрога.
-
1:37 - 1:39По повод роденденот на еден од затворениците, многу љубезно од нив,
-
1:39 - 1:41успеале да прошверцуваат малку хероин во затворот
-
1:41 - 1:44а славеникот многу великодушно го делел
-
1:44 - 1:46со сите свои колеги.
-
1:46 - 1:48Така, сите се подредиле,
-
1:48 - 1:50сите наркомани во еден ред.
-
1:50 - 1:52А дечкото што славел роденден,
-
1:52 - 1:55го наполнил шприцот
-
1:55 - 1:57и почнал да им инјектира дрога на луѓето.
-
1:57 - 1:59Така, му инјектира на првиот,
-
1:59 - 2:02потоа ја избришал иглата од кошулата
-
2:02 - 2:04па му инјектира од дрогата на следниот итн.
-
2:04 - 2:08Франки рече, „Јас бев дваесет и втори на ред,
-
2:08 - 2:11и ја гледав иглата како оди накај мене,
-
2:11 - 2:13и има крв насекаде.
-
2:13 - 2:15Станува се потапа и потапа.
-
2:15 - 2:18Еден мал дел од мојот мозок си вели:
-
2:18 - 2:20„Ова е одвратно
-
2:20 - 2:22и навистина опасно“
-
2:22 - 2:24но најголемиот дел од мојот мозок си вели:
-
2:24 - 2:26„Те молам нека остане дрога за мене
-
2:26 - 2:28кога ќе ми дојде редот.
-
2:28 - 2:30Те молам, нека има малку за мене““
-
2:30 - 2:32И кога ми ја раскажуваше приказнава,
-
2:32 - 2:34Френки рече:
-
2:34 - 2:36„Знаеш, господе,
-
2:36 - 2:39дрогата навистина те заглупавува.“
-
2:40 - 2:43Знаете, не може да го обвинувате за точноста,
-
2:43 - 2:46но, всушност, Френки, во тоа време,
-
2:46 - 2:48бил зависник од хероин и бил во затвор.
-
2:48 - 2:50Така неговиот избор бил
-
2:50 - 2:53или да ја прифати таа нечиста игла или да не стане „хај“.
-
2:53 - 2:55А ако има едно место каде што навистина сакаш да си „хај“
-
2:55 - 2:57тоа е кога си во затвор.
-
2:57 - 2:59Но, јас сум научник,
-
2:59 - 3:01и не сакам да изведувам податоци од анегдоти,
-
3:01 - 3:03па ајде да погледаме малку податоци.
-
3:03 - 3:06Зборувавме со 600 зависници
-
3:06 - 3:08во три градови во Индонезија,
-
3:08 - 3:10и ги прашавме „Добро, знаете ли како се добива ХИВ?“
-
3:10 - 3:12„О, да. Преку користење на исти игли“
-
3:12 - 3:15Гледате, скоро 100 проценти. Да, преку делење игли.
-
3:15 - 3:17И, „Знаете ли каде да набавите чиста игла
-
3:17 - 3:19за цена која може да си ја дозволите за да го избегнете тоа?“
-
3:19 - 3:21„О да“ 100 проценти.
-
3:21 - 3:23„Наркомани сме, знаеме каде да најдеме чисти игли.“
-
3:23 - 3:25„Па, носите ли игла со себе?“
-
3:25 - 3:27Ние ги прашувавме луѓево на улица,
-
3:27 - 3:29на местата на кои излегуваат и земаат дрога.
-
3:29 - 3:31„Носите ли чисти игли со себе?“
-
3:31 - 3:34Еден од четири, максимум.
-
3:34 - 3:36Така, не е изненадување
-
3:36 - 3:38што пропорцијата на оние што навистина користеле чисти игли
-
3:38 - 3:40секогаш кога вбризгале дрога претходната недела
-
3:40 - 3:43е само околу еден од десет,
-
3:43 - 3:46а другите девет од десет дела иста игла.
-
3:46 - 3:48Така се добива оваа огромна разлика.
-
3:48 - 3:50Сите знаат дека
-
3:50 - 3:52ако делат иста игла ќе добијат ХИВ,
-
3:52 - 3:54но сепак делат.
-
3:54 - 3:57Зошто е тоа така? Дали ти е подобар трипот ако делиш или нешто?
