دەتوانین کێڵگەیەکی نمونەیی دروست بکەین؟
-
0:08 - 0:12نزیکەی ۱٠،٠٠٠ ساڵ پێش ئێستا،
دەستیان بە کێڵگە کرد. -
0:12 - 0:17ئەم شۆڕشە کشتوکاڵییە خاڵێکی
وەچەرخان بوو لە مێژووی ئێمەدا -
0:17 - 0:21ڕێگایان بە خەڵک داوە بۆ
جێگیربوون و، بنیاتنان و دروستکردن. -
0:21 - 0:26بە کورتی، کشتوکاڵ ڕێگای
بە بوونی شارستانیەت داوە. -
0:27 - 0:32ئەمڕۆ، نزیکەی لە سەدا ٤٠ ی هەسارەکەمان
زەوی کشتووکاڵییە. -
0:32 - 0:34لە هەموو جیهاندا بڵاو بوونەتەوە،
-
0:34 - 0:38ئەم زەوییانە پارچەکانی مەتەڵی جیهانن
-
0:38 - 0:39هەموومان ڕووبەڕوی
ئەوە دەبینەوە کە: -
0:39 - 0:44لە داهاتوودا، چۆن دەتوانین خۆراک بۆ هەر تاکێک لە
دانیشتوانی گەشەسەندوو دابین بکرێت -
0:44 - 0:46خۆراکێکی تەندروست؟
-
0:47 - 0:49کۆبوونەوەی ئەم ئامانجەش پێویستی بە
-
0:49 - 0:53هیچ کەم ناکات لە شۆڕشی
کشتوکاڵی دووەم. -
0:53 - 0:55یەکەم شۆڕشی کشتووکاڵی
-
0:55 - 0:59بە هۆی فراوانکردن و چەوسانەوە بووە،
-
0:59 - 1:04خۆراک دان بە خەڵک لەسەر حسابی
دارستان و، ئاژەڵی کێوی و ئاو -
1:04 - 1:07ئەم پڕۆسەیە کەش و هەوای
ناجێگیر کردووە. -
1:07 - 1:10ئەوە بژاردەیەک نییە لە شۆڕشی دووەمدا.
-
1:11 - 1:14کشتوکاڵ پشت بە هەبوونی
کەشوهەوایەکی جێگیر دەبەستێت -
1:14 - 1:17لەگەڵ وەرزەکان و شێوازی کەش و
هەواکە پێشبینی دەکرێت. -
1:17 - 1:21ئەمە مانای ئەوەیە ناتوانین زەوییە
کشتووکاڵییەکانمان فراوان بکەین، -
1:21 - 1:24چونکە ئەنجامدانی ئەمە دەبێتە هۆی
لاواز بوونی بارودۆخی ژینگەیی -
1:24 - 1:28کە لە سەرەتادا بواری
کشتوکاڵی دروست کردووە. -
1:28 - 1:31بەڵکو، شۆڕشێکی کشتوکاڵی بەڕێوەیە
-
1:31 - 1:36دەبێت بەرهەمی زەوییە کشتوکاڵییەکانمان
زیاد بکات بۆ ماوەیەکی درێژ -
1:36 - 1:39لەکاتی پاراستنی هەمەجۆری،
ژیان لە پاراستنی ئاو -
1:39 - 1:43و کەم کردنەوەی پیسی ژینگە
و گازی خانووە سەوزەکان . -
1:44 - 1:48کێڵگەکان چۆن دەبن لە داهاتوودا؟
-
1:48 - 1:52ئەم فڕۆکە بێ فڕۆکەوانە بەشێکە لە کەشتییە جەنگییەکان.
