The amazing story of the man who gave us modern pain relief
-
0:01 - 0:03Vài năm về trước,
-
0:03 - 0:06mẹ tôi mắc chứng viêm khớp dạng thấp.
-
0:07 - 0:13Cổ tay, đầu gối và ngón chân bà sưng lên
khiến bà đi khó khăn -
0:15 - 0:17và phải chịu đựng.
-
0:17 - 0:18những cơn đau mãn tính.
-
0:18 - 0:19Bà không đến nhà thờ nữa
-
0:20 - 0:21Có khi, mẹ tôi đau đến mức
-
0:21 - 0:24không đánh răng được vào buổi sáng
-
0:24 - 0:26Tôi muốn giúp bà
-
0:26 - 0:28Nhưng không biết phải làm sao
-
0:29 - 0:30Tôi không phải bác sĩ
-
0:31 - 0:35Tôi là một người nghiên cứu
lịch sử y dược. -
0:36 - 0:39Vì thế, tôi bắt đầu tìm hiểu về cội nguồn
của những cơn đau mãn tính. -
0:40 - 0:44Hoá ra là, UCLA có tất cả thông tin
về cội nguồn các cơn đau -
0:44 - 0:45trong hồ sơ lưu trữ.
-
0:47 - 0:50Và tôi biết đến một câu chuyện
- một câu chuyện thần kỳ -
0:50 - 0:56về một người đã cứu sống - giải thoát
- hàng triệu người khỏi những cơn đau -
0:56 - 0:57Những người như mẹ tôi
-
0:59 - 1:00Nhưng tôi chưa từng nghe về anh ấy.
-
1:02 - 1:03Không có tiểu sử hoặc
-
1:03 - 1:04bộ phim nào về người này.
-
1:04 - 1:08Anh ấy là John J.Bonica.
-
1:11 - 1:14Nhưng khi tôi biết câu chuyện về anh ấy.
-
1:14 - 1:17anh ấy được biết đến với cái tên
Johnny "Bull" Walker -
1:17 - 1:19Đó là một ngày hè năm 1941.
-
1:20 - 1:25Đoàn xiếc dừng chân ở một thị trấn nhỏ
thuộc Brookfield, New York. -
1:25 - 1:29Khán giả tới để xem người đi trên dây,
những chú hề -
1:29 - 1:32và nếu may mắn họ còn có thể
xem trò "đại bác bắn người". -
1:32 - 1:36Họ còn đến để xem một người tên là
Johnny "Bull" Walker, -
1:36 - 1:39một người to lớn - trông như thể sẽ
bắt bạn phải đưa tiền cho anh ấy. -
1:40 - 1:43Một ngày nọ, một giọng nói vang lên
-
1:43 - 1:45trong hệ thống P.A. của đoàn xiếc
-
1:45 - 1:49Họ cần gấp một bác sĩ đến lều động vật.
-
1:49 - 1:52Có chuyện xảy ra với người nuôi hổ.
-
1:52 - 1:55Phần cao trào của màn biểu diễn
không như dự kiến. -
1:55 - 1:59và đầu của ông ấy bị kẹt
trong mồm con sư tử. -
2:00 - 2:01Ông ấy đang bị ngạt;
-
2:01 - 2:03Mọi người chứng kiến cảnh tượng
trong sợ hãi -
2:04 - 2:06ông ấy vùng vẫy rồi ngất đi.
-
2:07 - 2:10Khi con sư tử thả lỏng hàm của mình,
-
2:10 - 2:15Người nuôi sư tử ngã xuống đất, bất động.
-
2:16 - 2:18Sau khi tỉnh lại
-
2:18 - 2:20ông nhận ra một người
đang vắt qua người ông. -
2:21 - 2:23Đó là Bull Walker.
-
2:24 - 2:29Anh ấy đã hô hấp nhân tạo để cứu mạng ông.
-
2:31 - 2:33Anh ấy chưa bao giờ nói với ai,
-
2:33 - 2:36rằng mình là một sinh viên y khoa năm 3.
-
2:37 - 2:40Anh ấy đi diễn với đoàn xiếc vào mùa hè
để kiếm tiền trả học phí, -
2:40 - 2:43nhưng giữ kín vì lòng tự trọng.
-
2:44 - 2:47Người ta nghĩ về anh ấy như là
một kẻ "phản diện", một người thô bạo -
2:47 - 2:49chứ không phải một người tốt mọt sách.