-
3:57 - 4:00Го поставивме ова прашање на еден наркоман чија реакција беше: „Луди ли сте?“
-
4:00 - 4:02Не сакаш да делиш игла ништо повеќе отколку што сакаш да
-
4:02 - 4:05делиш четка за заби, дури и со некој со кој спиеш.
-
4:05 - 4:07Тука постои одреден „бљак“ фактор.
-
4:07 - 4:10Не, не. Делиме игли бидејќи не сакаме да одиме во затвор.’
-
4:11 - 4:14Во тој момент во Индонезија,
-
4:14 - 4:17ако носиш игла и ако те собере полицијата,
-
4:17 - 4:19може да завршиш во затвор.
-
4:19 - 4:21Ова малку ја менува равенката, нели?
-
4:21 - 4:24Затоа што вашиот избор сега е -
-
4:24 - 4:28да ја користам мојата игла сега
-
4:28 - 4:30или да делам игла со некого во овој момент и
-
4:30 - 4:32да добијам болест што можеби
-
4:32 - 4:34ќе ме убие 10 години подоцна,
-
4:34 - 4:37или, да ја користам својата игла и
-
4:37 - 4:40да одам во затвор утре.
-
4:40 - 4:42И, иако наркоманите мислат дека навистина
-
4:42 - 4:45е лоша идеја да се изложуваат себе си на ХИВ,
-
4:45 - 4:47сметаат дека е уште полошо да
-
4:47 - 4:49ја поминат наредната година во затвор,
-
4:49 - 4:51каде веројатно би се нашле во ситуација слична на онаа на Френки
-
4:51 - 4:54и секако би се изложиле на вирусот.
-
4:54 - 4:56Така, одеднаш, станува совршено разумно
-
4:56 - 4:58да се делат иглите.
-
4:58 - 5:00Сега, да го погледнеме ова од законодавна перспектива.
-
5:00 - 5:02Ова е навистина лесен проблем.
-
5:02 - 5:05За прв пат, мотивите се на исто рамниште.
-
5:05 - 5:08Од една страна е она што е разумно за јавното здравство.
-
5:08 - 5:10Сакаме луѓето да користат чисти игли,
-
5:10 - 5:12а и наркоманите сакаат да користат чисти игли.
-
5:12 - 5:14Така, би можеле да го избришеме проблемот
-
5:14 - 5:17само со тоа што ќе направиме чистите игли да бидат достапни насекаде
-
5:17 - 5:19и да го отстраниме стравот од апсење.
-
5:19 - 5:21Првата личност што го сфати тоа
-
5:21 - 5:23и направи нешто на национално ниво,
-
5:23 - 5:26беше познатата либералка во душа
-
5:26 - 5:28Маргарет Тачер.
-
5:28 - 5:30Таа ја основаше првата национална
-
5:30 - 5:32програма за замена на игли во светот
-
5:32 - 5:35и други држави го повторија истото - Австралија, Холандија и уште неколку,
-
5:35 - 5:37и во сите овие земји, како што гледате,
-
5:37 - 5:39никогаш не се заразиле повеќе од 4%
-
5:39 - 5:42од луѓето со ХИВ.
-
5:42 - 5:45На местата каде не постои ваква програма, Њу Јорк, на пример,
-
5:45 - 5:47Москва, Џакарта,
-
5:47 - 5:49зборуваме за неговиот врв,
-
5:49 - 5:52еден од двајца наркомани
-
5:52 - 5:55се заразени со оваа фатална болест
-
5:55 - 5:57Сега, Маргарет Тачер не го направи ова
-
5:57 - 6:00затоа што многу ги сака наркоманите.
-
6:00 - 6:03Го стори ова бидејќи водеше земја
-
6:03 - 6:05што имаше национален здравствен сервис.
-
6:05 - 6:08Па така, ако не инвестираше во ефективна превенција,
-
6:08 - 6:10ќе мораше да ги плати трошоците
-
6:10 - 6:12за лечење подоцна,
-
6:12 - 6:14а очигледно тие се многу повисоки.
-
6:14 - 6:17Значи таа донесе разумна политичка одлука.
-
6:17 - 6:19Сега, ако ги извадам моите
-
6:19 - 6:21очила на сезнајко од јавното здравство
-
6:21 - 6:24и погледнам
-
6:24 - 6:27изгледа многу просто, нели.