کە چاودێری بەروبوومەکانی خوارەوە دەکات. -
1:52 - 1:54لەوانەیە کێڵگەیەکی هەڕەمەکی دەرکەوێت
-
1:54 - 1:57بەڵام بە وردی ئەندازیاری
بەکارهێنانی زەوییە -
1:57 - 2:02کە دانەوێڵەو ئاژەڵی تێدایە
لەگەڵ پەناگە کێوییەکان. -
2:02 - 2:06شێوازی جوتیاری ئاسایی کە زەوی
وشکانی زۆرییان پاک کردەوە -
2:06 - 2:08و یەک جۆر بەروبوومی تێدا چاندراوە،
-
2:08 - 2:10لەناوبردنی ژیانی کێوی
-
2:10 - 2:14و دەرکردنی بڕێکی زۆر لە گازی
خانووە سەوزەکان لە پڕۆسەکەدا. -
2:14 - 2:18ئەم نزیکبوونەوەیە ئامانجی
ڕاستکردنەوەی ئەو زیانە. -
2:18 - 2:20هاوکات، لەناو بەروبوومەکاندا دەجوڵێت،
-
2:20 - 2:25تیمەکانی ڕۆبۆتی پڕکراو لە ژەمە
ئامانجەکان دا بە پەین جێبەجێ دەکەن. -
2:25 - 2:27لە ناو خاکەکە،
-
2:27 - 2:31سەدان هەستەوەری زانیاری کۆدەکەنەوە
لە سەر خۆراکی خۆراکی و ئاستی ئاو، -
2:31 - 2:34ئەم زانیاریە بەکارهێنانی ئاوی
ناپێویست کەم دەکاتەوە -
2:34 - 2:39و بە جوتیاران دەڵێت کە دەبێت لە کوێ
زیاتر یان کەمتر پەینی پێوە بکەن -
2:39 - 2:43لە جیاتی ئەوەی پیسی دروست بکات
بە شۆردنەوە لە هەموو کێڵگەکە. -
2:44 - 2:48بەڵام کێڵگەکانی داهاتوو هەموو
هەستەوەر و ڕۆبۆتێک نابن. -
2:48 - 2:52ئەم تەکنەلۆجیانە دیزاین کراون بۆ
یارمەتیدانمان بۆ بەرهەمهێنانی خۆراک -
2:52 - 2:54بە شێوەیەک کە کار لەگەڵ ژینگەدا بکات
-
2:54 - 2:56نەک دژی ئەوە،
-
2:56 - 3:00بە حیساب کردنی بێمانایی
سیستەمی ناوخۆیی ئیکۆ. -
3:02 - 3:07هەروەها مەشقە کشتوکاڵییەکانی کەنارەکانی
خواروو دەتوانن خزمەت بەو ئامانجانە بکەن -
3:07 - 3:10و زۆر زیاتر لە جوتیارانیان
دەست دەکەوێت. -
3:10 - 3:15لەڕاستیدا، زۆر لەو جۆرە
مەشقانە ئەمڕۆ لە کاردایە -
3:15 - 3:18و دەست بە کاریگەری
زۆر گەورە دەکات -
3:18 - 3:21کە جوتیارەکان زیاتر بەخێویان دەکەن.
-
3:21 - 3:22لە کۆستا ڕیسا،
-
3:22 - 3:26جوتیاران زەوییە کشتوکاڵییەکان تێکەڵ دەکەن
لەگەڵ زەویە خولگەییەکان زۆر بە سەرکەوتوویی -
3:26 - 3:30کە بەشێوەیەکی بەرچاو بەشداریان کردووە لە
دوو هێندەکردنی بەرگی دارستانی وڵاتەکەیان. -
3:30 - 3:33ئەمە خۆراک و ژیان بۆ ژیانی
کێوی دابین دەکات -
3:33 - 3:36هەروەها پیسبوونی سروشتی و
کۆنتڕۆڵی ئافاتی دەخڵ و دان -
3:36 - 3:39باڵندەو مێروەکانی ئەم کێڵگانە
سەرنج ڕادەکێشێت، -
3:39 - 3:43بەرهەمهێنانی خۆراک لە کاتی
گەڕاندنەوەی هەسارەکەدا. -
3:43 - 3:44لە ئەمریکا،
-
3:44 - 3:49خاوەن کێڵگەکان ئاژەڵ بەخێو دەکەن