-
2:51 - 2:53Ngay cả bạn học của anh ấy
cũng không biết bí mật này. -
2:53 - 2:57Anh ấy cho rằng, "Nếu bạn là người hùng,
thì hãy là một người hùng bị câm". -
2:58 - 3:00Vì vậy, anh ấy không kể với bạn bè
về đoàn xiếc, -
3:00 - 3:06hay về chuyện anh ấy tham gia đấu vật
chuyên vào các buổi tối và cuối tuần. -
3:06 - 3:09Anh ấy dùng tên giả là Bull Walker,
-
3:09 - 3:11và sau đó là Masked Marvel
(Mặt Nạ Anh Hùng). -
3:12 - 3:15Anh ấy thậm chí giữ bí mật cả chuyện
-
3:15 - 3:19anh ấy vô địch hạng dưới nặng
-
3:19 - 3:20toàn thế giới.
-
3:21 - 3:26Trong nhiều năm, John J. Bonica sống
cùng lúc nhiều cuộc sống. -
3:27 - 3:28Anh ấy vừa là đô vật;
-
3:28 - 3:29vừa là bác sĩ.
-
3:30 - 3:31Anh ấy vừa là kẻ vô dụng;
-
3:31 - 3:32vừa là người hùng.
-
3:33 - 3:35Anh ấy gây ra những vết thương,
-
3:35 - 3:36và chữa lành chúng.
-
3:37 - 3:41Lúc đó, và thậm chí cả 50 năm sau,
anh ấy cũng không biết rằng, -
3:41 - 3:44anh ấy sẽ bỏ lại những cuộc sống đó
-
3:44 - 3:47để tìm ra hướng mới, để chữa lành
những nỗi đau. -
3:48 - 3:52Sau này, nó đã tạo ra cho y học hiện đại
rất nhiều sự thay đổi -
3:52 - 3:56Tờ báo Time đã gọi anh là cha đẻ
của việc chữa lành nỗi đau. -
3:57 - 3:59Nhưng đó là chuyện sau này.
-
4:00 - 4:06Năm 1942, Bonica tốt nghiệp trường y khoa
và cưới Emma, -
4:06 - 4:09một trong số những người mà anh
đã hẹn hò vài năm trước đó -
4:11 - 4:13Anh ấy vẫn bí mật tham gia đấu vật
anh ấy phải làm thế -
4:14 - 4:18Anh ấy không có lương khi thực tập
ở Bệnh viện St. Vincent, New York. -
4:19 - 4:23Nhờ có đai vô địch, anh ấy tham gia
đấu ở các đấu trường lớn, -
4:23 - 4:25như Madison Square Garden,
-
4:25 - 4:27gặp những đối thủ lớn,
-
4:27 - 4:29như Everett "The Blonde Bear" Marshall,
-
4:29 - 4:33và Angelo Savoldi - người 3 lần giành
chức vô địch thế giới. -
4:34 - 4:37Các trận đấu đã để lại di chứng trên
cơ thể anh ấy -
4:37 - 4:40anh ấy bị trật khớp, gãy xương.
-
4:40 - 4:45Một đêm nọ, The Terrible Turk đã
để lại một vết sẹo như của Capone -
4:45 - 4:47trên gương mặt anh ấy.
-
4:47 - 4:51Anh ấy đã phải đeo mặt nạ phẫu thuật
để che nó khi đi làm sáng hôm sau. -
4:52 - 4:57Bonica đã 2 lần xuất hiện trước O.R. với
1 mắt tím bầm, khiến cho anh ấy khó -
4:57 - 4:58nhìn mọi vật xung quanh.
-
4:59 - 5:04Nhưng tệ hơn cả là trấn thương ở tai.
-
5:04 - 5:08Anh ấy kể rằng cảm giác như có hai
quả bóng chày ở hai bên đầu. -
5:09 - 5:12Nỗi đau cứ chồng chất lên cuộc đời anh ấy.
-
5:13 - 5:17Sau đó, anh ấy chứng kiến vợ mình
sinh con ở bệnh viện. -
5:18 - 5:21Vợ anh thở và rặn một cách khổ sở.
-
5:22 - 5:24Bác sĩ đỡ đẻ của cô ấy gọi
một thực tập sinh đến -
5:24 - 5:27để cho cô ấy vài giọt ê-the để giảm đau.
-
5:28 - 5:31Nhưng cậu thực tập sinh mới
đi làm được 3 tuần, -
5:31 - 5:34Cậu ấy lo sợ, và trong khi đang nhỏ ê-the,
-
5:34 - 5:36cậu ta làm họng của Emma khó chịu.