-
6:27 - 6:29Но во земјава,
-
6:29 - 6:32каде владата очигледно не чувствува обврска
-
6:32 - 6:34да им обезбеди здравствена заштита на своите граѓани,
-
6:34 - 6:37имаме сосема различен пристап.
-
6:37 - 6:39Така, она што го правиме во САД
-
6:39 - 6:42е прегледување на податоците, бескрајно прегледување на податоците.
-
6:42 - 6:45Така се прегледуваат стотици студии
-
6:45 - 6:47на сите фиљан научници
-
6:47 - 6:50во научниот пантеон во САД,
-
6:50 - 6:52и сите овие студии покажуваат
-
6:52 - 6:54дека програмите од тој тип се ефективни, прилично голем дел од нив.
-
6:54 - 6:57Сега, оние кои покажуваат дека програмите за замена на игли не се ефективни -
-
6:57 - 7:00сигурно мислите дека ова е еден од оние досадни динамични слајдови
-
7:00 - 7:02и дека ќе го притиснам копчето и дека вториот дел ќе се појави,
-
7:02 - 7:05но, не, тоа е целиот слајд.
-
7:05 - 7:07(смеа)
-
7:07 - 7:10Нема ништо на другата страна.
-
7:12 - 7:14Значи сосема неразумно.
-
7:14 - 7:16би помислиле,
-
7:16 - 7:19освен што, почекајте малку, политичарите се исто така разумни.
-
7:19 - 7:22и одговараат на она што мислат дека гласачите го сакаат.
-
7:22 - 7:24Така она што го гледаме дека гласачите реагираат многу
-
7:24 - 7:26добро на вакво нешто
-
7:26 - 7:29и не баш толку добро на вакво нешто.
-
7:29 - 7:36(смеа)
-
7:36 - 7:39Така станува многу разумно да им
-
7:39 - 7:42им се одбие правото на услуги на наркоманите.
-
7:42 - 7:44Сега да зборуваме за сексот.
-
7:44 - 7:47Дали сме бар малку поразумни во врска со сексот?
-
7:47 - 7:49Секако, нема да се осврнам на
-
7:49 - 7:51видливо неразумните позиции
-
7:51 - 7:53на сличните на католичката црква,
-
7:53 - 7:56кои некако се убедени дека ако раздавате кондоми
-
7:56 - 8:00сите ќе излезат и ќе имаат секс.
-
8:00 - 8:02Не знам дали Папата Бенедикт
-
8:02 - 8:04ги гледа овие TEDTalks на интернет,
-
8:04 - 8:07но ако го гледаш ова, имам нешто да ти кажам Бенедикт.
-
8:07 - 8:10Носам кондоми со себе секогаш,
-
8:10 - 8:12но никогаш не завршувам во кревет со некого.
-
8:12 - 8:14(смеа)
-
8:14 - 8:16Не е така лесно.
-
8:16 - 8:18Еве, можеби вие ќе имате повеќе среќа.
-
8:18 - 8:24(Аплауз)
-
8:24 - 8:26Во ред, сериозно,
-
8:26 - 8:29всушност и не е така лесно да се
-
8:29 - 8:31пренесе ХИВ по сексуален пат.
-
8:31 - 8:33Тоа зависи од количината на вирусот во
-
8:33 - 8:35вашата крв и во вашите телесни течности.
-
8:35 - 8:38А она што го имаме е многу, многу високо ниво на вирусот
-
8:38 - 8:40веднаш на почетокот, веднаш по инфицирањето,
-
8:40 - 8:42потоа почнувате да создавате антитела,
-
8:42 - 8:44и тогаш вирусот се спушта на прилично ниско ниво
-
8:44 - 8:46за долго време, 10 или 12 години,
-
8:46 - 8:49имате врвови ако добиете друга сексуално пренослива инфекција,
-
8:49 - 8:51но генерално, ништо посебно не се случува
-
8:51 - 8:53додека да почнете да добивате симптоми на СИДА.
-
8:53 - 8:55А веќе во таа фаза, овде,
-
8:55 - 8:57не изгледате добро, не се чувствувате добро,
-
8:57 - 8:59немате баш многу односи.
-
8:59 - 9:01Значи. сексуалното пренесување на ХИВ
-
9:01 - 9:04е всушност одредено од бројот на партнери кои ги имате
-
9:04 - 9:07во овие многу кратки периоди на време
-
9:07 - 9:09кога имате висока виремиа.