کە لە جۆری ڕەسەن پێکهاتوون، -
3:49 - 3:51دروست کردنی سەرچاوەی پڕۆتینی بەنرخ
-
3:51 - 3:56بەکارهێنانی ڕێگای بەرهەمهێنان کە کاڕبۆن
کۆگا دەکات بۆپاراستنی هەمەجۆری زیندەوەران. -
3:57 - 4:00لە بەنگلادیش و، کامبۆدیا و نیپاڵ،
-
4:00 - 4:02ڕێگەی نوێ بۆ بەرهەمهێنانی برنج
-
4:02 - 4:06لەوانەیە لە داهاتوودا بە شێوەیەکی بەرچاو
گازی خانووە سەوزەکان کەم بێتەوە. -
4:06 - 4:09برنج خواردنێکی تەواوە
بۆ سێ ملیار کەس -
4:09 - 4:13سەرچاوەی سەرەکی بژێوی
ژیانی ملیۆنەها ماڵە. -
4:13 - 4:17زیاتر لە سەدا ۹٠ ی برنج لە سێدی
لافاودا گەشەی کردووە، -
4:17 - 4:19کە ئاوێکی زۆر بەکار ئەهێنێت
-
4:19 - 4:23و ۱۱ لە سەدی دەرکردنەکانی مێتان ی
ساڵانە ئازاد دەکات، -
4:23 - 4:25کە یەک بۆ دوو لە سەدی ئەژمێردرێت
-
4:25 - 4:30لە کۆی گشتی ساڵانەی خانووی
سەوز لە ئاستی جیهانیدا. -
4:30 - 4:33بە تاقیکردنەوە لە گەڵ جۆری نوێی برنج،
-
4:33 - 4:34کەم کردنەوە
-
4:34 - 4:38و کارکردنی کەم بە شێوەی
چڕ بۆ چاندنی تۆو، -
4:38 - 4:39جوتیارانی ئەم وڵاتانە
-
4:40 - 4:43داهاتەکانیان زیاد کردووە و بەرهەمی
دانەوێڵەیان زیاد کردووە -
4:43 - 4:47لە کاتی بڕینی گازی
خانووە سەوزەکان. -
4:47 - 4:48لە زامبیا،
-
4:48 - 4:53ژمارەیەکی زۆر ڕێکخراو بە شێوازە خۆجێیو
دیاریکراوەکان وەبەرهێنان دەکەن -
4:53 - 4:56بۆ باشترکردنی بەرهەمی دانەوێڵە،
کەمکردنەوە لە دەستدانی دارستان -
4:56 - 5:00و بژێوی بۆ جوتیارانی
ناوچەکە باشتر بکەین. -
5:00 - 5:02ئەم هەوڵانە بۆ زیاد کردنی
بەرهەمی دانەوێڵە بەدیدێت -
5:02 - 5:06بەنزیکەی چارەگە ساڵ بەسەر
چەند دەیەی داهاتوودا. -
5:06 - 5:10ئەگەر تێکەڵ بە میتۆدەکان بکرێت بۆ
بەرەنگاربوونەوەی دارستان لە ناوچەکە، -
5:10 - 5:12ئەوان دەتوانن وڵات بجوڵێنن
-
5:12 - 5:16بەرەو نەرم بوونەوە، کەش و هەوا تیشک
دەخاتە سەر کەرتی کشتوکاڵ. -
5:17 - 5:18وە لە هینستان،
-
5:18 - 5:22کە سەدا ٤٠ی خواردەمەنی دوای
دروێنەکردن بەفیڕۆ دەچێت یان لەناو دەچێت -
5:22 - 5:24بەهۆی لاوازی ژێرخانی ئابوری،
-
5:24 - 5:29جوتیاران دەستیان کردووە بە جێبەجێکردنی
کەپسولی کۆگای سارد کە بەوزەی خۆر -
5:29 - 5:33کە یارمەتی هەزاران جوتیاری لادێی دەدا
کە بەرهەمەکانیان بپارێزێ -
5:33 - 5:36وە ببێ بە بەشێکی گونجاو
لە زنجیرەی دابینکردن. -
5:37 - 5:39هەموو ئەم ڕێگایانە دەخایەنێ،
-
5:39 - 5:42لە بەرزترین تەکەلۆجیاوە
بۆ کەمترین تێچوون، -
5:42 - 5:44بۆ شۆڕشکردن لەگەڵ کشتوکاڵ.