-
5:36 - 5:40Cô ấy nôn, ngạt thở, mặt tái mét.
-
5:41 - 5:46Chứng kiến toàn bộ sự việc, Bonica liền
đẩy cậu thực tập sinh ra, -
5:46 - 5:48làm sạch cổ họng cho Emma,
-
5:48 - 5:51cứu vợ và con gái còn chưa ra đời
của chính mình. -
5:52 - 5:57Vào giây phút đó, anh ấy quyết định sẽ
gắn bó với công việc gây mê. -
5:57 - 6:03Sau đó, anh ấy còn giúp phát triển phương
pháp sinh nở gây tê ngoài màng cứng. -
6:03 - 6:05Nhưng trước khi tập trung vào
công việc sản khoa, -
6:05 - 6:08Bonica phải tham gia khoá đào tạo cơ bản
-
6:10 - 6:12Ngay ngày 6/6/1944 (D-Day),
-
6:12 - 6:15Bonica có mặt ở Trung tâm y khoa
quân đội Madigan, -
6:15 - 6:16gần Tacoma.
-
6:17 - 6:21Đó là một trong những bệnh viện quân đội
lớn nhất nước Mỹ với 7700 giường bệnh. -
6:22 - 6:25Bonica chịu trách nhiệm kiểm soát
cơn đau cho bệnh nhân. -
6:26 - 6:28Lúc đó anh ấy mới 27 tuổi.
-
6:28 - 6:32Khi điều trị cho rất nhiều bệnh nhân,
Bonica bắt đầu để ý rằng -
6:32 - 6:34các trường hợp thực tế ngược với
những gì anh đã học. -
6:35 - 6:40Nhìn một cách tích cực, nỗi đau là
một loại "báo thức" -
6:40 - 6:43cho thấy cơ thể phải chịu đựng
một vết thương, ví dụ như gãy tay. -
6:45 - 6:46Nhưng trong một vài trường hợp,
-
6:46 - 6:50ví dụ như sau khi được cưa
đi một bên chân, -
6:50 - 6:54bênh nhân vẫn thấy đau ở chỗ
cái chân không tồn tại đó. -
6:54 - 6:58Như vậy nếu vết thương đã được điều trị,
thì tại sao cái "báo thức" vẫn kêu? -
6:59 - 7:03Có một vài trường hợp khác, chẳng có
dấu hiệu nào của vết thương, -
7:03 - 7:05nhưng người bệnh vẫn thấy đau.
-
7:07 - 7:11Bonica đã tìm gặp tất cả các chuyên gia
ở bệnh viện - các bác sĩ phẫu thuật, -
7:11 - 7:13bác sĩ thần kinh, tâm thần...
-
7:14 - 7:15Anh ấy muốn biết quan điểm của họ
về bệnh nhân của anh ấy. -
7:18 - 7:23Các buổi gặp quá dài tới mức anh ấy phải
tổ chức các buổi họp nhóm xuyên trưa. -
7:23 - 7:28Nó giống như 1 đội chuyên gia đang
chống lại nỗi đau của bệnh nhân -
7:28 - 7:32Trước đây chưa từng có ai quan tâm
đến cảm giác đau đớn như thế này. -
7:33 - 7:35Sau đó, anh ấy đọc rất nhiều sách.
-
7:36 - 7:39Anh đọc tất cả những quyển sách y có được
-
7:39 - 7:41và cẩn thận ghi chép lại mọi thứ liên
quan đến "đau" -
7:42 - 7:46Trong số 14.000 trang anh ấy đọc,
-
7:46 - 7:50từ "đau" chiếm 17 và một nửa chỗ đó.
-
7:51 - 7:5317 và một nửa.
-
7:53 - 7:58Đối với những phần cơ bản nhất, phổ biến
nhất, gây khó chịu nhất của bệnh nhân -
7:59 - 8:01Bonica đã bị sốc - Tôi sẽ trích lại
-
8:01 - 8:05câu anh ấy nói, "Sao có thể kết luận
như thế được?" -
8:05 - 8:09Điều quan trọng nhất, trên phương diện
của bệnh nhân -
8:09 - 8:10thì họ không nói đến.
-
8:11 - 8:15Tám năm sau đó, Bonica vẫn đề cập
đến vấn đề này. -
8:15 - 8:18Anh ấy viết tiếp những trang còn thiếu.