-
9:09 - 9:12Е ова ги полудува луѓето,
-
9:12 - 9:15затоа што значи дека треба да зборувате за
-
9:15 - 9:17некои групи кои имаат повеќе сексуални партнери
-
9:17 - 9:19во пократки временски периоди од други групи,
-
9:19 - 9:21а тоа се смета за стигматизирачко.
-
9:21 - 9:23Секогаш сум била љубопитна околу тоа
-
9:23 - 9:25бидејќи мислам дека стигмата е лоша,
-
9:25 - 9:27а многу секс е навистина добра работа,
-
9:27 - 9:30но да го оставиме тоа.
-
9:30 - 9:32Вистината е дека 20 години
-
9:32 - 9:34на многу добри истражувања
-
9:34 - 9:36ни покажаа дека
-
9:36 - 9:39има групи кои имаат поголема веројатност да
-
9:39 - 9:41имаат поголем број на партнери во пократок временски период,
-
9:41 - 9:43а овие групи, глобално се
-
9:43 - 9:46луѓето кои продаваат секс и нивните поредовни партнери,
-
9:46 - 9:48исто така и хомосексуалците кои се редовни на журките
-
9:48 - 9:50кои, во просек, имаат три пати повеќе партнери од
-
9:50 - 9:52хетеросексуалците кои се редовни на журките.
-
9:52 - 9:54И тоа се хетеросексуалци
-
9:54 - 9:56од држави кои имаат
-
9:56 - 9:58традиција на полигамност
-
9:58 - 10:01и релативно високо ниво на женска автономија,
-
10:01 - 10:04а скоро сите од овие држави се во источна или јужна Африка.
-
10:04 - 10:07И тоа се рефлектира во епидемијата што ја имаме денес.
-
10:07 - 10:10Така, може да ги видите овие застрашувачки бројки од Африка.
-
10:10 - 10:12Сите овие се држави во јужна Африка
-
10:12 - 10:14каде помеѓу еден од седум и
-
10:14 - 10:16еден од тројца
-
10:16 - 10:18од сите возрасни
-
10:18 - 10:20се заразени со ХИВ.
-
10:20 - 10:22Но, во остатокот од светот,
-
10:22 - 10:25во основа не се случува ништо значајно во генералната популација,
-
10:25 - 10:27има многу, многу ниско ниво на ХИВ
-
10:27 - 10:30но има невообичаено високо ниво на ХИВ
-
10:30 - 10:33во овие други високоризични популации,
-
10:33 - 10:35интравенозните наркомани, сексуалните работници,
-
10:35 - 10:37и хомосексуалните мажи.
-
10:37 - 10:39Може да забележите дека ова се локални податоци од Лос Анџелес.
-
10:39 - 10:4225 проценти преваленција кај хомосексуалните мажи.
-
10:43 - 10:46Секако, не можете да се заразите со ХИВ само преку незаштитен секс.
-
10:46 - 10:49Може да добиете ХИВ само преку незаштитен секс
-
10:49 - 10:52со ХИВ-позитивна личност.
-
10:52 - 10:54Во најголемиот дел од светот
-
10:54 - 10:56без да се земат предвид овие
-
10:56 - 10:58неколку неуспеси при превенцијате,
-
10:58 - 11:00добро ни оди деновиве
-
11:00 - 11:02во комерцијалниот секс.
-
11:02 - 11:04Кондоми се користат во 80 до 100 проценти
-
11:04 - 11:07при комерцијален секс во најголем дел од земјите.
-
11:07 - 11:10И повторно, тоа се случува поради изедначувањето на мотивите.
-
11:10 - 11:12Она што е разумно за јавното здравство
-
11:12 - 11:14е подеднакво разумно и за индивидуалните сексуални работници
-
11:14 - 11:17бидејќи е навистина лошо за бизнисот да имате уште една сексуално пренослива болест.
-
11:17 - 11:19Никој не го сака тоа.
-
11:19 - 11:21И, всушност, ни клиентите не сакаат да си одат дома со зараза.
-
11:21 - 11:24Занчи, во суштина, може да се постигне
-
11:24 - 11:27прилично висока стапка на користење на кондоми при комерцијален секс.