-
5:45 - 5:48دەست تێوەردانی تەکنەلۆجیای
بەرز بۆ گەورەکردنی -
5:48 - 5:51کەش و هەوا و پاراستنی سروشت
بەرەو کشتوکاڵ کردن، -
5:51 - 5:56و بەرهەمهێنەرە گەورەکان پێویستیان بە
وەبەرهێنانە لە جێبەجێکردنی ئەم تەکنەلۆجیایانە. -
5:56 - 6:00لە هەمان کاتدا، دەبێت دەستگەیشتن بە
شێوازە نزمەکانی تێچوون فراوان بکەین -
6:00 - 6:02بۆ جوتیارە بچوکەکان.
-
6:02 - 6:07ئەم بینینەی جوتیاری داهاتوو
شوبهاندنێکی جیهانی پێویستە -
6:07 - 6:09بەرەو خۆراکی ڕووەکی زیاتر
-
6:09 - 6:13هەروەها کەمکردنەوەی زۆری
خۆراک و بەفیڕۆدان، -
6:13 - 6:16کە هەردووکیان فشار لە سەر
خاکەکە کەم دەکەن -
6:16 - 6:20و ڕێگە بە جوتیاران بدەن کە کاری زیاتر
بکەن لەگەڵ ئەوەی کە لەبەردەستیاندایە. -
6:20 - 6:24ئەگەر بەرهەمهێنای خۆراک لە سەر
وشکانی و دەریا باش بکەین، -
6:24 - 6:26دەتوانین خۆراکی مرۆڤایەتی بدەین
-
6:26 - 6:29لە سنوری ژینگەیی زەویدا،
-
6:29 - 6:33بەڵام پەراوێزخستنێکی بچووکی هەڵە هەیە،
-
6:33 - 6:36وهاوکاری بێوێنەیی جیهانی
پێشکەش دەکات -
6:36 - 6:41و هەماهەنگی ئەو زەوییە کشتوکاڵیانەی
کە ئەمڕۆ هەمانە.
- Title:
- دەتوانین کێڵگەیەکی نمونەیی دروست بکەین؟
- Speaker:
- برێنت لۆکین
- Description:
-
more » « less
نزیکەی ۱٠،٠٠٠ ساڵ پێش، ئێستا مرۆڤ دەستیان بە کێڵگە کرد. ئەم شۆڕشە کشتوکاڵییە وەچەرخانێک بوو لە مێژووی ئێمەدا ئاماژەی پێ بکەین و بوونی شارستانیەتی مان بەتوانا کرد. ئەمڕۆ، نزیکەی لە سەدا ٤٠ی هەسارەکەمان زەوی کشتوکاڵییە. لە هەموو جیهاندا بڵاوبوونەتەوە، ئەم زەوییانە پارچەکانی مەتەڵی جیهانن ئێمە هەموومان ڕووبەڕوی ئەوە دەبینەوە کە: لە داهاتوودا، چۆن دەتوانین خۆراک بۆ هەر تاکێک لە دانیشتوانی گەشەسەندوو دابین بکرێت؟ برێنت لۆکن لێکۆڵینەوە دەکات. [دەرهێنانی هایپی سی جی، لەلایەن جاک کاتمۆرـ سکۆت، موسیک لەلایەن گابریل مایە].
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:46
|
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for Can we create the "perfect" farm? | |
|
|
Daban Q Jaff accepted Kurdish (Central) subtitles for Can we create the "perfect" farm? | |
|
Skalla Kamal edited Kurdish (Central) subtitles for Can we create the "perfect" farm? | |
|
|
Skalla Kamal edited Kurdish (Central) subtitles for Can we create the "perfect" farm? | |
|
|
Skalla Kamal edited Kurdish (Central) subtitles for Can we create the "perfect" farm? | |
|
|
Skalla Kamal edited Kurdish (Central) subtitles for Can we create the "perfect" farm? | |
|
|
Skalla Kamal edited Kurdish (Central) subtitles for Can we create the "perfect" farm? | |
|
|
Skalla Kamal edited Kurdish (Central) subtitles for Can we create the "perfect" farm? |