-
8:18 - 8:22Những điều anh ấy viết sau này trở thành
Kinh Thánh của nỗi đau. -
8:23 - 8:26Trong đó anh ấy đưa ra những
phương hướng chữa trị mới, -
8:26 - 8:30bằng cách sử dụng tiêm thuốc mê
vào hệ thần kinh. -
8:30 - 8:32Anh ấy cũng lập ra một học viện mới,
Pain Clinic, -
8:32 - 8:34dựa trên những cuộc họp vào buổi trưa đó.
-
8:35 - 8:38Nhưng điều quan trọng nhất ở
cuốn sách của anh là -
8:38 - 8:42đó là một hồi chuông tinh thần cho
ngành y học. -
8:42 - 8:48Một lời thỉnh cầu đối với các bác sĩ, hãy
chú trọng đến cảm giác đau đớn -
8:48 - 8:50của bệnh nhân.
-
8:51 - 8:55Anh ấy đã nhấn mạnh mục tiêu của y học.
-
8:55 - 9:00Không phải là để bệnh nhân tốt hơn:
-
9:00 - 9:03mà là để cho bệnh nhân cảm thấy tốt hơn.
-
9:05 - 9:07Anh ấy đã theo đuổi học thuyết của mình
trong nhiều năm -
9:07 - 9:10cho đến khi nó được công nhận
vào giữa những năm 70. -
9:11 - 9:14Hàng trăm phòng khám được mở ra
khắp nới trên thế giới. -
9:16 - 9:19Nhưng những gì nó làm được
- một bi kịch trớ trêu. -
9:20 - 9:23Những năm tháng đấu vật đã
ảnh hưởng đến cuộc sống của Bonica. -
9:25 - 9:27Anh ấy đã rời khỏi sàn đấu 20 năm,
-
9:27 - 9:31nhưng dấu vết của hơn 1500 trận đấu
vẫn còn lại trên cơ thể anh ấy, -
9:32 - 9:36Khi đang ở độ tuổi 50, anh phải chịu đựng
bệnh viêm xương khớp trầm trọng. -
9:36 - 9:40Trong suốt hơn 20 năm, anh đã
trải qua 22 cuộc phẫu thuật, -
9:40 - 9:43bao gồm 4 cuộc phẫu thuật xương sống,
-
9:43 - 9:46và thay thế hông mới liên tục.
-
9:46 - 9:49Anh gần như chỉ có thể nâng
cánh tay hoặc xoay cổ. -
9:50 - 9:53Anh phải sử dụng nạng để đi lại.
-
9:54 - 9:58Bạn bè và học sinh cũ đã trở
thành bác sĩ của anh. -
9:58 - 10:02Có người cho rằng, anh là người đã tiêm
nhiều thuốc nhất -
10:02 - 10:05trên trái đất này.
-
10:06 - 10:09Vốn là một người đam mê công việc, anh ấy
giờ còn làm nhiều hơn -
10:10 - 10:1115 đến 18 tiếng mỗi ngày.
-
10:12 - 10:14Chưa trị cho mọi người không
chỉ là công việc, -
10:14 - 10:17mà còn là cách chữa trị tốt nhất
cho anh ấy. -
10:19 - 10:22Anh ấy nói với phóng viên rằng:" Nếu tôi
không bận rộn như bây giờ" -
10:22 - 10:26"Tôi sẽ là một người hooàn toàn tàn phế."
-
10:27 - 10:31Trong một chuyến công tác đến Florida
đầu năm 1980, -
10:31 - 10:36Bonica được học sinh cũ đưa
đến khu Hyde ở Tampa -
10:37 - 10:41Họ lái xe qua những hàng cây cọ và dừng lại
ở một ngôi biệt thự cổ, -
10:42 - 10:46với một tầng hầm chất đấy
những khẩu súng bạc to lớn. -
10:47 - 10:50Ngôi nhà thuộc về dòng họ Zacchini,
-
10:50 - 10:53một rạp xiếc hoàng gia.
-
10:54 - 10:57Nhiều năm về trước, Bonica đã quan sát họ,
-
10:57 - 11:00trong những bộ trang phục
ánh bạc và kính, -
11:00 - 11:04thực hiện màn biểu diễn mà anh đã
từng làm - The Human Cannonball -
11:05 - 11:08Nhưng giờ họ cũng đã nghỉ hưu
giống như anh. -
11:09 - 11:13Thế hệ đó giờ đã ra đi, bao gồm cả Bonica,
-
11:13 - 11:16vậy nên không thể nào biết chính xác
hôm đó họ đã nói gì. -
11:16 - 11:18Nhưng tôi thích tự tưởng tượng.