-
11:27 - 11:29Но во „интимни“ врски,
-
11:29 - 11:31тоа е многу потешко бидејќи со
-
11:31 - 11:33вашата сопруга или момче,
-
11:33 - 11:36или со некој за кого се надевате дека ќе ви стане момче или девојка,
-
11:36 - 11:39имаме илузија на романтика и
-
11:39 - 11:41доверба и интимност,
-
11:41 - 11:44а нема ништо помалку романтично од
-
11:44 - 11:47прашањето „Мојот или твојот кондом,душо?“.
-
11:47 - 11:50И со оглед на тоа
-
11:50 - 11:53потребен ви е навистина силен мотив
-
11:53 - 11:56за користење на кондом.
-
11:56 - 11:59Ова, на пример. Овој господин се вика Џозеф.
-
11:59 - 12:01Тој е од Хаити и има СИДА,
-
12:01 - 12:04и веројатно нема многу секс во моментов,
-
12:04 - 12:06но тој е потсетник за остатокот од популацијата,
-
12:06 - 12:08зошто би сакале да
-
12:08 - 12:10користите кондоми.
-
12:10 - 12:12Ова е исто така на Хаити и, веројатно, е потсетник
-
12:12 - 12:15за причините поради кои би сакале да имате секс.
-
12:16 - 12:19Но, за чудо, ова е исто така Џозеф
-
12:19 - 12:22по шест месечна антиретровирална терапија.
-
12:23 - 12:26Не попусто ја нарекуваме Лазаров ефект.
-
12:28 - 12:31Но, тоа ја менува равенката
-
12:31 - 12:33на она што е разумно
-
12:33 - 12:36при донесување одлуки во врска со сексот.
-
12:36 - 12:38Така сега -
-
12:38 - 12:40некои луѓе велат: „О, па и не е многу важно
-
12:40 - 12:43бидејќо сега, всушност терапијата е ефективна превенција
-
12:43 - 12:45бидејќи го намалува количеството на вирус во организмот и така
-
12:45 - 12:47тој потешко се пренесува.“
-
12:47 - 12:50Така, ако го погледнеме повторно дијаграмот на виремијата,
-
12:50 - 12:52ако почнете со лечење кога сте болни,
-
12:52 - 12:55што се случува? Количеството на вирус во организмот се намалува.
-
12:55 - 12:58Но во однос на што? Што ќе се случи ако не се лечите?
-
12:59 - 13:01Па, умирате, и
-
13:01 - 13:03количеството на вирус кој го носите се спушта до 0.
-
13:03 - 13:06А целава оваа зелена зона, вклучувајќи ги и врвовите,
-
13:06 - 13:10кои се појавуваат затоа што не сте стигнале да отидете до аптека,
-
13:10 - 13:13или сте снемале лекови, или сте биле на тридневна журка
-
13:13 - 13:15па сте заборавиле да ги земете лековите,
-
13:15 - 13:18или сте почнале да станувате отпорни на нив, или што и да е,
-
13:18 - 13:20сето тоа е вирус
-
13:20 - 13:23кој не би бил таму, ако го нема лечењето.
-
13:23 - 13:26Сега, дали велам, о па добро, одлична превентивна стратегија,
-
13:26 - 13:28ајде да престанеме со лечењето на луѓето?
-
13:28 - 13:30Секако дека не. Секако дека не,
-
13:30 - 13:33мора да ја прошириме антиретровиралната терапија колку што можеме повеќе.
-
13:33 - 13:35Но јас всушност ги доведувам во прашање
-
13:35 - 13:37тврдењата на луѓето кои велат дека зголемено лечење
-
13:37 - 13:39е целата превенција која ни е потребна.
-
13:39 - 13:42Тоа едноставно не мора да биде точно,
-
13:42 - 13:44и мислам дека може многу да научиме од искуствата на хомосексуалците
-
13:44 - 13:47од богатите земји каде лечењето е широко распространето
-
13:47 - 13:49веќе 15 години
-
13:49 - 13:51а она што го гледаме е дека
-
13:51 - 13:53взушност стапката на користење на кондоми,
-
13:53 - 13:55која беше многу висока -
-
13:55 - 13:58хомосексуалната заедница многу брзо одговори на ХИВ
-
13:58 - 14:00со екстремно малку помош од
-
14:00 - 14:02сезнајковците од јавното здравство,
-
14:02 - 14:05сега гледаме дека стапката на користење на кондоми драматично опадна откако
-
14:05 - 14:07лечењето стана достапно, генерално од две причини.
-
14:07 - 14:09Едната е претпоставката: „Па,
-
14:09 - 14:11ако е инфициран, веројатно е под лекови,
-
14:11 - 14:14и нема да има голема количина на вирус во организмот, па ќе бидам доста безбеден“
-
14:14 - 14:16А од друга страна, луѓето едноставно
-
14:16 - 14:18не се толку исплашени од ХИВ
-
14:18 - 14:21како што се плашеа од СИДА-та, и со право.
-
14:21 - 14:24СИДА e изобличувачка болест што те убива,
-
14:24 - 14:26а ХИВ е невидлив вирус
-
14:26 - 14:28поради кој мора да земаш пилула секој ден.
-
14:28 - 14:30А тоа е досадно,
-
14:30 - 14:33но дали е исто толку досадно како
-
14:33 - 14:35обврската да користите кондом секој пат кога имате секс,
-
14:35 - 14:37без разлика колку сте пијани,
-
14:37 - 14:40без разлика колку дрога сте земале, што и да е?
-
14:40 - 14:42Ако ги погледнеме податоците, може да се забележи дека
-
14:42 - 14:44одговорот на ова прашање е
-
14:44 - 14:46мхммм.
-
14:46 - 14:48Ова се податоци од Шкотска.
-
14:48 - 14:50Го гледате врвот на вирусот кај интравенозните наркомани
-
14:50 - 14:52пред почетокот на националната програма за замена на игли.
-
14:52 - 14:54Тогаш нагло се спушти и
-
14:54 - 14:56тоа подеднакво кај хетеросексуалците, најмногу кај комерцијалниот секс
-
14:56 - 14:58и кај наркоманите,
-
14:58 - 15:01не се случува ништо посебно откако терапијата станува достапна,
-
15:01 - 15:03а тоа е поради она изедначување на мотивите
-
15:03 - 15:05за кое зборував претходно.
-
15:05 - 15:07Но кај хомосексуалните мажи.
-
15:07 - 15:09има прилично драматичен пораст
-
15:09 - 15:11кој почнува 3-4 години
-
15:11 - 15:13откако терапијата стана достапна на голема територија.
-
15:13 - 15:15Ова се нови заразени.
-
15:15 - 15:17Што значи ова?
-
15:17 - 15:20Значи дека комбинираниот ефект на помала загриженост и
-
15:20 - 15:23постоењето на поголема количина на вирусот раширена во популацијата,
-
15:23 - 15:25повеќе луѓе кои живеат подолги, поздрави животи,
-
15:25 - 15:27со поголеми шанси да имаат секс
-
15:27 - 15:29со ХИВ,
-
15:29 - 15:32ги надминува ефектите на ниската количина на вирус,
-
15:32 - 15:34а тоа е многу загрижувачко.
-
15:34 - 15:36Што тоа точно значи?
-
15:36 - 15:39Значи дека колку подостапна терапија имаме, треба толку повеќе да се концентрираме на превенција.
-
15:39 - 15:41Дали тоа се случува?
-
15:41 - 15:44Не. Јас тоа го нарекувам парадоксот на сочувството.
-
15:44 - 15:47Зборувавме многу за сочувството овие два дена.
-
15:47 - 15:50А она што навистина се случува е дека луѓето
-
15:50 - 15:52не можат да се натераат себе си да обезбедат
-
15:52 - 15:55добри здравствени услуги за сексуалните работници,
-
15:55 - 15:58да им делат игли на наркоманите,
-
15:58 - 16:01но кога еднаш ќе престанат да бидат
-
16:01 - 16:04личности преку чие однесување не сакаме да поминеме,
-
16:04 - 16:06и ќе станат жртви на СИДА-та
-
16:06 - 16:08тогаш стануваме многу сочувствителни со нив
-
16:08 - 16:10и им купуваме неверојатно скапи лекови до крајот на нивните животи.
-
16:10 - 16:12Нема никаква смисла
-
16:12 - 16:14од гледната точка на јавното здравство.
-
16:14 - 16:18Сакам да и го дадам, скоро последниот збор, на Инес.
-
16:18 - 16:21Инес е транссексуална проститутка на улиците на Џакарта.
-
16:21 - 16:23Таа е женска со пенис.
-
16:23 - 16:25Зошто го работи тоа?