-
11:19 - 11:22Khi những người cùng gánh xiếc đoàn tụ,
-
11:23 - 11:25cùng cho nhau xem những vệt sẹo cũ và mới.
-
11:26 - 11:28Có lẽ Bonica sẽ cho họ lời khuyên.
-
11:28 - 11:33Có lẽ anh sẽ nói với họ điều mà anh
đã từng nói, -
11:33 - 11:39rằng quãng thời gian trong rạp xiếc và
đấu vật đã làm nên cuộc đời anh ấy. -
11:41 - 11:44Bonica được tiếp xúc với nỗi đau
một cách gần nhất. -
11:45 - 11:47Anh cảm nhận và sống cùng với nó.
-
11:48 - 11:52Và điều đó khiến cho anh không thể
làm ngơ trước những người khác. -
11:53 - 11:57Bên cạch sự đồng cảm, anh đã xoay
chuyển thế giới, -
11:57 - 12:00đóng vai trò quan trọng trong việc
làm cho y học thừa nhận nỗi đau, -
12:00 - 12:01trong chính bản thân nó.
-
12:03 - 12:05Cũng trong thời gian đó,
-
12:05 - 12:07Bonica thừa nhận nỗi đau chính là
-
12:07 - 12:11trải nghiệm phức tạp nhất của con người.
-
12:12 - 12:16Nó liên quan đến quá khứ, hiện tại,
-
12:16 - 12:18
phản xạ và cả gia đình bạn. -
12:19 - 12:22Điều đó hoàn toàn đúng với Bonica.
-
12:23 - 12:25Và điều đó cũng đúng với mẹ tôi.
-
12:28 - 12:31Bác sĩ rất đơn giản chỉ xem mẹ tôi như là
-
12:31 - 12:35một bệnh nhân
-
12:35 - 12:38một người phụ nữ dành thời gian của
mình trong phòng chờ. -
12:40 - 12:43Đôi khi tôi cảm thấy bế tắc khi nhìn bà
theo cách đó. -
12:45 - 12:47Nhưng khi tôi thấy sự đau đớn của Bonica
-
12:47 - 12:52một sự kiên định với cả cuộc đời của ông.
-
12:52 - 12:56Tôi chợt nhớ lại tất cả mọi đau đớn của mẹ tôi.
-
12:58 - 13:02Trước khi chúng bị viêm và sưng lên,
-
13:02 - 13:05.ngón tay của mẹ đã trở nên vô dụng
-
13:06 - 13:08ở bệnh viện H.R, nơi bà làm việc.
-
13:09 - 13:13Đôi tay ấy đã gấp cho toàn bộ nhà thờ
-
13:15 - 13:18Khi tôi còn nhỏ, đôi tay ấy đã
cắt tóc cho tôi, -
13:18 - 13:21lau mũi cho tôi
-
13:21 - 13:23buộc dây giày cho tôi.
-
13:30 - 13:31Cảm ơn.
-
13:31 - 13:38(Vỗ tay)
- Title:
- The amazing story of the man who gave us modern pain relief
- Speaker:
- Câu chuyện kỳ diệu về người đàn ông đã gửi chứng ta cách chữa lành nỗi đau ngày nay
- Description:
-
Trong khoảng thời gian dài nhất của cuộc đời, các bác sĩ đã giúp loại bỏ một phần cơ bản và đầy khó chịu khi ta bị bệnh. Trong bào nói đầy thông tin và đầy tính trữ tình này, Latif Nasser kể cho chúng ta một câu chuyện phi thường về đô vật kiêm bác sĩ John J. Bonica, người đã thuyết phục các chuyên gia y tế hãy chú trọng đến cảm giác đau đớn - và làm thay đổi cuộc sống của hàng triệu người,
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:51
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for The amazing story of the man who gave us modern pain relief | ||
Ngoc Rika edited Vietnamese subtitles for The amazing story of the man who gave us modern pain relief | ||
Ngoc Rika accepted Vietnamese subtitles for The amazing story of the man who gave us modern pain relief | ||
Ngoc Rika edited Vietnamese subtitles for The amazing story of the man who gave us modern pain relief | ||
Ngoc Rika edited Vietnamese subtitles for The amazing story of the man who gave us modern pain relief | ||
Retired user edited Vietnamese subtitles for The amazing story of the man who gave us modern pain relief | ||
Retired user edited Vietnamese subtitles for The amazing story of the man who gave us modern pain relief | ||
Ngoc Nguyen edited Vietnamese subtitles for The amazing story of the man who gave us modern pain relief |