-
16:25 - 16:28Па, секако, затоа што била натерана со сила,
-
16:28 - 16:30затоа што нема подобар избор и тн, итн,
-
16:30 - 16:32но ако ја научиме да шие и
-
16:32 - 16:35и обезбедиме убава работа во фабрика се ќе биде добро.
-
16:35 - 16:37Ова е сумата која се заработува во фабрика во Индонезија за 1 час,
-
16:37 - 16:3920 центи во просек.
-
16:39 - 16:41Малку варира од провинција до провинција.
-
16:41 - 16:44Јас разговарав со 150.000 сексуални работници
-
16:44 - 16:46баш за овој слајд.
-
16:46 - 16:48И ова е сумата која сексуалните работници
-
16:48 - 16:50тврдат дека ја заработуваат за 1 час.
-
16:50 - 16:53Секако, не е добра работа, но за многу луѓе
-
16:53 - 16:55тоа е навистина разумен избор.
-
16:55 - 16:57Во ред, Инес.
-
17:00 - 17:05Ги имаме алатките, знаењето и парите,
-
17:05 - 17:09и обврската да го спречиме ширењето на ХИВ.
-
17:09 - 17:15Инес: Зошто тогаш бројот на заразените расте?
-
17:15 - 17:18Се е политика.
-
17:18 - 17:21Кога ќе стигнете до политиката, ништо нема смисла.
-
17:21 - 17:24Елизабет Писани: „Кога ќе стигнете до политиката, ништо нема смисла“
-
17:24 - 17:27Значи, од гледната точка на сексуален работник,
-
17:27 - 17:29политичарите немаат смисла.
-
17:29 - 17:31Од гледната точка на сезнајко од јавното здравство,
-
17:31 - 17:34наркоманите прават глупави работи.
-
17:35 - 17:38Тоа што сакам да го кажам е дека секој има различно начело.
-
17:38 - 17:40Има толку начини да се биде разумен
-
17:40 - 17:42колку што има луѓе на планетата,
-
17:42 - 17:44и тоа е една од убавите работи на човековото постоење
-
17:44 - 17:46Но овие начини да се биде разумен
-
17:46 - 17:48не се меѓусебно независни.
-
17:48 - 17:50Значи разумно е за
-
17:50 - 17:52интравенозен наркоман да споделува игли,
-
17:52 - 17:55заради глупава одлука донесена од политичар,
-
17:55 - 17:57и е разумно за политичар да
-
17:57 - 18:00ја донесе таа глупава одлука
-
18:00 - 18:02затоа што одговара на
-
18:02 - 18:04она што мисли дека гласачите го сакаат.
-
18:04 - 18:06Но еве што е работата:
-
18:06 - 18:08Ние сме гласачите.
-
18:08 - 18:11Ние секако не сме сите, но ТЕД е заедница на влијателни водачи
-
18:11 - 18:13и секој кој е во оваа соба,
-
18:13 - 18:16и секој кој го гледа ова преку интернет,
-
18:16 - 18:19мислам дека е должен да бара од своите политичари
-
18:19 - 18:22да се донесат правила базирани на научни докази и
-
18:22 - 18:24на здрав разум,
-
18:24 - 18:26Ќе ни биде многу тешко
-
18:26 - 18:29индивидуално да влијаеме врз она што е разумно
-
18:29 - 18:31за секој Френки и секоја Инес во светот.
-
18:31 - 18:34Но можете барем да го искористите својот глас
-
18:34 - 18:37за да ги спречите политичарите да донесуваат глупави одлуки
-
18:37 - 18:39кои го шират ХИВ вирусот.
-
18:39 - 18:41Благодарам.
-
18:41 - 18:50(Аплауз)
- Title:
- Елизабет Писани: Секс, дрога и ХИВ - ајде да се вразумиме
- Speaker:
- Elizabeth Pisani
- Description:
-
Наоружана со освежувачка логика, остроумност и нејзините очила на „сезнајко од јавното здравство“, Елизабет Писани ни ги открива многубројните недоследности во денешните политички системи кои оневозможуваат нашите пари да се користат за ефективна борба против ширењето на ХИВ. Нејзиното истражување на ризичните популации - од наркомани во затвор до сексуални работници на улиците во Камбоџа - ни покажува не толку интиутивни мерки, кои би можеле да го забават ширењето на оваа уништувачка болест.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 18:54